Ka Nupepa Kuokoa, Volume VI, Number 18, 4 May 1867 — Page 3

Page PDF (1.65 MB)

This text was transcribed by:  Evan Tengan
This work is dedicated to:  Evan Tengan, Emma Nagum

Ke Kuokoa.  Honolulu, Mei 4, 1867.

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

Ka Nupepa Kuokoa.

He moa keiki hookuli.

1. He wahi moa ke ki lulu

I ku e nana ku ana.

I mau koloa ma kahawai.

E au a paani pu @ na.

 

2. Lini ia e hui pu ae,

A noi i kona makua,

E holo e au i na kahawai.

A loa pu me na koloa.

 

3. Ua ioio me ka uwe.

No ka poa i kona makua.

"Ke au la iakou i ua oe ana;

Ko lakou pono i ko'u la."

 

4. I mai ka makoa, "e hoolohe mai.

Kou wawae, he wawae ku aina ;

Ma ka lepo no oe e kia oli ai ;

mai kuko e au ma ka wai la."

 

5. Nana no nao ua moa liilii

I ua niau keiki koloa,

Ke au la lakous a luu a pii,

A hookuii i kona makua.

 

6. A, ia ka makua i helu ai,

Ua hamumumu io oia,

"E holo no au ia kahawai.

A. e au pu me ua koloa."

 

7. A ho'o me ka lealea 'e,

A lua pau loa kalo ;

Akahi ioia ana ae,

A poholo ke pua a ualo.

H.M.H.

Eia hou naaupo la!

            Ka inoa, ua pauka paaupa ia Moohaanou; e puhi ana ia ia iho, i luke kone nui me ko ka pipi ; a pohu ae la l make!  Aole ka i pau ka naaupor a me ka hookuli.  Eia ua pau ka maupo a me ka hookuli.  Eia ua moa keiki liilii hookuli, naaupo e aka ana e lilo i koloa, e luu e au, e paani pu iloko o ka wai.  n-haha?  a poholo ke pp ilalo, a hoa hou ole mai.  Ea, ka uku ia  o kou kuko i ka hai, o kou hookuli i ka ka makua.  Aka ke au mai nei oe ia makou ka poe mea uhane i oi aku i kou, a hiki ke noonoo pono, a pakele kou hope.

            He mea nui ka oluolu ole. Ke ana ole i na haawina, na palena, na oihana i loaa mai.  E aka ana, e kuko ana ,e kikoo aku ana, i loaa hou mai a nui.  I mea hoi e ko ai ka makemake, ua komohia iloko o ka hookuli a me ka naaupo.

            Ua makemake na kupuna elua o kakou e like ko laua ike me ko ke Akua.  Nolaila, hookuli laua a ai i ka hua kapu.  A heaha la ka hope?  Lua ua paa olua i ko lua haawina mua, e aho ia ; ua paa olua iloko o ka mahinaaie o Edena ; a ua ili ole mai na pilikia he nui wale, maluna o na mamo.

            Nohea, a no ke aha ke kaiakahinalii, ka mea i pau ai kela no kahiko me na kanaka ole, ea, o kanaka ma ko lakou palena.  Na keiki a ke Akua, na kai kemahine u kauaku, ua hui aku, hui mai, launa aku, launa mai, hoao no e au, e luu e paani pu, a-auwe ka hope!  ka poholo pu no ia ilalo a uhi mai ke kaiakahinalii a nalowale, aole loa i hoea hou mai.

            Ua hala ua mau kookuli haaupo la.  Ke pili nei no nae ke ano like i kanaka, i kamalii e noho nei.  Heaha ke kumu o ke kahuli ana, ka poholo ana, ka poloke ana o kekahi poe?  he kanaka waiwai kekahi, he hale kuai kona, he moku, mau maku paha, e holo ana ma na moana : a nui ka poe hoopili a hilinai ia ia, a aie i kona dala, he kausani, a kausani, a kausani hou aku , a kau ka momki maluna o ka waiwai pan, ame ka waiwai lewa.  A mahope iho , e holo ana ka lono, ua kahuli, ua poloke, ua poholo, ua kanaka waiwai nei ; a poholo pu papia ka poe nana i hooaie.  No ke aha ?  No ka loaa ole paha ka oihana hale kuai, a me  ka holoholo moku ia ia.  Ua hala kona palena, ua komolika palena o hai, kahi maa ole, akamaiole, i ka hooponopono, kahi hohonu, a hiki ole ke luu a hoea ole mai.  Akahi hooholanakila ana, a poholo ke pp ilalo, a nalowale.  lna ua paa oia ma kahi o ka pono, oia kahi papau, kahi maloo, kahi hana kupono, e aho ia, ua pakele paha i ke poho. 

