Ka Nupepa Kuokoa, Volume VI, Number 39, 28 September 1867 — Page 4
| This text was transcribed by: | Holly Namaka Lindsay |
| This work is dedicated to: | Kaleiokapilialoha |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
KE KUOKOA, HONOLULU, SEPATEMABA 28, 1867
Ka Nupepa Kuokoa
E hoike ia Iesu.
1. Lawe i na mea a pau,
A hoike ia Iesu;
Na iini, na manao.
E hoike aku no.
Ae, e lawe no kakou.
I na mea nui no,
Me na mea liilii pu,
A hoike ia Iesu.
2. Lawe i na oli no.
A hoike ia Iesu,
Lohe ia a oli pu,
Me ka hoohauoli hou.
Ae, e lave no kakou,
I na oli nui no,
Me na oli liilii pu.
A hoike ia Iesu.
3. Na kaumaha, na luuluu,
E hoike ia Iesu,
Lohe ia a uwe pu,
Launa a hoomaha no.
Ae, e lawe no kakou.
Na kaumaha, na luuluu,
Me na eha hoi a pau,
A hoike ia Iesu.
4. Na kina, na ino pu,
E hoike ia Iesu,
Nana no e lawe ae,
Nana hoi e hoomaemae.
Ae, e lawe no kakou,
I na hewa nui no,
Me na kina liilii pu,
A hoike ia Iesu.
5. Na hihia. na makau,
E hoike ia Iesu,
Nana no e wehe ae,
Nana hoi e hoona mai.
Ae, e lawe no kakou.
Na hihia, na makau.
Me na hopohopo pu.
A hoike ia Iesu.
6. O na hemahema a pau.
E hoike ia Iesu,
Nana e aloha mai,
A hoolako wale ne
Ae, e lawe no kakou
I na hemahema a pau.
Me na pilikia pu,
A hoike ia Iesu.
H. M. H.
E hai aku ia Iesu
E hai aku i he aha? Ina e nana oukou ma Mataio 14: 1-12, akaka paha kekahi mea a na haumana i hai aku ai ia Iesu. Ua okiia ke poo o Ioane Bapezite, ua kii na haumana i kona kino, a lawe ae a kanu iho,a hele a hai aku ia Iesu.
Nui ke ano o ke oki ana;
Nui na kumu e okiiaʻi;
Nui na pahi e oki ni;
Nui na mea paipai e oki;
Nui na mea e haiiaʻku ia Iesu.
Hana hewa ka hoahanau, a paakiki a mihi ole no. Hui na luna paha, na hoahanau paha, a kuka a hooholo e oki ia ia, a okiia no oia. Heaha ka pono? E kii anei ia ia e lawe aku a kanu iho? Aole; e hele ma kahi mehameha a hai aku ia Iesu, a e noi aku ia ia e hoihoi mai i ka mea i okiia.
E ke kane, ua hewa kuu wahine, ua hoopii oe e okiia oia, a ua oki no paha. Ua kaumaha oe. A heaha ka pono? E kanu anei oe ia ia? Aole; e hele a hai aku ia Iesu; e pule nona i mihi oia i kona hewa, i ole e oki loa ia, a make kona uhane.
E ka wahine, ua hewa kau kane, ua okiia a kaawale olua. Ua kaumaha a pilikia oe. Heaha kou pono; e hai aku oe i kou pilikia ia Iesu, nana oe e kokua mai, a e pule no kau kane i okiia, i ole ai e kiiia e na uhane ino a kanuia iloko o ka lua ahi.
E ke kane, owai kela wahine e noho pu ana me oe? he wahine ponoi anei nau? Aole: he poo ia, ua okiia e oe, o kana kane ponoi ke kino; ua kaawale ke poo, ua kaawale ke kino; nau i oki, nau i hookaawale, o oe no o Herode, o ka mea weawea, oia ka makuahine pana, ka makamaka paha o Herode; a o Herodia oe e ka wahine manuahi; o oe hoi ke poo i okiia; kau kane ponoi ke kino. A pehea? e pono ana anei olua I ke kaawale ana o ke poo me ke kino? Aole; e kaumaha ana kau kane ponoi, a e make ana paha i ke kaumana, a e poholo ana paha iloko o ka hewa no kau haalele ana ia ia, a e like pu ana ka wahine a kau kane manuahi: a o olua ke kane manuahi, ka wahine manuahi e okiiaʻna, e kanuiaʻna, a e hoohuipuiaʻna me Herode, laua me Herodia, ma kahi hookahi, ilaila e uwe pu ai i ko oukou hope like. Heaha ka pono? E hele na haumana a hai aku ia Iesu, a e noi aku ia ia e hoihoi i ke poo i kona kino ponoi.
E ka makua paha ke kumu paha, ua komo ka mea hoowalewale iloko o ka hale noho, ka halekula paha; ua oki i ke poo o kekahi keiki, kekahi haumana paha, ua lilo ia i ke kalohe, i ka aihue, i ka ona, i ka moekolohe paha, i ka auwana wale aku paha, i ka aoao hoomana wahahee paha; a ua kaumaha oe, ka makua, ke kumu. Heaha ka pono? e huhu o ukiuki, e hana ino aku, e hookaawale loa uku, e kaniuhu wale iho no anei? Aole; e hele a hai aku ia Iesu, a noi aku ia ia e kii, e hoihoi mai, i ke keiki kolohe, i ka haumana helehewa.
