Ka Nupepa Kuokoa, Volume VI, Number 30, 27 July 1867 — NU HOU KULOKO. [ARTICLE]

NU HOU KULOKO.

Oahn. Ab.%ait«a *a Laie.—Ua lohe mai makou, e hana ana ko Laie poe, be ahaama hoomanao no ka la 31 o iuiai e hiki mai ana. Ua kii mai paha lakou i hae Hawaii i ke kiaaiDa no ua la hookahi la, aohe nae makou i lohe mai ua loaa aku. I Mac uo iaulca. —[ kela pule aka nei i ; hala, ua ike aku makou e kauo ana elua ; mau lio i ke kaa kikane i piha i ka ukana. i Nolaila, ke mahalo nei makou ia popalua , ana o na lio, no ka enea, he hana kauinaha ia na ka lio hookahi. i He 300 dala ka hoopai.— Ua hoahewa ia o Geo. C. Siders e ka Aba Jiure i ke kau ; hookolokolo iho nei, e na jiure haole, no ka j hihia holonui i waiho ia inai e ka Aha Hoo- ; malu. Aua haawiia ka uku hoopai nona i ■ Ekolu haneri d«la me na koina pu o na aha. 1 Ke wilinau nei no na keiki wili pulupulu > a Wini, a ke holoke nei na huila i o a ianei. . O ka noho nui paha a molowa i kekahi ma- , nawa, iliki ae la i ka himeni, hoolohe aku wawalo lua i kai oka uapo. Hooho mai : hoi o Ulakoheo, kani ke kuela kalaka, hoi nui ana. ! Ua loaa hou no.—O ke dala hoi a makou i i hoolaha oku nei mamua, ua lilo maluna o i ke Kilauea, he mnu dala na kekahi o na pua jO Waiaiua. Ua lohe hou mai nei nae mai kou, un poina no ka i Lnhaina, a ua loaa no :i na makua. O ka poina nna nae ama i kahi e ae, ina paha ua miki ke owuu no ka j hemnhema. ■ 1 No ke Kilauea.—l ka holo nnn aku nei i o Kil.iuea, ua lehulehu loa nn ohua i ka mai kou ike aku, a me he mea la, o keknhi kumu pnha o ka piha ana, o ka hoemi ana ihn | i ka uku o na ohua mai Honolulu aku nei ia Maui i hooknhi dnla wale no. A oka I mau no mai Oahu a poohina. i Ka Puali Kaua lio. — Ua lohe mai ma- | kou, e puka ann keia puali i ka paikau ma jka In 31 nenei e hiki mai nna, ine ko lakou ! mau kahiko kaua, a e hele ann paha ma na I huina nlanui a ma Kuia o Knhua e paikau jai. Nolnila, ua kaa kn hoohanohnno ana ia la i ka Puali Kaua lio Helu 1., o ko Hawaii nei Aupuni, a pehea iho la na keiki kinainhi. na punli koa hulumanu, pu-kaa a me ka ' Raifala ? i Ka mokuahi Amekika Lakawana.—Ma 'ke kakahiaka Poaono iho nei, ua ku hou mai la ma ko kakou nei nwa, kn mokuahi i kiai loihi mai iko kakou nei awa. I holo aku nei oia i Lahaina, a mai laila aku a Ulupalakua, hoomaha iki elua la. Haalele ia nwa, a holo loa aku i Hilo, a malaila i hookuu iki iho ai ko Inkou luhi o kn nu ana aku nei ina kai elima la. Pau ko lnl-ou hoonanea ana ma Hilo, holo pololei mai i Kealakekua, a mai laila mai i Honolulu nei. Hoaaloha hele makaikai. —Ma ke ahiahi Poakahi iho nei, ua haalele mai la o J. Kua i ka pili aloha o ka noho ana inea o ke Keena Kuokon, a ua hala aku la i ka ua Kanilehua o Hilo e hoomaha ai no kekahi mau pule. A malia paha o hoopulu io ia iho ia e ni kolu wai ua % ke Kanilehua, a e papahi mai no auanei na lei lehua o Mokaulele, alaila, aole ana no paha ia e poina ia'u, oiai he hoa make no ke keena hookahi. Aka hoi i hoopoinaia iho no au e like me ka hele ana aku nei i Waialua a hoi puolo ole mai ana, alaila aohe no e kala i wahawaha mua ia ai, i ke kau no ia Kaomi. a ke puana ae nei nu, 41 he menia