Ka Nupepa Kuokoa, Volume VI, Number 34, 24 August 1867 — Page 2

Page PDF (1.78 MB)

This text was transcribed by:  Mary Rinato Berman
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

English Column.

FOREIGN NEWS.

From the Sac. Union @

 

            A movement is said to be making throughout the South for a filibuster invasion of Mexico, with the view of inciting revolution in that country.

            The New York Constitutional            Convention has refused to restrict negro suffrage by property qualifications.

            It is reported that President Juarez, of Mexico, will erect a monument over the remains of Maximilian.

             General Grant has ordered the arrest of Brevet Major General Crawford, for disobeying an order to join his regiment.

             A man named Abbott, brother to the historian of that name, has broached the proposition for the annexation of Mexico to the United States.         He states that Juarez and other notable Mexicans favor the proposition.

             The Senate on the 19th passed a joint resolution to adjourn on Saturday, 20th instant, to the first Monday in December. The day of adjournment fixed on by the Senate was agreed to by the House, but the time of reassembling is changed to November 21st.

             Horace Greeley's nomination, on the last day of the session, as Minister to Austria, was defeated in confirmation by the objection of Senator Tipton, of Nebraska, which carries the matter over to the November session.

            In Italy the Garibaldians are moving vigorously for the expulsion of the Papal Government from the Roman States. A fight had taken place between them and some Italian troops.

             In Europe fears are entertained of hostile intentions on the part of France. These apprehensions have already affected the money markets.

             Some interesting Mexican news appears in our colums. The execution of Maximilian was yielded to by Juarez with great reluctance, and vigorously urged by Romero, the Mexican Minister at Washington.Part of a farewell letter from Maximilian to Carlotta is also printed.

             Juarez firmly declines re-election as President of mexico.

             Seventeen thousand deaths are reported from fever this season at Mauritius, on the Isle of France.

             A report comes from Brownsville, on the Texan side of the Rio Grande; that the Mexican General in chief, Escobedo, has written a letter of instruction to one of his subordinates, in which the banishment of all foreigners from that country is foreshadowed as a fixed policy ; he is also credited with insulting and arrogant language toward the United States.       It is also reported that General Diaz has ordered the capture of all the foreign representatives---Ministers and Consuls---who do not recognize Juarez.         Twelve more of the Imperial Generals had been shot at Queretaro and 700 Austrian troops have been imprisoned. Santa Ana is aid to be still alive and a prisoner in Campeachy and his captors are awaiting instructions in his case.      It is believed he will be shot.

             We also have Mexican news via Mazatlan, that Maximilian, before his death, by will disposed of $19,000,000 worth of property, and that his remains were embalmed by leave of the Mexican authorities before they were forwarded to Vera Cruz for delivery to the Austrians.

 

            LOSS OF THE MISSIONARY BARK "John Williams." It is with deep regret that we have to announce the total wreck of this truly splendid bark, at the South Sea Islands in March last. It would appear that the intelligence was first received in Sydney, but was at first doubted there, as will be seen by the following extract from the HERALD of the 8th inst :

            It is to be feared that the report by the schooner IDA, respecting the wreck of this beautiful ship is but too true. although the particulars are very meagre.           Capt. Rohan, of the IDA, says that while at Kantava a missionary, whose name he forgets, reported to him that the JOHN WILLIAMS had ben totally wrecked on one of the islands forming the Navigators' Group and that the wreck had been sold for $500, and that it was supposed to have occurred during the violent hurricane that swept the islands on the 9th of March, causing great         loss at the Tonga and Fiji groups.            Capt. Rohan not having heard this report either at Tonga, Vavnu, or Ovalau, expressed an opinion that the story of the wreck might have arisen from the fact that the bark JOHN WILLIAMS having some time since been on a reef and subsequently repaired in Sydney; but the missionary was positive that the unfortunate affair took place on the bark's last passage from Sydney to the islands.        She was commanded by Capt. Williams, a gentleman of considerable nautical knowledge, particularly among the South Sea Islands, a series of years having made him intimately acquainted with the intricate navigation of the various groups, and we feel assured that his large circle of friends in these colonies will feel deep sympathy for him should the report prove but too true.

             The report has now been confirmed by Capt. Young, of the NEVA, which arrived here on Saturday last from Savage Island.    Capt. Young says that he saw the remains of the wreck on the reef near the island at the beginning of this month.         She drifted in to the reef in a clam. and not a hurricane. as supposed.          All the masts had gone out of the vessel, but the hull was standing quite perfect. with the exception of one hole in her bottom.            The wreck had been purchased for $500 at Samoa. by the celebrated Capt. Hayes, of the brig RONA.            The loss of this fine new bark will be a severe blow to the Missionary Societies.---Australian paper.

