Ka Nupepa Kuokoa, Volume VI, Number 29, 20 July 1867 — Page 2

Page PDF (1.77 MB)

This text was transcribed by:  Susan Massey
This work is dedicated to:  George C. Beckley

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ka Moi Na Kaunakahaeai – Ua lobe mai makou me ka oluolu loa, ua pae ola aku la Ka Moi Kapuaiwa, Aliiolani, ma Kaunakahakai I ke kakahiaka nui o ka Poaha ae, mamua o ka puka ana mai o ka la, a aia oia mala’la ke noho la me ka ola oluolu.  Ua lawe aku nei kona kuna Kamaile I kona mau lio’nani a me kona lio kea, a me he mea la paha e loihi loa ana kona noho ana.

Aole no I maopopo I ko ke kulanauhale alii nei poe ke kumu o kona holo ana @i I Honolulu new no ka we polole, aka, ma ka wawa wale ia.  I holo mai new ka e koho I Hope no ke Kalauou o Hawaii new; a o ua mea la I hoohamamaia’I e komo, he oui wale na lono.aha. me he mea la nae paha, o ka Mea Keikei ke Keiki Alii, W. C. Lunalilo.  Pela no I ka manao wale ana aku.

E Hoonanea Ana. – Ma ka Poaono aku nei. Ua naue ae kekahi alii wahine kane make Keohokalole ma uka o Haimoeipo e hoonanea ai me kela alii, Mui wakine kane make H. K. Kapakuhaili.  Aole io aku la no e ole ko laua nanea I ka olu o na laau malumalu o ua pa la, a me ka wai-anuhea o na keena oia Hale-kawelu.

Ua Holo Aku. – Ma ka hora 8 ½ o ka la hoomalolo aku nei I hala.  Ua holo aku Ka Mea Kiekie ke Keiki Alii W. C. Lunalilo, I Waikiki I ka auau kai, I hoona aku la no paha I ka olu o ka malu nui o Kaluaokau, a me kahi wai aloha o Apuakehau, kahi a na kupuna o ua lani la e noho ai, a ia ahiahi no hoi mai ana I Kou nei.

Ka Nahi Lani a Kakou – I ka Poaha aku nei o kela pule. Ua kau ae ka Makua Alii maluna o kona waapa hou, a @ ulele aku I Ewa. O ke kumu nui o kona holo ana I knoa lohe ana mai, ua ikaia kona wahi kiakahi ina kekahi o na pukoa ina Ewa, aka, I ka hiki apa aku, ua palekana, a ua hemo no.  Ua hoonanea iki aku la ola I Ewa, a o ka hoi mai no koe. He oluolu maikai kona ola.

Ke Kamalei Alii Pauahi. – Ua lono mai makou me ke kaumaha I ka haule ana o kekahi o na Kamalei Haku a kakou mai luna iho o kona ho ma Koolau aku nei, oia o Pauahi, I ke kakahiaka o ka Poaono aku nei I hala.  O ke kumu o knoa haule ana, I puiwa ka lio I ka pohaku mile 8 malalo aku o ka pali, a noia puiwa ana haule kela, a paa no nae kona lima I ke kaulawaha, a no kona paa loa, ua kuemi hope mai ka lio a hehi maluna o kekahi wawae ona hai iho la.  U hoouna kokeia mai ka lono I kana kane, a ua holo nui aku oia me Kauka Hilibarai I ke kahua o ka poino, aka, ua laweia aku oia I Heeia maluna o ke kaa mai ka mahiko mai o Kaneohe.  I ko na kahu a ohua lohe ana I keia pilikia, ua haalele ino lakou I ko lakou mau wahi, a ua ua ino aku la I kea la loa.  He hoike ia no ko lakou aloha I ko lahou alii makua.  Aia no kea lii I Heeia I keia wa e lapaauia ana.  I ke kakahiaka Sabati ea, ua holo hikiwawe aku na Kainalei Haku, Kamkaeha a me@ Likelike e ike I kona poino.

Aia  I Ewa – I ke ahiahi Poakolu iho nei, ua holo aku la Kamakaeha a me Likelike I Ewa maluna o no lio.  O ko laua manao ka hooluolu malaila, a e hoi mai ana no nae I keia la I ka lui o ke kaona nei.

Ka Moiwahine Emma Na Wikiki-Kai. – I ke ahiahi Poaha iho nei, ua holo aku ka Moiwahine Ema ma Waikiki-kai e hoonanea iki ai malaila no keia mau la I hala iho nei, a hoi mai no oia I ke kulanakauhale alii nei I keia aku a ka lehulehu.

Ke Alii Kiannana o Hawaii – Eia ae ma Kaukopua ke Kama Alii Kianina, amalaila e hoonanea la I keia mau la wela.  Ua maikai no kona ola kino nohe omaimai, e e olioli ana no kona poe makaainana o Hawaii ke lohe aku, aia oia ma ke awa lau o Puuloa ne ke kino oluolu.

 

Na mea pili Kalepa.