kanakaa ka la e hua ai." E KAU IA ANA IKA AMANA. A keia Poalima ae e hiki mai ana, Augate 2, mawaena 0 ka hora eiwa a me ka umikumamalua o ke awakea, e like me ka hooholo ana a ka Aha Kaapuni o Kauai, ia manawa e liia aio Hooleawawa maloko o na pa o ka Hale Paahao ma Honolulu nei. Kupanaha ka nui o ko kakou mau pepehi kanaka o keia au,>aka, e like paha me ka ioli aoa he au okoa keia, alaila, pela e loli ae ai na hana meoemene ole ana makaaioaoa. Nolaila, mamuli o ko makou ano makoa no ka lehulehu, ke papa ikaika loa oei makoo e hoopau loa i na kuko ino e haule aku ai oa luno i ka hoopai mainoino loa ana ma keia ao. Elua pua oka wao.—Ma ka po Poaono aku nei i hala, lulai 20, maloko o keia kula- ! oakauhale, oa hoohoiia ma ke kaula goia o ka noho aoa kane a wahine, e Rer. H. H. 1 Pareka o Kawaiahao, na pua nona na inoa | (Mahuia) Uilama L. Auslin me Laika Wood, I kaikamahine a Georg» Wood o keia kula- | nakauhale i heie aku nei ika make. Ua I hoohaoohanoia ko laua mare ana, ma ke kai : auoa aoa aku a me ka luana pu ana aku o ! ko laaa mau hoakuoa ma ka papaaina o ko iaua mare ana, a ke puaoa ae nei makou he ; mau wahi lalani mele, peoei : Elua pua o ka wao, Vabin< me Jasm?ne.*

Waapa hoc no ca *ou—Sla kt kn mai oe; oke kooa Cfcom Pmek* ik« •***" Poaloa iho oei, iloko ooaia he M K'* na mai, oa lawe mai oia he waapa hou no ka Moi. ua kapiii moa ia o« i Kioa a paa a he boto wale ako so koe, a ua ike po ia no boi he mau moa kina kekahi ouiluoa ooa, naoa aku oe, wai-puoa he kaiauno o oa poe lawakaa ia. ■■ Pakkle kE ola *ai L*tx.—Ma ke ahiahi Poaooo ako oei ī haia, i ka «* a kekahi poe o ke kaona oei e holoholo lio aoa. aia hoi, hookoi iho !a kekahi lio a me kekahi kaa lio holoholo ma ke Alanui Nuoanu, makai iho o Kaopoaua. la hoikaa ana, ua komo loa ako kekahi la.au o ke kaa iloko oka umauma o ka lio, haole ibo la ia uaaouheu iki. Oke kaa hoi, aohe wahi naha nui. Ua pakele na oia o na kanaka, amehe mea ta, ua make loa ako la ka lio. Mau *aka aloha. —Ma ke ahiahi Poakahi iho oei, ua iawe ako ia ka ihu o KUamea ia Rev. H. H. Pareka, Rer. O. H. Kulika, a me luiia L. Kulika, a aia paha lakau ke kani la na āka ika honua. Oko lakou iini oui ka ike i kn hoike o ke Kula Kaikamahi* ne oka ua Ukiokiu o Makawao, e hoike aoa ma ka la 25 i hala iho nei, r. me he la o lakou pu no kekahi ma ia anaina hoike. He nui wale na hoaaloha i hele aku nei e ike maka i ka hoike, a mawaena oia poe o Rer. A. Kaoliko kekahi, a ke kali nei makou. e lohe mai ana kakou i na mea hou oia hoike mai a lakou mai. Na Dala Mahina Hou.—No ka apana o Moanalua, mai ka malama mai o Apenla a hiki i lulai nei, he $11.625; no ka apuna o Kalihi, he $9.00. Huipuia, he €20.62}. No ka pahh pila.— Ke kani honehone lua ole nei oia ma keia wahi kaona o Moanalua nei, mamuli oke alakai ana a Kirini. Ua hoio no na hana pono. Ua ulu nui no keia Eknlesia Kuokoa. E oliolioukou ena npan.