Ka Nupepa Kuokoa, Volume VI, Number 16, 20 April 1867 — Page 3

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Na Mea Hou o ke Alo Alii.

            KE 'LII KA MOI Kapuaiwa. Aliiolani a Kamehameha, ua hoi aku i Waikiki i keia mau la aku nei i hala, a ma malai'ia kona @ ana i keia mau la. Ua maikai kona ola kino, a maloko no o kona Hale Alii i ka @ iho nei no ka Halawai Kuhina.

            KA MEA KIEKIE M. Kekuanaoa. Ka Makua Alii, @ no kona luana ana a me kona @ maloko o Papakanene. Aohe omaimai i keia mau la, aka o ko kakou maha no o kona noho loihi hou mai me kakou i mau 2.

            KE 'LII KA MEA KIEKIE W.C. Lunalilo, ke Keiki @ o ko Hawaii Paeaina, ua maikai no kona ola kino, a aia no oia malalo @ o kona hale lau niu ma Waikiki @ ai.

            NA WAHINE KANEMAKE. - He maikai 2 o ko kakou mau moiwahine Kanemake @ Kaleleonalani a me H.K. Kalama. O @ ke ike @ nei o na kanaka @.

            NA 'LII O KA AINA Col. D. Kalakaua. Likelike @ me L. Loloku Kamakaeha @ ko lakou ola kino. O ke lii @ kaikaina, ua hoi aku i Wai @ noho ai i keia mau la. Ua olelo mai @ ka oluoluolu o kona ola malaila @ ikaika o Honolulu.

            R. KEELIKOLANI A ME KEOHOKALOLE ke mau @ o ko laua mau ola kino, @ kekahi o laua i ka pule ma Kawaiahao.

 

 

Na mea pili Kalepa.

            Oia mau no o ka pii ana o na mea ai o ke kulanakauhale nei. Aohe i emi iho a pii @ loa ae hoi. Ke hoao nei kekahi poe i ka ae ana o ka laiki, a ke lohe ia aku nei ko lakou mau leo e i ana, "aohe ola pono iho i @ a me kahi ti."

            O ka @ maka hou ma ko Honolulu nei @ ke kuai i-a, o ka malolo o Puuloa a me Waikiki. Aole no nae hoi i kana mai. ekolu no waha malolo hapaha.-hookahi no ia ana a i ana ae, noho wale aku la kahi ai-ana.

            Ma ke ku ana mai nei nae hoi o ka moku Bremer a me D. C. Murray. ua loaa mai na eke palaoa a nui ma ko kakou nei makeke.

            Ke ake ia nei ma na alanui o ke kaona nei na @ a me na holoholona i kaumaha i ke @ kalua ia a moa, a e lawe ia ana e ka-@ hele i ka poe e makemake mai ana. He wi puni ana keia ma Hawaii nei, no ka mea, ke lohe nui ia mai nei na leo uwo e @ ana no ka pololi. Ma kekahi wahi, ua pii ae ke humukuai o ka paena hookahi i ka eono keneta me ka hapa. I ka Poaha iho nei. ua kuai ia ka pahu ai e like me ka pahu ho. (sugar keg) i eha dala no ka pahu hookahi. O ka pahu keia he dala mamua, aohe hoi e hihi i keia wa pololi, pii loa ae la.

            I ka Poaono aku nei i hala, ua kuai kudala ia ka mahiko o Lahaina, a ua lilo ia Mokina (F. Moltano) no na $10,500.

            I keia la e kuai kudalaia ana na mea e pili ana i ua mahiko la maluna. oia na bipi, na kaa a me na lako hana no a pau.

            I keia la no hoi, e kuai kudalaia ana ka mahiko o Onomea, e waiho la ma Hilo, Hawaii. ma ka puka o ka Hale Hookolokolo ma Honolulu nei. O ka nui o na eka o ke-ia mahiko. he 3000. a elima hoi haneri eka i paa i ka kanuia i ke ko.

            I keia la no, e kuai kudalaaia ana ka pa a. me ka hale noho o S. C. Alani. mauka iho o Alanui Alii, me na pono a pau e ku ana maluna iho.

            I keia Poaha aku e hiki mai ana, Aperila 25, e kuai kudalaia ana na lajo hale o Kale Olelo e ma Alanui Beritania.

            I ka la Sabati aku nei i hala. ua ku mai ma ia la ehiku mau kuna holoholo pili aina o kakou. mai na mokupuni aku nei ma ka Hikina. a mai ka mokupuni mai o Kauai. A ma kekahi o keia mau moku. ua lawe mai oia i na paikai, a ua kuai ia mai ka elima hapawalu a hiki i ke dala ke kumukuai no ke pai ai hookahi.

 

Hunahuna Huikau

            Ma MEMAPISA KENUSI, ua poha kekahi ipuhai mahu. a ua puhiia ka mea wiliki e kona ikaika. a hala loa aku la i ka lewa, a kokoke e ike ele ia aku. E i aku hoi kahi @, o ka haiia ana, e uku ia ua kanaka @ la, i iwakaluakumumalima dala no ka lo hookahi. a huki i kona la e hoi hou mai i kaehonua.

