Ka Nupepa Kuokoa, Volume VI, Number 18, 4 May 1867 — Ke Keiki Alii Hesana A me ka Pilikua ai Kanaka. [ARTICLE]

Ke Keiki Alii Hesana A me ka Pilikua ai Kanaka.

| iIELI" 7. Muhnpe iho o ko ke keiki n!ii Hesana inanawu i kanikau ai, pii uku la ia me ka wiwo ole i knhi o ka pilikua, n i konn iinanawu i hiki aku ai ma ka waha o ke ana, aiu no ka pilikua e noho ana iluua o keknhi noho nui, me ke kau pono mni o nn maka o ka hiki nku o Hesana me ku luahine kolopupu, Aohe oia i ni nui ia knkahinka, no ka nianno e hiki io aku 'ana no « Mesana me ka luahine i keawa'kea o ua la nei. I kona mannwu i ike inai ai ia Hesana wale no aohe lunliine ; pu keknhi me ia, uwo ae la ia me ka leo nui, a huila ne la kona mau maka e like me ka ula okooko o ke ahi. 14 Heaha ? t£ wahi ann, " aole nnei he luahine keka- , hi i lawe ia mai nei e oe :" Olelo nku In o Hes.ina me ka makau ole. " Aole loa au i lawe inai nei i luahine nau, nka, ua malatna ou i kuu olelo ; hoohiki, nolailu nu i hoi hou mai nei i ou la me ka lawe ole inai i kekahi luahmē, aole hoi i kekahi mea e ae." I ko ka pilikua wa i lohe ai i ka Hesana inau olelo, aole i kana mai o kona liuhu, uwi ae la nn niho me he nakeke ana In o ke pulaka huki o ka moku, a puka mai Sa ka leo palale launa ole, me he hekili I.?. i ka i ana, u O oe ! O anei ka'u e ai ai i keia aw*akea ? Ua hke nnei ke ku'mkuhi o kou mau iwi hauna liilii me ko kela luahine kahiko ? No keaha U kou inea i lawe ole mai nei i ke-

ia iuahine e mcx? ivi nu!-»k«> u ke kauwah» rule nah.iha ? E ke koki »no ! ua like anei oo n.e ka nene i luki oie ai ui oe ke loia kekahi !>iahine mai nehinei mai nei aiwa hikī i keia awakea G!e!o aku la o He.eina. 4t Aole, aole. n»> ka I.=a t ole n.aoh o kekahi luahine ; un loaa niai uei no ia*u kekahi lualune. aka. aole nae wau i n>anao e lawe m»i ia i uu nei. N<»Liia ? hahai aku la o He-' sana i ka inooklo o ka loaa ana ia la o ka lunhine. mai ka mua mai a liiki i ku hopenn o ka laua mau ole'o. I ko ka pihkua ioh.e ana i keia, aole i kana nmi ke knpahli o kona elelo me he ula la no ke nhi e p;»-pu.ihi«> ia ana e ka inakani. a pukn »n:ii !a no hoi na huaolelo me he mau huna ahi la i le!e mai nmiloko mai o ka waha o ke deragona. Hoaha koti lumino nauupo ! hpuwale, e hke »iO ka manao o ke keiki moi luhi e piopio \ia!j. ana no i kona makuahine. ine ka !:iki o!e ia i;i ih>> kv malama i kona ola. L-ipu-wale maoli oe e kena keiki naaupo. u»a--n i<» ole i kou o'a ilio. Ao!e «noi au i oklo ia oe, e lawe inai oe i kekahi luahine pu»Mjou. a oia wale no kou iikm o jm- ; kele a i. Ok-Io aku la o Hesana. *• Aolo au ; aa e !.nve mai i ke ula o kekahi i mea e kukni ia ai n»> ko'u ola |>onoi iho." •' Lapuwale ! h»puwi»le toa ia olelo au .! Aule au manaoio iki pela. E Kii oe i; kela luuliine. Oia īeale no ka meahiki ole ia'u ke alapoho ae/' Aohe manawa mahope iho o keia kamnilio ana mai a ka pilikun, poha koke mai la k.i leo uina o kekahi mea ma na paia pohaku m;ii o ua pali, a ike ia aku la kekahi malamalama olinuiino ioa e naiiolo ki-; ki mai ana n iiiki i k; 1 j>)likua,a hulali ko-, ke ae la ka piiikua a keokeo e hke me kekihei lole keokeo, a i ka lua o ka 100 ui-> na. haaluiu ae la na kuii o l.a pihkua me ka haukeke pu o na niho. a i ke koiu o' ka leo, ai apu mni !a kekahi malamalam;! 