 

Nu Hou Kuwaho.

 

Amerika Huipuia.

             Ua hoopanee hou ka Ahaolelo a i ka la 21 o Novemaba.      Ua hikii hou ia na lima o ka Peresidens Ioanesaon, e keia Ahaoleio ma ko lakou hoole ana iaia ka mana e hoohemo i kekahi Luna Oihana koa ma na Apana elima o ka Hema.        O kenela Kalani wale no ka mana e hoopau ai i kekahi Kenerala e noho ana ma ia mau Apana.

                        Aole i hooholo keia Ahaolelo no ka hooko a me ka hooko ole i ke Kuikahi Kaulike me Hawaii nei.Ua waihoia a hiki i ka wa e balawai hou ai.          Ua hiki aku nae ke Kuhina Elelo o keia-Aupuni, Hon. C.C. Harris, a ua waiho ia imua o ka Peresidena i kana mau Palapala Hookohu i ka la 16 o Iulai. Ua halawai ia mahope aku me ke Kakauoielo o ka Oihana moku kaua, a ua ninau iaia i ke kumu o ka hoonoho mau ia o ka moku Lakawana ma Honolulu nei. I ka makou nana'ku, he mea kupanaha keia, oiai aia kela ina Wasinetona e nui ana i kekahi mau pono no keia Aupuni, mai ke Aupuni mai o Amerika. Ua waiho no ka Peresidena i ke Kuikahi Kaulike imua o ka Ahaolelo, aole nae i pili kela hana i ka Ahaolelo ku i ka wa.

            He nui na mea i lono ia mai me ke ano maopopo ole no na hana o Amerika Huipuia maanei. O kekahi, ua ninau na Adimerala Enelani a me ke Adimerala Farani o na moku kaua o ua mau Aupuni nei ma ka moana Pakitika, no ke ku mau ana o ka moku Lakawana ma Honolulu. A o ka olelo ia, eia wale no ka pane aku o Amerika---he hoouna hou mai a papalua na moku.

            Ua hooholo ka Aha Elele Hooponopono Kumukanawai o ka Mokuaina o Nu Ioka, e komo like na negero me na ilikeokeo i ka pono o ke koho balota ana, me ka nana ole ma ka waiwai a me ka loaa makahiki.

            Ke hoomakaukau nei ke Apuni e hookaawale i mau aina no na Ilikini hihiu o ke Komohana, i wahi no lakou e noho mau ai, i mea e pau ai ke kaua mau mawaena o lakou a me na ilikeokeo.

            Ua hoopiiia ka Luna Hoopuka o ka nupepa puka la ma Nu Ioka, (New York Herald) i na dala he $200,000 no ka laibela.

Hunahuna Huikau.

                        Ke hoomauia nei ke kaua iwaena o Peru a me Sepania, a ua pilikia na kalepa o Peru no ia mea.

            Ua make na kanaka he 16,000 i ke kolera ma Bueno Aire ma Amerika Hema.

            O ka mai ahulau ma ka mokupuni o Mauritiu, he fiva, aole o ke kolera.

            Ua nui ke kue ma Iapana i ka wehe hou ia ana o kekahi awa ku moku i na haole Ma na Alii mai keia kue---na Daimio---aia ka Moi---ka Laikuna ma ka aoao o na haole.     Ua aneane paha e kaua kuloko o Iapana.

            Ua emi loa ka uku hoopanee o ke daia ma Ladana.

            Ua lanakila ka aoao haawi koha balota i na kulana haahaa ma Enelani. a ma keia hope aku makou e hoopuka ai i mau manao no ia mea.

No Mekiko.

            Ua hoamaopopoia aole no na Huare ka manao e kipu ia Makimiliana, na na kanaka o Mekiko nae i koi, aole hiki ia Huare ke hoole.

            Ma ka Palapala Kauoha Hope a Makikiliana, ua haawi kela i na i na pilikana ana i manao ai i na dala he $19,000,000. E kukulu ana o Huare i pohaku hoomanao no Makimiliana ma kona wahi i make ai. Ua olelo ia aole no i makemake o Huare e lilo i Peresidena no mekiki, o Generala Esekobedo paha ke mea e kohoia ana. He olelo wale nne na makemake o Huare e hoohui ia Mesiko me Amerika Huipuia. Ua kipuia he mau Generala o ka aoao o ka Empera he umikumamalua.

                        E lilo ana paha ka makuahine o Makimiliana, oia hoi ka makuahine o ka Emepera o Auseturia i ke ano pupule.

 

I ke Kuokoa.