            Na Pake Paahana. He elima tausani paha ka nui o na pake paahana i hoonua ia i laua Komohana mai Kina mai i ka makahiki i hala, a o ka umi hapa haneri o ia pe. ua pau i ka make maluna o na moku i ka holo ana mai i ka moana.

            HE PAKIKE A MAHOPE HOOLOHE. - O kekahi wahi kaikamahine uuku nona na maka-hiki ekolu, ua pakike i kona makuakane, a ua kauoha ia o ia e hele ma kahi e hoopai ia ai ilalo o ka hale ma na anuu. Hoolohe no nae ia, a mahope o kona noho ana a loihi me na puka ua pani paa ia, wehe aku la ka makuakane i ka puka, a ninau aku la " Aole anei ou hilahila?" Pane mai la ke kaikamahine, me na waimaka e kahe loku-loku ana. a ua hoo ae i kekahi ima iloko o ka waha, "Ae," "Heaha kou mea i hilahi-la ai ? wahi a ka makua. Eia kana, "ua hilahila au i ko'u Papa."  Ike iho la ka makuakane i ke ano e o kana haina, hookuu ae ia i ke kaikamahine mai kona wahi hoo-paa mai.

            UA PUHALAHIO AKU LA KE KOLOHE. - O kekahi haole i hiki mai nei i Honolulu, mai Kikane mai, maluna o ke kialua Ainawahine C.W. Eastwood kona inoa, ua limalima i ke kanalima tausani dala mailoko mai o ka oihana hana aia ino o ka aupuni. O na haoio ia ai keahi kona mau kipuai in a ke on a kapu o Kokuona, a na ka hola ana aku o ke kiapa Eldridge i keia mau pale aku nei i hala, ua ho'o aku oia i Kaleponi.

            Na ona, aihue a me ka wawahi hale. Ma ka nupepa aupuni, ua ike iho makai. i ia hoike ia ana ae o ia mau o ka po on a nama a me na oihue i ike ia maloko o ka buka o ka hawaii. a peaei ka hoonohonoho ana. M. H. 1859 he 1285 ka poe Hawaii i ona rama a paa na ka halewai.--1860, he 416 na ona rama --1861, he 267 -- 1862, he 191--1863. he 102--1864. he 177 -- 1865. he 172--1866. he 153 -- i ka kapu imua o keia makaha ke 29 poe ona i ike ia ma ka puka. Pela paha ia ea he nui e ae ao ka poe hakaka aohe i paa i ka helu ia.

            Mau moku pauda ua poha.--Ma kekahi o ua naa ka inua'i o Kina ua pahu au ka pauda mai kekahi mau moku ae e ku ana ma keawa. Ua pu pololei ka uwahi a kiekie paha he tausani kapuai, a inahope iho o kekahi wa pokole, ua uhi paupu iho makaha o ke awa. Aohe i ike ia ke kumu o ke paho ana uka. he 13,000 eke pauia maluna o kekahi mau moku elua, oia wale no ka mea i ike ia. Ua manao wale ia he umi hao e keokeo a he kanakolu paha poe pake i make iloko oia pahu ana.

            Holo io no ke Colorado.--O ka loihi o keia mokuahi o ka holo ana aku mai Kupalakiko a Kina, he 28 1/2 na la a i ka hoi ana niai a ku ma Kapalakiko ma ka la 3 o keia maluna, a me he napa la paha ua hala aenei oia maluna aku nei o kakou i ka la 11 iho nei.

            Hoike Kula o Mokuleia.

            I ke awakea o ka Poalima, Aperila 12, ua hoike ia ke kula a ka Ekalesia o Waialua i hookumu ai ma Mokuleia, malalo o ke alakai ana a J. Kawana iloko o na malama elima.

            Mamua ae o ka la hoike, ua hoomakaukau na makua mea keiki i wahi lanai ma ka aoao komohana o ka hale kula, i wahi e paina ai ua kamaaina a me na malihini mahope o ka pau ana o ka hoike. Ua kahiko ia ka lauai a me ko loko o ka hale kula i na lau lipolipo o ka nahele, hele wale keia a wehiwehi, a paoa no hoi i ke ala.

            A ma kakahiaka o ka la hoike, ua akoakoa pau mai ko Mokuleia, Kawaihapai a me ko kaena a pau, na makua a me na keiki. Ua kahiko pono ia ua keiki i na aahu maemae, a kohu pono, a kali aku o ka hiki mai o ke Komito Hooko o ka Ekalesia no ia kula.

            Ia lakou e kali ana, a hiki paha i ka hola 10, moe mai ana ka-o-o o ka poe hele wawae a me ka poe holo maluna o na lio, a me ka poe maluna o na kaa mai Waialua mai, a haiamu iho la ma na aoao oka hale kula a me ka lanai, a maloko no hoi ; a he anaina nui loa, hiki ole i ka hale a me lanai ke apo iho. Ua 250 paha a oi aku ka nui.