\ ene i na hana maikni a Paulo Kapohaku, ka inea nana i kuipolu i na naau paakiki o ka poe hoomaloka ma kein npann, a li« lo ai hoi i inau hoa kaana iike ma ka pono 0 Kristo. Ek4lcsia Kuokoa. Ka Ahaaina a ka Haku ma Moanalua a me Kalihi. —Ma ka la 14 o iulai i naue iho nei. na nkoakoa inni na hoahnnnu no ka Ahnaina a ka Haku, n ua launa pu mai na imi he 13, me 4 poe i mihi mai, i hele nuwana hoi no na makahiki he 12 a oi ae, me 1 keiki i bapezitoin, a 3 poe i hookuuia mai kekahi mau ekalesia mai ; hookahi no Molokai, elua no Kawainhao. No ka hanai Kumu.— Ua lana loa ka manao o na hoahanau no ka hanai ana i ka lakou Kumu, penei : Ma ka Ahnaina o Aperila, he 525.62A ; mn ka Ahaaina o lulai nei, la 14, he $32.75. Huiin he $61.37£. He mea kupnnnha ka ulu nui ana o keia hann maanei, nole no pela i na maknhiki i hnla e aku nei. U I nui ke aho e na pokii," a e hookolo aku hoi ma ka meheu oke nlakai ana a Paulo e i ana, "I ka hana mau nna mni hoopalaleha, i ikaika oukou ma ka naau, e malama mau ana i ka Haku." Hoaiianau Ponape.—Ma ke kakahiaka Poaono iho nei, ua komo niai ma ko makou nei keena hana kekahi hoahanau o ka mokupuni o Ponape, a ua ulele pu makou ma ka olelo oia ainn. Ua kepaia oia maluna o keknhi moku okohol.i a ua holo i na kai anu,aka, ua waihoia oia mn loknhaina e ke kapena no kona maimai. Ua maiamaia oia eke kanikein, a i kona oln ana, ua hoihoiia mai oia mnluna o ka mokuahi Colorado a i Kapalakiko, a no kona makemake loa e boi hou i kona aina, ua kau niai maiuna o Kr>meta aku mainei i Honoiulu. E kali ana * oia no ka ioaa o ka inoku e hoi ai i kona home. Eia no ke kolohe i kanaka Hawaii. I kona noho ana iho nei mauka nei, hoowalewaleia oia e inu rama a e mne nte na wahine, aka, ua hoole paakiki aku oia. Ake maneo e nei ko makou poo ia Hawaii no keia hana uko ole e hoowalewale nei. I hoi nku nuanei keia ao, hula-a ae ko ino e Hnwaii. No Ewa.—Ke lohe inai nei makou me ka olioli nui, ke paipai ikaika loa la Ka Makua Alii i na Kula Sabati o ka Apana o Ewa, e makaala a e malama ia hana maikai i ike ole ia e ko kakou mau kupuna a makua hoi. Nolaila, ke lana nei ka manao hauoli iloko o makou e hooloihi ia mai ana ke ola ana o ka Makoa Alii, i loihi ai kona hapai ana ma na haoa maika» no ka hoomakaukau aoa oo ke Aupuni Uhane e hiki mai ana. He oiaio, oka pono ka mea e noho like ai na lahui aina, a oolaiia, oa lawe kakou i ka olelo kumu : Ua mau ke ea oka aina ika pono. Ooa makana a pau, no lona mai no ia, a me he mea la, o kau hoomaka ana eka Makua Alii oo iuna mai no ia. —Ia makou e kakau aoa i kela mea malu. na, hiki ana he hoalauoa no makou, a o ke kulu koke mai la no ia i ka meahouo Ewa, tei no o keia mea hookahi no la maluna, aoleia. Eia kana : ua kukala Ka Mea Kiekie M. Kekuaoaoa i na makaainaoa o Ewa, e hoomanao i ka la 31 o lulai e hiki mai aoa, a e haooli po lakou ma ka papaaioa hookahi oo ke kuiaia ana ia |a. Ua haiia ka lono no keia hapai aoa a ka Makua Alii mai Honoulioli a haia loa mai i Haiawa, a me he mea la, he ahaaina nui io no kana e hapai la. Kapono ka hapai ana ia ahaaioa, a olioli wale ka hoi kakou i ko ka haole, waiho hemahema hoi kakou i ko kakou ka poe nona ka aina. Eia nae ka makou e kaa ieo e aka i na makaainana o Ewa, aa hoohanohanoia oukou ma ko ka Makua Alii noho pu aoa aku ma ka oukoa papaaina, a mai noho a ino i na wai hoohehena kioo, o mo aoaoei ka ahaaioa a lilo i mea kamailio ia me ka heneheneia.