            E Ka Luna Hooponopono. Ua heluhelu iho makou i kou manao pepa o ka la 20 o Iulai e pili ana i ka Aha Hoomalu, a me he mea la e kapa mai ana oe i ke kahu oia Aha he mea hana paewaewa mau, a nolaila, ua manao makou he mea pono ke hoopololei aku ia oe maia mea; Oiai aohe makou i apono i kana olelo hooholo ma ka hihia au i hoolaha ai, aka, ma na hihia e ae a makou i ike ai au hooholo no oia e like me ke kupono i ka makou i manao ai he pono.

Me ke Aloha. E. Kanihina

J. W. Keawehunahala

 J. Komoikeehuehu

Levi Keliipio

Honolulu, Aug. 2, 1867.

            [Nani ko makou mahalo ia oukou e ka poe nona na inoa maluna, no ko oukou apono ana mai ia makou a me ko oukou hoahewa ana i au Lunakanawai Hoomalu new, no kana olelo hooholo i hoopuka ai ma ka hihia a makou i hoolaha ai. Aka no ko oukou wahi manao makamaka paha, nolaila au hapala pu pukou i ka maikai i kana mau olelo hooholo ma na hihia e ai. Aka ua akamai, a ua nihi ka oukou ma ke kapana kaulike ana i ka pono o ka lehulehu, ke ku ka iliulaula ma kekahi aoao. A ina i loaa ia makou ka manawa kaawale ma keia hope aku, alaila e wehwehe hou makou i kekahi o kana mau olelo hooholo e ae. Luna Hooponopono]

 

Ka Luna Hooponopono. - - L. H. Kulika.

Na Hope luna Hooponopono. {J. Kua. J. Kawainui.

POE HAKU MANAO NO KE KUOKOA.

C.J. Laiana. (Lyons) Rev. M. Kuaea, G.W. Kanuha, (Ooiula.) Rev, L. Laiana Lyons) S.M. Kamakau. Rev. C.B. Anelu. (Andrews.) D. Malo (Lokoino.)

 

Ka Nupepa Kuokoa.

Honolulu, Augate 24. 1867.

 

Ke Kuikahi Pomaikai Like.

            Ke nee mai nei a kokoke ka la a ka Ahaolelo e halawai ai no ka noonoo a me ke kuka ana no ke KUIKAHI HOOPOMAIKAI LIKE. e manaoia nei e hooholo, mawaena o keia Aupuni a me Amerika Huipuia, a nolaila. e hala ole paha makou ke hoopuka i ko makou manao no keia mea, a me ka waiho pu aku no hoi na ka lehulehu e noonoo mai ma ia mea. He mea maopopo, he ekolu mau Ninau Nui a keia Ahaolelo e noonoo ai mamua o ka hiki ana ke hooholo i ke apono no keia Kuikahi. A eia ua mau ninau la:

            Akahi.---E loaa ana anei ka pomaikai i keia Lahuikanaka, mamuli o ka hooholo ana i ke Kuikahi Hoopomaikai Like, e manaoia nei e hooholo, aole anei?

            Alua --- Pehea la e hiki ai ke paniia mai na dala e lilo nei mai loko ae o ka WaihonaDala Aupuni, mamuli o ke komo wale ana mai o na waiwai o Amerika Huipuia, e manaoia nei e hookomo mai me ke Dute ole?

            Akolu---Aole anei e hoohamamaia na ipuka e hike ai i kela a me keia Aupuni e noho kuikahi nei me keia Aupuni, e hookomo wale mai me ke dute ole i na waiwai i like ke ano me na waiwai e manaoia nei e ae aku ia Amerika Huipuia, ke ae lakou e hana i kuikahi e like me keia?