“Na kaumaha, na luuluu,
E hoike ia Iesu.”
H. M. H.
Ke haohao nui nei ko Perusia no ke ola o Barona Magenusa, ko lakou Kuhina Noho i Mesiko. Mahope iho o kona imi ana e hoopakele i ke ola o Maximiliana, ua laweia aku la ua Barona la ma ke ano he kipi no ke aupuni, a mai ia manawa mai aole i lohe hou ia kekahi mea e pili ana nona. Ke ninau nei ua aupuni kuikele la ma keaha la i hiki ai ia Hurare ke hana aku iaia i kekahi mea kue e pili ana i ke kanawai o na aupuni. A ke maopopo io mai la ua nalowale loa ua Kuhina nei, o ka hoolale koke mai no ia o na ai a ka ui.
Ka Ahahui Euanelio o Hawaii Komohana
Ua halawai keia Ahanui ma Lanakila, Kainaliu, Kona Akau, Hawaii. Eia na luna o keia Aha: - Rev. S.W. Papaula ka Lunahoomalu, a o Rev. G.W. Pilipo ke Kauolelo. Ua akoakoa mai na Kahu, na Elele a me na Lala.
Na Kahu – Rev. G.P. Kaonohimaka, Rev. G.W. Pilipo, Rev. J. D. Parisa a me Rev. S. W. Papaula.
Nu Elele – N. Simeona, Kapae I, Kekea, J. Kahookaumaha a me Kealiiaihee.
Na hoa kuka – Rev. L.H. Kulika no Honolulu. W. Kahookaumaha no Molokai mai; J.W. Hanu. S. Namakaelua a me Keliikanakaole no Kau lakou; a ua huipu mai kekahi mau hoa lala mai na Ekalesia mai o na Kona nei; no Kailua mai 8, no Helani he 16, no Kainaliu 8, no Nawawa 7, no Napoopoo 6, no Kealia 2, a no Kapalilua 2, a me ka hoolehulehu mai no a na kamaaina.
NA KOMITE.
Komite imi hana – J.D. Parisa, L.H. Kulika a me loane Kahookaumaha.
Komite no na palapalahoopii kahea Kahuna – J.D. Parisa, L.H. Kulika, Kapae.
Komite no ka hoopii a J.W. Kupakee i ko Kaohe poe no kona poho ia lakou – Ioane Kahookaumaha, Kekea, Keliiaihue.
Komite imi haawina – J.D. Parisa, L.H. Kulika a me G.P. Kaonohimaka.
Komite hoakaka no ka olelo hooholo e pili ana ia J.W. Kupakee – G.W. Pilipo.
Komite kuka me ka Lunahoomalu no kahi e halawai hou ai keia Aha - Ioane Kahookaumaha a me J.W. Hanu.
NA KUMU MANAO.
1. 1. E lilo ka hapalua hora mua i wa no ka haipule.
2. 2. Hoike Kihapai.
3. 3. Heluhelu Haawina.
4. 4. Na palapala hoopii.
5. 5. Ka nele ana o na Kihapai Kuwaho i na paahana Misionari.
NA OLELO HOOHOLO.
1. Hooholoia. – Ke apono nei keia Aha i ka palapala kahea ia Rev. G.P. Kaonohimaka, i Kahu no ka Eklesia o Kekaha, me ka haawi ana ia ia i ke ola makahiki, aole e emi iho malalo o na daia elua haneri.
2. Hooholoia. – Ke apono nei keia Aha i ka hookuu ana ia Rev. J.W. Kupakee, mai kona noho Kahu Ekalesia ana no Helani; a ke hookuuia nei oia mai ka noho ana Kahunapule ana, me ka manaolana nae, aoʻe oia i haule aku i na hewa e kinai ana i ka pono o ka Haku iloko ona, a me ka lana ana o ka manao, e hoomau ana oia i na hana a pau i ku i ka noho hoahanau ana.
3. Hooholoia. – Ke ae nei keia Aha, e noho o W. Kahookaumaha ma ke ano Haiolelo me ka Ekalesia o Helani no ka makahiki hookahi, no ka haneri me kanalima dala, e like me ke noi ana mai a ka Ekalesia o Helani.
4. Hooholoia. – Ke apono nei keia Aha i ka uku aku o na hoahanau o ka Luakini o Kaohe, i na $168.00 ia J.W. Kupakee, no kona poho i ke kii ole o na hoahanau i kana pili. Ua kue no hoi lakou i ko lakou ae like ana.
5. Hooholoia. – E liko ka hebedoma mua o Ianuari A.D. 1868 i wa pule hoomau.
6. Hooholoia. – E lilo ka Poaha hope o Feberuari 1868, i wa haipule no na Kula a pau.
7. Hooholoia. – E kauohaia ke Kakauolelo, e hoouna aku i ka moolelo o keia Aha, e paiia ma ka nupepa Kuokoa, me ke kali ole a hala ka malama hookahi mahope iho o ka hookuu ana o keia Aha.
8. Hooholoia. – Na ka Lunahoomalu hoi o keia Aha, e hai hou mai i kekahi Haiao, i ka halawai hou ana o keia Aha, ma ka hoomaka ana o na hana.
