Ka Nupepa Kuokoa, Volume VI, Number 20, 18 May 1867 — Mau mea i ike ia no Honolulu. [ARTICLE]

Mau mea i ike ia no Honolulu.

" X;um :iku >> k;i li|«) O k;i lījh» o kola wao." U llonolulu iNKi: l»e kaona Alii hoi o ko kakou aupuni ; he kulanakaiihule keia i \vaha ia uiiii e na kualono olapalapa kinikini i hele a ioiiau i na iipolipoo ka wao ; a ine na oawawa uliuii e ponaiia ana iwaena o na huli pali elua. O ke nwawa o iNuuanu e moe loa ana a hiki i kona nuku ; ua hoopihn i.i kona walua e na Kikoiiu o na linie, n |)ela 110 hoi me i'auou, a me Manoa ; a uia kela linii akau o Nuuanu, na oawawa o Paiama a me Kalihi : a ke nana ia mai ko kakou kaona Alii nei e na poe maluna o ka moku, me iie ano hee la 110 ka uianamana o ka waiho una ona haie ;no na kualapa kiuikini e wakawaka mai ana ma ke kua kekahi mea i kupanaha loa ai ke kii maka maiui o ko kakou kaona nei, a inalaiia uo ioi kela ae ai kn nani o ko kakou kaona Aiii imun o na knona eaeo ua mau Ailana nei. Ao ke kokua pu ana mai hoi kekahi a keia puu paii kalali [Leahi] aio i ka ino, a me ka lae hone o Puuloa e oni ae in e iuu poo i ke kai, na kumu i hoo-kawaha pono ia ai ke kuono o Honoiulu iloko, a pkeiakela ai no ke oki pau o llononei n ka hdu i noho ni.

Ua pii aku no maua a keia puukaua Puowaina, a inai it\ wniii maua i kiiolii mni ni i ka nani nee pu o na haie. Ua haiamu io ae no na lipo o ka tcao iioko o ua knona nei i ka maua nana mai, nka, aole no nae i lawa poiK) na lipo o ka uxio no ke kahiko pono ann i na wahi kaawale iwaena o ke kaona, a iue he kohu poo ohule la ia mau wahi olohelohe ke nana mai mai ka piko mai o Puowaina. Ua piikoi aku no ko maua manao i na lau lipoiipo aala o kunhiwi e hoo-iu-lea ia mai ia e ka makani naulu, ina he inea hiki ia maua ke hoonee ae ia lakoua papani iho ma ka makahia o na wahi olohelohe o loko o ua kaona nei: aiaila aohe oki pau a koe aku. Na ka nani uluwehiwehi o na paia kahako o Konahuanui i kono inai ia maua e puana ae i keln niau ialani mele i kau ia ma ke poo o ko kakou kamaiiio ana no Hooolulu. A o ke kuni') nui no hoi o ko maua kau ana peia, no ko maua anoi pau ole no e hoopiha ia ko kakou mau pa hale e na iau iipolipo o ka \vaokeie. I ku maua nana ana ae a pum i keia kapa o Oahu o Kakuihewa ; hookahi waie no a maua mea mahalo nui, o ke kohu ponoAoa no o ka iilo ana o Honoiulu i Kulanakauha--1« Alii no na Pae Aina Hawaii, a o ka lua, aobe wahi hoohaiahala i koe no ke ano o ka aiua, ioa oe e noho ana maanei. loa oe inakemake e ike i ka puu e ike koke no oe, a i ke awawa hoi., eia kokekoke iho no; a i poii hoi, eia ae no ; a i pali kuiinihi hoi eia ae no; a i puu kiokio hoi, eia ae no; a i na puu kiniklni hoi, eia ae no; a i na kuahiwi, eia ae no ; a i ua laiani kuahiwi hoi, eia ae no ; i na oaiwwa poopoo, eiaae m»; i na waiuupuna, eia ae no; i ua kula paUhaiaha, eia

ae no ;i na maona Ikm. ea ae no: Jcc- Aoie prĪ3 rn\ kekihi mao kulinakauhaie nuī o na aioa e. O kekahi r«e keiki ma kekahi maa; kauhak nu>. aok no iakou i īke iki i oa pou a h>ki i ko lakou nunui ans. kapa no lakoa i na ahaa kiekie e iike rue Kap«ka-a-ki be , uvautKi. a he wahi k ekie ioa iho la « i» Ukou. A kekahi uiau kauhaie hoi; e > hele waie no oe a hila he maa ra»ie aoie ee e ike aku ana i na puu, a ne oa p.wawa. uo | ka inea. he popu iike wrak no ka w#iho ana | ; o ka aina mai o a o. f Nola:b, he mau kumu kopenio ao ia e knena ai kakou ua ko kakoe kaoiia Aiu i iako pono n t maka i kn ike ana i na kmohinohi: o kn astia; he puu, he awawa, he aiauna. he • (kuahiwi : na mea a ka iiiua inaoa o ka La-. [tii i hoomokaki u»a» ;«i i im kakou e,