            Auhea oukou ka poe haahua, ka poe makaukau iki ma'kekahi mau oihana, ma ka mahiai, ka lawaia, ke kamana aana, ana ili ana, ao kula ana, e oomau no ma ia mau hana, me ka oluolu no me ka makee ole aku i na oihana kiekie kupono ole aku i kahi wawae moa.  Mai hookuli a lele aku ilaila me ka unaeao, ua oi aku ko oukou ike i ko ka poe makua nana i papa l o aha ?  o hiki aku ilaila, a ike, aole o oukou wawae koloa o lau ai, e au ai, e lana ai ma kai hohonu, aole hoi he mau ehou mana e hiki ai ke lele i kahi kiekie, a, aole liuliu, e kahuli, a haole mai a nahaha liilii ke poo-a-aloha ino !  Ka hope ia o ka hookuli, o ka makee, o ka lalau aku ma o aku o ko oukou man palena.

            A, ke kuhi nei anei oukou, no ke kino wale iho no keia mau olelo no ?  Aole paha.  Ma ka nana 'ku, he nui ka poe oluolu ole i ka hoo mau ana ma ka hana maikai, ma ka noho malie, ma ka hoolohe i na makua, i na kumu, i na kahunapulem ma ka hele ana i ke kula, i ka halawai Sabati, inu rama, hula, aihue, hana hewa.  Alia oukou e lele ilaila, i ka palena o ka hewa.  he kai make no ia.  Ke holo oli la no ia poe maluna, eau ana, e lau ana, e pii ae ana' e lele ana.  He mau wawae koloa no ko lakou e hiki ai, in a juipu oukou me lakou, kokua mai paha lakou, a haawi mai ia oukou i mau wawae koloa e au pu ai me lakou.  Aka hoe, e hoomanao oukou, eole ole ka poe a pau i akamai i ka au ana.  Nui ka poe i makei ua lolo paha i ka au ana, ua loihi lea kahi i au ai. e palipala ana. ua poi mai na ale. a poi hou mai.  a hili ole ke pale aku - ua nahuia e na mano a hiki ole ke au.  Ua komo ke kai i ka waha.  i ka opu . piha a kaumaha, a hiki ole ke lana.  He mea aha ko lakou wawae koloa.  ko lakoa akamai.  ko lakou maa i ka au anaa ?  He mea le.  Ua make no.  Ea, mai hele aku ma ole.  Ua make no.  Ea, mai hele aku ma ka palena o ka poe hew, a huipu. a launa pu, a lealea pu, o make pu me lakou a poholo iho a nalo loa aku i

oko o ka loko ahi paa ole o lalo.  E oluolu i ka hooimu ana ma ka palena o ka pono, o ka noho maile, ma ka malama i ka lea o ua makua.

            A, ua oluolu ale no kekahi poe i ka hoomau ana ma ka palena o ka poe hewa, a ke hoao nei lakou e lele i waho ma ka palena o ka poe pono, a e huipu, e launa pu, e komo pu me lakou ma ka lani,  kahi o ke ole mau loa.  Ua pono ia nee ana'ku.  Mai noho a paa ma kahi ino.  E hele aku no.  Aka e nana i ko oukou mau wawae i kupono paha i ka nauwe pu ana me ka poe pono-ua haweleia palia i ka makaukau no ka olelo maikai e malu ai ; aole paha ; he mau eheu paha ko oukou e hiki ai ke pii iluna. oia hoi na eheu o ka mana@io, o ke aloha, o ka manaolana-he mau eheu ole paha-he kohu pono paha ko koukou ano hemolele i ka noho ana me na haipule, me na anela, me Iesu hoi ma ka lani, he kohu ole paha, a hiki ole ke komo ma ia wahi hemolele loa.  E nana, a noonoo pono,a na ke Akua e haawi mai i ka makaukau, o pii ilaila a kipaku ia mai no ka like ole o ko oukou ano me ko lakou la.            H.M.H.

 

Ka Hoohalie ana me Iesu.

BUKE AKAHI.

HE MAU OLELO AO NO KA NOHO HEMOLELE ANA.

MOKUNA II

O ke akahai ma na mea e naauao ai.

            K emake make nei kela kanaka keia kanaka e hoonahuahua i knoa naauao ; aka, heaha ka waiwai o ua naauao la, in a aole he makua i ka Akua ? Ua oi aku ka pono o ke kauaka lopa, ke hookauwa ia na ke Akua, mainua oke kanaka naauao loa, ka mea i nele ika ike iaia iho, aku, ua hiki nae ia ia ke hoomaupopo ika hele ana o na hoku-hele. O ka mea ike io ia ia iho , aole hoi i makemake i ka hoomaikai ia mai e kanaka.  Ina ua inaopopo ia'u na mea a pau ilokoo ka honua nei, aole hoi he aloha, heaha ka waiwai no'u imua o ka maka oke Akua, ka mea e hookolokolo mai ana ia'u e like me kuu hana ana ?