Hoa* t «oi7i «a nm.—ke »hi«bi Po•kolo ibo oei, ua hoao kekahi laina m«na> «v» e hou i ks pahi i kek*bi haole Pokiki o Honolulo nei roa lre «lanui. A i ki h«oie * alaalu *na e hou, e paa niai ana o Seo6i Holoho!opiraau ma ka lima o ka liiini, a pupo ana i hope. 0 ko laoa popa !eo iho \tk no ia, a paa aoa ka niakai, laweia ana i ka Halewai e hoopaa. O Holoholopioaiu hoi. liio ae la ia ma kahi o Ukali, a hiki pu ana ma ke ano waha kamailio. Kaneohiu —Ua hoi aku nei o Rer. B. W. P»n?k* makua i kona kihapai i Kaneohe. Ua hauoli na hoahanau o ia ekaleaia i ka halawai hou ana me ko lakou kahu, mahope o ke Uawale ana i na mahina eono i ha* b> nei. Ua hoike mai no hoi kekahi poe hoahanau he nui no, i ko lakou aloha roa U lawe ana mai i k* ai a tiui, a me ka ta hoi roc na mea e ae o ke kino. Ua hele mai »10 hoi a wmele wale i ke kau wahi o ka nahelehele o ka pa hal«v Ua kokua ka ekalcsia no ke aupuni o ka Haku i keii mahina $22. Me na honhanau o keia ekaiesia ke aloha. Ka U 31 o CuLAI E HIKl MAI ANA —Kc lohe nei makou, e kulaiaia'na ka Poakolu e hiki mai ana ma Honolulu nei e na puuwwi Hawaii a pnu, a e haawi i*na kekahi «nau makaainana i mau ahaaina no ua la hooknhi la e hiki mai ann, oia hoi kou la e ke kan«ka Hawaii i ike hou ai he Hao Hawaii e welo ana ma nu kapakahakai a ma na palena o Hawaii nei. Elua mau ahaaina a na keiki kinipopo, hookahi a na knua lio m* Kamoiliili, a hemau ahaaina Iulii e iho ina na kauhale. £ia no ka makou papa e aku, 0 ka lealea ino, me ka manao ole i ka pono kaulike mawaena ou a me ka lehulehu. No ka nalu nio o Poea k—Ke uwaloin mai nei makou e na mnknmakn i kipa mai ma ko makou nei keena, mai Wnianae m«i. ke hoomaka In malnila be kuln himeni* n he mea knmahno ma ia apana ka loa» aim o ke kumu kuhi himeni. nolaila, m uloku fea ko lailn poe, n ke mnkahehi la ke komo ann. He hapaha ka uku o kn knumann i k«i heke> doma hookahi. E uwalo k» poha auanei na leo mele mainlo o Poka-i —Ein kekahi men hou a makou i lohe mai ni mai lniln mni, ui makemiike ko lnila |»oc elemnkulee no hou in Inkou ma nn men ike hohonu o ka nnauao n me ke nkamai, a mniia pahu ke ulele nui la i ka wa n makou e knknu nei. O ke kali wnle nku no paha ka kakou, n e kaulann mni ana, o men ke akainai, alaila kikoo aku e hoi mai e noho Kuhina. ■ Make me ka hikiwawe.