            Malaila o Rev. M. Kuaea, ke Kahu o ka Ekalesia, a hoa hoi o ke Komite Kula a me kana wahine, a me Rev. O. H. Kulika ke kahu o ke Kula Kaikamahine, a hoa no hoi o ke Komite Kula a me kana wahine, a me na haumana o ke Kula Kaikamahine. Malaila o Hattie A. Kakela, Mere Pareka a me Emma Meka na kokua kumu o ia kula. A malaila  o S. N. Emesona, J.W. Nakaina ke kumu o ke kula haole o Waialua a me kana wahine ; malaila no o S. M. Naukana ke kumu o ke kula aupuni o Kawailoa, a me Rev. S. N. Holokahiki ke Kahu o ka Ekalesia o Wailupe a me kana wahine. Malaila no hoi ka hapa nui o na luna ekalesia a me ka poe Keonimana o Waialua, na makua a me ua keiki e nana i keia wahi hoike.

            A no ka pau ole o ka poe makaikai iloko o ka hale kula, nolaila, ua hoihoina ka hoike ma ka lanai. A pau ka himeni a me ka pule ia M. Kuaea, hoomaka ke kumu i ka hoike ma ka Palapala Hemolele ; a pau ia. Himeni, "A" hookui a me ka heluhelu ; a pau ia, Himeni, Helekamah, Helenaau, Huinahelu ; a pau ia, Himeni a Palapala Aina. A oia ka pau o ka hoike. Iloko o ka hoike ana ia mau palapala, ua eleu loa ke kumu, a ua makaala loa na haumana, me ka makaukau e pane aku, me he ilio pololei la e haka pono ana i ka io ma ka lima o kona kahu. Makaukau maoli ma na kumu mua o ka ike, iloko o ia mau haumana a pau, a elua wale no mau wahi keiki liilii i ka papa "A." O ke pookela iloko o ia kula, oia no o Alika Haupu ; a o ke pookela iwaena o na kaikamahine, o Wahineomao Kaoanaku ; a o ke pookela iwaena o ka poe liilii, o Kaulainamoku Kaoanaku. He nui ka mahalo a me ka hauoli, no ka holo mua o keia kula, me ka hoopili malie ia ma na anuu o ka ike. Nani ke akamai o ke kumu a me ka ikaika maoli ! Nani no hoi ka hoouna mau ana o na makua i na keiki i ke kula ! Nani hoi ka lokomaikai o ke Akua ia lakou i ke kokua ana i ke kula.

            A pau ka hoike, ua paipai o Rev. O. H. Kulika, S. N. Emesona, Rev. S. N. Holokahiki, Rev. M. Kuaea a me Kaiaikawaha ; no ka hauoli, no ka holo o ka hana, a no ka makaukau a no ka lokomaikai o na makua a me ka ekalesia o Waialua a me ke Akua.

            A pau ia, waiho mai na makua i ka papaaina i hele a ohuohu i na umeke poi, puaa a me na mea e ae i hoolako ia. Ua ai a lawa, a koe no. No lakou ke aloha, no ke kumu a me na haumana.

            Ano nui keia wahi hoike, me he kula nui la, a me he kula kiekie la. A no ke aha la i ano nui ai? Eia paha, no ka hai mua ia o ka la e hoike ai, a no ka ike o kela mea keia mea o ka ekalesia o Waialua, he kuleana kona iloko o ia kula, e like me ke ano o na kula i ka wa i ke Aupuni a me na makua ka hooponopono o na kula; he kuleana a he leo ko lakou iloko o na kula.

            Aole pela i keia au okoa, o ke Kahukula wale no ka mea mana ma na mea a pau o na kula Aupuni, aole wahi leo iki o na makua iloko o na kula i keia wa. Eia keia, o ka hele ana o ke Kahukula Nui e hoike i na rula, ua hele malu, me he popoki la e hoekepue ana e hopu i ka iole, - pela ia e hoomakakiu nei, me he la e imi ana e ike i ka hemahema o na kumu, aka, o ka manaoio maoli iloko, he hoemi i ka holo ana o ka naauao iwaena o na keiki a me ka manao o na makua, a me ka holo ana o ka pono o ka Euanelio. "E hiolo anei ka oiaio o ke Akua i ko lakou hoomaloka?" Aole, no ka mea, ke ulu nui nei na kula Sabati a me na kula pualu, kula ohana, a kula ekalesia. E like me ka ikaika o ke kinai ana, pela kona a ana. K*

Waialua, Aper. 15, 1867.

 

Mau mea i ke ia no Honolulu.

"E hooikaika kino ia oe iho,

Ma ka hele wawae, a me ka holo lio ana."