 

Ma Honolulu nei I keia wa, he loli wale no ke kuai ana o na mea kuai, mai ka ia mai a hala aku I na mea pili ma ka honua mei.  A eia iho malolo nei na mea a makou I lohi mai ai main a poe kuai mea ulu mail o keia kulanakauhale:

O ke kumukuai o ka pahu uala kahiki, he ekolu dala maoli, a I ka wa nele loa, pii ae no ke kumukuai.

No ka pahu uala maoli hoi, he hookahi no dala me ka hapalua, a hiki I ka elua dala I kekahi manawa.

O ke kihene akaukai, he hookahi dala, a o ke kihene mahuahua loa ae, he pii ae no, a ma ke kuai liilii ana iho hoi, he hapaha no kahi poi.

He hapaha no ka ahui maia liilii, a o ka mea mahuahua ae, pii ae no; a pela aku a hiki I ka ekolu hapaha no ka ahui hookah a I ke kuai liilii ana iho hoi, aneane hapaha no ka eka hookah.

No na kalo maka hoi e kalewa ia nei ma Nomikahaae I na kakahiaka a pau, ua ekolu ai nei, hoi wahi kalo I ka hapawalu, no ka mea ku-na like iho, a o ka mea mahuahua ae no nae, elua no kalo hapawalu.

I keia mau la hoi, ua kuai ia ka haneri ipu haoli no ka oeno dala, a I kekahi wa, ua pii ae no a hiki I ka ewalu dala.

He eha dala no ka haneri ipu pu, a I ka wa nele loa iho no hoi, pii ae no ke kumukuai a hala loa aku iluna.

Ke kui ana o ka alani, he elua dala me ka hapalua no ka naheri, no keia mau hua o ka miki mua anamai nei.

O ka hala kahiki hoi he ekolu dala no ka haneri o ka mea liilii iho, a o ka mea munui ao no hoi, hahai ae no ke kumukuai ilua.  O ka umi dala nae paha ka palena o luna ke kuai ia.

Ke kuai ia nei ke paiai ma Honolulu nei, mai ka hapalua a hiki I ka ekolu hapaha I kekahi Manawa.  I ke Poalua iho nei, ua ku mai kekahi wehi moku kiakahi mai Maui mai, me na paiai he elua haneri me ka iwakalua.  Ku paila ua mea he ai.

O na eke ai kalawa hoi mai oa wahi e mai o keia mokupuni, he umi dala a no pai eha a I kekahi wa pii ae no, aka. Ke nui loa mai nei ka ai, a e emi loa ana paha ke kumukuai.  O ko kakou ola ka hoi ia, oiai ua haule i@o kakou ia lakou I na la I kaahope aku nei.

Ka Luna Hooponopono- - L. H. Kulika.

 

Na Hope Luna Hooponopono  J. Kea, J. Kaainoi

Poe Haku Manao No Ke Kuokoa

C.J. Laiana. (Lyons)      S. M. Kamakau

Rev. M Kuaea, G. W. Kanuha, (Oniula) Rev. C.B. Anelu (Andrews)

D. Malo, (Lokoino)  Rev. L. Laiana (Lyons)

 

KA NUPEPA KUOKOA

HONOLULU IULAI 20, 1867

 

Ka Aha Hoomalu

 

Ua puiwa ko makou manao, a ua manao iho, aohe maluhia I koe o ke kanaka Hawaii I mui o na Aha hookolokolo liilii I  nohoia e na Lunakanawai haole.  Na keia mau mea mahope iho nei I koi mai ia makou e manao iho pela.

Ma ka Poakolu iho nei, ua hele makou e makaikai I ka hana a ka Aha Hoomalu o Honolulu nei, a ma ka hapalua o ka hora 9 oia kakahiaka, ua hanaia ka hihia, ke Lii kue ia Henry Nolte hoopii’a malalo o ka Mokuna 9 pauku 9 o ke kanawai Hoopai Karaima o ko Hawaii Pae Aina.  A ua ae mai I kona hewa, me ka wehewehe pu mai nae ua hoeha oia I ka mea ana I hoeha ai, no knoa hoonaukiuki ana mai, e like penei:  Ua noi aku ola I ka mea ana I hoeha ai I kona a ie ia ia he elua dala me ahiku hapawalu, a ua papa pu aku hoi ia ia ia, aole e pahupahu hou a kaa hona aie mua.  No keia noi ana a me keia papa ana I mui o ka lehulehu, nolaila,, ua puka paha kekahi huaolelo mai ka waha aku o ka mea I hoehaia, e I ana. A e kappa aku ana ia H. Nolte, he kanana ike ole I na rula o ka poe maikai. Oiai aole ia mui o ka lehulehu a o ke aiaina nui kahi kupono o ke koi ana aku e hookaa I ka aie, ke ole e manao maoli ka mea e koi ana e hoohilahila aku I ka mea I koi ia.

No keia mea, ua huhu o H. Nolte, a ua kui powa aku I ka mea ana I hoeha ai, oiai e noho nanea ana a ka heluhelu nupepa.  Oia iho la kea no nui a me na mea I hana maili ia a keia hehia, a ua hoopaiia ka mea I hoopiiia he Umi Keneta, a ma ke noi a kahi Luna Makai, ua hoopau waleia no koina.