—Ma ke knknhiaka Poakolu U 24 o lulai, make hikiwnwo lod iho la o Hameka kane ma Honolulu nei. 1 ke knkahiaka, ua b«ie i ke kuai bipi moa i knu hnle pake ma (vnopuaoa, a i kona hoi ana a hiki i kona hnle, hoomnkauknn e ni, n ia wa koke no hnki m aku in ko«ia hanu ola. Aole ia i ai, oka mnke e nku la in me ka ike ole ia o kona mni. ī ka auinn In ana iho, ua kaHaia kona kina kupapau e Kauka Bufama, no ka mnnaoin un komo keknhi mea make, aka i ka ike ana, ua poha kona pwuwai, e Iike pnha me ko fea Lunnknnnwni Rohikaaa make emoole ana r«a Waianae. H00L0Lir.PLi.-Ua holo ako nei o Kcf. E. Kowina o Kaukenno e noho haiolelo ina ka ekalesia o Rev. Toma G. Kakina inn Wailuku, a ua noho iho nei hoi o Ton»a G. Kakina e noho haiolelo ma Kaukeano. Eia nae ka enakou, o ko Mf. Koawina noho nna aku la ma Wailuku, e poiwan* wa ka olelohaole, a hoi ne hoi ma ka o!eFo Hawnii pilikia, aka, maha nae paha o kokua rnni ka eleinnkule makia o kakou e noho )a me oukou, oia o Ret. W. P. Alekanekew, alaila lohe oukou i ka elelo a Koawina mai loko niai ona. Ke Inna nei ko makou ibhimio, aoheia e hoole ana. __ Weliwew ua mea he pepehi.—Ma l'alolo i ka Poalua iho nei, ua pepehiia kekahi wahine e kana knne a pakele ke olō, p ua hoopiiia a ka Poaha iho nei hookolokoloia. Ma Mnnoa no, i kn wa a na niakai e hookolokolo ana a e ninau pono ana i ke kumu o ka make ana o Nuke, hiki aaa he wahine, oa hele na maka a puu i ka pepehi ia e ke kane. 1 hele mai e hoopii, a no kela make manaonao hoi, kau a ia aku a ka Poakoln hooloheia aku kana hana. Lohe hou mat no makou, ke imi nei ka kekahi kane i kana wahioe, ima e loaa, o ka pepehi no kawi hana. Ina pela, alaila, o ke aha koe ? ———» Ka pila noi 0 Kawaiahao.—Ua loaa mai ia makou he palapala mai a James Hanuwela mai o Bosetona, e hai an.i, ua paa ka pila nui hou o Kawaiahao, ma ka la 8 lune, ua kauohaia e Hanuwela na hoaaloha e hele mai e nana, ua himeniia ka Himeni Hoonani ma ke ahiahi oia la, hora3 a me ka hapa, mailoko mai o ua Pihi Nui U. Ua holo aku o Rer. Bioamu makua e makaikai i ua Pila la, mai Nu Harena aku. Ua nui ka poe i mahalo i ua mea hou nei. Ua hoouna ia aku mai Hawaii aku nei, he t?,500. Ua hooliloia aku i mau dala pepo, a ua ioaa he •2051.25. Ua hoopukapukaia ua mau daI» pepa la iloko iho nei o keU mau malama. a ua loaa mai na elala puka he #22.92. Ua haawi manawalea mai o J. Hanuwela tsq., he $75.S3, nolaila, i ka hoohuiia ana, ua lawa ke kumukuai he $2,150. Ua hooilii» mai nei na Pila la maluna o ka moku kalepa Hawaii lolam, a u. hala mai ua moku la i ka la 16 o lune. Nolaila, ua kanaha na la o ua moku la ma ka moana. ina e maikai ana ka makani, e hiki mai ana iloko o na la he 80 a ken iki i koe ma Honolulu nei.