            Ua pau no ka hora 4 o ke ahiahi Poaon i hala aku nei, a o ka manawa no ia i hoea hou mai ai o Honele a ku ana ma ka puka o kou wahi e noho au, kahea mai la kela."I na kaua, haee hou oe kaua i ka holoholo, i ke ia aku ai ka noho ana o kanaka a me na mea hou o ke kaona nei; - Nana aku ka hoi oe ia Ukali, oloio lua i waena o kanaka, heheu a kahi keiki mikiala,ohiohi lua na wahi maka, kuhi no na wahi lima, miko no no hoi kahi waha, eueu no hoi kahi puapua, a ike mai nei i ka hakaka o kekahi mau wahine laikini, ua holo kiki aku la e hai ia Holoholopinaau. E hao mai oe i ou mau kamaa buti e!-"

            Aole no maua e poina i ka hai ana aku ma ke akea, o ka Ponoo oia hookahi ke kou o na la olioli o  ko Honolulu nei noho ana. Ma na malama i kau hope n nei, oia na wa e ulukua ana na Nupepa (koe aku ane ke Au Okoa) i ka puka i ka Poaono, nana aku a he makena na maka i ka ono i ka mea hou, oia no oe la i ka papakaukau i hoolakoia i na mea ono a pau, i ka alawa ana ae, he poke i na kela, he wahi laulele hoi kei, he mau io wana, he wahi puniu akimona, a mau limu pakelo mai no, a mau poke awa monamona hoi ka mea o ka hele a make loa i ke kuhinia: No ka mea, ia oe no a wehe aku i ka puka o kou hale i ka wa kakaimaka mak, e nalia mai ana o Hawaiian Herald me ka henehene mai i ka hopipipi ou mau maka i ka hiamoe, a mailu iki ae la hoi ka la, hiki mai la o "Kiwkoi" a o e upuupu iho mahope o ia manawa, a noho aoa o Commercial advertiser, a o hoi i kuu lea iho kona mae. Halo aoa o Hawaiian Gazette! a he pakalaki loa aku hoi ka hoea like ana mai o na Nupepa a pau i ka Poaono.

            Mai ka Poakahi a hiki i ke ahiahi Poaono, e maihi i a ae a na wahi pulala ekoeko o ka poe paahana, a e ike auanei oe ia lakou me na paalole maemae, e maue ae ana ma na opipa alanui, noho no ka wahine holoi lole me ka kau  o ka mano, o ka hiki mai o ka Poaono, ohi kahi hapaumi o ka holoi lole ana; a o ke kanaka mea haku hana hoi, ke hoomanao la no oia a ka Poaono e haawi mai ai kona haku hana i kona aku. Aohe no he mea e ae e hoomanao mua ai na kanaka i ke ahiahi Poaono, o na wahi ia makamaka wale no, na wahi poke puna paha, a me na ia hou o kela ano keia keia ano, na opihi hoi a me na limu, a hoi ae no nae ka nui o kolepe ia alu ma no ke aho, kakou o kamanao ma––a o kekahi poe hoi, iho ne la i-o mika ela ma a la. A e ike aku no hoi oe i ka naue ae o kau elemakule me kahi huhui amaama, a o ka luahine me na wahi ia maloo, n mau laulau e ae no, a pela aku.

            I ko maua manawa i haele hou aku ai i ka holoholo i ua ahiahi Poaono la, lohe aku la maua i ke ka ailio ae a kekahi poe kanaka Hawaii maoli nei no. "Kakou i ka Roiala!" "Aohe loaa mai o ko laila mea inu "wahi a kekahi." I halehai hoi ha" "Ae, kakou ilaila." O ka u haele nui aku la no ia, a he hapalu hora mahope iho o ia manawa, ike hou aku la maua, e haele nui ae ana me ke kani o na aka, a e ane sanoe iho ana kekahi a e waha ko-u ana hoi kekahim a o kekahi  e nuku aka ana i na hoa hele on a, no konapuehu loa, aohe wahi hulu i koe i ka pakeke, koe nae na hulu i paa i ka ili no ka eha ka ke hukihuki ae ia mau hula. Ua hala na hora elua mahope iho o keia manawa, halawai hou aku la no maua me kekahi o ua poe kanaka nei i hele nui ai e inu, ua hele a luhe nolupe wale i ka wai a ka naulu; ua aki paa iho ka ihona o ko luna poe maluna o ua kanaka la. E kaialupe ana ka wahine a me kekahi mau kanaka e iho: me na upe a me na waimaka ka wahine e hoi nei, me "He keu paha nei kanaka noonoo ole, eiae hoi kahi inu a ke kane o ka pono, a koe iho ana kau wahi hapalua i wahi mea kuai ai na makou, o ka noke no kaanei ka i nei a pau loa nei ahiku dala o ka hele ana mai nei. I hele mai nei la e kuai no a i wahi ia hoi, no ka muuao he la pule ka la apopo, eia ka keia i ka ulaila. O ke koi no paha ka kela poe e hele e inu rama, o ka ae wale aku no ka nei kanaka poni wale––u oki i hoaa iho i kakahiaka ka."

