Ka Nupepa Kuokoa, Volume VI, Number 26, 29 June 1867 — Page 1

Page PDF (1.57 MB)

This text was transcribed by:  Blayne
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

"KA NUPEPA KUOKOA,"

HOOPUKA MAU IA MA HONOLULU

I kela Poaono keia Poaono.

$2.00

No na mahina he UMIKUMAMALUA!

$1.00 no na mahina eono.

ME KA HOOKAA MUA MAI.

----------

NA OLELO HOOLAHA—aole i oi mamua o 10 laina no ka hoopuka hookahi ana, $1.00; alua komo ana, he $1.50; hookahi malama, $2.00. E uku mua ia mai ke dala o na olelo hoolaha a pau e hoounaia ana mai e pai.

KANIKAU—he hapalua dala ka uku no ka aoao hookahi o ka pepa leta, oia hoi 4 keneta no ka lalani hookahi—penei: he 25 lalani, $1.00; 50 lalani, $2.00; a pela'ku.

NA UKU NO NA OLELO HOOLAHA—ka uku pepa, a me ka uku o ke Kanikau, e haawiia no ma ka lima o na Luna o ke Kuokoa, a i oleia, e hoouna mai ia Kauka Kulika.

O NA UKU PEPA A PAU E HOOKAA MUA MAI NO—aole e kauia ka inoa o kekahi haole a kanaka maoli paha, ma ka inoa o ka poe lawe pepa ke ole e hookaa e mai mamua. E pono ke hiipoiia keia mau rula, no ka mea, he emi no ka auhau no keia nupepa.

AIA KE KEENA O KA NUPEPA KUOKOA—ma ke kihi hema o ka Hale Hookipa Luina (Sailor's Home.) O na hora hana, ma ka eiwa o kakahiaka, a i ka ha o ke ahiahi.

L. H. KULIKA. (Luna Hoopuka.)

 

KA "NUPEPA KUOKOA."

Is published in Honolulu

EVERY SATURDAY,

$2.00 per annum, or $1.00 per six

months, in advance.

ADVERTISEMENTS not exceeding 10 lines, inserted once for $1.00; twice or $1.50; and $2.00 for one month; all advertisements must be paid for in advance.

KANIKAUS will be charged 1.00 per page, or 4 cts. a line. PAYMENTS FOR ADVERTISEMENTS, Subscriptions or Kanikaus, may be paid to any of the Agents of the Kuokoa, or may be enclosed in a letter to the Publisher.

ALL SUBSCRIPTIONS must be PREPAID. No names, either of foreigners or natives, will be inserted on the subscription list, until paid for. This rule must be strictly adhered to, on account of the low subscription price.

THE OFFICE OF THE KUOKOA is in the South corner of the Sailors' Home. Office hours from 9 A.M. to 4 P.M.

L.H. GULICK.

For the Publisher.

Volume I, II, and III of the KUOKOA, bound, for sale, $3.50 each.

Persons having complete sets of the above, can have them bound by paying $2.00 each.

 

No Hana, Kuapo, a me Kahului.

KA MOKU KUNA

'MANUOKAWAI,'

O Akoni ke Kapena

E HOLO MAU ANA KEIA MOKU I NA @

 

HE MOKU HOLO MAU

No Lahaina, a me Makena.

                                    O KE KUNA KALEPA PAA

maikai.

 

"Kate Lee."

                        O Fountain ke Kapena,

E HOLO MAU LOA ANA. A HIKI MAI

@

 

No Hilo.

 

KA MOKU KUNA

"MELE HILO,"

O Sebastian ke Kapena.

E HOLO MAU ANA KEIA MOKU I KE Awa maluna, no na ukana a me na ohua e ninau ia

@

 

NO KAWAIHAE.

 

E HOLO MAU ANA KE KUNA MA

@ i kela awa maluna. No na ukana a me na @ e ninau i ke Kapena @ ka moku a i ole ua

                                                                                                            WALKER & ALLEN

                                                                                                                                    Na Luna.

Na luna ma Kawaihae, o CONWAY & ALLEN

276 3,

 

MOKU KUNA WAWIKI!!

 

E HOLO MAU ANA KEIA WAhi moku i Molokai i kela pule keia pule mai Honolulu aku nei. A in a he ukana hooili ka kekahi a e holo ohua ana paha, alaila, o nileka @ ke Kapena eia o

266-3m                                                                                                            KAHALEMAKE

 

HE MOKU HOLO MAU NO KONA

-A ME-

KAU, HAWAII.