9. Hooholoia. – E paipai nui na Ekalesia o keia Aha, e haawi i ka lakou mau keiki i ke Akua no keia hana maikai e hele i ko na aina e.
10. Hooholoia. – Ke apono nei keia Aha, e hookuu aloha aku ia Rev. S.W. Papaula, o ka Ekalesia o Kapalilua, e holo i ko na aina pegana ma ke ano Misionari, mamuli o kona manao ikaika e hele a e hapai ia hana maikai.
NA KUMUMANAO I HELUHELUIA.
1. Na Rev. G.W. Pilipo i heluhelu i kona haawina. Heaha ka hanau hou? Heaha ka manaoio? Eia kahi mau manao – Heaha ka hanau hou? Oia ka loli ana o na manao iini makemake hewa o ke kanaka, mai ka hewa, a i ka pono, a mai ka paa ana ia Satana a i ke Akua ola.
(2) Heaha ka manaoio? “O ka manaoio, o ka hilinai ana no ia ma na mea i manaolanaiaʻi, a o ka hoomaopopo ana hoi i na mea i nana ole ia.” Hebera 11:1. (3) He mau mea okoa no ka hanau houia a me ka manaoio.
2. Na Rev. J.D. Parisa e wehewehe ana ia Isaia 38:8. “Aia hoi e hoihoi hope no au i ke aka o na degere he umi ana i iho ai ma ka mea ana hora a Ahaza, he umi degere ka hoi hope ana. A hoihope io no ka la he umi degere, o na degere hoi ana i iho ai ilalo.” No ka lawe ana o ka mea nona keia kumumanao i kana pepa, nolaila, aole komo kona mau manau.
3. Na Kapae e wehewehe ana “No na mea o ka Lani.” He ekolu lani ana i wehewehe mai ai – 1 Ka lani i kahi o na ao lewa. 2 Ka lani kahi o ka La, ka Mahina a me na Hoku. 3 Ka lani kahi o ke Akua.
4. Na Rev. S.W. Papaula e wehewehe ana “Ka noho huikau ana o ka ohana,” a no ka piha ole, ua hoihoi hou ia no e hoomakaukau hou no kela halawai ana.
5. Rev. G.P. Kaonohimaka e wehewehe ana ia 1 Tesalonike 2:9. Ua anekuliu no hoi ka wehewehe a ia hapacea.
6. Na Simeona e wehewehe ana ia Hoikeana 22:18.19. Eia kahimau manao a ia nei: 1 He hewa ka hookui aku o ke kanaka me ka ke Akua iloko o kana Buke. 2 He hewa ke kanaka ke unuhi mai i kau wahi o ka ke Akua mai loko mai o kana Buke. 3 He hoopai weliweli loa ko ke Akua i ke kanaka i ka hookui aku i kana me ka ke Akua olelo, a i ka lawe mai mai loko mai o ka Buke.
7. Na Kekea e wehewehe ana. “Heaha na mea e pono ai ke Kahunapule? A nawai e malama?” Ua wehewehe no hoi ia hapauea ma ka mea hiki ia ia.
Na keliiaihue e wehewehe ana ia 1 Korineto 15: 53.
9. Na Ioane Kahookaumaha e wehewehe ana, “Heaha na hoike o ko Iesu Kristo Ekalesia?” No ka hoohalahala o ka Aha, ua noi ia mai, e hoihoi aku keia i ke Komite Imi Haawina, i mea e haawi hou ia mai ai i na Kahu.
NA HOIKE KIHAPAI.
1. Na G.P. Kaonohimaka i hoike mai no ka Ekaleaia o Kekaha. E kuupau mai ana kela i ke kanono ka o kahi poo ona i ka la kiki o ka Makalii, a me na paka ua lokuloku o ka hooilo, e kuoe ai ka me kahi hoki ona i ke aa maka uliuli o Kekaha.
2. Na G.W. Pilipo no ka Ekalesia o Kailua. Ia ia nei hoii hu ai ko makou aka, i ka hoike mai no na Kula Aupuni – wahi ana: Ua lalau ae nei na Kula La i kahi kookoo, ke hele nei oia me ke oioi pinepine, o ka hele aku no paha auanei ia kanikoo, haumakaiole, kolopopo a palalauhala. He oiaoi keia, he eha la kula o ka hebedoma; kula kekahi malama, o oi hoi kahi malama, a ina e pau ka makahiki, ua like me 4 ½ malama kula ma ka elima la kula o ka hebedoma, a he 7 ½ malama hoomaha. Ke noho aie nei ke Aupuni, na ka Luna Kula mai na wahi dala a na kumu i ka malama kula o lune, a ina pela, ua aie ke Aupuni i ka Lunakula, a ua aie no hoi ke Aupuni i na kumu i ka malama kula o Augate, a nolaila, ua ilikole ka waihoona o na kula. Pilikia la! Pehea kau e ke Au Okoa i olelo mai ai, “he wahahee na wanana a ke Kuokoa no na hana a ke Kahukula Nui.” A hoka nae hoi.
3. Na S.W. Papaula ka hoike no ka Ekalesia o Kapalilua. He noke hoi ka ia nei i ke kanu nui o kohi poe o laila i ka awa. Lako loa no hoi paha o Puniawa ma i ka hooikaika i ke kanu awa.