            I ko maua lohe ana i keia mau olelo a ka wahine, ua @ o maua me ka maua naau a pau. O ko oukou pono no na wahine e pakeke, e @ pono i na ko olua noho ana, a e hoolilo kupono. aole me keia kanaka hoolilo naaupo loa. a aole ko ka hale i ka poina ole. A pela anei e lako ai oe a kuonoono ao e Hawaii. e hoolilo nei i kau mea i loaa mai. I na wai hoolohe kino. A ia oukou hoi e na kanaka i koikoi aku i kou mau hoa ao na mea lau lapuwale. e hoomalamaiia oe i kou hoa a puehu kela. kani kau aka iki- E aho no oukou ka uku hoopai pakolu imua o ka mea nona ka on a i hoopaiia e like me ke kana-wai o ka aina. Aohe pono ia kakou ke @ i ka manawa a me ka mea i loaa mai. O ka @ i malama pono ia; o na loaa i hoolilo akahele ia., oia na mea e kuonoono ai koa Lopene. Imua kakou e Hawaii ma na mea a pau! a e noonoo i ko kakou noho ana. lako ana. a e poinaikai ai hoi ke Aupuni. a ai mau kakou i ka po'oheke. me ka hookuonoono ole. aole io no auanei e ole ke emi pu iho o ko kakou mana. a e lilo mai hoi ka poe i hookuoanoo-no i poe mana maluna o kakou.

O… a me U.

I na Kumu Kula.

ALOHA OUKOU NA HOA KUMU KULA:

            Ua hoike aku au ia oukou i ka hemahema o na haumana ma na kula maoli i ka Numera. Eia kekahi hemahema nui iwaena o na haumana.

            Kakaikahi na haumana e hiki ke hoonui pokole. He mea maalahi wale no nae ia i ka haumana i hoowalea ia. Aole no e emo ka hoonui i hana ia ma keia rule. E kope no wau i rula maanei no ka poe na ka poe o oukou i ike ole ia rula ma na bake penei. "E hoonui mua i na kahi. oia hoi na hua ma ka akau, a e kakau hoi i na kahi mala-loi iho. E hoonui hoi i na kahi me na umi. a, me ka naau. e houluulu, a kakau iho i na umi. alaka. e hoonui i na kahi me na haneri, ka umi me ka umi. a houluulu ma ka naau, me na haneria kou o na umi mamua. a kakau iho; alaila, in a he tausani. e hoo-nui i na tausani me na kahi, na umi me na haneri, a ma ka naau. a e houluulu pu me na tausani a kou o na haneri mamua a ka-kau iho. A pela aku no. in a he umi tausa-ni, a haneri tausani paha.

            Pono no ia oukou e ao aku i keia loina hoonui ia na haumana nui ae. He lohi paha lakou ia hana i kinohou. aka, aole o kana mai i ka hiki wawe o ka hooaui ana me ia ke maa lakou. Ua ike au i kekahi mau haole, i ku no a haohao i kekahi mau haumana Hawaii, no ka eleu o ko lakou hoonui poko-le ana.

            O ka puunaue pokole uo kekahi mea a aa haumana Hawaii i hemahema ai. Ua lona ia'u ka haumana nui iloko o keia kula o La-hainaluna, i ike ole i ka puunaue pokole. Pela hoi ma na kula maoli, he hapa wale uo o oukou ia hana. He hoopau manawa wale no ka puunaue maoli me na mahele. ma ka 2. 20. 200. 200.00 a i ka 12. 120. 1200000. E oki aku i na ole a me na hua like o ka hoohelu. a e kakau i ka puu hapa malalo iho o ka hoohelu.

Pono no oukou e alakai i na haumana a oukou ma na alanui pokole iloko o ka naauao, no ka mea, aole e hiki ke helu i ka nui o ka naauao e waiho nei no lakou.

C. B. Andrews

 

Ka make ana o Mrs. Maria Rice Isenberg.

            Ua make oia ma ko lakou wahi noho ma Lihue i ka hora I. A. M. o Aperila 7. 1967/ Ua kuu aku la oia i kona luhi. Oia no ka Mr. W. H. Rice & Mrs. Mary. S. Rice ma hiapo. Ua hanauia ma Hana i Maui Hiki-na. Ua hele mai oia he ukali no kona makua-kane, a me kona makuahine, a ua noho ma Lihue i Kauai i ka M. H. 1854. Ua hapai koke kona makuakane i ka hana a ka Haku Ua hooponoponoia ka Luakini o Lihue e  E. P. Bond, aole nae i holo pono. Ua hana kona makuakane a ua paa, a maikai/ me kona kokua nui i ka Luakini elua mea nui i hanaia e kona makuakane iloko oia mau la. O ka noho Luna no ka Hui ko a o ka paipai pu aku i ka pono o na uhane o kanaka. He hoahanau o Maria Rice Isenberg no ka Elakesia haole o Koloa, a me Lihue iloko o ka hooponopono ana o Rev D. Dole.

            Ua make inoa kona makuakane i ka M. H. 1842 ma ka la 21 maraki no ka mai ma ke akemama.