 

E HOLO MAU ANA KE KUNA

"Kona Packet,'

KAPENA HALAAMA, inawaena o Honolulu a me Kona, Kau, Hawaii. No na ukana e me na ohua, e ninau i ke Kapena ma ka moku, a i ole, ia

G. Williams

Honolulu, Aper. 23, 1867                                                                                                                                                       281-6m

 

No HONOIPU me NAUHAKU.

 

Ka Moku Kuna

"KOHALA"

O Howard ke Kapena.

E hele au ana keia moku ma ua Awa i oleoia ma luna, no na ukana a me na ohua. E ninau i ke Kapena, a i ole ia, ia

6m                                                                                                                                                                   KAKELA me KUKE.

 

Na Buke i Pai ia e ka Papa Hawaii.

 

Eia na buke kuai, a me ke kumukuai.

Baibala nui no na Awai o na Halepule,                                                                                                                                  $4 00

    "     Ohana, ano nui, me na kii,                                                                                                                                            2 50

            a me na Moohana,                                                                                                                                                        5 00

    "     Ohana uuku iho, me na Moohana, ili ulaula,                                                                                                                 1 00

    "     Ohana, me na Moohana wale no,                                                                                                                                     624

    "     Okoa,       -      -        -                                                                                                                                                 50

Kauoha Kahiko, i paiia i ka M.II. 1838,                                                                                                                                      25

Kauoha Hou, me ka pepa lahilahi o waho,                                                                                                                                  124

Kauoha Hou, hapa haole (Haw. Eng.)                                                                                                                                                     25

Haiao,              -           -           -                                                                                                                                                    25

Hele Malihini Ana,      -           -                                                                                                                                                    25

Wehewehehala,           -           -                                                                                                                                                    25

Lira Hawaii,    -           -           -                                                                                                                                                    25

No ko ke Akua Ano,   -           -                                                                                                                                                    25

Lira Kamalii,   -                       -                                                                                                                                                    25

Kumumua Hou,          -                                                                                                                                                                124

Moolelo Eklasia,         -                                                                                                                                                                50

Hoike Palapala Hemolele,       -                                                                                                                                                    25

Himeni Hawaii me na Leo Mele, 1834,                                                                                                                                       25

Ninauhoike,     -           -           -                                                                                                                                                    124

Ui Kamalii no na Kula Sabati                                                                                                                                                      124

Kumu Leomele                                                                                                                                                                            124

Haawina Kamalii, Buke 1, a me 2                                                                                                                                               124

Haawina Kamalii, Buke elua i huiia,                                                                                                                                            25

Eia na buke i haawi wale ia.

Haawina Baibala.

Ui,

No ka Aoao Pope.

Hoike Pope.

Palapala Liilii-

Helu  4-Makemake anei oa i ke ola?

Helu  6-E hele i o Kristo la.

Helu  7-Ka hoi ana mai o ke Keiki Uhauha.

Helu 11-No ka hoohiki wahahee i ke Akua.

Helu 16-Ka Eehia ana o ka Ahaaina a ka Haku a me ka Papekiko ana.

Helu 17-Mai hana ino i na Holoholona.

Helu 18-No ka mahi ana, kuai ana, a me ka inu ana i ke Awa.

Ka Davida Malo Kumumanao.

Ka Moolelo o Batimea Puaaiki

                                                L. H. Kulika.

Kakauolelo e ka Papa Hookoo ka Ahahui Buanelio o ko Hawaii Pae Aina

 

Palapala Hoike no ka Holo ana i ka Pae Moku o Nuuhiwa.

-

(KOENA MAI KELA PULE MAI.)

-

UA LAUNA OLUOLU.

            Ua ninau hoi makou ia Zakaria Hapuku, no ka hoolilo ana ia ia i kahunapule, a ua aponoia oia - A ua hooholoia, e hookahuna ia ia i ka la apopo.

HOOKAHUNA ANA.

            SABATI, MEI 12.-Nui loa ka ua, piha nui ke kahawai i ka lepo no na kuahiwi mai.

            I ka hora 9 o ke kakahiaka, ua halawai me na kanaka he 70 paha ma ka hale o Kaiwi, no ke kulu nui o ka halepule.