            O keia iho la na ninau ano nui loa i loaa ia makou me ka nana ili ana iho i keia mea nui e manaoia nei e hana. A nolaila, ewehewehe ana makou i ko makou manao no kela a me keia ninau i hai mua ia ae la. O ka makou pane no ka ninau ahahi, oia no, he pomaikai no keia Lahuikanaka ka hooholo ana i keia kuikahi e manao ia nei, a penei ka pomaikai ana: Ikeia manawa, a malolo hoi o ke Kanawai Dute e waiho nei o Amerika Hiopuia, he $500.000 i kela makahiki keia makihiki, a o Amerika Huipuia hoi, ke uku mai nei he $100,000 wale no malunl o na waiwai e manaoia nei e hookomo wale mai me ke dute ole, a nolaila, ua maopopo, ua oi ko kakou lilo he $400,000. Ua hookaa kakou i keia, $500,000, ma ke dute i kauia iluna o ka kakou mau mea kanu o Hawaii nei, ame ka kakou mau waiwai kalepa e ae o loko nei, oia hoi ke ko, kope, raiki, pulupulu a me na waiwai ano like, no ka mea, o ka makeke nui a me kahi e hoolilo mau ia nei o ka kakou mau mea kuai, oia no o Kapalakiko; a nolaila, ma ka hooholo ana i ke kuikahi e manaoia nei, e koe ana kela $400.000 ia kakou, oia hoi iloko o na lima o ko kakou poe mahiai, a mai ko lakou lima aku hoi, a na lima o ka lakou poe lima hana, a hooholoia hoi kela mau dala iwaena o ka lahuikanaka nei, alaila, lilo kela $400,000 i mea e hoomahuahua ae ana i kou kakou waiwai kuloko nei, loaa kekahi o ia mau dala iloko o na lima o na kanaka hana o kela anoano, mai ke kananka hana o kela ano keia ano, mai ke kanaka iluna lilo a hiki i na kanaka kamokoi aholehole ma na kapakahakai. A o ka loaa ana o ia mau dala a me ka paa oia mea iloko o keia Aupuni, oia no ka hoomahuahua ana ae i ka waiwai o ka aina nei, oia hoi, o ka waiwai o na kanaka, oia no ka waiwai o ke Aupuni, a nolaila, ina aole e hooholoia kekahi kuikahi o keia ano e manaoia nei, alaila, o ke kahe mau iho la no ia o keia mau dala, he $400,000 iloko o na pakeke o Amerika Huipuia i kela makahiki keia makuhiki, ke hoomau kakou ma ka oihana kanu ko, a ke mau hoi ko kakou hilinai ana e loaa mai ana ko kakou pomaikai mai loko mai o ka oihana mahiai,---a ma ka nana aku, o ka mahiai, oia hookahi wale no ka POHAKU KIHI o ka waiwai, 1 waiwai ai kela Aupuni a me keia Aupuni o ka honua nei.      A eia hou no hoi keia pomaikai e loaa mai ana, o ka lilo ana o keia hookuu wale ia ma ke dute ole o ka kakou mau waiwai e kanu nei, i mea e paipai ai i na poe mea aina e mahiai, a e hooulu hoi i na mea kupono i ke kalepa. A o na mea hiki loa ke kanu ia me ka oluolu, oia no ke kope, ka raiki, pulupulu, he oluolu wale no ka hapai ana o keia mau hana, aole me na tausani dala lehulehu wale no e hiki ai, no ka mea, us kamakamaaina no kakou i ke kanu ana o ke kope, miki, pulupulu a me an waiwai ano like pela. A ina e hooholoia keia kuikahi e manaoia nei, alaila, e nui ae ana na dala e loaa ana iloko o na poho lima o ka poe mahiai, no ka mea, o ke kuai ana i keia mau mea i keia manawa, ua noonoo pu ka poe mea dala no na lilo aku no ke dute, a nolaila, ua haawiia mai i ka mea mahiai ke kumukuai haahaa, a nolaila, loaa ai i ka mea dala kahi puka no kana hana, ke huiia ke kumukuai a me ka uku dute, a no ia mea, ina e dute ole ia, alaila, ua lilo kela mau keneta i lilo mua iho nei no he dala, na ka mea mahiai.

            O ka ninau alua, oia hoi, pehea la e hiki ai ke paniia ka hakahaka nui e ili mai ana i ka Waihona Dala Aupuni, mamuli o ka lilo ana he $100,000 i pani aku no ka pomaikai a Amerika Huipuia e manau nei e haawi mai ia kakou?

            O ka pane ana no keia ninau, oia no ka hoohuliamahi ana i na "Kanawai Auhau Kuloko" o ke Aupuni e noho nei, ma ka hoonui ana ae i ka auhau waiwai paa a me ka waiwai lewa; ma ke kau ana i auhau maluna o na dala loaa makahiki a keha mea keia mea; ma ka hoonui ana ae i ka uku no na palapala ae o kela ano keia ano: ma ka hoopau ana i kela lua naele e pau kumu ole nei kekahi puu dala nui a ka lehulehu. oia hoi kela paoa kumaka---Ka Hale Pai Palapala Aupuni, a e hookuu no na kela a me keia aoao hoomana e kukulu i nupepa no lakou iho;___a o ka mea hope loa, aole nae oia ka mea uuku loa. o ka "hoemi i ka uku o na Luna Aupuni," mai ka poe kiekie a ka poe haahaa loa. A maloko mai o keia mau komulau i haiia ae la, e hanau mai ai na dala i oi ae mamua o ka $100,000 a ke Aupuni e haawi ne ia Amerika Huipuia no ka pomaikai ana e manao nei e haawi mai ia kakou, a e lawa pono ai no ka hoopau ana i kekahi o na kaumaha e haawe aole ia nei e na Makaainana aloha Alii o Hawaii nei. ma ka hoololi ana i ke kanawai e hooponopono ai i ka Oihana Hoonaauao o ke Aupuni, i hiki ai ke hookuuia na makua mea keiki mai ka Auhau Kula mai, ke hoouna lakou i ka lakou ma'i keiki i na kula hanai e ae aole i na Kula Aupuni; no ka mea, he nui na makua mea keiki e hoouna nei i ka lakou mau keiki i na kula hanai, a na lakou ponoi no e hookan i ka uku o ka hele a a o ka lakou mau keiki i ke kula. A iloko no o ia hookaa ponoi no ka hele ana o ka lakou poe keiki i na kula hanai a me na kula e ae, kaulele iho la no hoi ka Auhalu Kula Aupuni, he puu kaulele iho la ia maluna o kela pilikia. Aloha no paha.