I ko makou lohe ana I keia Olelo Hooholo, ua paila ke koko Hawaii, a ua uluku ka manao o na mamo a ka poe nona ke koko I kookahe make ale ia ai ma na kahua ka ua o Mokuohai, Kakamilua, Kuamoo, a me Iao.   A ua ninau makou ia makou iho, Pehea! Pehia!! Pehia !!!  Ua holoi ia anei kona pono pili paa I hooiaioia mai in la e ke Kumu knawai a Ka Moi Ke Alii, I haawi mai ai ia ia, a e hanaia ana o na kauwa kuapaa o ke kau mui aku nei o Amerika Huipuia a me na pake Kinikia.

Ke manao nei makou, aoli pela ka manao a ke kanawai a ua Lunakanawi la I hookohuia ai e hooko.  A aole no hoi makou I manao, I ka Manawa I hoololiia ai ka pauku 9 I hai muai@, e haawi ana I ka inana I ka Lunakanawai Hoomalu a Apana paha e ana I ka hoopai mai I ka akuki keneta a hiki I ha Haneri Dala; ua namao iho lahou e lulu heleleiia ana ke kanawai a lahou I kau ai, e ka poe I manaoia na lakou e hooko, no ka mea, o kelu kanaka keia kanaka maloko o keia Aupuni, ua ku lakou ma ke kulana like loa I mui o na maka o ke kanawai, mai ke kanaka I luna lilo a hiki I ke kanaka ilalo lilo loa.  Ma ia mea lakou I imi ai, e hoomau I ka olelo kaulana, a ko lakou alii alonga; Ke Koa Hiwahiwa o Hawaii Kamehameha i.  Ia ia I olilo ai I kana mau olelo kaulana, E hele ka luahine a me ka elemakule a moe I ke alanui. A ke manao nei makou, ma ko makou ano kanaka ku hoe, a mea hoi nana e hoopololei ka ihu o ka moku o keia lahui Hawaii, ua hooiliia mai I luna o makou ka hana kaumahu, e koi aku ma ka inoa a ka pono o ka lehelehu, I na Lunakanawai o ka Aha Keikei a me ke Kiaaina o Oahu, e hoomanao I ka hana a keia Lunakanawai, I ka wa e pau ai ka mana o ka Palapala Hookohu, a e hoopau I ka noho ana o keia lunakanawai I ka oihana ana e noho nei, a e hookaawale ke aupuni ia ia, e holoi I kona lima a maemae mai ke kanaka o ia ao.  A pela ke Aupuni, ua Lunakanawai Keikei a me ke Kiaaina o Oahu, e hoike mai ai I ko lakou make, I ka pono makamai o ke kanaka Hawaii.

 

Kula Sabati Ma Kaneohe – Ma ka poloni mai a ko makou wahi Paulo I hoi aku nei I Kaupo, ua mahalo aia I kona ike ana I ke Kula Sabati malaila.  He kauaiwa kumamakolu ka nui o na haumana Kula Sabai ke bui puia na makalii me na makua.  O kana mea mae I mahalo loa, o kona ike ana I kakahi iliulaula e namu ana me na keiki kula haole mail loko mai o na wehewehe ana I na haawina Kula Sabati.  A o ua kanaka pakake la, o Iosepa P. Kawai, Kuinukula haile o ia Koolau.

 

No Ko Kowini Haielelo, Iulai 4.

 

I kela hehedoma iho nei, ua haule kekahi pauku o ko Kowini haiolelo I ka la 4 o Iulai, a au minamina loa makou.  Aka, eia mai ua pauku la.  Ua lilo ia I kumu hoopapaa nui  Iwaena o na nupepa haole o keia kulanakauhale.  Ma ka manao o kekahi poe, ua hihia io no keia Aupuni ma ka haawi ana I na pono e pili ana I ka poe e kaua ana ia na kipi o ka Hema, a me ka hoomau ana o ia Olelo Kuahaua a hiki I keia Manawa.  O Beritania a me Farani, a me na Aupuni e ae a pau, ua hoopau lakou I ka lakou mau Olelo Hoolaha o ia ano.  O ka kakou nae, ke hoomau ia nei no.  I ko makou nana ana, he lkumu io keia e hoahewaia ai kakou imua o kelo Aupuni nui, a makamaka hoi o kakou, oia hoi o Amerika Huipuia.  Eia iho ka pauau I haule I kela hebedoma iho nei:-“He mea pono paha, aole pha, ke hai aku au I keia Manawa, ke koe nei no kekahi mau aupuni me ka hoopau ole I kela ae ana I ke kulana like o na kipi, me ko ke Augupi Amerika, a ina paha e komo ana I ka la apopo, iloko o ko kakao awa nei kekahi moku I kau ana kahi welu hae o ke kipi iwaena o kakou, - ino no aole e hiki ma ke kanawai I kela moku=kaua e ku la makai ke hoopai koke aku iai@ e like me ka hoopai kuponoi ka powakipi, oiai ke mau nei no me ka hoopau ole ia ka Olelo Kuahaua o keia Aupuni, e ae ana I na pono a pau o ka mana kaua I na kipi o ka Hema.”