NA PALAPALA HOOPII
1. He palapala hoopii na ka Ekalesia o Kekaha, e kaohi hou ana i ko lakou Kahu mua, e noho hou aku i elua makahiki.
2. He palapalahoopii na ka Ekalesia o Helani i Kahu hou no lakou, e kahea ana ia Kahookaumaha o Molokai. Ua hooponopono e ka Aha ia Rev. J.W. Kupakee, a hookuuia aku oia, alaila, hookoia aku ke noi a ka Ekalesia.
3. He palapala hoopii na Kupakee i na hoahanau o Kaohe. He puu dala pokeokeo loa no ia koi ana mai, he $180.
NO NA HAAWINA O NA KAHU NO KA
HALAWAI HOU ANA.
1. 1. Ka mea e pau ai ka huikau o na ohana. Na S. W. Papaula.
2. 2. Na manao a me na hana kupono ma ka la Sabati a me ka hale o Iehova.
Na G.P. Kaonohimaka.
1. 3. Ka hooponopono Ekalesia. Na J.D. Parisa.
2. 4. Na hoike o ko Iesu Kristo Ekalesia oiaio. Na G.W. Pilipo.
NA MANAO HOALOHALOHA
Ia S. Namakaelua ka hoalohaloha ana mai i ka Aha, e kukulu ka ka Aha i Waiohinu, Kau ka halawai hou. Mai ko no kana, aka, no ka hiki ole mai o J.F. Pogue ina, a no ke akaka ole o ka hui mai o ko Kau me ko na Kona nei, nolaila, waiho wale iho no kahi e halawai ai.
Ia Kahookaumaha hoi kekahi mau manao paipai, a ia Rev. L.H. Kulika no hoi, a o ka pau no ia. Ua hoopaneeia ka Aha a halawai hou i ka wa a ka Lunahoomalu e kahea ai ma ka nupepa Kuokoa.
Ma ke kauoha a ka Hui Euanelio o Hawaii Komohana.
G.W. Pilipo, Kakauolelo.
Kailua, Hawaii, Sept. 18, 1867.
Moolelo o ka Ahahui Euanelio
O KA MOKUPUNI O OAHU,
ma Waialua, Sepatemaba 10,-12, 1867.
Ua halawai ka Aha ma Waialua, Sepatemaba 10, hora umi o ke kakahiaka. Ua hoomaka ia ka hana me ka Haiao e Rev. A. Kaoliko. A pau ia ua hoonoho ia ka Aha. Ma ke noi a Rev. Z. Poli, ua kohoia o Rev. S. Waiwaiole i Lunahoomalu, a o H. Kauaihilo i kakauolelo.
Eia na lala o ka Aha i hiki mai: No Kawaiahao, o Rev. H.H. Pareka, ke kahu; E Mikalemi ka elele. No Kaumakapili, Rev. L. Kamika ke kahu Kalama ka elele. No Moanalua, o P. Kapohaku, ka haiolelo; Oleloino ka elele. No Ewa, J. Manuela ka haiolelo; Hamu ka elele. No Waianae, Rev. A. Laoliko ke kahu; Naoho ka elele. No Waialua, Rev. O.H. Kulika; Nakea ka elele. No Hauula. H. Kauainilo ka haiolelo; P. Naue ka elele. No Kahana Rev. E. Kekoa ke kahu. No Waikane, Rev. Z. Poli ke kahu; Kaehuaea ke elele. No Kaneohe, W.E. Pi ka elele. No Waimanalo, Rev. S. Waiwaiole ke Kahu; Kanehoalani ke elele. No Wailupe, Rev. S. N. Holokahiki ke Kahu; Lulea ka elele.
Ma ke noi a Rev. Z. Poli ua kohoia o G. Leleo a ma J.N. Paikuli i mau hoa kuka no keia halawai. Hoike mai o Rev. O.H. Kulika he olelo hoolaha penei: E noi ana oia i ke kau Aha halawai hou aku o keia Ahahui, e hoololi i ka pauku elima o ke Kumukaoawai ma ke kapae ana i ka huaolelo Sepatemabe a me ka hookomo ana ma ia wahi ka huaoielo Augate.
Ua k@hoia na Komite penei: Komite no na halawai haipule, Rev. A. Kaoliko, Rev O.H> Kulika, Nakea. Komite imi hana – Rev. Z. Poli, W.B. Pi, Rev. S.N. Holokahiki – Komite no na haawina o ka halawai hou, Rev. L. Kamika, Rev. E. Kekoa, Ka nehoalani – Komite no ke pai ana i ka moolelo. Rev. H.H. Pareka, kauka L.H. Kulika, P. Naone.
Hoike mai ke Komite no na halawai haipule, e malama ia na halawai i ke kakahiaka, hora eono; a ma ke ahiahi, hora ehiku me ka hapa ma ka halepile a ua a pono ia.
Hoike mai ke Komite imihana. e hoike mua ia na kihapai o na ekalesia; alaila, e lohe ia na palapala hoopii mai na ekalesia mai, a mahope o ia e heluhelu ia na haawina a ua apono ia. Oahu nei, e hoomaka ana ma Kawaiahao.