            Mai noho a ake launa ole i ka naauao, no ka mea, he nui ku pilikia a me ka pun wale ia ana in a ia mea.  Ke makemake nei na kanaka noeau i ka nana ia mai e ke ao nei, a e ake nui ana e kapaia mai he naauao ; aka, he nui na mea i ike ia, aole nae i kupono i ke kokua ana ia kakou i ka hoi ana i ke ano hemolele mua ; a he lapuwale hoi ka hahai loa ana mamuli o na mea e pomaikai ole ai. Aole i ana ka uhane ma ka nui o na olelo ana, aka, o ka noho hemolele ana, he ahaaina mau no ia, a o ka luna i ke hala maemae ke kahua paa, naue ole, o ka hilinai ana i ke Akua.  E like me ka oi ana o kou ike, a me ka mahuahua ana o kou noeau, pela no ka oi o kou hoahewa ia ana, ke oi like ole kou noho hemolele ana.  Nolaila, mai noho'a hookiekie ae ia oe iho i na ua oi kou akamai ma kekahi mea ; aka, e hoolilo i ua akamai oi la, i haawila ia oe, i mea e oi ai kou makaukau a me kou kiaia ana ia oe iho.  Ke manao nei paha oe, ua ike oe i na mea he nui wale, a ua maopopo lea lakou ia oe, nolaila, e noonoo oe i ka nui o na mea i koe, aole no i maopopo iki ia oe ; a, mai hookiekie oe ia oe iho no ka nui o kou ike, aka, e hoohaahaa ia oe eho ua ka nui o kou naaupo.  A no ke aha la oe i kaena ai i kou naauao, a hoowahawaha ia hui ?  Malia paha ua oi aku ko hai naauao a ike ana paha i ka makemake oke Akua.

            O ka naauao oi loa, oia no ka ike ana a me ka hoowahawahw ana ia kakoy iho ; a, o ka hoowahawaha i ko kakou maikai, me ka mahalo aku i ko hai, he mea no ia e maopopo ai ka naauao maoli a me ka maikai loa.  Nolaila, in a e ike aku oe i ko hai hewa ma ke akea, a i kekahi kanaima nui paha, mai kaena oe i kou oi ana o ka maikai, no ka mea, aole i ruapopo ia oe ka loihi o kou hoomanawanui ana ma ke ala oloie oka pono.  Ua pau na kanaka i ka nawaliwali, aku, he pono ia oe e koho ia oe iho i ka mea i oe i ka nawaliwali.

MOKUNA HI.

Ka ike ana i ka oiaio.

            pomaikai ke kanaka i ao ia e ka Oiaio pau ole, aole ma ua olelo nane a me na mea kanikau, aka, ma ka hookomo maoli ana mai iloko o ka naau !  No ko kakou hooinaopolea ole ma na mea a pono ai, nolaila, kuhihewa a ikekahi manawa.  Heaha la ka po maikai o ka hoopanpua ana ma na mea pohihi a me na mea ike ole ia, in a aole kakou e hookolokolo nui ?  Nui launa ole ka lapuwale o ka haalele ana i ka imi ana i ka mea hookahi e pono ai, a hopau i ka manawa i  ka imi ikaika ana i ua mea lapuwale, aole hoi he lapuwale wale no, aka, he hewa a me ka poino maole i na mea i lako i na make, aole nae he ike!

            Heaha ka waiwai i na uhane i hoolapanai ia ke ami nui i na mea akamai a pohihihi o ke ano o ke Akua ?  o ka mea i ao ia eka Logou, ua kaawale ia mai na mea pohihihi o na manao kanaka, no ka mea, "mai loko mai o ka huaolelo hookahi na mea a pau;" a ke hoike leo ole nei na mea a pau Nona wale no !  Ou no na ka mea e e hea mai a e kamiho mai nei loko e ka kahea mau naau ; a, i ola ia, aole no he ike maopopo. aole no hoi he pooik ka noonoo anaa.  O ka mea i hoohui i na mea a pau iloko o keia mea; i hoomaopopo na mea a pau waho o kona makemake, a ike i na mea p@@ iloko o kona malamalama ; ua au; aa kona naau. a ke noho nei iloko o ka malu o ke Akua.  E ke Akua, ka mea oeaio.  e hoohui aku ia'u me oe iloko o ke aloha pau oli !  He lahi au i ka heluhelu ana, a he luhi hoi i ka hoalohe ana iloko ou wale no ka huina o kuo makemake!  E noho malie na kumu no a pau, e mumule ke ao a pau imua o kou alo, a nau wale no e kamilio mai i kuu uhane !