            He haiolelo ia la ma Luka 2:10. A ua olelo paipai makou a pau i na kanaka.

            Pau ka olelo, ua hooliloia o Z. Hapuku i Kahunapule penei:

            Ia Rev. S. Kauwealoha ka pule mua, me ka heluhelu Palapala Hemolele. Ia Rev. T. Kaona ka pule hookahuna; ia Rev. B. W. Pareka ke kauoha ia Z. Hapuku, a ia Rev. J. Kekela ka lime aloha.

AHAAINA A KA HAKU.

            I ka hora 2, ua hui hou me na kanaka no ka ahaaina. Eia hoi na mea @ make ma ka Ekalesia o Omoa-O Aberahama Natua, Iosepha Tieekai, Ioba Kohetaiwawau a me Solomona Puu.

            Eia hoi na hoahanau kahiko i koe ma o Omoa-O Eva hipahipa, Rebeka Koheniho, Elia Oheveo, Iona Pohe, Elizabeta Kahia, Rutu Kuekakini.

            Eia hoi na mea i hookoino ia i ka la 12 o Mei 1867.-Iosepa Anetone a me Sara Miko, Doroteo Barasinasa, Mara Pootu a me Debora Kauwehe, o Paulo Maiea a me Lea Kiahauo, Daniela Manuiki a me Ana Vaiipuoho, Levi Haole a me Doreka Kahapepera, Timoteo Keelehiva a me Mareta Vaipoti ; Rahela Kiapaea, Harieta Tapootu, Pilemona Laoi, Solomona Kamakahi, Davida Lira, hookuuia no Ewa.

            A pau keia poe i ka bapetizoia, ua ai pu makou. He 35 paha i ahaaina, me ka waimaka ame ka hauoli no ka hana a Iehova ma keia aina pouli. Nani kona lokomaikai i ka haawi ana i na hua no kona aupuni.

            Ua 21 hoahanau ma o Omoa i keia wa, a i ka hui ana me Kaiwi ma, ua 26, a hui me na mea i make, ua 30.

            Nui loa ka hauoli ia la. He luahine loa o Eva Hipahipa. Ua 80 paha makahiki a keu. Ua pau kona hele no ka palupalu, nolaila, ua waha ia mai. Ua nui kona aloha ia makou. Ua lalau i ko makou lima, a ua kau ae maluna o kona poo, me ka uew a me ka waimaka.

            POAKAHI, MEI, 13.-Ua kukuluia ka Aha Misionari i ka la 11, oia hoi ka Poaono. Ua kohoia o Rev. S. Kauwealoha i Lunahoomalu, a o Rev. J. Kekela i kaukaolelo.

            I ka la 13, ua hoike nui na misionari no ka lakou mau kihapai. Ua lawe mai maua i kela mau palapala hoike no ka Papa Hawaii.

            Eia na kumu manao i noonoo ia a i hooholoia ma ka Ahaolelo.

            1. Ua apono ia ko Rev. A. Kaukau mano e hoi i Hawaii me kana keiki uuku o Iseraela.

            2. Ua manao o Kaiwi, i $50.00 e pau ai ka pilikia o kona hale. Ua aponoia, a ua haawi maua i na dala he kanalima.

            3. Ua aponoia ka manao o Hapuku, e nonoi i ka Papa Hawaii, no na $30.00, e pau ai ka hemahema o kona hale in a Atuona.

            4. Pela no hoi ka manao o Laioha, no na $20.00 no kona hale.

            5. Ua hoole ka Aha, aole lakou i makemake e hoi o Laioha i Hawaii.

            6. Ua kuka nui no ke ola o na misionari.-Ua manao lakou, ua lawa ole ka $150.00. Aka, ua ae oluolu no lakou a pau e hoomanawanui-A ua holo ka manao, o na $150.00, oia ko lakou ola no ka makahiki hookahi.

            7. Ua kuka nui no na kula. Ua ike maua, na nawaliwali n kula ma kauwahi.-Aole no he kula ma Puamau, aole no hoi ma Hakehake.

            I mai hoi kekahi, ua pilikia i ke kaua, a ua pilikia no ka make o kanaka, a ua pilikia no hoi no ka makemake ole o kanaka i ka malamalama-A ua lohe hoi lakou, e haalele ana paha ka Papa Hawaii i keia mau mokupuni, a e hoihoi ana i na kumu a pau i Hawaii, no laila, aohe lana nui o ko lakou manao no ia hana.