Hoikeia mai na palapala hoopii i kja Aha, he nui loa na hoopii, a maloko o ia mau palapala he mau leia e kahea ana ia J. N. Paikuli e noho i kahu no ka ekalesioa o Waialua; ia H. Kauaihilo e noho i Kahu no ka ekalesia o Hauula a ia J. Manuela e noho i Kahu no ka ekalesia o Kaneohe. No Kaumakapili kekahi palapala e noi ana e hoouna ia o Kapohaku i haiolelo no keia mau mo kupuni a pau mai Hawaii a Niihau. No Ewa kekahi e noi ana e hoonoho ia o Manuela malaila. No Moanalua kekahi e noi ana e hoonoh ia o P. Kapohaku malaila.
Ma ke noi a Rev. H.H. Pareka ua waiho ia na palapala hoopii ma ka lima o kekahi Komite, na lakou e noonoo a e hoike mai i ka Aha i ka halawai hou ana.
Hoopanee hou ia ka hana a i ka hora eiwa o kekahi la aku.
Halawai hou ka Aha i ka la 11 o Sept.
Hoike mai ke Komite no na palapala hoopii, a ua aponoia ka lakou hoike ana. Hookaawaleia kekahi manawa i wa ninaninau ia, J.N. Paikuli, H. Kauaihilo, J. Manuela, a me G. Leleo no ko lakou makaukau e lawe i ka hana a ke Kahunapule. Ua apono ia lakou ma ka ninaninau ana. Ua hoapono aka ka Aha ia Paikuli i Kahu no ka ekalesia ma Waialua, ia Kauaihilo i kahu no Hauula a ia Manuela i kahu no Kaneohe. Ua haawi hoi ka Aha i Palapala Haiolelo ia G. Leleo no na makahiki elua.
Hoopika mai o Rev. H.H. Pareka i olelo penei: Hooholoia – No ka mea, ua oluolu ke Akua Mana Lao e lawe aku i kekahi lala kahiko o keia Aha, oia hoi o Rev. J.S. Emesona, ko kakoa hoahanau aloha, a hoa lawehana ikaika hoi iloko o ke kihapai o ka Haku, ke hoike nei kakou i ko kakou ae haahaa ana aku i ko ke Akua makemake, me ka apono aku. He nui na hoike o ko Emesona hapai maikai ana e pomaikai ai ka lahui o keia paeaina, a e pono ai ke aupuni o ka Haku; a oiai he minamina ko kakou no kona laweia anaʻku, ke hoike nei kakou i ke aloha i kona ohana, a i ka poe o Waialua e kanikau ana nona. Hooholoia.
Hoopuka mai o Rev. O.H. Kulika he olelo hooholo: Hooholoia. – Ke paipai aku nei keia Aha i na Kahu Ekalesia me na lala o keia Aha, e hapai me ka ikaika i ka hoolaha ana aku i ke Alaula a me ke Kuokoa ma na kihapai a pau malalo o keia Ahahui. Ua hooholoia.
Halawai hou ka Aha i ka la 12 o Sepatemaba, hora 9 o ke kakahiaka. Heluheluia na hawina a pau.
Noi mai o Rev. H.H. Pareka, e kohoia i Komite nana e nana i ke ano o ka manao o Rev. L. Kamika i hoike ai imua o ka Aha, oia hoi keia, he nui wale na hoahanau o Kawaiahao i noi aku i na palapala hookuu e komo aku i Kaumakapili; aka, aole lakou i hookuuia mai. Ua kohoia ke Komite, Rev. O.H. Kulika, Rev. A Kaoliko a me Rev. Z. Poli.
Hooholoia ma ke noi a Rev. Z. Poli, e haawi ka Aha i ke aloha i ko Waialua poe, no ko lakou hookipa maikai ana i na lala o keia Aha.
Ma ke nei a Rev. O.H. Kulika, ua hoomau i aka noho Komite ana o O.H. Kulika a me H.H. Pareka, e kokua pu me na Kahu Ekalesia i ka hooponopono ana i na Bue Ekalesia.
Kohoia o Kauka Kulika i Komite nana e hoike aku i ka Papa Hawaii, i ke ano nele a nawaliwali o ka Ekalesia o Wailupe, e hooikaki i ka malama ana i ko lakou Kahu. Kohoia o Rev. H.H. Pareka, Rev. L.L. Kulika a me P. Naone i Komite nana e paipai ka Ekalesia o Wailupe, e hooikaika i ka malama ana i ko lakou Kahu.
NA KUMUMANAO NO KA HALAWAI HOU
ANA O KA AHA.
1. He pono anei i na Kahuapule Euanelio ke bapetizo i ka poe i bapeizoia e na hoahanau Anekristo ke hui mai lakou.?
Rev. H. H. Pareka.
2. He pono anei i kekahi Kahu makua ke kono aku i kekahi Kahunapule Hawaii, e lawelawe pu me ia ma kona Kihapai?
Rev. L. Kamika.
3. He pono anei i ke Kahu Ekalesia ke hele wale aku a makaikai i kekahi wahi, i elua paha mahina, ke loaa ole ia ia ka mea pani i kona hakahaka?
Rev. A. Kaoliko.
4. Heaha la ka hanau hou e ka Uhane a me na hoailona e akaka ai?
J.N. Paikuli.
5. He pono anei i ke Kahunapule ke imi i ka mahaloia mai?
J. Manuela.
6. Heaha la ke ano o ka haiolelo ana i kupono i ka olelo a ke Akua?
H. Kauaihilo.
7. He pono anei i ke Kahu Ekalesia a o kona mau luna paha, ke komo iloko o ko hai kihapai e imi na haumana no ko lakou Ekalesia?