___________________________________________________________________________-

 

NU HOU KULOKO

Oahu.

Ka nui o ka pae I Mareia Ma Kawaiahao.

Ua hoohui ia e Rev. H. H. Pareka ma Honolulu nei iloko a na makahiki eha o knoa noho Kahu ana no ka ekalesia o Kawaiahao, he 220 poe mare.

Hoike Kula Bihopa – Ma ka Poalua aku nei I hala o kela pule, ua hoikeia ke Kula Bihopa ma Kaalaa.  Malaila ka Moewahine Emma, Ke Kiaaina Alii wahine o Hawaii a me Pauahi.

Pilikino. – Ua holo aku nei ke kahu Ekalesia o Polelewa, oia a Rev. S. C. Demona a me kana wahine I ka mokupuni o Maui.  Nolaila, aole paha e halawai hou maloko o ka luakini o Polelewa a hoi mai ke Kahunapule, Ua holo aku nei no hoi ka Luna Dute Nui o ke Aupuni a me kana wahine I Hawaii.

Kuna Kona Pakake. – Ma ka la Sabai iho nei, ku mai la ma Honolulu nei kela kuna maluna me na ohua a me na ukana he lehulehu wale.  He mau puaa kekahi maluna mai ona, ua hiki aku paha I ka iwakalua ka hi, O ka hala kahiki a me ka alani kekahi mau mea ono ana I lawe mai nei.

 

Nele Honolulu I ka Ululaau – He wa nele loa keia o Honolulu I na moku pea heke ole, ke hele nei a elua wale no mau wahi moku pea heki, o Kometa a me ka moku kiapa Lono.  He ano ai ka na wahi kuna liilii e oloia aku nei a palamimo  mai ana ke komo ana mai.

Lunahelu o Kona Nei – Ua kohoia iho nei o Hon. S. N. Kakela o keia kulanakauhale I Lunahelu no keia makahiki.  I keia pule iho nei, ua hoomaka oia I kana hana helu ma keia apana.  Noloila, o ka poe I paa I na helu I kela nau makahiki I hala, ia ia nei e hele aku ai e hai hou aku ai I keia makahiki.

 

Ua Hala Aku La I Molokai – O na kao kumuluai nui a mkou I hoolaha mua aku ai, ua haawi makanaia mai e kekahi haole no ko kakou Moi, ua lawe ia aku la I Molokai maluna o ke kuna Kamaile I ke ahiahi Poakahi iho nei,  E hookuuia ana paha ia mau kao malua o ke kula hanai o ka Moi ma Molokai.

 

Na Dala I Loaa Mai – Ua makaukau na Lunahooponopono o Walker, Allen & Co., e uku aku I ka poe a lakou I aie ai ma ka umikumamahiku hapahaneri.  O ka nui o ko lakou aie, he $415..126.37; a o ke dala I loaa mai no ko lakou mau waiwai, he $70,571.48 wale ino no.

 

He Nani Ka Hookaa E I Ke Dala – Ma kela pule aku nei, ua hoouna mai o G. H. Kellkanakaole o Ulupalakui, Maui, he $9.50 I mea huai buke.  No keia mea, ua nuiko makou mahalo ia ia, a ke lana nei ko makou  manao e hoomahui mai ana paha ka poe e hauoha mau mai nei I mau buke, ma ka hoouna e ana I ke dala I o makou nei, a I na pela, alaial, pono loa.

 

Hana Lokoino - Iloko o kekahi la o kel pule I hala aku kei, ua hoi aku kehahi mau kanaka o Waialua a Ewa, ua hele wale ka a one I ka rama, pepehiia ka kekahi kanaka o Ewa e ua mau kanaka nei a eha loa. A pau ka pepehi ana, holo loa ua mau kanaka nei I Waialua.  I ka hoopii ana o ka mea I eha, ua kikoo ia ua mau kanaka nei, a ua lawe ia mai imua o ka Lunakanawai o Ewa a hookolokoleia, a ua hoopai ia.  Eia ae I Kawai a e noho mai nei.  O aha no la hoi ka noho malie, lapa keia e lapa ai, alaa ka hewa la, he noho I ka hale pio.  Maikai nae, ia, ike ia na rumi liilii o Kawa.

Ke Kula Hoopololei o Kapalama – Eia maloko o keiu kula he kanakolu kumamawalu mau maumana, a ke manao nei ka Papa Hoomaauao e kukulu hou I mau hale.  O ka mui o ka ai ma ke kuai aku no, aka I kekahi wa, ua hua main a mala a lakou I kanu aku ai, a ua ai lakou mailaila mai.  I na hehedoma mamua aku nei, he kanaha keneta ka liio I ke keiki hookah no hehedoma, oia ka wa e hua nui mai an aka lakou mau mea kanu.  I keia hehedoma aku nei I hala, ua pii ae ka lilo no ke keiki houkahi I ka hehedoma, a I ke kaualima kumamaiwa keneta, no ka hua ole mai o ka lakou maui mea kanu.