            Aole paha he mea hewa ke olelo ae maanei, ua "lohea na leo kaniuhu" no na rula a ke Papa Hoonaauao i kau ai, a me ka pule i hoakakaia no ka manawa kula ma ia mau rula --- ke wawalo nei ia mau leo a puni ka aina, a, ke ne hone mai nei me he mau leo hanehane la.       Aole anei keia mau rula i kue mai i kekahi o na pono pili paa o na makaainana? E hai mai oukou mahope iho o ko oukou nana ana i ka Pauku 2 o ke Kumakanawai o ka M.H. 1864.

            Ma na mea e pili ana i ke kumu ekolu, no na mea e pili ana i ka noho ana kuikahi o kakou nei no na aupuni e ae, me he mea la, ua hiki no na aupuni e ae e noho     kuikahi nei me kakou, he hookomo mai i na waiwai e lkie me ko Amerika Huipuia, ke ae mai lakou, e haawi mai ia kakou i pomaikai like no ia ae ana aku; he mea kupono no keia na keia Ahaolelo e noonoo ai, a he ninau kanawai i waena o na aupuni keia, a he mea kupono hoi e wehewehe ponoia mai i ka lehulehu e ka poe e ohi nei i ka Puu Dala Nui no ia hana; a ina e hoopihaia ka nupepa aupuni i na olelo wehewehe o ia ano, ina la, ua loaa iki kahi pomaikai o ia mea, i oi paumi ae, mamua o na kaao ano hooipoipo a ano maemae ole, e hoopuka mau ia nei eia pepa. Aole o ka paipai i na manao haumia a me ke ao i ka poe piopio i na ano olelo haumia e poino ai ke kino a me ka uhane, ka meakupono i ka nupepa o ke Aupuni ke ao aku, aka, o ke ao aku ia lakou i ka hana maikai a me ka waiho aku i na kumu alakai i ka hana kupono ia ia ke hana. I hanaia na kanawai, a i hoohohoia na Luna Aupuni, i mea e hoomalu ai i ka ino a me ma mea pelapela a me na hewa no a pau. Aole i hanaia i mea e ao aku ai i ka lahui kanaka i ka noho moekolohe ana, a me ka lawelawe ana a maumaalea ma na hana pono ole. A nolaila i mea e kinai ai i keia kumu hoowalewale nui a me keia kumulau hoolaha ino, e pono hoopauia kela Hale Pai Palapala Aupuni, a i oleia, e hoonnohoia ka poe makaukau me ka poe hoopono i poe nana e hooponopono. No ka mea, he mea mana nui ka nupepa, ua hiki ia ia, ke hana i ka maikai, ke pono ka hana ana, a au hiki iaia ke lilo i mea ino loa, ke manaoia e hana pela, ma ka hoolaha ana i na kumu alakai ino haumia, pelapela, hoopailua a bilabila hoi, e like me ka pepa Aupuni e hana mau nei.

            E hoomaopopo oukou e Hawaii, i ka hana a me ka mea e hooliloia nei o ka oukou dala, i hookaawaleia no keia Hale---Pai Palapala Aupuni.

 

O ua Hale Pai nei.

            He mea mau, a he mea pono no hoi ke kukulu ana i mau aoao elua ma na Aupuni a pau. Mai loko ae o ke kaupaona like ana o na aoao elua, mai liko ae no hoi o ka makaala ana o kekahi aoao i kekahi, au loaa na pono nui i ke Aupuni. He mea pono no hoi ke hoopukaia na manao o na aoao elua ma na nupepa. Aole e make ana ka oiaio ma ke kamailio ia, aole no ma ka hoopaapaa.  He mea pono ole ka uuni iho i ka manao o kekahi,---no ka mea ua kukuluia ke kanawai o ke Akua, mailoko ae o ka hoopuka ana o na manao o na kanaka me ke keakea ole, mailoko ae no hoi o ka hoopaapaa a me ka paio, a me ka hooikaika nui o na aoao he nui wale e ko ai ka lakou,---ma ia mau mea e ulu ai a e kupaa ai ka oiaio.