            Aka, i ke kuka nui ana o makou, a i ka paipai ana hoi o maua, ua lana hou ko lakou manao e hapai i na kula me ka ikaika. Ua lana hoi ko maua manao ma ia hana.

NA KULAHANAI.

            8. Ua nui ke kuka ana no na Kulahanai, a ua lana like na manao o na mea a pau, e hapai koke ia hana.

            Ua koho ia o Rev. S. Kauwealoha, e imi koke i mau keikikane he 12, iwaena o na makahiki he 10 a me ka 14. A e hoomakaia ana ia hana ma Uapou.

            Ua kohoia hoi o Rev. J. Kekela, e kukulu i hale kula kaikamahine ma Puamau, a e wae aku oia i 13 kaikamahine, mawaena o na makahiki he 8 a me ka 12. Ua ae laua me ka oluolu, me ka manaolana no hoi, e hooko aku hoi i ka mea i i hooholoia.

            Ua manao no hoi laua, i ewalu dala ka nui o ke akua o ka Papa Hawaii no kahi lole, a o ka ai a me na hemahema e ae, ia laua no ka imi. Nolaila, ua haawi koke aku maua i na $90.00 ia Kauwealoha, a me $104.00 ia Kekela. Eia nae ka mea i lawa ai o ke dala, no ka hoi ana o Kaukau i Hawaii, ua haawi mai i $100. o kona ola no ka makahiki 1867 i ko maua lima, a na waiho hoi ka Papa Hawaii me maua, he $150.00, nolaila, ma ke kuka ana, ua manao maua e puunaue i na $250.00 penei:-la Kaiwi no kona hale, he $50.00 ; ia Kauwealoha no ke kula, he $96.00 ; ia Kekelahoi, he $104.00. Ua lawe hoi o Kaukau no kona pilikia, he $50.00.

            A o keia mau hana a pau a makou i hana ai, aia no i ka Papa Hawaii ka hoapono, a i ole ia e hooponopono hou.

            9. Ua kuka hoi no na hale a me na aina o na misionari-A ua hooholo lakou penei :-1. O na hale a me na aina hoi i haawila mai e na'lii a me na makamaka no ka hana a ka Haku, no ka Papa Hawaii ia waiwai. 2. O na aina hoi a lakou i kuai ai me ke ano e pilikia ai, a e keakea ai hoi i ka ka Haku hana ma ko Nuuhiva pae moku ; aole hoi mai ke kuka pu ole, me ka ae pono o ka Papa Hawaii.

            10. Ua hooholoia, e nonoi i ka Papa Hawaii, e hoouna mai eha mau kumu hou penei :-1. No Hanavave me Evava. He 615 kanaka malaila. 2. No Hanaahi me na kahawai kokoke, he 1000 kanaka. 3. No Hateoni a me na kahawai kokoke, he 1000 kanaka. 4. No Tahuaka, he 500 kanaka.

            Ua noho na misionari ma ia mau wahi a pau mamaua, ua kukulu i na hale, ua ao i na kula, u aloaa na haumana, Minamina loa makou i na kanaka i haalele wale ia ma ia mau kahawai.

            Nui no hoi na kanaka kumu ole ma Hanatetuua, Hanaiapa, Hanamenu.

            11. Ua kuka no ka hana koke ana i halepule a me na halekula. Aole no nae maua i ike i ka halepule pono hookahi, aole no hoi kekahi halekula. Hookahi halepule kahiko ma o Omoa, ua kokoke e hina, ua nui ke kulu a ua ino maoli.

            Nui no hoi na halepule o na misionari Farani, ua nani a maikai hoi. Ua lako i na bele, a ua hoomaemae ia maloko. Ua hanaia nae ia no ke dala mai Farani mai.

            Ua ae na kumu e hoao a e hooikaika ma ia hana, me ka manao e holo ia.

            12. Ua hooholoia, e noi i ka Papa Hawaii, e pai hou i na Ui, i hookahi tausani, a pela no hoi ka Pi-a-pa. A e hoomakaukaukau hoi o Hapuku i mau himeni ma ka olelo Nuuhiva.