1 ano e loa, a helelei wa!e mai la no na | paia pohaku manoano-,; o kaupoku o kei nna ; aia hoi ! ike ia aku !a Ka Haku' Alii Barona o na Fe::re, e hele mai ana! maluna o kona hnlu peni nui i kauoia ei na uhnne ano opeaj>ea he iwakaluakuma-; inalia, a o ko l.ikou mau elieu, ua likc| no me ko ka moolele derngona, a hulahl hoi ko lakou mau kapuai e like me ke| keleawe melemele. | Olelo mai la ia me ka leo kuoo weli-1 weli. u E ka pilikua hoomninoino v v ale! i na kanaka. nau ponoi no i puana i kau niau huaoielo mai ka mole maoli mai o kou puuwai, a nolaila, ua hiki mai nei au e hooko i ua mau huaolelo la au. Ua hi<i; oe imua o ke keiki alii, e hookuu aku oe' i kou poo e oki ia mai a kaawale, ina e' hiki ia iala ke lawe mdi i keknhi mea hi-| ki o!e ia oe ke alapoho ae : nno, i keiaj manawa, ua hoole oe i ka ni aua i ka iala! mea i iane ni i ai oia hoi kona kino po-j noi iho no ; i.olaila, i keia inanawa, un | luki mai kou hoia.*' i la ia i hoopuka ae ai i keia maii hua-' ole!o, unuhi ae la oia i ka pnhikaua nui! 0 ke kannwai, he kapuai' ka loa. o h iawi mai la ia llesana, i ka i, ana : ki E ke keiki opiopio, e lawe oe i keia ! pahikaua me ka olioli, a e oki a kaawa!ej 1 ke poo o keia pilikua i hoowahawalia j ia, a e haawi aku nu na inanu ai io o ka, lewa, a me na ilio hae o ke kula, a me na , alopeke o na lua/' ! Lalau aku la o Htsana i ku pahikauni me ke kulou haahaa aku imua ona, a 00. ki iho la ia ekolu lial.aū ana, kaawale aku la ke poo mai ua iwi hoehoe aku, a oia iho la ka hopena o l"gnlemugimo. Maiiope iho o ka make ana o ka pilikua Ugalemugimo, olelo hou inai la ka Haku Alii Barona o na Fearc ia Hesana. | " Ua oluolu au i ka maikai o kou mau manao a pau, a ine ka haahaa o kou naau, aka j nae, i hookahi wale no au mea e manaoj hou ai. E noonoo pono oe i kau mea e l nonoi mai ai, a iua hoi he mnu mea e ae ! paha kau i makemake ai, e puana koke mai oe iinua o ka Aha Hooko i keia ma-* nawa, a e liaawi ia aku no ia ia oe rne ka hakaiia ole." Aole i hoopunaua iho ka maka u inalu-; na o ke keiki alii Hesana i ka wa i kamailio mai ai Ka Haku Alii Barona o na! Feare, no ka mea, ua hoomaopopo )ea koke iho no ia t aole ona eoemi i koe e imi mai ana i konaola e kaiiiaku mai keia n<>. a o ka heleana inai o kela meakupanaha inamuli no ia o ke ano makamaka. | pane koke aku la o Hesaua.| •• Ua iako au » na mea a pau, aohe o'uj

mnken.aixe hou aku i kekalii mau n?ca o ne iu»"u uei. aka, ina paha ho hi ki la Ixs ke tio« su« !u aku i ka tn»ho aua o kela hmhiuo koiopupu ptUkia, ka :uea nana au i ao uiai i ka haawmn o kc aloha a me ki poru», ouula, ua (><Mv.aikai r:ut ioa au i Kou lokoaiaiko» horn«>U. ie •• l T a pono ; e !ike me kau nono», j>cla no ruant i e hooko u aku ;u, a i nn oe e he'e hou aku ana imlnl.i. alaila, r ike koke no oe i ke ano e o na u>ea a [kiu e waiho ;ina n»al;tila. No kou nonoi hou ole ana mai i kekahi mea « ae i keia uuinawn, n-»!ai'a, ke wail.o nei la hauwina paakiki au e noU .11 1 ka iiuh me ka nui o ka luhi iloko o iki inakahiki ekoiu, itia* hope r.ku o kou hoou.anao ana ne i ua inea la.'' Mahope iho o keia niap.awa. huli no la Ka Uaiiu .