            E like me ka mahuahua o ka noonooana o ke kanaka iloko oua iho, a me ka mahuahuao ke kupaa a me ke akahai oka naau, pela no e mahuahua ai ke kiekie a me ka palahalaha o kona ike.  Aole i like ka uhane maemae, akahia a kupaa, me Mareta. "he pihoihoi a pioikia i na mea he nui."ke nui loa na hewa. no ka mea, he malu maio ko ona, aole hoi i uni i kona nani ponoi ma na mea ana e hana ai, aka. i ka nani o ke Akua ; no ka mea, aohe kumu e ae o ka pilikia a me ka pihoihoi, o ka makemake boolakalaka ole ia u me na kuko kinai ole ia.  E hooponopono no ke kanaka hemolele i kana mau hana a pau mamuli o na kuko pono ole e alakai iaia iho mamuli o na kuko pono ole o kona naau, aka, ke hookauwa nei oia ia lakou ma muli o ka u hane i hoo malamalama i a i hoolau ia.

            Aole he paio i like ka ikaika me ka mea e imi ana e hoolaklaka ia ia iho ; aka, he pono ia kakou ke hooikaika mau ma keia mea, in a e imi ana kakou i ka ikaika iloko o ke kanaka, a me ka naue maoli aku mamuli o ka pololei loa.  O ke ano maikai loa a kakou e hiki ai ke loaa ma keia noho anaa, ua hui ia me na mea pono ole he nui ; a o ko  kakou ike oi loa, he ano pouli no i ka naaupo ; "i keia wa, ke ike poaeae nei kakou me he aniani la :" nolaila, o ke ie ana ia oe iho me ka naau haaahaa, ua oi aku kona ikaika i ke alakai ana ia oe i ke Akua mamua o ka noonoo hohonu ana ma na mea akamai.

            He mea pono no ka imi akamai ana i na mea e pili ana i keia  noho ana, no ka mea, ua hookumu ia e Akua ;aka, ua oi aku ka maikai o ka naau maemae, a me ka noho hemolele ana.  No ko kanaka ake nui i ka noeau, aole hoi i ka noho pono ana, nolaila, ua haule iloko o ke kuhihewa, aole hoi i nui ka pomaikai ma ka lakou imi naauao ana.  Ina ua like ka hooikaika ana e hoopau i ka liewa, a e hookumu i ka pono iloko o ka naau, me ka ikaika o ka hoopaapaa ana ma na mea waiwai ole, aole no e nui loa ka hewa iwaena o kanaka, aole hoi e nui loa ka moekolohe a me ka haumia iwaena o na mea kaulauna i ka naauao.  He mea aiaopopo loa, i ka la hookolokolo nui e hiki mai ana, aole e ninau ia ko kakou mea i helu helu ai, aka, o ka kakou i olelo ai, aka, o ke ano @ ko kakou noho ana.

            E hai mai.  aia mahea la ka nani o na kanaka naauao na mea hanohano a kaulauna no ka noeau, a oukou i mahalo ai ?  O ko lakou mau waiwai a me ko lakou mai oihana aia ia hai.  na mea paha i hoopoina i hana aia ia hai, na mea paha i hoopoina i ko lakou noho anaa.  I ko lakou wa i ola ao, ua kaulauna ko lakou mau inoa, a ua nui ka mahalo ia, aka, i keia manawa, ua hoopoina ia.  Pela lele ai na waiwai, na hana akamai, a me na mea naauao o keia ao ?  Ina ua hooikaika ua mau kanaka la e like ko lakou hemolele me ko lakou noeau, i na ua hoopomaikai ia lakou me ka hanohano mae ole, ame ka olioli pau ole.  he nui nae na mea i hoku i ko lakou imi ana i ka hanohano a me ka pomaikai ma na mea i "kapa hewo ia he naauao ;" aole hoi ma ka ike ana ia lakou iho, a ma ka hookauwa ana no ke Akua.  Ua koho lakou i ke kaulauna imua o na maka o kanaka, aole hoi i ka noho akahai a haahaa imua o ke Akua ; nolaila. ua lapuwale ko lakounoonoo ana, a ua kakau ia ko lakou moolelo iloko o ka lepo.