            Ua pili keia mau manao i na hoomana. Aole makou e hopohopo iki ana no ke ko ana okekahi aoao hoomana oiaio ole ke hoopukaia kona mau manao, a me kona mau kumu manaoio, a me knoa mau moolelo, a me na manao a pau a lakou e hilinai nui ai.

            Aole loa he oiaio o kela mau huaolelo i hoopukaia e ke Au Okoa o Aug. 15; ---"he makemake nui ko ka poe hookele o ke KUOKOA e hamau na leo kamailio o kekahi mau hoomana e ae." he mea okoa loa ka makou i olelo ai; Eia ka makou, he hoole loa i ka mana o ke Aupuni e hoopuka ai i nupepa hoopili mau ma kekahi aoao hoomana.  Ua hai pololei loa makou, aole he hoohalahala iki, ke kukuluia ka nupepa o kela aoao, ma ke ano kupono, oia hoi ma ke kokua ia mai e ka poe e manaoio ana ma ia mau mea.

             Ma ka nana aku o ka hapanui o na kanaka o ka aina nei, he nupepa aoao kapakahi le Au Okoa e like no me na nupepa e ae. Ua ikeia anei kekahi manao pepa o kakou e hoahewa lihi iki ana i kakahi aoao e ae, o ka aoao Hoole Pope Amerika wale no?          Ke olelo nei lakou na hoopuka lakou i kekahi mau manao o ko makou hoomana a makou i kapoe ai.        Oia hookahi wale no paha: i mea paha e pau ai ka hilahila. Oi kali wale paha o lakou e loaa i kekahi manao ma ka aoao a kekahi hapanui o keia lahui. a no ka laoo ole. hopu ino aku la i kekahi mea i hoowahawaha ia paha e ke KUOKOA, no ka maloo ano ele paha. no keaha la, a hookomo iho la ma ko lakou mau kolamu.

            O ka makou mea nae i hoolealea loa ai i ka heluhelu ana iho. o ka lakou olelo, "o ko makou kumu nui o ka hookomo ana ia mau manao. i loaa ai aoao kekahi kowa e hiki ai ia lakou ke kamailio"?? Nani ka lokomaikai o ua mea he Aupuni! I auwana wale ai au mau aoao Katolika nei me ka waha ole, eia nae ua hoolakoia e ke Kauka Aupuni, hiki i ke kamailio!

            E ninau paha i ua Luna Makaainana nana i hooholo i ka bila haawina.          Ua hooliloia anei kela mau dala $15000 i mea e loaa ai i na hooomana a pau ke kowa e kamailio aku ai?

            Ke imi nei ke Aupuni i mea e hoihoi mai ai i kona poho no keia kuikahi kaulike me Amerika. Eia paha kekahi puka e pani ai kahi e kulu wale aku nei na dala he $10,000 paha i ka makahiki hookahi.

            Aole makou i makemake e hoopaapaa me na huaolelo hoino wale no keia mea. He mea keia e ko ana a e ko ole ana ma ka hooholo o ka Hapanui. Aka o ka akahai i ololoia e ka Au Okoa, ---"He pomaikai ka poe akahai," aole kela i pili i na mea hewa, aole no hoi i pili i na hana kupono ole o kekahi Aupuni.    E hele na Luna Haku manao o ke Au Okoa i kekahi makamaka nana e hoohemo ae i ka pula o ko lakou mau maka, malia o moakaka mai ke ano o keia mau mea a lakou e haha poele nei.

 

Na Lunamakaainana no ka      Ahaolelo Ku i Ka Wa.

            Eia mai na inoa o na Lunamakaainana o ka Ahaolelo o ka makahiki 1866 e akoa koa hou ana i ka Ahaolelo Ku i ka Wa ma Hokolulu nei, i ka la elua aenei o Sepatemaha, a me ka papa inoa o ka poe a na Kuhina i hoohana mai ai, a kepaia aku la lakou iloko o na Oihana Aupuni, a me ka poe i hooneleia.

            No Hawaii---L. Kaapa, Luna Auhau no Hilo, L.W. Kaainoa, aole hana, J. Heleluhe, Luna Helu no Puna, W.J. Kauliu, aole hana, no Kau, J.G. Hoapili Luna Helu no Kona Hema, J.H. Kamalo, Luna Helu no Kona Akau, J.M. Kamika, Luna Pai Aupuni, J.K. Kaunamano, aole hana, no Hamakua.