Rev. E. Kekoa.
8. He pono anei i na Kahu Ekalesia ke ao aku i ka lakou poe hipa i na hana lealea i kupono i no kamalii?
Rev. S.N. Holokahiki.
9. He ha na ku anei i na Kahunapule o keia aina ka hoolaha ana aku i kea Kuoloa a me ke Alaula ma ko lakou mau kihapai? A pehea ia hoi e holo ai keia hana?
Rev. Z. Poli.
10. He pono anei i ka Aha ekalesia, e kuka hookolokolo i ka poe hihia i ka la Sabati?
Rev. J. Waiwaiole.
11. Ua ku anei i na lala o keia Aha ka hoolaha ana a me ke kokua ana mamu@ o ka Nupepa Au Okoa?
Rev. O.H. Kulika.
12. He pono anei i ke Kahunapule e Kaapuni i ka aina e noi i na dala no ka hemahema o kona luakini?
Ekalesia ma Moanalua.
13. Pehea la e hiki ai ke Kahunapule ke noho ma kekahi Kihapai; ke kokua ole mai na Luna a me na hoahanau ia ia?
Ekalesia o Ewa.
14. He pono anei e bapetizoia na keiki a ka poe mawaho o ka ekalesia?
Rev. B.W. Paleka.
15. E wehewehe i ka pauka ma Kekahuna 12:6.
P. Naone.
16. Heaha ia na mea e maopopo ai, ua pono i kekahi e lilo i Kahuna haipule?
G. Leleo.
Noi mai o Rev. Z. Poli, e hoopaneia ka halawai a i Feberuali, pule elua, ma Kawaiahao. Hooholoia.
Pule la Lunahoomalu, hookuuia ka halawai.
E KA NUPEPA KUOKOA E: Aloha oe: --
Eia kahi puolo mea hou o Makawao. I ka Poalima iho nei, oia ka la 13 o keia malama, ua hele mai na kaikamahine o ke kula hanai i ka anau kai ma Maliko, me kekahi mau kumu a lakou. Ua hoolaha e ia mamua, e lawe mai na makua i mau lio no ka lakou mau kaikamahine, no ke mea, he wahi loihi aku o Miliko, ehiku paha mile mai ke kula hanai a hiki ilaila. Ua ae oluolu na makua, a ua lawe nui mai i na lio. Nui ka hauoli o na kaikamahine ia la; lealea lakou i ka hele i ka auau kai. Ma ke kaa kahi poe liilii i hiki ai. He kanahakumamaha ka nui o na kaikamahine i hele. A hiki aku makou i Maliko, komo aku makou i ka hale o kekahi wahine kamaaina olaila, o Kailiino kona inoa, a he oluolu ko makou noho ana ilaila. Ke haawi nei makou i ke aloha a me ka mahalo ia ia, a me kekahi poe e ae olaila, no ko lakou hookipa maikai ana ia makou ia la. Hele nui aku makou i ka auau, a lealea loihi makou i ka auau ana, he mau wahine haole kekahi i hele mai a auau pu me makou, a noho aku kekahi poe i kahakai, a nana mai ia makou. A pau ko makou auau ana, hoi hou makou i ka hale o Kailiino ma. Malaila ua hoomakaukau ia he ahaaina no makou, a ua ai nui na kaikamahine, a ua hoi me ka maona a me ka oluolu. Eia kekahi mea hou o ko makou aina ua ukiukiu. I keia pule iho nei ua hele mai kekahi poe haole o Wailuku a me Waihee me ko lakou mau hale lole, a ua noho aku ma Piiholo, e hooluoiu kino. Pau ae la keia palapala, me ka mahalo.
H. P. G.
Makawao, Sept. 16, 1867.
KAPULUPULU SI AILANA
KE HOOMAU NEI NO AU I KE
Kuai ana i
Na Pulupulu Si Ailana!
me ka anoano; a e haawi no hoi i ka manawa e loaa mai ai i
KEKUMUKUAI KIEKIE LOA.
Na pulupulu Si Ailana o Fatuhiva, Tahiti a me Fuji.
Ina e loaa mai me ke ano maikai kupono, e loaa no na kumukuai kiekie loa ma ka moana Pakifika nei; me ka hooakakuu iki mai i ka uku moku.
Oiai, ua loaa mai iaʻu na mea.
WAE PULUPULU MAIKAI LOA.
a ua makaukau no ka hoomaemae ana, a hela ana i na Pulupulu, no ka poe haua lole o Europa, me na olelo hooakaka pu mai ia lakou mai, nolaila, ua makaukau au e kuai aku a e wae hoi i ka nui o na mea e lawe ia mai ana.
Aole Pulupulu e ae i makemake ia, o ka Pulupulu Si Ailana maoli wale no; aia wale no nae me ka hua.
E hoolako ia aku no na hua Pulapula, me ka UKU OLE, i kela a me keia mea e noi mai ana, ma keia pae moku, a ma ka moana Pakifika nei.