            Ua pomaikai io mea i oi i ke aloha ; ua kaulana io  ka mea i haahaa kona manao aua nona iho, aole hoi i koho mamuli o na mea hanohano loa o keia ao.  Ua naauao io ka mea nana i koho " i na mea a pau, he mea poho ia i loaa mai ai ka maikai o ka ike ia Kristo Iesu."  A he noeau io ka mea i haalele i kona makemake ih, a hana hoi ka makemake o ke Akua.  (Aole i pau).

He olelo hoakaka no ka buke i kapa ia "Ka hoohalike aua me Iesu."

            O ka mea nana i kakau ia buke, he kanaka no kekahi kulanakauhale o Holani, o Kemepi (Kempis) ka ino, kokoke no i ke kulanekauhale nui o Kolone (Cologne,) o Kome a Kemepi (Thomas a Kempis) kona inoa ; ua hanau i ka makahiki o ka Haku 1350.

            He kanaka pope no ia, a ua komo iloko o kekahi hale moneka i kona wa i umikumamaiwa ai na makahiki, noho malaila no na makahiki he kanahiku a oi ; he kaulauna no kona ano kaipule , a akamai i ka hai-olelo.  O ke ano o kona kino, he poupou, a eleele ka lauoho, me na maka elua.

            Ua maopopo he kanaka kaulauna o Toma a Kemepi no ka pono a me ka haipule.  O ua buke la ana i kakau ai, ua pai paa kanaka ma ka olelo  Latina, oia hoi ka olelo Roma, a he kanaona a oi ka unuhi ia ana iloko o na olelo o kela ano keia ano.

            Ua make ia i ka la 8 o Augate, M. H. 1471, iloko o ka makahiki kanaiwakumamalua o kona ola ana.  Ano e kona ikaika a hiki loa i kona wa i make ai ; aole hoi powehiwehi na maka.  E.

Hoihe o ha manaoio

MOKUNA XXII

@ Hoike I ka @

Ua pono na kanaka ke hoohiki ma ka inoa o ke @ wa’e @ hapalia kona inoa me ka weliweli hoano a me ka @ ka hoohiki kumu ole a me ka noonoo ole ma kela inoa hanohano a weliweli, a o ka hoohiki paha ma kekahi mea e oe i ua ae ia mai no nae ma ka olelo a ke Akua ma ke Kauoha Hou e like me ka Kauoha Kaniho. Ka hoohiki ana ma na mea koikoi, a i na i kauia mai e ka luna nana ia oihana ua pono no ke hoohiki.

O ka hoohiki ana e hana i kekahi mea. Aole pono ke hoohiki i kekahi mea e ae. i ke Akua wale no : e hanaia hoi keia hoohiki me ka @  a e hoohoia me ka oiaio maoli. O na hoohiki moneka a ka poe pope e hoohiki ana e noho mare ole a hiki i ka make, e noho ilihune, a e hoolohe wale i kekahi luna. he mau pahele naaupoa iao wale keia, aole pono ke Krsitiano ke hoohihia ia ia iho ilaila.

  1. (1)        Kan @

MOKUNA XXIII

NO KA LUNAKANAWAI KIVILA.

Na ke Akua, ka Haku Kiekie loa, a me ke Alii o kea o nei a pau, i hoonoho i na lunakanawai kivila malalo iho ona. ma luna o na kanaka, no ko ke Akua nani iho a i mea e pono ai ka lehulehu ! a nolaila, ua haawi aku oia ia lakou I ka pahikaua i mea hoomalu a kokoua i ka poe e hana pono ana, a hoopai i ka poe e hana hewa ana.

O na mea i kue i ka ua lunakanawai kivila e hana pono ana i ka lakou oihana, me ka manao o ko lakou noho kuokoa Kristiano ia, ua kue lakou i ka oihana a ke Akua i hookumu ai, a ua pono ke hoopaina mai lakou.

He mea pono ke pule aku na kanaka I ke Akua no na’lii a me na luna o ke aupuni, e hoomaikai ia lakou, e uku aku i na auhai a me na dute e ae, e malama I ka lakou mau kauoha pono a e hoolohe aku no ka manao aku i ka pono.

  1. (1)        Rom. 13:1-4. 1 Pet. 2:13, 14.
  2. (2)        Sol. 8:15 16. @ 13:1-4.
  3. (3)        1 Tim. 2 1, 2. 1 Pet. 2:17 Rom. 13:1.

5-7. Tit. 3:1. 1 Pet. 2:13,14,16. Oih 25:10,11.

 

MOKUNA XXIV.

NO KA MARE ANA.

 

O ka mare ana, he hui ana no ia o ke kane hookahi me ka wahine hookahi; ua pono i kekahi kanaka ke lawe i ka wahine hookahi wale no, a pela i ka wahine e lawe I hookai wale no kane, i ka manawa hookahi.