            Ua ili iho na ia ano mai maluna o kona kaikamahine. Ua mare oia me Paul Isenberg iloko o ka M. H. 1862. ma Lihue i Kauai. Loihi no no la o kona nawahiwahi ana. a hoi aku la oia i ka aoao mau o ka Honua. Iloko o ka mahina o Augate, 1866, hele aku la oia ine kona haku kane i ka ua o Hana-lei. me ka manao e loaa mai on a wahi maha aole no he oluolu noia oluolu ole, holo pu aku la oia me kona haku kane i Honolulu a hiki ma Honolulu. holo aku la oia i Kalipo-nia. E huli ana i kahi o ka oluolu o kona kino.

            Ua hoi mai oia mai ka aina hikina iloko o Feb.- a me Maraki he mau la ino noia ma ka moana. i ka hiki ana ma ke awa o Honolulu. Loaa i ka ino.- he 10 la ka loiih mawaho o ke awa o Honolulu. Loaa hou mai la ia ia ka nawaliwali ma ka moku. Ua noho mauka o Honolulu me ke kino nawaliwali.

            Ma ka Poakahi la 11 Maraki kau oia maluna o ka moku Kialua Kohala haalele aku la oia ia Honolulu ia ahiahai ku ma Nawiliwili Kauai i ka la 12 Maraki. me ke kino i pili mau ia e ka nawaliwali mai.

            Ua noho iho la oia me kona ohana iloko o na la 26, a haalele mai ia oia i kana kane a me kona pokii hope loa o ko lakou ohana, iloko o ka luuluu, a me kaumaha i ka mea i hele aku, pela no ka makuahine e hoomanao ana i kana kamalei o kona mau la ikaika, a me kona mau la malihini ma Hawaii nei.

            Ua waiho mai la oia mahope nei, he kaikamahine, a he keiki kane no hoi, me kona kane, mahope nei me ka @ iaia.

            Ua hoolewa ia kona kino kupapau ma ka Poakahi la 8 Aperila hora 1 P.M. Na Rev. J.W. Smith ka mahele ana no na kanaka Hawaii a me Rev. D. Dole ma ka olelo haole, a me ka pule ana, a pau a me ke mele ana, upka aku la ka Pahu o ka mea i make a me na haole o Kauai i awili pu aku, i ko lakou mau puuwai, mamuli o ke aloha i ka mea i make, i maha pu me Iesu.

            Na Rev. J. Waiamau ka pule hoopau loa ana ma ka luakupapau. - a pau aku la.

B.K.H.

Lihue, Nawiliwili, Aperila 11, 1867.

 

MARE.

            Ma Honolulu, ma ka hale noho o Mrs. M. Kekaulahao, Aperila 4, mareia e Rev. H.H. Pareaka, Mr. A. @ me B.L. @.

            Ma Honolulu, Aperila 17, mareia e Rev. H.H. Pareka, o Waimaka @ a me Napela.

            Ma Lahaina, Maui, Mar. 16, mareia e Rev. D. Baldwin o S. Kanikaule, me @. No @ laua.

 

HANAU.

            Aper. 17, ma Honolulu, @ hanau o Kawalulau w.

            Mar. 7, ma @, Kona Hema, hanau o D. @ na G.J. @ me R.A. @.

            Aper. 4, ma Kapuahi, Honolulu hanau o Nakookoo w.

            Aper. 6 malaila no hanau o @ k.

 

MAKE.

            Aper. 10, ma @ Maunaloa, make o @.

            Mar. 31, ma Kona @ Waimea, make o @ k.

            Aper. 14, ma Kona Hema @, make o Kainapohaku w.

            Mar. 21, ma @, make o @ k.

 

HE MOKU HOLO MAU NO KONAA ME

KAU HAWAII

E HOLO MAU ANA KE KUNA"Kona Packet",

'KAPENA BALAAMA, mawaena o Honolulu a me Kona, kau, Hawaii. No ua ukana a me na ohua, e ninau i ke Kapena ma ka moku, a i ole, ia G. WILLIAMS 281-6m

 

HALE  PAI  KII.

O MAUA O NA MEA NONA NA INOA malalo nei, ua makaukau maua e hoolele i na kii o ka @ ana e paiia, @ i kou mau helehelena ma ke aniani a pepa paha @. Ke @ aku nei maua ia oukou, @ maua ka HALE PAI KII, @ (Chas. Burgess) maluna o ka Hale Pai Kuokoa. Nolaila, ke noi aku nei maua ia oukou, e naue mai @ ko maua Hale Pai Kii nei, @ he mau keiki no maua no Hawaii nei.

PAPAI (H.G. CRABBE)

KEONI MIKI OPIO (JOHN MEEK JR.)

281 3m

 

 

OLELO HOOLAHA.

            E IKE AUANEI NA MEA A PAU O ka'u wahine mare, oia hoi o

MRS. KAUMEHAMEHA,

            Ua haalele mai oia ia'u, a ua @ aku nei na keiki a maua. Nolaila, ke papa aku nei au i ka poe waiwai, mai @ oukou, @ aole au e hookaa i kana aie. A.W. KAAI HONUA.