 

He Pa Hao Hoe – Ua hana hou ae nei o Mr. Halewai I kona pa noho I pa hao maikai maoi, a I ka ike aku he anoi maoli no kahi manao.

Hemo Mai La Ke Kiakahi Ili – I kel pule aku nei ua l@ makou, ua ili ke @ Ainahou ma Ewa, aka, I ka Poelua iho nei, @u mai aha ma Honolulu nei.  Me na ha@-ipu haole.

Ua Mareia – Ma ka po o ka Poalua I hala ae nei, ua mareia o Rabati Lua (Robert Lewers) me ka kaikamahina a Mi Kaaka Miss C. R. Carter, na Rev. S. C, Damon I hoohui ma ka berita mare.

 

AA Maoli – Eia kekahi kaikamahine haole uuku o kahi kino ma Honolulu nei, ehiku nae makahiki nai kona hanau ana, e noho nei me kona mau makua mauka iho o kahi o Marie Kekaulahao, maewa iho hoi o ka hale of Kaulu.

 

A ia @ Monikahaae – Ua ike iho nei makou I keia pule I ko Ailuene Boyd noho mau ana maloko o ka Hale Kuai pipi a Morgan ma Monikahaae.  I ko makou lohe mai, ua lilo hou ae nei ia ia, a ke hoomake nei I kana hana o ka hoopukapula pipi.

 

Ke Hoomaikai Hou Ia – ae nei ka hale koa a no koa ku mau o ka Moi ma ka pa alii, ua hau-a pohaku hou ia ae o lalo, a  ua hoomaemae ia ae na ru@i o ua hale la, a me ka rumi kakau o kea lii ku wati, a me na wahi a pau o ua hale hoa nei, mamuli o ka mikiala o J. Kekauohanui, kehahi o na Kakiana koa.

 

He Mau Hale CA Hooneeia – Ma kela pule makou I ike iho nei I ka liuliu ia, e hoonce ae I ka halekuai o Atoni, ma ke hiki o Alanui Nuuanu a me Hotele. E hooneeia ae ana ma o iho o ka hale inu kope, a e kukulu hou ia ana maluna o ia kahua he hale hou.  He hale pohaku iwinihepa paha, a he hale laau paha

No G. B. Ukeke – Ma ka Poakahi I hala iho nei, ua kipa mai of G. B. Ukeke ma ko makou keena hama a haawi mai la I na hua mua o kana oihna loio I law iho nei, no ke Aupuni o ke Akua, me ka I ana “ aole he loaa ana o ka ike I ke kanaka, ke ole e lokomaikai mai ke Akua, nolaila, he pono ia’u a me na mea a pau,ke haawai I kahi wahi hapaumi no ke Aupuni o ke Akua”.

 

I Uka O Kalihi – I ka makakai kekahi o makou I na mahinaai o Kaliki I ka Poakahi iho nei, a I ka ike ana o ua hoa nei me he mea la, a nui loa mai an aka ai ma keia hope aku.  Aia ma ia aina he mau loi kalo nui n aka Makia W. L. Moehonua. ua paa I ke kanu, a ua ulu mai ao ka ohi wale mai no koe I ka hua nui po-ukouko.  Ina no noi paha pela ka nui o kanaka o kuaaina aku nei, ina ua kupai mai ka ai.

 

Hoonanea Malalo O Na Lau Niu o Waikiki – Malalo o na lau nui o Kawehewehe, kahi o ka Papa Himeni o Kawaihao I hoonanea ai, I ka po o Poakolu iho nei.  Malaila I haawiia aeai e ko lakou alakai alii he wahi paina po.  Ua ai lakou me ka maikai a maona, a I ka pau ana, o ko lakou hoonamea iho la no ia ma ka lakou hoonanea iho la no ia ma ka lakou mean mau e kaulana nei ma ka lanai.  He holu nape hoi k aka lau o ka niu maluna iho, a he kuu no hoi ka lakou la nahenahe o na leo mele malalo ae, oia no oe I ka pupu kanioe o ka nahele ke kani honehone.

 

Hakaka Na Ilikeokeo – I ka Poaono, Iulai 6, I ke kakahiaka, ua kukui mai ka lono, ua elele iho la a Hanale a me Loio Aeko ma kahi hale kuai o Hanale ma Alanui Papu, a ua hoomanuheuiki ia o Hanale.  Kai no la hoi paha ua pau wale, aole ka.  I ke kakahiaka Poakahi iho nei, ua hookolokolo ia ua loio nei imua o ka Aha Hoomalu, a ua kanono he kanalima hala me na koina.  O ke kumu o keia pilikia, he wahi aie iki paha no ua loio nei ia Hanale, a no kona koikoi loa mai, “pii e koi a nei kai” a “hoolale na ai a ka ui.”