H. M. WINI.
N. B. – Aole e pele ana ka loaa mai o ka uku o ka luhi, ka poe mahiai i kela a me kela makahiki, ma kela a ne keia ano oo ana. me kahi PUU DALA UUKU i hoolilo ia e like me ka Pulupulu Si Ailana; a me mau mo ia no na makahiki he umi e hiki mai ana. E noonoo pono nae i kahi e kanu ai – o kahi owaawa ka maikai. e kokoke ana i kapakai; i ole e pa ia mai e na makani ikaika, a ma kahi no e ua mau ia ana.
290 8m eow H. M. W
Na Buke i Paiia e ka Papa Hawaii
Eia na buke kuai, a me ke kumukuai.
Baibala Ohana, ano nui, me na kii, 2 50
a me na Moohana, 5 00
Kauoha Hou, me ka pepa lahilahi o waho, 12 ½
Kauoha Hou, hapa haole (Haw. Eng.) 25
Haiao, - - - - 25
Hele Malihini Ana, - - - 25
Wehewehehala, - - - 25
Lira Hawaii, - - - 25
Kumumua Hou, - 12 ½
Moolelo Ekalesia, - - 50
Hoike Palapala Hemolele, - 25
Himeni Hawaii me na Leo Mele, 1834, 25
Ninauhoike, - - - 12 ½
Ui Kamalii no na Kula Sabati 12 ½
Kumu Leomele 12 ½
Haawina Kamalii, Buke 1. a me 2. 12 ½
Haawina Kamalii, Buke elua i huiia, 25
Eia na buke i haawi wale ia.
Ui.
No ka Aoao Pope.
Hoike Pope.
Ka Ekalesia Oiaio.
Palapala Liilii –
Helu 4 – Makemake anei oe i ke ola?
Helu 6 – E hele i o Kristo la.
Helu 7 – Ka hoi ana mai o ke Keiki Uhauha.
Helu 11 – No ka hoohili wahahee i ke Akua.
Helu 16 – Ka Eehia ana o ka Ahaaina a ka Haku a me ka Papekiko ana.
Helu 17 – Mai hana ino i na Holoholona.
Helu 18 – No ka mahi ana, kuai ana, a me ka inu ana i ka Awa.
Ka Davida Malo Kumumanao.
Ka Moolelo o Batimea Puaaiki.
L. H. Kulika.
Kakauolelo o ka Papa Hooko o ka Ahahui Euanelio o ko Hawaii Pae Aina.
LAAU LAPAAU!
AIA MA KAHI O
KAKELA ME KUKU
Ma Honolulu.
J. T. GOWER, - Makawao, Maui.
J. D. HAVEKOST. – Wailuku, Maui.
C. H. WETMORE. – Hilo, Hawaii.
J. W. SMITH, - Koloa, Kauai.
HE LAAU KAHIKO, A HE MAOPOPO
NO HOI.
Laau hoopau Naio me na Koe,
A DR. JAYNE.
HE NUI NA PILIKIA O KAMALII I KA Naio a me ke Koe, a pela hoi na kanaka makua. O ka hope oia mau mea kolo, oia ka lolo. Oia mau mea kolo hope oia ka lolo, a o ka make hoi i kekahi manawa, a nolaila mai na mai e ae kekahi, e like me ka lepo paa, nalulu, pehu, uleule, a me na mai e ae.
O ka Laau no keia e pau ai ua mau mea ino nei.
Eia hoi kekahi. O ka laau ku pono keia i ka poe pilikia i ka wela o ka houpo; i ka ono ole i ka ai; i ka nawaliwali o ke kino, i ka mai pehu, i ka nalulu hoopailua; i ka pono ole o ka mai wahine, a me na mea like.
Penei no e inu ai i ka Laau hoopau Naio me na Koe:
Ina no kamalii, e hanai aku i hookahi hapakolu o ka puna ki, i ka manawa hookahi no ke keiki malalo iho o ka makahiki hookahi. Mai ka makahiki hookahi a hiki i na makahiki ekolu, elua hapakolu o ka puna ka pono. Mailaila'e a i na makahiki eono, hookahi no puna okoa ka pono, a mailaila aku a i ka wa kanaka makua, e hanai i elua, a i ekolu paha puna i ka wa hookahi. I ka wa e inu ai, e hui i ka laau me ka pa ha o ka wai maoli. Oia hoi, ina hookahi ka puna laau, alaila, e huiia me na puna wai maoli eha; a pela no e inu ai ma ke kakahiaka, awakea a me ke ahiahi. Aka, i nui ka pilikia, alaila, pono no elima inu ana i ka la, penei; kakahiaka, kiekie ka la, awakea, auwi ka la, ahiahi.
E inu mamua o ka ai ana, aole kokoke mahope iho.
Laau hoopaa Hi a Dr. Jayne.
Jayneʻs Carminative Balsam
He laau maikai a oluolu hoi keia no ka Hi, ka Nahu, Nalulu, Wela o ka Houpo, Haoa, Hoopailua wale, Luai, Luai moku, ono ole i ka ai, Nahu me ka uwe no hoi o na keiki uuku, a me na mai like he nui.
Emo ole ka oluolu o ua mau mai nei i keia laau.
Penei e inu ai, i ka inu ana hookahi. Ina he keiki akahi paha ona malama, a elua paha, he umikumamalua paha kulu a hiki i ka iwakalua ka pono.