mahaio aku ;ti i ki imnomaoo o kana inau hana kupanalia. \ Mahope iho o ko Hiaua hoopiha aru i ko; m.iua iikmi kii om lii me ita iua-ia o ku Mo-! kopuni o Kakuihewa, ua huii »oat la ko mauu alo i ke komohana akau o Puowaina a na ; ka iliona |\auktki o Puowaina ipekupiku ; inai i na w.iwae e holokuku aku a hiki i ua ! kapuai oua puu ia : a i ko maua hiki ana j ma kealauui e pii l t a komo ī ke awawa o; l\iuoa, loaa iho la la imua kekahi iuahine \ ua inake i ka p*>loli. Aohe o mana ike 11 ke kiiuiu o kona hooinaha ana ma kap:i | aianui, no ka maloeloe nae ka inaua i manao: .11, ak.», i ko maua innnu |H.tno aua aku i ke kumu o kona h<>om.ilia ana ma ua wahi l i,! pane mai la k«*l-*. h« hah'haie ikH ka mea o' ka |H>!oIi ( ii i aneaoe e akoiu la ke komo wa-; hi mana ol»* an.i, Aohe o inaua inanao e ho<>-! kainnilio koke aku ia mannwa, aka nnuhi e| ae la iiiih:i i k«'kahi mau uu'a ono liiln uuii!

ka pak«*ke a»\ a in< 1 k»Mvahi inan puupiiu ko <«?//?>/> : oa mea i loa:i la maua i ka |»o!i. a haawi aku la ia ia : a oni k>».'a » i naunau iho nua i na hun:ihuna mea ouo a okaokn, i mai I». kela īa m.iun. " jY<> L i huj*r hw!tiuc fto hfri paha k<kahi> aiiea lo i La make inn kni kti hni kn Me <i o/o w<i/nu\i.'' iNinau aku la inan.i. '• Aolo* au mau keiki ?" i mai la kela. He iunii ke,l i nn, oa k«*iki a ko'u mua pnnoi : oia okuu wnle iho la no ka makou a |io ka la, nohe komo wahi ai. Ilele aku nei la i ka huli hana aohe loaa iki o ka li.iiia, niai nelunei uo n |>o. a i kela la aku no a po ka ka uele i ka hana, oia hoi kekahi kumu i pilikia loa ai mnkou." I aku la maua. " Aohe m> ka lioi he aiua mahiai no hoi ka poe kiuo ikaika ; lilouale uo i ka linna lima e poola ai. koe ka mnhiai." ( mai In kela 14 E mahini lioi lia pono lon, oia waiho wale iho no kn ka aina i ka mahaken la eku mai la." Iko maua lohe ana ī keia na hooiaio koke nku mnua i kana olelo, n nin io uo ke kuiuu uui i wi ni, n pii ino ;ti na umeke poi lnlii i ka hapalua o keia mauawa: o ka palaualelo.

Aloha im» ka |><»c elemnkulee haina ia mai nei e kakou e ka ui moe b>la ; i manao mai pilia imi lakou la e oln na iwi ia kaknu i ka ui, eia ka hoi ka l.akou he hainn nku. Ua kii iio maua ke olelo he haina, no ka mea, pehea la e hiki wale mai ai ka pololi i ka lia« le o ke kanak.i niahiai ; laweiawe i na mea pono o ke kino, e noonoo ana o na pilikia e hiki mai nua o uiuli aku ? Eku anei ke kohi ku una i ke kalo, a me ka miki haaheo ae ī ka poi i ka poe molowa i ka mnhiai, oiai ka manawa pono i loaa ia lakou ; a hiki inai ke knu o ka nele, lalau ne e palile inai aua kann ko (hoe) o Iloolelielehekii. Mahope iho o ko ia la k-imau ana i na liakina mea ono. i mai la kela " Kamau aku ia ke aho, e lioomaiiawauui aku au a hiki i uka aku nei la." He wahi makann no ka ll—i haawi ae ai ia in, a hoi mai la maua e Wope iho i keia mau mamala i ike ia no Honolulu, me ko mauu hoohauoli pu ia niai kekaln e na olelo noeau a Heniamiua Feranekelina. " E haawi manawalea aku i ka niea nele e like me ka oiki ia oe, no ka mea, aole ia he hoomaunauna wale, aia a hiki mai ka innnawa kii[»ono e uku ia mai no oe." (Aolei }niu.) 0.. a me I T .