Maui. Kula Kuokoa ma Lahaina.—Ua lonolono lauahen nini ninkou inui ka mnlu Ulu mai o L»'lc, un honln in ae 1«, he Kuln knnnka kunkon nmloko oia kulnnuknuhale, a ua hoonohoin o L. Aholo i kumukulano la hale. E ukuia nnn u;i kumu !a i keln pule keia pulo mn ka hnpaha ko kn hnumnna hookahi .MaiInko ae pahn o na dnla ponoi o na mnkna c like me ko Wuinlua ka uku ana aole pnha. Kula haole ma Wailuku.—He polnpnla knt lona mni in mnkou na Mr. Hnole, e kainnilionna no ka hoomaka aku ma keia hope he kula hnole ma kela wahi maluna. O ke kumu e mnimoia ann, he kannka Hnwaii no i hoonnuunoin mn ka olelo Ceri(nnin, a iiie he mea lu ina io pela ae ka lokahi o na nmnno o keknhi poe inea keiki e ae e noho nnn inn keknhi mau apnna i mau keiki Hawnii no na kumu e ao ihe ai i ko inkou mnu io ponoi mo kn olelo pakake, alaila o ka puni ne 110 in o knkou nei, he inau kula hnole uu iih keiki Hnwnii e ao. 1U linalima nn ma Kaanapali.—Ma ka nupepn n H. M. Wini o kela Pononoaku nei i hnla, ua ike iho makou, ke hele haukae uei kekahi poe knnaka o Kannopnli a apo wale i na pipi e hele ana i ke kulu, a lawe iho la no a kalun, me he niea la, na ke kino iho no ka loan. Ua hoouna kokeia ka uhni ilaila. nka aohe nno he maopopo o ka aihue. Ua hopuia, a hoopaaia, hoehiku mau kanakn i innnno waleia na lakou i aihue. —Mai Lanai mai hoi, ua loheia mai, he nui wnle na hipa a ka hnole Moremona i pau i ka aihueia, a ke hele laulaha la kana mau hipa, pololei ae la no ka aihue a ka hipa inomonn, hoi no a lole, a pau iloko o nn īpukni. Kolohe maoli keia manao ino o na ka* nnkn o Lanni. Mnlia paha he ulu mai ia no o na innnao kolohe o na maino a Kaululanu, a o ka hooinaka keia e hana. Nolaila ke pa leo aku nei makou e makaala nn inakai o in mokupuni. Ilawali. No Hilo k nb ka lua o Pklk—l ke ku ana aku o ka mokuahi kaua Amerika Kapena Lanni, m& Hilo, ua p\i koke aku laua :ne Generala Makuke, Kuhina no ho o Amenka ma Hawaii nei, a me kekahi mau alii e iho e makaikai i ka lua o Pele, a i ko lakou hiki nui ana aku, e a nui ana no na pele ma-o a ma-o, a nolail», ua hoi koke mai lakou. Hs makapo hana NUi.—Ua poloai mai o E. F. W. Kaheana o Puuohua, Hilo, ma ka na pakpala ia makou, aia ke noho la ina ia wahi he makapo, a o kana hana maalea loa wahi ana, o ka hooiakalaka ana i na lio hou a me na bipi hou. Eia hoi kekahi, he hiki no ia ia ke hololio makapo a hele wawae paha mai Hiio mai a Hamakua, me ke kipa ana ina kauhaie o ko lakou mau makamak». Ka pa hana o Kaiwiki.—Ua palapala mai 0 J. P. Kahala o Kaiwiki, Hiio, ia makou, e hai ana i ka haawi nui loa ia o ka hana i na kanaka kumakahiki o ia mahiko. E haawi ia ana he uku pau i na kanaka, aka, aole e p*u ana ia uku pau a kukai pu me ko keka« hi la e aku, hele a pipi ka pa'u, pua kauahi, 1 ka ka mea ka o ka hana. Nolaiia, ke kmu ieo mai nei kela i ka poe e ike maiana i keia olelo, e hookanaka iho o pau pu auanei la uaiu ahi. Ke poiolei hoi kau, a he opu mo hoi kou, aohe makemakeia o kau. Aka he wahi daia aloha ioa ia iho nei no ko ke kumakahiki, i ka hooana nui ana ae peoei. He liii kumakahiki, Hookahi ia ua heo. No ina pakeke, Kokoke mai o puehu.

HaLE PAU AHI XA HONOMAINOA, HILO. j He kanana kni lo«a mai ia makou mai Hilo j mai, ni ka nnna ana iho in ioko, ua helumoa wafeia a eleele. [ka hoomnopopo ana iho, he hale ua pau ahi rna kela wahi mnluna, ma ka ia 8 o lulai. Ika muhiai ka rnen hale, ua hoomau no paha ike ahi. ika pnu ana o ka mahiai, hele e nuau, i hooiohe mai ka hana e pua ana ke nhi i kaupoku hale.