@, Waipio, Hawaii, Aper. 8, 1867. 281 2t*

 

OLELO HOOLAHA

            E IKE AUANEI OUKOU E NA Kanaka a pau na haole a me na pake, ke papa aku nei au ia oukou, mai hoaie mai oukou i kuu wahine mare oia o

Mrs. D. KAMAHAE

ka inoa, no ka mea, ua wehe mai oia i ko maua pili, a ina hoi ua hoaie aku iaia, aole ana au e hookaa ia aie, a maluna iho no ona ko oukou poho. KAINA.

@, Kohala K., Aper. 10, 1867. 281 1t*

 

KANE HAALELE WAHINE.

            O KA ʻ U KANE MARE O KAHUE, ua haalele kumu ole mai ia'u iloko o na @ ahiki @ a oi no i ka hope @, a ke noho nei au me ka pilikia. O ka'u @ iloko o keia mau la, ma ka hooikaika lima ana no ia, a he wahi mea a kuu kane mare i @ mai ia'u, a i ole ia, a ke @ mai la hoi i keia noho pilikia ana, he ole loa no, nolaila, ke makemake no @ i kuu kane, ke hoi ole mai oia mamua ae o ka manawa. Mrs. KAIHU.

Lahaina, Aper 13, 1867. 281 1t*

 

OLELO HOOLAHA.

            AOLE AU E UKU I KEKAHI AIE KE kakau ole ana i ko'u inoa me ko'u lima iho. JAMES ABRAHAMS (ABRAHAMA) 279-3t

OLELO HOOLAHA!

NO KA MEA, UA LILO MAI IA'U MA KE kaai, mai na Luna Hooponopono Waiwai ma o hon. Levi HAALELEA, @ malalo nei.

            KEALAHEWA ma Kohala, @ M. Kekauonohi mamua a me PUUEPA ma Kohala, na M. Kekauonohi mamua, nolaila, ke papa ia aku nei na mea a pau, aole e hele wale maluna o ia mau aina. A. CHRISTIANTER.

@ Honoipu - Kohala. 289-5t

 

AINA KUDALA.

MA MULI O KE KAUOHA AE E KUAI I hoopuka ia e Hon. G.M. Roberts @ Hon. Lunakanwai Mua o ka Aha Kiekie i make aku nei, ia J. @ Luna Hooponopono o ka waiwai o @ i make aku nei. E kuai kudala ana au ma ka HALE HOOKOLOKOLO ma Honolulu, ma ka Poalua, oia ka la 20 o Aperila 1867, ma ka hora 12 o ke awakea, i ka hapalua o ke Ahupuaa o KAAPAHU, e waiho nei ma Hamakua, Mokupuni Hawaii. E.P. ADAMS, Luna Kudala. 278 4t

 

NA LAAU HALE

A ME

NA MEA KAPILI HALE!

E LOAA NO MA KE

KUMUKUAI HAAHAA LOA

KE KUAI ME

L. L. HULIPAHU (TORBERT,)

 

            MA KE KIHI KOMOHANA AKAU O ALA

nui PAPU a me Akanei MOIWAHINE.

            Na LAAU ULAULA a me na

                                    LAAU NOUAIKI.

PAPA I KAHI IA A KAHI OLE IA,

AUKA a me ke KUA o kela ano keia ano,

 

            Papa Kepa, na Pine Pa a me na Aaho Loloa,

                        Pili Hale a me na Aaho Liilii,

Pani Puka. Pukaaniani a me na Olepelepe,

                                    Kui, Ami, a me na Kui Nao,

PENA

            AILA PENA,

                        AILA HOOMALOO

                                    BENEZOLE,

            PEPA HALE o kela ano keia ana na ke kumukuai haahaa loa

            NA ANIANI puka o kela ano keia ano in a ke kumukuai wakepono loa.

278-3m

 

E HAALELE ANA KAMOKU AHI"KILAUEA"

Ia Honolulu i kela Poakahi keia Poakahi

Ma ka Hora 4 1/2 ponoi, (a hiki i ka wa e hai hou ia ku ai) A e holo ana i

KONA, HAWAII,

A me na Awa ka moku malalo iho nei

            LAHAINA,

                        KALEPOLEPO,

                                    KAWAIHAE,

                                                KAILUA,                                                       KEALAKEKUA.

Ma ka hoi ana mai, e haalele ana ia

KEALAKEKUA & KAILUA, ma ka Poakolu.

KAWAHIAE.                                    "  " po Poaha.

KALEPOLEPO,                     ma kakahiaka Poalima.

LAHAINA,                            " ka po Poalima.

H. HACKFELD & Co.,         270-tf                                      Na Egini.

 

OLELO HOOLAHA.

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@.

 

HALE PAI KII!

AIA KOU HALE PAI KII MA

MONIKAHAAE,

Mawena o ka HALEKUAI RIPI a me ka HALEKUAI MEA Ale S. SAVIDGE ma ke Alanui Papu. He emi loa ke kumu kuai o na KII. H.L. KEIKI (CHASE.)