            13. Ua nui ke kamailio no ka lilo loa o ke kino, ka manao a me ka manawa i ka hana a ka Haku. Ua paipai nui, a ua nui ka haipule ana ; a ua lana ka manao o kela a me keia hoa, e ala hou, a e hele nui ia hale ake a ia hale aku, e ao a e paipai, e hoohuli i na kanaka e noho ana iloko o ka pouli a me ka poino loa.

            Nui no hoi na mea e a makou i kuka ai iloko o ko makou mau la o ka noho pu ana malaila, mai ka la 11 a hiki i ka la 17 o Mei. Ua piha loa ia mau la i ka hana-Ua hana i ke ao a i ka po.

HOIKE KULA MA O ONOA.

            POAKOLU, MEI 15 -Ua hoike o Kaiwi i kana kula-Ua hiki mai na haumana he 40. He 20 poe heluhelu pono. Ua hana lakou a pau ma ka helunaau a me ka palapala honua, a pualu hoi. Ua paauaau na kanawai he umi a me ka pule a ka Haku.

            O kekahi luahine makapo loa, ua hoopaanaau i ka mokuna mua o Matajo, ua hoike pololei ia, me ka haule ole o kekahi hua hookahi. Ua mare keia wahine me Mr. Haukins. he haole no Portsmouth N. H. He pailata ia ma o Omoa.

            Olioli makou i keia hoike ana. Ua hele mai o Kapena Binamu a me kana wahine a me na kaikamahine, a ua mahlo nui makou. A pau ka hoike, ua pualu like na haumana i ka Pule a ka Haku me ka leo maikai.

            Ua olelo mai no hoi o Kaiwi, he 68 ka nui o na haumana ma o Omoa, a he 54 o lakou i ike i ka heluhelu.

NO PUPE.

            He kanaka oia no Hanavave. I ka wa, nae e ola ana o Tieekai, ua hele maalea mai oia i o Omaa, a, ma ka malimali, ua hoomakamaka ia Tieekai a me Kaiwi, a ua noho malu me laua eono hebedoma. A i kekahi la, ua hoowalewaleia elua keiki, e hele pu me ia i ka nahelehele maluna o na pali e imi ohia. Ua heie naaupo na keiki a hiki i kahi nalowale, alaila, ua lalau o Pupe i kekahi o laua, a ua oki i kona poo i ka pahi a make. Ua holo kekahi keiki a pakele, a ua hoi aku ma o Omoa. Nui ka uew, a nui no hoi ka huhu ia Pupe. Ua hele o Puhe ma na kuahiwi a hiki ma Hanavave. I kona hiki ana malaila, ua hoolewalewaia ke poo o ke keiki ma kona lima, i ikeia mai ai e kona poe kanaka a pau.

            A liuliu ike iho, ua hoi hou mai o Pupe i ka po i o Omoa. Ua moe o Kaiwi ma, aka, kiekie mai ia o Pupe na ka pukaaniani o ke keena moe. Puoho ae la o Kaiwi a ninau aku la, "owai oe?" Pane mai la kela, "owau no o Pupe, e weha ae oe i ka paka i komo aku au." Hoole aku la o Kaiwi me ka i aku, "Aole pono, no ka mea, ua pepehi oe i ke keiki." Ua hooikaika loa oia e komo, me ka wehe ana i ka pukaaniani, a hoao hoi e komo. A i ke pale ana o Kaiwi iaia, ua unuhi koke ae ua o Pupe i ka pahi nui. Makau iho la o Kaiwi ma, a ua ae aku i ke komo ana iloko. Ninau o Kaiwi iaia, "Heaha kau?" Ii iho la ia, "Ua pololi, he wi loa ma Hanavave." Haawi aku la o Kaiwi i ka ai, a ai iho la. A pau ka ai ana, ua nonoi i palapala, berena a me ka uala. Ua haawi aku no hoi o Kaiwi, a ua olelo hoi he mala uala okoa ma ka pali. Ina ua wi ma Hanavave, e ohi, a ia lakou ke kanu hou. Ua ae no o Pupe, a ua lehei aku mawaho o ka puka makani. Ua hele o kaiwi me kana wahine mawaho e hoomakakiu iaia. A i ko laua ike ana, ea hoohalua ia ma ka hale o na luahine elua, me ka manao paha e loaa hou na poo. Pehi malu aku la o Kaiwi iaia i ka pohaku, a holokiki aku la o Pune a hiki ma ke kumu o ka pali, aia malaila ka wahine makapo a kekahi haole, ua hala nae ua haole nei i ka moku. Komo aku la hoi o Pupe me ka manao e oki i ke poo o ka wahine makapo, aka, ua lalau kekahi ilio ia ia ma ka malo ; a i kona hakaka ana me ka ilia, ua pakele ka wahine, a ua kahea i na kanaka. Holokiki hou o Pupe maluna o ka pali, a ua hoi hoka aku i Hanavave me ka nele i ka poo ole.