Ina he keiki mai na malama eono a hiki i na malama ewalu, he hapalua puna ki ka pono. Mai ka makahiki hookahi a hiki i elua, e inu no ia i puna ki okoa. Mai ka hiku a i ka walu o ka makahiki, elua puna ka pono, a no kanaka makua, he puna nui ka e inu ia i ka manawa hookahi.
A inu ea, e hui me ka wai maoli uuku, (a like a like ka wai me ka laau,) a pela e inu ae ai. Ekolu, eha elima paha inu ana i ka la hookahi, e like me ka nui o ka pilikia.
I akaka nae. Ina he nui ka wela, a ina ua komo kekahi ai pono ole iloko o ka opu, e aho e moni e mamua i mau Hu'ale Ola, a i ole, e inu i wahi paakai, a i wahi aila paha, i hemo e ka mea ino oloko, alaila e inu i keia Laau hoopaa hi.
Ina e luai ka mea mai, mahope o ka inu ana i ka Laau, a pau a i ka luaiia, e hanai hou aku no e like me mamua; a pela no a pinepine, a oluolu hoi ko loko, a waho malie no hoi ka laau ma ka opu.
Aohe a makou mea e noi aku ai i ka lehulehu Lookahi wale no o ke kauoha aku ia lakou e HOAO PONO i na
LAAU KUNU O KAUKA JAYNE
hoike aku ai i ka ola o na mea a pau i hooakakala no kaua mau laau. ua hoola a e hiki ana no ke hoola i ka mai
KUNU, NAHU, a me ke ANU,
a me na mai e ae no hoi he nui wale; a o na mai HOKII no ola nui, na mai i ola ole i na laau e ae. E aho e hoao oukou o ka poe i mai la.
HE KUHA KOKO ANEI KOU?
HE KUNU ANEI KOU?
HE EHA ANEI KOU KANIA-I?
HE KUNU UMII ANEI kou me ka NAE?
AOLE ANEI OU MAI KUNU?
AOLE ANEI OU MAI NAENAE?
AOLE ANEI OU EHA ma ka QMAUMA
AOLE ANEI OU KUNU KALEA?
AOLE ANEI OU HUI ma ka Iwiaoao?
A ina ua loaa ia oe ia mau mai, alaila, e ike oe i ke ola keia LAAU KUNU a Kauka Jayne.
NA MAI HOOPAILUA.
Mai o ke Ake.
Mai Nalulu a me ka Dyspepsia.
(Oka nawaliwali o ka puu hoowali ai, i loko o ko kakou mau wai hona ai.)
He pono ke ai koke i ka laau a Huaale Ola a Kauka Jayne, he laau oluolu, a he ola no hoi. Aole no he mai i nele ka makemake i na laau hoonaha i a mai nui no hoi ka poe e ola ana, me ka oluolu no hoi, ina a hoomaopopoia, a e inu ia no hoi ua mau laau la. Aole no e oluolu pono kekahi mea oiai e inoino ana oloko o kona kino i a ua ulu aui ae no hoi ka mai, a i ke kahi manawa ua make no, a ina e malama pono ia a o inu hoi i na Huaale Naha, aʻaila, ola no. No ka hooiaio ia ana mai e keia mau mea, nolaila, ke hoolaha ia aku nei ka
HUAALE OLA A DR. JAYNE
Me ka hiki ke hoolaʻku i ka maikai, a na ka hoao ana i hoike maopopo mai i ka oi o ke ola keia laau mamua o na laau e ae, a me ka maikai no hoi o ka inu ana, a me ke ola maoli no hoi. A ina no e inu ana ia laau, aole no he mau mea i hookapuia, oia ka ai ana a me ka inu ana. Aole e ino ke waiho loihi, no ka mea, ua hana ia no a maikai loa. A ina e inu ia ua hikiwawe loa ka hehoe iloko o ka puu waiho ai. Ma ka inu @a ma ka haawina liilii, he maikai loa no ka naha ana, a he oluolu no hoi a me ka holoi pau i ke ino oloko o ka opu.
DISIPEPESIA.
(Ola ka mai ono ole o ka ai i kekahi manawa, a me ka hoo walipono ole ia hoi o ka ai iloko o ka puu moni ai.)
O keia Huaale Hoola a kauka Jayne, he maikai lao no ka hooikaika ana ia mau oihaua o ko kakou mau kino Ina ka loihi loa ka mai ana, alaila, e hikiwawe ke ola ke inu puia ka
Huaale me ka Laau Hoomaemae Koko
A hoopau NAIO me ka KOE.
A KAUKA JAYNE,
Like me ka mea i kuhikuhila mawaho o ka wahi o ka laau
NO NA MAI MA KE AKE,
MAI LENA,
MAI MA KA OPU HANAWAI,
NA MAI WELA,
KA HAALULU,
KA MAI O KA ILI,
KOKO INO,
MAI NALULU PAA O KA LEPO,
MAI KUNA,
MAI WAHINE,
ame ka MAI HOOPAILUA
Ua maopopo lea ke OLA o keia mau HUAALE. A o ka mea wale no i koe i ka lehulehu o ka hoao pono ia m@ hua. A he maikai no hoi na laau a Kauka Jayne, no ka hoola ana i na @
PUHA,
ALAALA,
KAOKAO,
PUUPUU,
PEHU
KUNAKUNA
Hanene, Lolo,
na mai wahine, a me na mai e ae, no ke KOKO a inoino ma kana
LAAU HOOMAEMAE KOKO