 

Ka Uku Hoopai O Ka Hewa – Ma kekahi la o ka pule aku nei I hala ua kauia ka hoopai maluna o kekahi mau koa o Halealii, oia hoi na koa I lalau ai I ka pa Poaono a makou I hoolaha mua aku nei.  O ka uku hoopai maluna o ia mau koa, he hiliia I ke kaula ma ke kanalima paha hiliia ana.  Noloila, o ia Oihana, he hana nui, a aohe no I mahaloia ko lakou auwana wale ana I ka po.  Me he mea la nae, e lilo ana ia hoopai I kumu makau loa no na koa e manao ana pela.

 

Ahahu Paio o Honolulu = Ua haalele mai ka Peresidena mua a me kekahi o kon mau luna malalo iho I ko laua noho ana luna ma keia Aha, a nolaila, ke kauohaia aku nein a lala a pau o ia Aha e hele nui ae naloko o ko lakou keena halawai mau ma Kawaiahao, ke hiki aku I ka hora ehiku a me ka papa o ka po Poalua e hiki mai ana, me ka hookaulua ole aku.  Ia po, e koho houia ai I mau Luna hou no ia Aha, Nolaila, o ka pau loa nai o na lala a pau ka pono, I hikiwawe ai ka lakou hooholo ana I na luna e manao hou ia ana e noho ma ia kulana.

 

Haule I Ka Lio A Pau Ka Ike – Ua palapala mai o S. Napahukapu o Kapalama ia makou, ma ka la a3 of keia malama, ua holo aku o Kaulua a me kekahi poe maluna o na lio me ka manao e hiki I Ewa, aka ia lakou I holo ai a hiki ma ka ihona aku maanei o Kalauao, haule aku la ua o Kaulua a maule iho la me ka waiho a make. I ke kii ia ana o ke kauka kanaka e hele mai e nan@, olelo iho la ia ua ino ke koko.  I ka la 6 mai make loa ua kanaka la.  O ke kumu o kona haule ana, ua inu nua ino oia I ka apu awa mamua o knoa holo a heo loa aku la.

 

No Kliauea – E Hoomaha an aka moku ahi Kilauea ma ka la 29 of Iulai.  A pau ia pole, a hiki aku I ka la 5 of Augate, alaila, aole hou ma kona mau awa e ku mau nei.

 

Na Keiki I Bapetizola @ Kawaiahao –

Ua bapetizoia e ke kahu o Kawaiahao I ka makahihi aku nei I hala.  131 na kamalii. Mai waena mai ia @keiki o na @ a me ka peo a pau e hele mau ana ma ia Ekalesia.

 

Hoomahoi No Hoi Ka Lawaia – I ke konane paha o ka mahina, ike aku no makou I kekahi poe  e haualaoa mai ana maluna o ka uapo hou o Ainahou me @a ohe paeaea e kikiwe ana iloko o ke kai. A no ko makou hiki kino ole aku ilaila, me he mea la, ua @ ia ae paha @ ulua a me na kahala e kaalo nei.  O ka poe lawaia po pai iho ka oi.

 

E Pau Ana Paha Ka Wi Nui – I keia mau la, me he mea la ma ka ike aku, e pau iki ae aua paha ka hahana loa o ka we o ke kulanakauhale nei, no ka mea ke ikeia aku nein a wahi moku o ko kakou nei mau awa ua piha I na pai, no ka hapalua a pii ae I kekawa, no ke pai hookah.  A ke ike pu ia aku nei na huina alanui, us lehulehu na umeke hapaha a hapalua.

 

Na Po Mahina Konane – I keia mau po aku nei I hala, ua haawi mui la na kukuna o ka mahina I kona malamalama nui, a ike ia aku la @ piko a no puu o Laeahi a me Puowina, a me he mea la, ina he kanaka kekahi e ku ana maluna a Puowina a kilohi mai I ke kulanalauhale nei, e pau loa ana na kanaka e haupeepee ana ma na kula a ma na alanui, e pau loa I ke ahuwale imua one.  Aohe no keia he mea kamalao ma Honolulu nei ka mahina konane, aka he oia mau no.

 

He Aihue Ma Kilauea – I ka hoi ana mai o kekahi pua o ke kula o Waialua mai ko Lele Malu Ulu mai maluna o Kilauea I kela Poaono aku nei I hala, aia hoi, ua iniki malu mai la ke Owau elua lime a elua wawae I kana wahi hipuu I huna ai iloko o kana puolo kappa, a ua laweia aku la na wahi mani elima a ua waiho iho I ka puolo kappa.  He pau hapa no ko oukou piko I ka iole e ka peo aihue I lalama ai oukou?  He moku mau no keia o ka nalowale o na mea oia ano, aka no ke kanaka no ka hew aka mea lime aihue, I ka makau ole I na maka maluna iho e kiei mai la.

 

Ahu Kupanaha A Ka La I Mana. – Aia ma ka helu 13 of ke Au Okia o keia pule, ua ike iho au I na mamala olelo a Holoholopinaau a me Ukali no na hana hoohenehene o ka la 4 o Iulai a na haole ma Honolulu nei.  Ina aole au e kuhihewa, ma Molokai o Ukali ia la, alaila, owai la ua ilio la e ku ana ma ka aoao o Holoholopinaau?  Kona kono papalua paha, a I ole ia, o ka Puuku paha o na nalo meli, a I ole ia, o ka Peresidena paha o ka Nekina, wahi a na wahi hookile o ke Koukoa.  Owai la? J. Makaikai.