            A mahope, ua lohe na kanaka Omoa, ua komo o Pupe ma ka hale o Kaiwi, a ua loaa ka ai. Ua huhu lakou, a ua hele aku e launa me Tieekai, ua ninau aku ia ia a me Kaiwi. Ua ae aku no o Kaiwi, aka, ua makau nae ia a me Tieekai. Ua ohumu iho la laua penei: Aohe pono ke ae aku i in a kanaka o Omoa, o pepehi mai auanei lakou ia Kaiwi. Nolaila, i ka hoi ana mai e ninau ia Tieekai, ua olelo aku oia, "E hele oukou i Hanavave, a e ninau i ko laila poe, no ka mea, o lakou wale no kai ike i keia mea a kakou e lohoe makani nei. Aohe he mea i ike pono iwaena o makou" I iho la lakou, "Pehea la e hele ai makou i Hanavave e hookolokolo ai? Aole e hiki'ku." O ke oki no ia, aka, aole i pau ko lakou lili ia Kaiwi. Nolaila, ua kapu loa lakou ia ia a me kona waapa. Aole e hiki ia ia ke hele aku, aole hoi e holo kona waapa i Hanavave.

KAUAKAMIKIHEI.

            I ke kakahiaka nui o ka la 16, ua loohia makou i ke kani ana o na pu he nui loa, a me ka uwe me ka walaau o kanaka. I ko makou manao ana, ua hiki mai paha ke kaua, hoole o Kaiwi ma, aole, aka, eia ke kumu o keia hana. Ua make o Kauamaka mikihei ke kaula wahine kaulana loa, ka mea a na kanaka i manao ai he akua ia, a he mea mana hoi. Ua hana na kanaka pegana i hale no keia uhane, eha anana ka loa, elua ka laula a ewalu hoi ke kiekie. Ua kau lakou ma ke kaupoku i wahi mea ano poepoe e like me ka mahina a ua hele nui mai na kea me na pu, paula puka e kipu-A in a i lele ka poka a ku i kela ano mahina-a, alaila, ua mahalo mai ke Kaula i hala, a ua pomaikai lakou.

HANAVAVE.

            Mei 16.-Ua ho'o o Mi Koana me ke k@ paa i Hanawawe-a ua noho o Mi Oareka i Omoa-Eha mile keia holo ana ma ka waapa. Nani ke kiekie a me ka uliuli o na pali. Nani hoi na awawa a me na kahawai e lele ana mai luna mai o na pali a me na kuahiwi.

            I ka pae ana ma Hanawawe ua nui na kane, wahine a me na kamalii ma kahakia, Nui ka olioli a me ka wawa o lakou.

            Ua hele ma ka hale o Kaukau. Oia ka hale a Kuaihelani i hana ai i ka wa mamua loa. Ua kokoke pau kona pono. Ua hakahaka a ua kulu nui.

            Ua halawai me na kanaka maanei, a ua hai aku makou i ka olelo a ka Haku. Ua babesito hoi i loba Hueoma me Rebeka Kuhinani. He kane a he wahine laua e noho pono ana, e like me ka malamalama iwaena o ka hanauna pouli a me ka powa.

            Ua maikai ko laua manao a ua lilo laua i hua mua no Hanawawe.

            Ehiku haumana kula a Kaukau maanei.