He mea pono I kanaka o kela ano o keia ano ke mare, na mea I loaa ka noonoo kupono I keia oihana. He mea pono nae i na Krsitiano ke mare iloko o ka Haku, a nolaila e mare lakou me na mea e hooia ana I ka hoomana oiaio: aole e pono lakou e mare me na Hoomaloka, na Pope a me na Hoomanakii e ae : aole he pono ke hoopili ano e na haipule ma ka mare ana me ka poe e noho hewa maoli ana a e malana ana paha i na manao kue e make ai.

Aole i pono ka mare ana maloko o na dekere i papaia mai ma ka palapala hemolele, aole e hiki na mare hewa o ia ano ke hooponoia e na kanawai o kanaka. I ka mare ana o ke kane laua me kana wahine ua lilo laua i io hookahi, a nolaila ua pili i ke kane na mea pilikoko o ka ohana o kana wahine e like me kona ohana iho, a ua pili i ka wahine na mea pilikoko o ka ohana o kana kane e like me kona ohana iho.

 

He oihana paa loa ka mare, aole pono ke hoohemo i na mea a ke Akua i hoopili pu ai, ke ole no ka moekolohe o kekahi a o ka haalele loa paha, he haalele hiki ole ke hoopauia. A hoohemoia, ua pono ka mea hewa ole ke mare @.

 

1.       (1)  Ker. 7:2 Mar. 10:6-0

2.       (2)  Kin. 2:17. Mal 2:15. 1 Kor. 7:2. 0.

1 Tim. 4:3. Kin. 24:57, 58. 1 Kor. 7:30. 2 Kor. 1 Nalii 11:4. Neh 13:25-27.

1.       (3)  Oih K. 18 okoa. 1 Kor. 5:1. Mat. 6:18.

2.       (4)  Mat. 5:31, 32. 19:8, 9. Rom. 7:2, 3. 1 Kor. 7:15. Mat. 19:6. Ezra 10:3.

MOKUNA XXV

NO KA EKALESIA.

O ka poe a pau i waeia, i houoluuluia a e houluuluia ana i hookahi malalo iho o Kristo, ke poo, o ka ekalesia mai o a o keia i ike ole ia, oia kona kino, o ka lako o ka mea nana e hoolako mai i na mea a pau ma na mea a pau.

O ka poe a pau ma kea o nei i hoike i ka manaoio o ka euanelio a me ka malana i ke Akua ina o Kristo la, aole nae i hoopau i ko lakou hoike ana ma na lalau hookahuli i ke kehua a me ka noho ino ana, o lakou a me ka lakou mau keiki pu ka ekalesia o Kristo mai o a o i ikeia, a o ka ohua lakou a ke Akua.

Aole he poo e ae o ka ekalesia, o ka Haku, o Iesu Kristo wale no, aole loa o ka Pope o Roma kona poo, o Anekristo no ia, o ua kanaka la o ka hewa, ke keiki o ka make, o ka mea i hookiekie ae ia ia iho e kue mai ia Kristo a me na mea a pau i kapaia he Akua. oia ka mea a ka Haku o luku ai me ka @ nui o kona hiki ana mai.

  1. (1)        Ep. 1:10, 22, 23. Kel. 1:18. Ep. 5:23, 27, 32.
  2. (2)        1 @ 1:2. 12:12, 13. Hal. 2 @

 

Mai lele ke ea ia Olepau.

 

Ina i ka po ka hihia ana.

Ina la paha aohe nao.

Hui ahu hui mai, oki e ka hana.

Ina ua heo ia ia @.

Ma ka Poaono i hala iho nei, oia hoi ka la 20 o @ nei, ua pakele mahunehune mai la ke ola o kekahi wahi elemakule ma Kamoiluli nei. o Pualinui kona inoa ; penei ke kumu: Aia maloko o ka pa ma ka aoao hema o ka Halepule, e ai ana kekahi mau lio i ka mauu, me ko laua mau kaula no hoi e pia ana’i a malaila no hoi ua wahi hapauea nei, e manao ana e hoi mai i kona hale, aka, o ka hoomaka koke iho la no ia o ua mau lio nei e hakaka. a holo mai la kekahi lio, a hihia ia ae la ka pu-a-i o ua wahi elemakule nei, a @ aku la a hina, a papio iho la ke alo ilalo. a nahoahoa ka lae i ka pohaku. Ua waiho iki iho oia. sole i ala koke ae. Hiki mai la hoi na mea kokua iaia, a @ ia iho la. a olo ae la ka makeua uwe. I ka nana aku i kona mau palapu he ano manaonao maoli no.