            No Maui---D. Kahaulelio, Luna Helu no Lahaina, no            Molokai a me Lanai ia, L. Keliipio, aole hana, H.N. Kahulu, aole hana, J.A. Nahaku, aole hana, no Kaanapali, N. Kepoikai, aole hana, no Wailuku, A. Keohokaua, Luna Auhau no makawao, C.K. Kakani, Luna Helu no Hana, L. Aholo, Luna Auhau no Wailuku, a :una Helu no Molokai a me Lanai.

            No Oahu---G.B. Ukeke, Luna Ahau no Koolauloa, J. Kupau, aole hana, no Koolaupoko, J.W. Keawehunahala, Luna Auhau no Waialua, S.W. Mahelona, Luna Helu no Waianae a me Ewa, Kapena Loke, Ahakukamalu, no Honolulu, T.C. Hoika, Ahakukamalu, no Honolulu, E.H. Ailuene, aole hana no Honolulu, W.P. Pinehasa, aole hana, no Honolulu.

            No Kauai---T. Huluili, aole hana, no Koloa, J.H. Kapuniai, Luna Auhau no Waimea, J.H. Wana, Luna Helu no Hanalei.

            Mai loko mai o keia iwakalua kumamahiku mau Lunamakaaainana, he umikumamaono o lakou ua loaa na oihana aupuni, a ua hoohanohanoia hoi kekahi mau Luna ma ke kulana inoa kaulana, a koe wale iho no he umikumamakahi, aole i loaa na oihana.

            Ke lana nei na manao o ko oukou mau makaainana, aole o ka haawiia ana mai o na oihana i ka hapa nui o oukou, he kumuia no oukou e puni wale aku ai mahope o ka na Kuhina alakai ana ma o a maanei, a lu@ ko oukou manao mahope o ka lakou mau pahele, alaila, hoopilimeaai wale aku. Aka, e ku paa oukou ma ko aukou ike a me ko oukou noiau, a e hana me ka poloei, a pela ko oukou mau makaainana e maha mai ai ia oukou.

 

No Ke Alaula

            Ke kahaha nei paha kekahi poe no ka loaa ole ia lakou o ka Nupepa Alaula o lulai a me Augate. Ke manao nei paha lakou ua palaka, a poina paha ka Lunahoopuka o ia Nupepa a me kona mau hope. Aole nae pela, i lohe oukou e na mea puni Nupepa.

            Eia ke kumu o ka loaa ole ana aku ia oukou;---o ko oukou palaka, a me ka palaka o ko oukou mau luna lawe Alaula. Ua kukala kahiki ia, e hhuna wale ia ke Alaula i na Luna a pau, a hiki is ka mahina o lune, a ia manawa e hookaa mai ai na Luna i na dala; o na me hookaa ole mai, e loaa ole ana ka lakou mau Alaula ma ia hope aku. A oia no ke kumu o ka loaa ole ia oukou; aole kumu e ae. Ke minamina loa nei makou no oukou, a ke makemake nei e hoouna, aole nae e hiki; ua paa i ke kanawai maikai o ua Alaula nei i hoolaha kahiko ai.

             Eia mai na inoa o na Luna lawe ole i ke Alaula. E lilo paha keia hoopuka ana i kumu paipai ia lakou.

             Rev. E. Helekunihi, Anahola, Kauai, S. Aukai, Waimea, Kauai, Rev. A. Kaoliko, Waianae, Oahu, Rev. S. W. Nueka, Halawa, Molokai, Rev. J.H. Moku, Kaanapali, Maui, P. Nui, Haiku, Maui, Rev. S. Kamakahiki, keanae, Maui, L. Kaiwi, Huelo, Maui, Hakuole, Kalepolepo, Maui, Rev. S. Kamelamela, Maunahoano, Hawaii, Rev. S. Kukahekahe, Waipio, Hawaii, Rev. J.W. Kupakee, keahou, Hawaii, Rev. G.W. Pilipo, Kailua, hawaii.

             E na hoahanau, e ala like kakou. Ma@ hoopalaleha i na hana maikai. Maluna o na Kahu Ekalesia ka hana nui o ka hoolaha ana i na Nupepa a me na Buke. Ina oukou e haalehe i keia hana, e nele loa ana na kanaka. O oukou na auwai e hookahe ana i ka wai iwaena o kanaka.

            Ke hoomanao nei no paha oukou i ka Papa no na Buke i hoolahaia i kela makahiki, i hoike ia i kela Iune iho nei, ma ka halawai Euanelio o kakou. I kela M.H. 1868 e hoolaha hou ia an no keia makahiki e hele nei.

             Mai waiho wale, a hoopanee wale i keia hana no ke Alaula a no na Buke o kela ano keia ano. He ai keia no na uhane o kanaka. Mai hilinai wale kakou ma ko kakou haiolelo ana. O na buke a me ua Nupepa kekahi lima ikaika e holo ai ka pono.

