Ka Nupepa Kuokoa, Volume VI, Number 39, 28 September 1867 — Moolelo o ka Ahahui Euanelio O KA MOKUPUNI O OAHU, ma Waialua, Sepatemaba 10,-12, 1867. [ARTICLE]
Moolelo o ka Ahahui Euanelio O KA MOKUPUNI O OAHU, ma Waialua, Sepatemaba 10,-12, 1867.
Ua halawai ka Aha ma Waialua, Sepatemaba 10, hora umi o ke kakahiaka. Ua hoomaka ia ka hana me ka Haiao e Rev. A. Kaoliko. A pau ia ua hoonoho ia ka Aha. Ma ke noi a Rev. Z. Poli, ua kohoia o Rev. S. Waiwaiole i Lunahoomalu, a o H. Kauaihilo i kakauolelo. Eia na lala o ka Aha i hiki mai: No Kawaiahao, o Rev. H. H. Pareka, ke kahu; E. Mikalemi ka elele. No Kaumakapili, Rev. L. Kamika ke kahu Ralama ka elele. No Moanalua, o P. Kapohaku ka haiolelo; Oleloino ka elele. No Ewa, J. Manuela ka haiolelo; Hamu ka elele. No Waianae, Rev. A. Kaoliko ke kahu; Naoho ka elele. No Waialua, Rev. O. H. Kulika; Nakea ka elele. No Hauula, H. Kauaihilo ka haiolelo; P. Naue ka elele. No Kahana Rev. E. Kekoa ke kahu. No Waikane, Rev. Z. Po li ke kahu; Kaehuaea ka elele. No Kaneohe, W. E. Pi ka elele. No Waimanalo, Rev. S. Waiwaiole ke Kahu; Kanehoalani ka elele. No Wailupe, Rev. S. N. Holokahiki ke Kahu; Lulea ka elele. Ma ke noi a Rev. Z. Poli ua kohoia o G. Leleo a me J. N. Paikuli i mau hoa kuka no keia halawai. Hoike mai o Rev. O. H.
Kulika he olelo hoolaha penei : E noi ana oia i ke kau Aha halawai hou aku o keia Ahahui, e hoololi i ka pauku elima o ke Kumukanawai ma ke kapae ana i ka huaolelo Sepatemaba a me ka hookomo ana ma ia wahi ka huaolelo Augate. Ua kohoia na Komite penei: Komite no na halawai haipule, Rev. A. Kaoliko, Rev. O. H. Kulika, Nakea. Komite imi hana— Rev. Z. Poli, W. E. Pi, Rev. S. N. Holokahiki—Komite no na haawina o ka halawai hou, Rev. L. Kamika, Rev. E. Kekoa, Kanehoalani.—Komite no ke pai ana i ka moolelo, Rev. H. H. Pareka, kauka L. H. Kulika, P. Naone. Hoike mai ke Komite no na halawai haipule, e malama ia na halawai i ke kakahiaka, hora eono; a ma ke ahiahi, hora ehiku me ka hapa, ma ka halepule, a ua apono ia. Hoike mai ke Komite imihana, e hoike mua ia na kihapai o na ekalesia ; alaila, e lohe ia na palapala hoopii mai na ekalesia mai, a mahope o ia e heluhelu ia na haawina, a ua apono ia. Oahu nei, e hoomaka ana ma Kawaiahao. Hoikeia mai na palapala hoopii i ka Aha, he nui loa na hoopii, a maloko o ia mau palapala he mau leta e kahea ana ia J. N. Paikuli e noho i kahu no ka ekalesia o Waialua ; ia H. Kauaihilo e noho i Kahu no ka ekalesia o Hauula a ia J. Manuela e noho i Kahu no ka ekalesia o Kaneohe. No Kaumakapili kekahi palapala e noi ana e hoouna ia o Kapohaku i haiolelo no keia mau mokupuni a pau mai Hawaii a Niihau. No Ewa kekahi e noi ana e hoonoho ia o Manuela malaila. No Moanalua kekahi e noi ana e hoonoho ia o P. Kapohaku malaila. Ma ke noi a Rev. H. H. Pareka ua waiho ia na palapala hoopii ma ka lima o kekahi Komite, na lakou e noonoo a e hoike mai i ka Aha i ka halawai hou ana. Hoopanee hou ia ka hana a i ka hora eiwa o kekahi la