            Ma Hanawae ua imi makou ia Rutu Kaieekai, ka wahie a Kaukau-Ua hui, a ua nui ke koi ana ia ia e haalele i kona hewa a e hoi i Hawaii ma ka Hokuao. Ua i mai ia. "Ua lilo loa au i ka hewa, a e make au ilaila-He hilahila au ke hoi aku." Elua ana kane e kolohe ai o Matuenui me kona kaikaina o Hiamoenui. A i ka olelo nui ia Kaieekai, ua aneane ae ia i ka nanaku. Aka hoole loa kekahi kane. "Mai ae oe i ka manao o ka misionari-Aole hoi oe." Makau koke ka wahine, a ua mumule iho la-A mahope ua lawe ia keia kane pegana nei ma kahi kaawale, a ua ao nui ia, a ua koi ikaika ia e hookuu i keia wahine pio e hoi i kona one hanau. Aole nae i ae iki. Ua hoole loa me ka paakiki a me ka makau ole. Ua paa kela pegana i ka pahi nui, a i ko makou manao, in a ua ae ka wahine e hele me makou, ua makaukau loa kela powa e pepehi mai.

            Nolaila ua haalele makou i kela wahine ulala me ka kaumaha o ka naau, a me ka uwe waimaka. Ua ino kona kino, ua welu kona lole a ua pio maule kona noho ana. Ke ai nei i ka hua awaawa o kana hana, a e ohi auanei ia i ka uku o ka hewa, ka make. Auwe kona make ana !

            Ua lawe makou ia Kaukau me kana keiki uuku, Isaraela, a ua hoi ma ka waapa i Omoa.

HURA ! HURA !

MEI 17.-Weliweli hou makou i keia kakahiaka no ka walaau nui o na pegana. Eia ke kumu. Ua malama lakou i ke Koina, oia hoi ke kapu, no ka make ana o Kauakamikihei, ka wahine Kaula. Inehinei ua kii pu lakou i kona hale, a i keia la ua lawe mai lakou i waa pea, i kahiko ia, a ua hana ia he kaka ohe maluna. Ua waihoia ma keia waa he puaa ola, he ilio, he moa kane, he poi, he ulu, maia me ka nui. Nui na kanaka i lawe mai i ua waa nei, me ka leo weliweli, a hiki i kahakai. Alaila ua hoolana ia ka waa maluna o ke kai. Ua au na kanaka i ka nalu a ua huki i ka waa a puka ia mawaho o ka nalu, a hoi mai la lakou.

            Ua lilo keia waa a me ko loko o ka hale a pau i mohai i ko lakou akua, a i mea e maliu mai ai. Pau keia hana ua hoi na pegan iuka. O ka pau no ia o ke Koina.

            Ua holo ka waa i kai, aka no ka pono ole ka makani ua ili ma kekahi lae pohaku. Ua holo kiki kekahi kanaka a ua pahu hou aku a kaawale ka pohaku. O ka holo no ia o ua waa nei a nalo i kai loa, aole kanaka maluna. Ua ninau nui makou ia Kiiheitofe, he alii kiekie, no keia hana. I mai ia "He makai keia i ke Akua, i mea e kala ai i ko makou hewa."

            Elua kanaka Hawaii i haalele i ka moku ma ke ano mahuka i keia la. Ua aloha i na makamaka a hoi i ka moku.

ATUONA.

            MEI 18.-Ua haalele ia Omoa i ke ahiahi nei. a ua holo mai e hookuu ia Rev. Z. Hapuku i kona wahi ma ka aoao Hema o Hivaoa. Eia hoi o Tahuaka me Mohotani kokoke loa.

            Hoopiipii hou ka moku, a ao ka po i Makapenua, oia ka lae Hikina o Hivaoa.

PUAMAU.

            SABATI MEI.-Ua kalewa ka moku mawaho, a ua holo maua iuka me Kekela ma e halawai me kanaka. Ua nui ka pee i hele mai-Ua 100 a keu. Me ka pu kekahi poe me ka elau i p@a i ka laau, me ka pahi, koi lipi, ihe, hewa, mea o ia, a ia mea aku ia mea aku. A ua ka ahi kekahi poe a puhi baka i ka wa halawai, aka aole haunaele nui. Nui ka poe noho malie me ka makemake e lohe i ka olelo-Aia a pau ka olelo ana, ua nonoi mai lakou ia maua e olelo hou. I mai lakou ua nui ka makemake e kamaiho me maua, aole pau ka makemake. Ua ae maua, a ua loihi ke kamailio ana o kokoke po ko la. Nui ka poe i mahalo i ka olelo a Iehova, a ua ae kekakahi mau elemakule a me kekahi poe opiopio e huli mai i ka pono o Iesu.