 

EA! Aohi O Olua Hilihili?  Ma ka Poaha o kela pule I hala aku nei, ua hoopaweo ia mai la no maka o ko iomakou mau hoa I ka ike ana aku I kekahi mau mea e honi kuwili ana ma kae o ke Alanui Kalepa, mawaho iho o kahi o Mahuka, he wahi Moa Kina (pake) a me kahi wahine Hawaii.  K hea mai la ka kahi pei “aia olua ke kau ia mai la I ka ohe-nana” o ka nonoke loa aku la ia ia ke kuwiwili.  E ka poe lehulehu, e noonoo mai kakou I na hane kupono o ke alanui kahi hele a ka lehulehu, nohe ma ke hana I na hana e like me ka honi kuwili a me ia mea auk, oiai he mau keiki liilii kekahi e hele ana, a ike paha ia hana ino, a lilo paha I mea na lakou e hoomahui ai, a o ka maa no ia ma no hana uko ole.

 

Ua Lawe Ola Aku La I Ka We Opio – I ke kakahiaka o ka Poalima aku nei I hala, la 12 of Iulai, ua laweia aku la e ka make iloko o na la opiopio o keia noho ana, oia hoi o Losinehama Kahala, he kaikamahine hoi I alona nui ia, a he pua rose hookah no hoi no ua mau hale hana nei.  Ma ke kaili ia any aku o keia malalei opiopio mai ke @lo aku o kona makukane, a I ka poli puanuanu o ka lua, ua hooiliia iho maluna ona ke kaumaha walania o ke alona paumako, no ka pua I opuu ae, a ako e ia aku la hoi e ka make.  O ka nui o kona maa la ma keia honua, ua like me 3 makahiki, 9malama a me na la he 15.  Ma ke ahiahi Sabati mai, ua hoolewa ia kona kino lepo, a ua kanu pu ia aku la oia ma ka aoao o kona makuahine, ka mea I pauaho e mai nei I keia noho’na kane a wahine, a hala aku la I ka huikau o ka honua.

 

E Malama I Na Kaikamahine – Ua lohe mail makou, ma ke ahiahi o ka la 4 o Iulai, ma Honolulu nei, ua komo kekahi kaikamahine opiopio loa maloko o kekahi hale ho@inu ki o ka pake.  Aka, ua hoomalimali ia oia e ka pake a komo ma kekahi keena moe, a malaila ua hoohaumiaia kona maluhia. O ka nui o na makahiki, aole I hiki aku I ka umi, aia I keia Sepatemaba ae, alaila, umi makahiki.  Aole nae e hoopuia ka pake, no ka mea, aohe hoike nana I ike, nolaila, ke paipai nei makou I na makua mea keiki, e malama loa I na kaikamahine, a mai hookuu wale e auana I ka la a me ka po. O loaa auanei I ka powa e like me keia.  Eia kekahi o ka malama pono ole o na kaikamahine kekahi kumu, hoahu wale iho kekahi pei I ko lahou mau ili, a auau ma na wahi akea e ike waleia aku ai e ka lehulehu.  He mau keakea no keia no ko lakou pii ana ae I ke kulana o ka poe maikai.  Ina makua ke kauoha ikaika loa e malama, no ka mea, aohe malama I pau I ke owau.

 

Ke Kahukula Nui – Ua  hala aku nei ke Kahukula Nui I ka makaikai I na kula Aupauni o ka mokupuni of Molokai.  A ma@ paha I kekahi mau mokupuni e ae ma kana hana.

 

O Molokai Ka Inu – I ke ahiahi Poaha iho nei, ua ike aku makou ia Kapena Kahalemake o Warwick, he holo ana piha ana aku nei keia ana I na ohua no Kalaupapa wale no, a mawaena o ia pei o Hao kekahi.

 

Kinipopo No Kawa – Ke hoomakuakau nei @ poe keiki I ke kini popo I na ahiahi a pau @ kai iho o Kawa.  Ke hoah@ nei lakou I mau wahi a paua dala no ko lakou la e hoike ai oia ka la 31 Iulai nei.

 

Mai Papapau I Ka Hanee – I kekahi la o keia pule, ua hoomakauia kahi wahi hale uuku o ke Alii Kiaaina Wahine e hoonee ae ma kahi e mai, e hiolo iho ana nu peipei e paa ae ie, a nonoho ana ua hale la I lalo.

 

Hoi Hou Ka Paakai I Waimea – Ma Keia mau kakahiaka iho nei, ua ikeia ka hoihoi hou ia an aku o na Eka ai mai ka Makake kuai ai aku o Manamana, a I kahi I lawaia mai ai ka ai.

Ua Ku Hou Mai – Me Ke ahiahi Poahaiho nei, ua hoi hou mai ke kuna Alabani I na kaiaulu o Hawaii nei.  Mai Vanekoua oia I hoi mai nei me na lako papa no keia kulanakahale.