aku. Halawai hou ka Aha i ka la 11 o Sept. Hoike mai ke Komite no na palapala hoopii, a ua aponoia ka lakou hoike ana. Hookaawaleia kekahi manawa i wa ninaninau ia, J. N. Paikuli, H. Kauaihilo, J. Manuela, a me G. Leleo no ko lakou makaukau e lawe i ka hana a ke Kahunapule. Ua apono ia lakou ma ka ninaninau ana. Ua hoapono aku ka Aha ia Paikuli i Kahu no ka ekalesia ma Waialua, ia Kauaihilo i kahu no Hauula a ia Manuela i kahu no Kaneohe. Ua haawi hoi ka Aha i Palapala Haiolelo ia G. Leleo no na makahiki elua. Hoopuka mai o Rev. H. H. Pareka i olelo penei: Hooholoia.—No ka mea, ua oluolu ke Akua Mana Loa e lawe aku i keka- hi lala kahiko o keia Aha, oia hoi o Rev. J. S. Emesona, ko kakoa hoahanau aloha, a hoa lawehana ikaika hoi iloko o ke kihapai o ka Haku, ke hoike nei kakou i ko kakou ae haahaa ana aku i ko ke Akua makemake, me ka apono aku. He nui na hoike o ko Emesona hapai maikai ana e pomaikai ai ka lahui o keia paeaina, a e pono ai ke aupuni o ka Haku ; a oiai he minamina ko kakou no kona laweia ana'ku, ke hoike nei kakou i ke aloha i kona ohana, a i ka poe o Waialua e kanikau ana nona. Hooholoia. Hoopuka mai o Rev. O. H. Kulika he olelo hooholo : Hooholoia.—Ke paipai aku nei keia Aha i na Kahu Ekalesia me na laia o keia Aha, e hapai me ka ikaika i ka hoolaha ana aku i ke Alaula a me ke Kuokoa ma na kihapai a pau malalo o keia Ahahui. Ua hooholoia. Halawai hou ka Aha i ka la 12 o Sepatemaba, hora 9 o ke kakahiaka. Heluheluia na hawina a pau. Noi mai o Rev. H. H. Pareka, e kohoia i Komite nana e nana i ke ano o ka manao o Rev. L. Kamika i hoike ai imua o ka Aha, oia hoi keia, he nui wale na hoahanau o Kawaiahao i noi aku i na palapala hookuu e komo aku i Kaumakapili ; aka, aole lakou i hookuuia mai. Ua kohoia ke Komite, Rev. O. H. Kulika, Rev. A. Kaoliko a me Rev. Z. Poli. Hooholoia ma ke noi a Rev. Z. Poli, e haawi ka Aha i ke aloha i ko Waialua poe, no ko lakou hookipa maikai ana i na lala o keia Aha. Ma ke noi a Rev. O. H. Kulika, ua hoomau ia ka noho Komite ana o O. H. Kulika a me H. H. Pareka, e kokua pu me na Kahu Ekalesia i ka hooponopono ana i na Buke Ekalesia. Kohoia o Kauka Kulika i Komite nana e hoike aku i ka Papa Hawaii, i ke ano nele a nawaliwali o ka Ekalesia o Wailupe, e hooikaika i ka malama ana i ko lakou Kahu. Kohoia o Rev. H. H. Pareka, Rev. L. H. Kulika a me P. Naone i Komite nana e paipai ka Ekalesia o Wailupe, e hooikaika i ka malama ana i ko lakou Kahu. NA KUMUMANAO NO KA HALAWAI HOU ANA O KA AHA. 1. He pono anei i na Kahunapule Euanelio ke bapetizo i ka poe i bapetizoia e na hoahanau Anekristo ke hui mai lakou. ? Rev. H. H. Pareka. 2. He pono anei i kekahi Kahu makua ke kono aku i kekahi Kahunapule Hawaii, e lawelawe pu me ia ma kona Kihapai? Rev. L. Kamika. 3. He pono anei i ke Kahu Ekalesia ke hele wale aku a makaikai i keahi wahi, i elua paha mahina, ke loaa ole ia ia ka mea pani i kona hakahaka? Rev. A. Kaoliko. 4. Heaha la ka hanau hou e ka Uhane a me na hoailona e akaka ai ? J. N. Paikuli. 5. He pono anei i ke Kahunapule ke imi i ka mahaloia mai? J. Manuela. 6. Heaha la ke ano o ka haiolelo ana i kupono i ka olelo a ke Akua ? H. Kauaihilo. 7. He pono anei i ke Kahu Ekalesia a o kona mau luna paha, ke komo iloko o ko hai kihapai e imi i na haumana no ko lakou Ekalesia ? Rev. E. Kekoa. 8. He pono anei i na Kahu Ekalesia ke ao