             E wiki mai na dala no ke Alaula, a e liko me ka nui o na dala i hoouna ia mai, pela e hoouna ia aku ai na Nupepa Alaula.

 

Nu Hou Kuloko.

Oahu

             KE KUHINA KALAIAINA.---Ua oluolu loa ke eha o ke Kuhina kalaiana, a ua hiki keia ke hele i kona Hale Oihana.

 

            PAUAHI BIHOPA.---Aohe he ikeia aku keia pua alii o kakou, aka ua lono wale mai nae makou, ke hele ae la e oluolu, a ina pela, oluolu no kakou.

 

            KEENA LOIO.---Ua wehe iho nei o J. Lawrence i kona keena loio ma ka Hale o Uilama Makapuu ma Alanui Moiwahina.

 

             Ua lohe hou mai nei makou, aole ka he $22.00 i hoohupuia ma Waialua no Mr. P. Kapohaku, aka, he $31.00 ka pololei.

 

             NA KAMANO---Ua lui loa nei na kamano a Kakela me Kuku, ma ka moku i ku hope mai nei, a e kuai ia no ma na pahu a me na hapa pahu.

 

            KE KUNA PRINCE.---Ua lilo ae nei keia kuna holoholo pili aina o kakou i ka Hui o C.A. Williams a me ke Kapena mus no a ua Prince nei.          E holoholo mau ana no paha ia mawaena o Honolulu nei a me Hanalei.

 

            E HOLO ANA I HAWAII.---Ma ka Poakahi e hiki mai ana, e holo ana Ka mea Hanohano Robata G. Davis e malama i na kau hookolokolo o na mokapuni o Hawaii.      E holo pu ana no hoi o Alabati F. kauka, ma ke ano kokua Loio Kuhina.

 

            HE MAU MAKANA.---Ma ka la hanau iho nei o Mekia Hopemana (Hoffmann) i ka Poa kolu iho nei, ua haawi manawalea aku kekahi poe o Honolulu nei ia ia, he mau kiaha dala kumukuai nui, a na C.H. Lui haawi ma ka moa o ka poe nana ia makana.

 

            KAPENA B. PEASE.---Ua hai iho nei la olelo hooholo a ka Aha no ka hihia a kahi pohu i hoopii iho nei no kona hiliia ana ma ka moana, i ka Poalua iho nei ua hooholoia ka hoopai o ua kapena nei o Nahienaena i $100 wale iho no me na koina.

 

            AIA NO NA I KA UA KANILEHUA.---I ke ku ana mai a ke kuna Odepelo i ke awakea Poakolu iho nei, i miki aku hoi ka haua me ka manao, ua

hoi mai la hoi ko'u wahi kokoolua aea, eia ka hoi aole.          Ua nanea loa no paha i ka hoolohe i ka halukuluku a ka ua Kanilehua, a i ole, he makahehi paha i ka iamo o na keiki lele kawa o Piikea.

 

            NOI I KAHUNAPULE.---Mamua iho nei, ua noi aku ka ekalesia o Waialua ia Rev. J.H. Moku o lahaina, e hoi mai e noho kahu no Waialua.        Ua pane mai o Rev. J.H. Moku ma kana palapala, e ae ana i ke nui loa a ka Ekalesia o Waialua, aka, ua aua nui loa ko Lahaina ia ia, a ua nele ko Waialua.

 

            HANA ALOHA OLE.---Aia hoi ma ka la 31 o Iulai i hala, i kekahi poe a ahaaina ana no ka hoomanao an ia la, ma Honolulu nei, ulu ae la ka manao ino o ka mea ana inaina ai, i ke kaiko, a paa aku la i ka halewai.    Ka i no ua pau la ka manao ino i na la mua iho eia no ka ke hoomau nei.

 

             O KAMAKA O MANOA.---Ua hoopaiia o kamaka e ka Aha Hoomalu i na dala he kanalime, a me hookahi haneri dala vela no ka makahiki hookahi, ma ka Poakolu iho nei.      No kona hooweliweli e pepehi i kekahi poe a me kona hailuku ana i ka makai i make pono ai oia. E pono e hoopaa loa ia kanaka ma ka Halepaahao.

 

             UA U HOI MAI NEI.---Ma ke ku ana mai nei a ke kuna Kamaile i kakahiaka lilo o ka Poaha iho nei, ua kaikai maikai mai la oia i ka Hon. Jno. Dominis ke Kiaaina Oahu a me kana Kamalei Alii wahine Lidia K. Dominis, i u holo aku nei laua i o ia la ala e noho mai i ka mokupuni o Hina, nani iho ko olua ike ana ana i au Haku la o kokou. Aohe i loheia ka nu hou o ka laua malo kai ana aku nei i ka lai a ka manu.