\i;j ilirn/>n. j h ?o n.ku h ))ok» ona ni» kaalelewa, me ka waiho mai i kona alol.a loi ia Hts-\nn; a o H« saitn hoi, la'.au ih«» hi «u i ke ju»o o ka pihkua t g a olokaa aku la i ka jhili me kn nhoh nui; a il<>ko oia wa. huli ae la ia e nana pono a\u i ke auo o nn niea . e waiho mai ana mnhiko o ke ana, ak«, ia iu e hoomaka anu e nana p«»no aku i ke nno u keknlu wahi puoa iloko o ua ana la. nakeke e un; la i.a |»ani hao o loko o ke ina. a helelei mai la lioi ka pnli pohaku uie ka ou«> haalulu o ka lej»t». , Holokiki mui l.i oH«si.ia iwuho oke nna e ku ni, n ia i.i im» a keehi kona mau kapuai i na paepae poliaku o waho h>a o ke ana, o ka mauuwa no iu i u(»oi koke iho ai na welelau o ke nnn, n kohu pali laumania o hiki ole u\ kekuhi mea ke ko« mo hou nku iloko oua ann nei. A oka ; hoomaka nna no in o l.a pua una o ka j wnha o ua ana nei a hik» \ keia hi. ■ Iloi mni la o Hesaiia me ku hauoli iio : kona pakele ana, u me kn make nna hoi 0 ka piiikua n me ka eehia ' [)ti no nue iioi kekuhi no ke nno o kel* an;i. a me na men kiuo uhaue kamulino lann i ike ai he iwakuluakumamaha ; a o | kn nien e noho »na iluna o ka ipu inika n me ka penei hulu, oin wnle no kn mea ' kino ano like me ko ke kauakn, a i oi aku 1 hoi ka opiopio o koua ili mamua o ka iii ; o ke kuikamnhine opiopio, a o koim niau | iielehelena mnkn, ua hke me ka innhinn I piha iloko o na po konane o ke knu, e oi pnlima aku ana imua o ka ui o nn ui n pau | i mahalo nui ia ma ke aupuni o Kusimin. | O na helehelena nluolu oun Alu Uhnne ! la,n me na leo nnhennhe i pane ia nmi ia Hesjinn, na kumu i nke nui ai o Hesana e launa kiuo lioii aku laua i kekahi uiauawa e nku. Aohe i poina iki na mea aua Ahi l'liane In i pune mui ai in Hesntin, a iwueJna o keknhi o kuna mau oleh», hookahi 0 lakou nnnn i liooiiaueue i un koii ana a ko I lles inn uhnne. Uu nne hoouaeiki in kojna puuwai ekn imi, n o konn poo hoi, ua I nne nnlulu manli i kn iioke i kn noonoo no j kela men pnnkiki hooknhi nna i noi ole I nku ai imua nua 'lu lu o ita Fenre. He | nui wale na mea nnn i k«»h<» wale iho ai, ' nole nue he maopopo pouo, o kelu ao | keia palia. Manao iho la no in oka mu* I nu nunu paha n kn luainne ; n i ole ia, o | kn pniuknun pahn nna i pepehi ni i kn pij likui—Oiai oin e hoi nnn nn me ka noonoo j nui ikona inea i imnoi olf» nku ai i kn Hnku | Alii P»arona ; owe mni 11 ku nahelehele me 1 ka nehe malie o ka In 11 hiau, n hiki wale i kn hoen kino ann m.i o kekahi din. Iko ■ Flesana ike ann aku i ke dif e nann lenlea 1 mai ana ii ia, hoopuka ae la ia i kein mau lalani mele penei: " O ! o oe hoi e ke dia o nn mauna ; Ka hoa piani 0 na inakani puahiohio, A me na ulu-nahele 0 ka wao lipolipo, Mai makau oe no ke keiki nke kanakn, [na, ; Mo ka niea, aohe ona ikaika keole ka pua |ki- . Aole hoi ona maina ke ole e kokua uiai ka O na ilio hahai kona mau kokua, [lio, : Nana e hopu, a hoopaa ia oe, [mana, ; Aloha oe e ka holohoiona pepeiaohao manaj I like nie na lala laau Kedera. M I "Aloha no oe e Hesana, 44 wahi ake 'din," o«vau no nei o kou hoalauna Anejno, ka mea nana oe i hoopunipuni mua— : Ua hoouna ia mai nei au e inihi aku imua ou i kuu hewa a'u i manao u» e hoopunipuni aku ia oe. a mimuii okou ahonui wale no e pakele ai au mai ka hoopaahao i ia no na makahiki elima." Paneaku la o Hesana. 44 O hoi roe ka : maluhia, a ke haawi aku nei au i ko'u aloha nui nou, a e hai pu aku no hoi oe i ko'u aloha nokou Ilaku." *• l hoohnhi n'u inea t» nonoi hou aku ai iia oe eke keiki alu Heaana, 44 wahi a | Anejao, e h lawi inai 0« i kekahi lauoho | hookahi okou jh>o ia u. ,r | (A*fu m ipau.)