310-1Y Mea Pai Kii.

 

KAUKA LAPAAU.

- O -

Dr. Kennedy (Kenede) kona inoa.

AIA NO KONA HALE KAUKA MA ka Alanui Pupu. makai ke aku Alanui Hotele.

            Honolulu                                 245 1y.

 

Hale kuai!  Hale kuai!

NO UILAMA!

MAKAI O KA PA O KAAIONE

He HALE KEIA I PIHA I NA MEA HE nui wale o kela ano keia ano 2.

 

Hale Kuai!

            O KA HALEKUAI O KAHI HAOLE @. GRUNSWALD & SCHUTTE.

 

Hale Kuai Hou!

            UA WEHE AE NEI NA MEA NONA na inoa malalo nei he HALEKUAI HOU ma Monikahaae, mawaena o ka Hale Kuai Bipi a me ka Hale Kauka o Dr. Kenedy, ma ke Alanui Papu. O kekahi o maua, oia hoi o SCHUTTE, ua maa no na kanaka iaia, ma ka Halekuai o Paipapa. Eia hoi maloko o keia Hale na ano LOLE he nui wale, e lawa ai ka makemake o na kane a me na wahine, oiai he mau lole kane a he mau lole wahine maloko o keia hale. A e kuai aku ana no maua me na makamaka Hawaii a pau i na mea i makemakeia. GRUNSWALD & SCHUTTE. 217-tf

 

He Mea pili i ka Lahui Hawaii!

            Aia ma na Halekuai o ake e loaa ai na WAIWAI HOU o kela ano kela ano ma ke kumukuai make pono loa.

Kaleko.

Kilika.

Keokeo.

Huluhipa.

Na lole o na ano a pau,

Noho Lio a me na Kaulawa

Hale kuai mauka o Hale Mahoe.

Hale kuai ma Alanui Nuuanu.

E hele mai e hoao i ike pono.

Na'u ma AKE

 

 

Olelo Hoolaha.

            E IKE AUANEI NA MEA UHANE A PAU, malalo iho o ke Aupuni Hawaii. Owau o ka mea nona ka inoa malalo, ke keakea aku nei au i ka waiwai o Holualani, no Kipahulu, kuu makuakane, no kuu kane kekahi @, a no kuu pilikia i ka mai, e kaulu a @ ka wa kupono.

S. HAINAKOLO S.M.K.

Honolulu, Aper. 9, 1867. 290 5t

 

He Lio Helehewa.

            E KII MAI KA MEA NONA KEIA lio, he lio wahine palakoa, he @ hao ma ka uha hope hema, ma ke keiki no, a he ona hao Aia ma Wahiawa e pili @ Halemano, me ka uku pu mai he $10.50 no ke poho o ka @ ma kuu aina no ka makahiki hookahi @ he 15 ma keia hope aku, @ kona lio. Na MALU.

Wahiawa, Oahu, Aper. 9, 1867. 280 3t*

 

OLELO HOOLAHA.

            UA HAALELE MAI KA'U WAHINE mare i ko maua wahi moe, a nolaila, ke papa aku nei au ika poe mea waiwai, mai hoaie oukou ia KALAMA (w) ka'u wahine mare o poho oukou. Aole @ au e hookaa i kona aie. K. KAHOAA.

@ Hana, Maui. 277 4t*

 

OLELO HOOLAHA.

            OWAU O KA MEA NONA KA INOA MALALO nei, ke papa a @ kuu aina kuai e waiho ana ma @, Mokupuni o Mokupuni. Mai noho a hoohele wale kekahi @ mau mea paha @ mau holoholona a mau holoholona paha @ oia hoi ka lio, bipi, hoki, miula, kao, puaa, hipa. Aole e @ ma kuu aina kuai i hai ia ae la maluna, a o ka mea a mau mea e hookuuwale i keia mau holoholona i hai ia ae nei maluna e uku e like me ko'u manao $1 no ka lio a me ka bipi a me na holoholona like i hoike ia ma keia olelo hoolaha. O wau o G. KEALOHA.

Ahaino, Maraki 7, 1867. 279 3t*

 

I KA POE MAHI PULUPULU!

E KUAI NO AU I KA PULUPULU SIAILANA i kela manawa keia manawa a pau ma ke UKU MAKEPONO LOA.

            E lawe mai ma kuu Keena Pulupulu ma Honolulu nei.

H.M. WINI 273-3m

 

J. W. KEAWEHUNAHALA

LOIO! LOIO!!

O KA POE MAKEMAKE I LOIO E KOkua ma ka Hoopai ana, a pule ina ma ke Kanawai imua o o na Aha Hookolokolo o keia Aupuni, e @ koke @ mea nona ka loaa e kau ae la maluna; a e loaa no oia ma ka Hale noho i

KIKIHALE,

me uka o kahi o J. KAHAI Esq., a i ole ia e loaa oia no ma ka Hale Hookolokolo i Honolulu, Oahu.

            Honolulu, Feb. 9, 1866                       219-1y