 

Huakai Hakaka – Ma ke kakahiaka Penkolu I naue ae nei, ua ike aku kekahi o nakou, he kaoo kamalii wahine, a me na kamalii kane, e hele ana I kula o Kahua o hakaka ai hekahi mau kaikamahine.  Aole o makou mahalo no keia hana ino, e aho

e oki loa keia hana.

 

He Kolohe Keia – Ma kekahi la o keia pule iho nei, ua ikeiho makou I ka hemo wale ana o kekahi kiaha wai o ka punawai e inu o ka lehulehu.  A no ko makou ike he hana ino ia I ka pono kaulike o ka lehulehu, nolaila, ke kauleo e aku nei maiku, mai kolohe hou, ahoe I piha o Kawa.

 

O Kalihi Hoi Ko Ma Mai Pake Wahi.  aka. Ike iho no makou I keia mau ahiahi iho nei, e hula ana kekuhi poe mai pake ina Honokaupu.  E hauoli ana paha no ke aha la.  O kekahi poe mai pake no hoi o Kaliki, holo mai ana maluna o na lio I keia mau po aku nei I hala.

I Kela A Ne Keia pule anaina ana o Kawaiahao, aohe no I nele ke kipa ana mai o na pake malpko oia luakini.  Aka me he mea la pahe o ke kumu o ko lakou pau nui ole mail, o ka mea kupono ole nana e wehewehe aku I ka olelo a ke Akua I waena o lakou.  Owai la ka mea I makaukau no ia oihana.

 

Hanoio Ka Opiuma – Ma ke awakea a ka Poakolu I naue ae nei, ua ai iho kekahi pake I ka opiuma a make loa oia.  Mamua iho o ka make loa ana, ua hoao ke kauka o hooluai mai ua pake nei, aole ane I luai mai a make wale.  Aloha wale ia paka I kona make ana iloko o kona naaupo.

 

Ka Okana Nui O Kawaiahao – Ma ka lohe wale mai, eia ae ka ma ka miana ka Pila Nui o Kawaiahao.  A ina hoi he oiaio ia lohe, alaila, e hiki mai ana no ka paha iloko ae nei o Okatoba, ke maikai ka makahi, a hoohikiwawe ia mai ka moku ma ko kakou nei inou kapa kahakai.

 

Ua Iho Nei – Ma ke ahiahi Poakolu a me ka Poaha o keia pule iho mei, ua kulul iki iho na wahi paka-oa ina Honolulu nei, aohe nae he mailu.  Aka ua penopeno loa no nae kahi Mikasobe o ka hoi ana, ke aka nei makou a I iho, me he ohule la hoi kela ka hahaiia.  Aohe no hoi e I aku malie-malie ka ua I Pohakea, a na inakou ia e hooho aku, haia-haia ka ua I ka ohulu.

 

Na KoKua Mahinahou o Kawaihao No Ka Malama o Iulai – Honolulu $27.20; Palama $1.62; Kunawai $1.35; Maemae $1.50; Puiwa $1.25; Pauoa $10.37; Kaakopua $1.12; Maunakiekie $3.75; Makiki $4.75; Manoa $10.25, Kamoiliili 0.00; Waikiki-kai $3.25; Palolo $1.12; Kalihi $1.37 Huina $68.91

 

Moku Ka Ihu Ia Hio-e! Aia ma ke ahiahi o ka la mua o keia malama o kakoku e naue nei, ua hopu main a niho o Kupihea k.,I ka khu o ko’u makamaka, oia hoi Daniela me ka menemene ole, a ua moku lo aka pou o ka ihu a hui no puka ihu elua, a iloko oia nahu ana a Kupihea, e kaawe ana no ia I ka puu o ua Daniela nei, @ne ka hiki ole ia ia ke pane ae, no ka mea, ua pau ka puu.

Aka, ma ke ahonui o @e Akua mana loa @ kanaaho ae ai oia a kaawale ae inai keia poino nui, eia ka mea kaumaha loa, o ka nana aku I kona ihu, ua haalele I ka pili mua.

Ua hanaia keia hewa ma Honouliuli, a ua hoopiiia imua o ka Lunakanawai Apana o Ewa ma Manana, a u@ hookuuia ka mea lima ikaika no kahi kumu uuku loa, aohe I nana mai ka Lunakanawai I ka poinoi ili mai maluna o ka mea I hoehaiea mai me ka hai aku o Kupihea he ona ke kumu o kona nahu ana ia Daniela, aka aole I hoomaopopo mai ka Lunakanawai I keia hew o Kupihea.  Ua hoopiiia keia kanaka imua o ka Lunakanawai mamua, a ua hopiiia, a ua ao ia mai no keia hewa hookah.

O ua Daniela nei, he makapo loa aohe ike o na make.  Noloila, e na hoa mai ka hikina a ka la a ka nalo ana a ka la I ka ili kai, mai hoohalike oukou me Kupihea nahu ihu along ole.  Owau no me ke aloha,

Daniela K.

Honouliuli, Ewa Oahu, Iulai 10m 1867