            Haoli makou me ka manao he eiaio, ua kokua mai ka Uhane Hemolele i ka hana ia la. Ua lana nui ka manao o Kekela me Naomi.

            Ua halawai hou i ke ahiahi ma ka hale o Kekela, a ua lawe mai ia i na mea hou ehiku me ka makemke e hookomo ia lakou i loko o ka ekalaseia. Ua ninau ia lakou a ua bapesito ia, a pau ia, ua ai pu makou i ka Ahaaina o Iesu. Eia na inoa o ka poe hou.

            Petero Kepaa, Mele, Doreka Pupani, Tioteo Haena, Sara Hokaapoo, Maria Paea, Rebeka Takaomika. Oia na mea hou.

            A eia na mea komo mua.

            Isaaka Tomo, Davida Iose. Ape. 29, 1860. Batesepa Keoho. M. 1862.

            Ua umi ka huina o keia mau ekalesia.

            MEI 20-POAKAHI.-Ua aloha nui ia o Kekela ma me na hoahanau o Puamau, a ua holo aku i Uahuna, e waiho ia Laioha a me Davida Iose malaila.

HOKATU

            Ma ka aoao Hema keia o Uahona. Ua hiki malaila i ke kakahiaka o ka la 21 o Mei-Ua holo o Koana iuka a ua noho o Pareka ma ka moku.

            Ua bapetiso ia e na luna ua ai makou i ka Ahaaina a ka Haku, ua 14 makou.

            Eia na mea i bapetiso ia.

            Thomas Clipton Lawson; Petero Like, he kanaka Hawaii ; Rebeka ma Sarai Koai, no Heteani ; Sara Puhieua, Julia Kahia, Mele MAtaihou, Meleana Nakapu.

            Ua kohoia o Rev. S. Kauwealoha i Kahu no keia ekalesia hou. Ua maikai ke ano o keia poe ke nana aku.

            A pau keia han,a ua lawe makou ia Mr. Lawson i Waipaee e 3 mile ma ka waapa o ke kapena.

WAIPAEA.

            He kahawi maikai ia ma ka aoao Hema o Uahuna. Eha haole e noho ana malaila, a ua nui na kanaka mauka. E noho ana o Daniela Jose ma keia wahi, no kona makemake e hana i ka ka Haku.

            Ekolu makahiki kona noho ana ma hooumi me Taipi Nuuhiva, me ka hoomanawanaui i ka uku ale ia. Ua loaa na haumana he 30. Aka ua kuai ia kele mau kahawai i na haole a ua hookukeia o Daniela i kona noho ana ma Hooumi, ua nui mka mai puupuu liilii, a ua malama o Davida i na mai he 40. A ua make loa he 20, a na Davida wale no ke kanu ana o lakou, makau na kanaka a pau.

            Pau ka launa ana me ua haole me na kanaka ma Waipaee, ua hoi makou i ka moku e kalewa ana mawaho. Aia ee makou maluna, ua holo ko makou i Uapou e hoihoi ia Kauealoha i kona wahi.

HANAHI, UAPOU.

            MEI 22, POAKOLU-Ua hoopaeia o Kauealoha ma keia wahi. Ua kokoke i Hakahekau, a ua manao ia maanei kona kula hanai. Ua hookuuia me ke aloha nui a me ka pule.

            A ia ka hoi ana mai o ka waapa, ua kahea ke kapena ia makou a pau mahope o ka moku e pule a e hoomaikai ia Iehova no kona malama pono ana i ka makou a pau me ka lokomaikai nui loa.

            A pau ka pule a me ke mele ana, aia kokoke i ka hora 8 o ke kakahiaka, ua hooponoponoia na pea a ua hoohuliia ka ihu o ka moku i ka Akua, a ua holo mai la makou me ka manao nui i ka Haku a me ke aloha loa i na misionari o Nuuhiva, me na hoahanu malaila, a me ka lehulehu o na kanaka e noho ana,iloko o ka pouli a me ka malu weliweli o ka make.

            Ke lana nei ko maua manao no  ka hana a ka Haku ma keia pae moku. Ua oiaio no, aole hoi i pau. E mau ana ka manaoio o kakou me ka hoomanawanui. Ka poe lulu hui me ka waina, aka e ohi no lakou me ka haoli.

            Nui loa na pilikia ma keia kiahapai.