Ua ike pu ia no hoi, he mau papaa-uhi koe ma kona poli. a ua @ ia kekahi mau papaa e keahi. I ka manao wale aku nae, o ka ikaika paha o ka heeholua ia ana e ka lio. oia ke ke kumu i a ia ai o kela mau papaa ahi. Ina no hoi e mau loa ka a ana o kela ahi a pau koua kapa, ina no la ua poino oia, no ka mea, aohe olelo a kea hi, “ua ana.” A mai haalele no la hoi paha ke poo i ka pili, ina la e paa loa iho ke kaula i ka pu-u-i. Nani kona pakele a me ka lokomaikai o ke Akua. E hoonani ia kona inoa.

Mai haule i ka hale mau o ke kino,

I ka hale piha welu piha opala.

Kahi hiki ole ke apakau hou mai.

Ua kaualupe ia mai oia a hiki mai ka hale, a ke waiho nei me ka oluolu iki, aole hoi i hooniponipo loa aku : a ina paha e hala keia mau la, o ke oki pau loa ae no ia, no ka mea, ua ike ia aku kona konini ana ae mawaho.

He mau wahi @ hou ia o ke kuaaina, ia oe aku hoi ia e ko @, ke kuu aku i ka loa a me ka laula o na wahi au e koele wawae aku ai. O ke aloha no kou a me lakou nei iho. J.W. Mikasobe.

 

Make i Aloha ia.

 

E KA NI PEPA KUOKOA E ; ALOHA OE : - He wahi moolelo ka’u a nau paha ia e lawe hele aku in a makamaka o kaua mai Hawaii a Niihau.

Eia ua wahi moolelo nei. O ka’u wahine mare i aloha nui ia, o Kahaha Nawaihineelua, ua make aku nei oia, ma Hanalei nei, iloko o ka malama o Feberuali i hala aku la. A ua lana loa kuu manao ia ia ua halawai paha oia me ka Makua Mana loa ma ka Lani.

He wahine haipule keia, a ua oluolu ko maua noho ana. A nolaila, ke noho kanikan nei no au no kona haalele ana ia’u.

No Hawaii, Kau, i Kahuku, ka hanau ana o ua wahine la, a o Kaopuoua kona makuakane, oia ke konohiki o Kahuku i ke au ia Kamehameha I. A o kona makuahine o Pai ka inoa. Ua hanau ia oia i ke au ia Kamehameha I., a ua 60 paha makahiki ona i koua wa i make ai.

Ua olelo mai ka Palapala Hemolele- “Pomaikai i ka poe make ke make i loko o ka Haku.” A. KAHANANUI.

Hanalei, Aperila 24, 1867.

 

Make i aloha nui ia !!

 

E KA NUPEPE KUOKOA E ; ALOHA OE:- Ua make ma Koae, Puna, Hawaii, o Mele Kuhiwale, he wahine oia i aloha nui ia e kona lehulehu a pau loa, o kona ma ii make ai, he opuphao, a he kupa eleu oia no ia wahi.

Ua hanau ia oia ina Koae, Puna, Hawaii, i ka la 17 o Novmaba 1865, a he hookupu hulu mamo i Kalae, ka mea kaulana iloko oia makahiki pela kuu lohe ana, a ua make o ia i ka la 5 o Aper. nei o ka 1867, A o ka nui o kona mau la o ke ola ana ma keia ao, he 30 makahiki akeu, a ua hele aku la o ia i ke ala hiki ole ke hoi mai, haalele i ka pili aloha o ke kane, a me na ohana no a pau loa. Ua mare o ia i ke kane i ka makahiki 1849 a ua loaa ka laua mau keiki ekolu, ua kiiia mai oo ke kolu e ka mea nana i haawi mai oiai aole mea e hiki ke aua i ke ola maloko o keia mau la. He hoahanau no ia ma ke ekalesia ma Puula. Ua aloha nui ia o ia, e na hoahanau a pau, aole no hoi o ia i hoopaiia i ke kauwahi hunahuna o ke kanawai o ka Aina, nolaila ua komo loa ke aloha ia ia. A eia iho malalo nein a wahi lalani hua mele kanikau nona. A penei no ia.

Kanikau he aloha,

Nou e Mele Kuhiwale,

Auhea wale ana oe,

E ke hoa luhi o ke kino,

Hana iho nei au.

I ka nui o ke aloha,

He aloha no Halemano.