aku i ka lakou poe hipa i na hana lealea i kupono i na kamalii ? Rev. S. N. Holokahiki. 9. He ha na ku anei i na Kahunapule o keia aina ka hoolaha ana aku i ke Kuokoa a me ke Alaula ma ko lakou mau kihapai ? A pehea la hoi e holo ai keia hana ? Rev. Z. Poli. 10. He pono anei i ka Aha ekalesia, e kuka hookolokolo i ka poe hihia i ka la Sabati ? Rev. J. Waiwaiole. 11. Ua ku anei i na lala o keia Aha ka hoolaha ana a me ke kokua ana mamuli o ka Nupepa Au Okoa ? Rev. O. H. Kulika. 12. He pono anei i ke Kahunapule e Kaapuni i ka aina e noi i na dala no ka hemahema o kona luakini ? Ekalesia ma Moanalua. 13. Pehea la e hiki ai i ke Kahunapule ke noho ma kekahi Kihapai ; ke kokua ole mai na Luna a me na hoahanau ia ia ? Ekalesia o Ewa. 14. He pono anei e bapetizoia na keiki a ka poe mawaho o ka ekalesia ? Rev. B. W. Paleka. 15. E wehewehe i ka pauku ma Kekahuna 12:6. P. Naone. 16. Heaha la na mea e maopopo ai, ua pono i kekahi e lilo i Kahuna haipule ? G. Leleo. Noi mai o Rev. Z. Poli, e hoopaneia ka halawai a i Feberuali, pule elua, ma Kawaiahao. Hooholoia. Pule ka Lunahoomalu, hookuuia ka halawai. E ka Nupepa Kuokoa e ; Aloha oe: — Eia kahi puolo mea hou o Makawao. I ka Poalima iho nei, oia ka la 13 o keia malama, ua hele mai na kaikamahine o ke kula hanai i ka auau kai ma Maliko, me kekahi mau kumu a lakou. Ua hoolaha e ia mamua, e lawe mai na makua i mau lio no ka lakou mau kaikamahine, no ka mea, he wahi loihi aku o Maliko, ehiku paha mile mai ke kula hanai a hiki ilaila. Ua ae oluolu na makua, a ua lawe nui mai i na lio. Nui ka hauoli o na kaikamahine ia la ; lealea lakou i ka hele i ka auau kai. Ma ke kaa kahi poe liilii i hiki ai. He kanahakumamaha ka nui o na kaikamahine i hele. A hiki aku makou i Maliko, komo aku makou i ka hale o kekahi wahine kamaaina olaila, o Kailiino kona inoa, a he oluolu ko makou noho ana ilaila. Ke haawi nei makou i ke aloha a me ka mahalo ia ia, a me kekahi poe e ae olaila, no ko lakou hookipa maikai ana ia makou ia la. Hele nui aku makou i ka auau, a lealea loihi makou i ka auau ana, he mau wahine haole kekahi i hele mai a auau pu me makou, a noho aku kekahi poe i kahakai, a nana mai ia makou. A pau ko makou auau ana, hoi hou makou i ka hale o Kailiino ma. Malaila ua hoomakaukau ia he ahaaina no makou, a ua ai nui na kaikamahine, a ua hoi me ka maona a me ka oluolu. Eia kekahi mea hou o ko makou aina ua ukiukiu. I keia pule iho nei ua hele mai kekahi poe haole o Wailuku a me Waihee me ko lakou mau hale lole, a ua noho aku ma Piiholo, e hooluolu kino. Pau ae la keia palapala, me ka mahalo. H. P. G. Makawao, Sept. 16, 1867.