Lio holo no oiala,

Oiala no kuu hoa,

Mai na wa kamalii,

Auhea wale ana oe,

E ka pua o Ainahau,

Au iho nei ka manao,

O kahi e loaa ai,

Ua hala e aku oe,

I ke ala hoi ole mai,

Ai aku nei paha oe,

Ikui pua a ka hala,

Aole ua hala loa,

Me hoa make i ke kula,

Auhea wale ana oe,

E ka wai kolihilihi,

Hoohihi aku ka manao,

O ka Waiwelawela,

Ua wela kuu nui kino,

I ka nui o ke aloha,

He aloha pua kahinano,

 

LAAU LAPAAU!

AIA MA @

KAKELA ME KUKE

Ma Honolulu.

J. T. GOWER. – Makawao, Maui.

J. D. HAVEKOST. – Wailuku, Maui.

C. H. WETMORE. – Hilo, Hawaii.

J. W. SMITH. – Koloa, Kauai.

 

HE LAAU KAHIKO, A HE MAOPOPO NO HOI.

 

Laau hoopau Naio me na Koe.

A DR. JAYNE.

 

HE NUI NA @ O KAMALII I KA @

 

Laau hoopaa Hi a Dr. Jayne.

JAYNES @

 

He @

 

LAAU KUNU O KAUKA JAYNE

 

Hoike aku ai i ka ola o na mea a @

 

KUNU, HAKU, a me ke @

A me na mai e ae no hoi he nui wale : a o @

 

He KUHA KOKO ANEI KOU?

HE KUNU ANEI KOU?

HE EHA ANEI KOU @?

HE KUNU UMII ANEI kou me ka NAE?

AOLE ANEI OU MAI KUNU?

AOLE ANEI OU MAI NAENAE?

AOLE ANEI OU EHA ma ka QMAUMA

AOLE ANEI OU KUNU KALEA?

AOLE ANEI OU HUI ma ka @ ?

A ina ua loaa la oe ia wau @, a laila, e ike oe i ke ola @ LAAU KUNU a Kauka Jayne.

 

NA MAI HOOPAILUA.

Mai o ke Ako.

Mai Nalulu a me ka Mai Dyspepsia.

(O ka nawaliwali o ka puu @ ai, oloko o ko @ waihona ai.)

He poon ke ai koke i ka laau a Uaai Ola a Kauka Jayne he la @ oluolu, a ke ola no hoi. Aole no @ mai i @ in a laau hoonaha i e mai nui no hoi ka @ me ka oluolu no hoi. Lua o hoomaopopoia, a e @ maau la. Aole no e oluolu @ kekahi mea oiai @ ana oloko o kona kino ; a ua ulu nui @ ka @ kahi Manawa na make no, a ina e malana poao ia a e @ na @, a laila, ola no. No ka hooiaio ia ana @ keia mau mea, nolaila, ke hoolaha ia aku nei ka.

 

HUAALE OLA A DR. JAYNE

Me ka hiki ke hoaia’ku i ka maikai, a na ka hoao ana i @ maopopo ma ii ka oi o ke ola keia laau @ o na @ a me ka maikai no @ o ka inu ana, a me ke ola @. A @ no e @ ana ia laau, aole no he mau mea i @ ka ai ana a me ka inu ana. Aole e ino ke waiho ka @, ua hana ia no a maikai loa. A @ e @ inua @ loa ka @ ka puu waho ai. Ma ka @ ka @, @ maikai loa no ka paha ana, a he @ hoi a me ka @ pau i ke @ oloko o ka @.

 

DISIPEPESIA.

(Oia ka mai ono ole o ka a i kekahi Manawa, a me ka hoo walipono ole ia hoi o ka @ iloko o ka puu moni ai.

O keia Huaale Hoola a kauka Jayne. He maikai @ hooikaika ana ia mau @ o ko kakou @ loa @ loihi loa ka mai ana, alaila, e @ ke ola ke lou @

 

Huaale me ka Laau Hoomaemae Koko

A hoopau NAIO me ka KOE,

A KAUKA JAYNE,

 

@ me ka mea i @ mawaho o ka wahi o ka laau

NO NA MAI MA KE AKE,

MAI LENA,

MAI MA KA OPU HANAWAI,

NA MAI WELA,

KA HAALULU,

KA MAI O KA ILI,

KOKO INO,

MAI NALULU

PAA O KA LEPO,

MAI KUNA

MAI WAHINE

ame ka MAI HOOPAILUA

Ua maopopo loa ke OLA o keia mau HUAALE. A o ka mea wale no i koe i ka lehulehu o ka hoao pono ia niau hua. A he maikai no hoi na laau a Kauka Jayne, no ka hoola ana i ua @

PUA,

ALAALA,

KAOKAO,

PUUPUU,

PEHU

KUNAKUNA

 

Hanene, Lolo,

na mai wahine, a me na mai e @, no ke KOKO a @ kana

LAAU HOOMAEMAE KOKO

214 1y