Ka Nupepa Kuokoa, Volume VI, Number 41, 12 October 1867 — Ka Nupepa Kuokoa. Ka Hele Malihini ana ia Hawaii a me na Mea Hou i ikeia. [ARTICLE]

Ka Nupepa Kuokoa.

Ka Hele Malihini ana ia Hawaii a me na Mea Hou i ikeia.

A i We kakahiaka Poalua 'e, Laale.'e h Hakalau, a mt U : leiiā mau popo. a ua oluelu ioa o Rcv.'T. PoKnno i ke a'U&ai ana mai a haule ūalo o L'.upahoeho*. me ke kokua wa!e ana mai h<*i i kona mau iio eiua, a n&na i kuhiknlu ok «ai »,'« i aa.wahi paoa o ia hele fma inai, oo koo» lohi loa i hope,—A maanei i hoi aku ai kuu mau hoa aio nahcl« o Akaka, roe ka piha nui o ko iaua naau i ke oiolia »a'u, e ake no e hoi hou i Hiloooe, no ka hele pili ana tuai a hiki i nei wahi, a eia ka e kaawale ana. a haliwai hou lu i Ua *a hca f af ke raanso nei, m ke Akua paha e?n»teina iu makou, a. 4 biki i ka iulu lima hou i Waikane. Ka EsatsfA <)LAUPAHCiHOE; I ka hiki ana o makou »a nei i ke ahiohi o keia )*, oa hoi aku o Rer. T. Pohaoo i HakaiBU, a Oft noho iki iho h au ilaila e nan'a a e hoolohe hoi i ni mea hou o keia aioa. Hi* wahi'aina poopeiu pono 1 ole kel(|. pali ma 0 rnf o, huiki uka, t»anwfn:» ikJkai.eou po/io aiio i ka poina*nalu. nuku uo haie, knknniaka ku-naka i ka'u ike aku, eiti nae. ua hootaawfiki.i he ekaieaia okon. a tne kona luak:ni n«i hou e knpili»» an» e em kamana eha, elua haole, a kanukn\ o ka nui o na (iaia u keia h;ile, hookahi uumui me kanalimn, (SI,(KK»J & Uu l»*. * ( ka laul i. Kahoha uwi ;tu i l«a iiiki puuo ( una i na ka» uukn o nei kahnwai kn honia «na i iu« akini nui, nuni, hiehie, maikai maoli i ka na« na aku, ine kona lialepeh* iiookano ioa, »• hooioi ana i nn up;in« pili aUu i ke :.to nlii, me nad«la hookahi lauwinune kanaiima, kuhi »u na hai inai la kekahi niau elala, eia kanuie, na iakou wale iho r.o a priu ; he mea kupinanaha iua keiu i kuu ike ana, aohe nui kannku, ein nao, Ui» oi piiim'i uku ka nui o na dala, i ku lehulehu o na kunakn, oia nne hoi, o uuku wnle no a o kn lana moi o ka mnnao, he n»en ole ia hnna kaumaha, a e nui wale uo hoi n, o ka paa ine ka innna ! ku liana nui, nuhe e ku iki nna i Hale nui ano like me k'eia i L-iupahōehoe nei, no na i dala tausnni me kanalinui. ! O ka Lonahaiolelo i hoonohoiu ma keia oia hoi o Mr. J. Hanaloa i noho iho nei mnmua i Waialua, a i Waianae, a i ka hoi ana 'ku nei i kona one hanau, ua apo koke ia mai oin e Kev. T. Konna.a un haa-j wiia ka Pulnpala Haiolelo i koiliiila Aha mo- i kupuni, ua hoonoho ia aku la ma keia Ki-1 hapai o Lnopahoehoe. niakaala i ka hanii | pom ,a o ka'u hoi keia iu oukou. E aia, inui j hoihope, e lilo oukou i kuinu hoolmlike na J makou, na apana e pili koke'ana i kealoalii, j e noho ana i ku palaualelo, hann ole i ka hn»! na anolike n»e ku oukou ka maikai, a ino e | lilo nna.kaoukwi jnakaa|a haua luakini; 1 aku ai | e hana like j>el:., alnila.ua niakepono kuu ■ luhi i fee kakniLana j ku ht4na nmikai a ko Laupahoehoe , j Ka HK.LK K A M A AI .N'/V OLE ANA'kU ] mai Lai paik.ehoh aku. : Haalele i« Laupnhoeho»? i ka hnj)alu.i o ka hora akolu, ua kokua wa\e iiini o Keiiiauhni hookahi lio. n no Hef. T. Pohano no kahi )io, inaikiii no kn :alannj, iiaīinlehele iui nw kaO wahi, u heoia mu'i "<» nn»' na pa• i, uko, : ho Hiliinini nne koonH», ko okipnu no lfo Hf- j lo ka nunui,—n nAiilhlla inai ka held'ina a | iiiki i Kukaiau. lohe iho la'eia ilaila ke keiki! Laiawai « Ka ua Kanilohun. jion. S. Kipi. | ua lilo loa ia aina>in iu no im tnusoni dala | ehia la, a o kana hana ma in wahi ; he hnnai ' holoholona. u ia'u ī lohe u i lilo [oa la ia keia aioa oui o Kukaiau. inui la ia'u ku nuinao. o ke keiki H«v.nii liooknhi paha i l ; keia i lele liio.j luua ioa i ka Pane poo o ka j [ianolia,uu. uuuhuu ?i( o im haoie. p ku'u pae keia i ke knikuuaua.—lini iu k:i \yaiwni me ka pono o ke Akun—noloilu. pi|m a hu, p , aohe wahi e ahu ai. A ui*u i hik'i ai i kuhf o' Kev/S. Kamela-; melo/lolu? iho lu nu i kiiii kanmlii, us nlha» j iu mai ua kuikuuHna'Uwi o nit 4 ihfetthinK a ni«j miu i kuu keiki. haiiu 'kuj o<yuu,,eia nae, ua | hu|a loa mui uu .mauiuu, a i kuu Johe aua j mai i ko iu lu uiualu ana mui, me ,ka >uanao! paha e ka hnje e puiua y hau!e iho I \i\ ka ke kaiiiuahu ; a liio iho lu ia • nanau loa anu inui, i mea hoeha nmu i kahi iho lo au. he aie nui ko'u i ke kipa ole an« 'leu e ike ia iu, a toe kona ohann, a e hoi i ko luua lokomnikai. llele nae nola uoowahawuha.'a fio l:e Bnoj aua paha, ano huhu, «ole loa, ul.a, ka { maa ole mamun. a no ka uai \a nna mai hoi, j iw\ uku |o«k k| fuu* he.e loa j mai no ma ke alanui, ahiki i leahi \ maa. ! A i& ahiahl no. im hiknnni kihi o Kev. S. Kameiameia. k(* Kahu Ekalesin o Haoiao kuu manao no ia, malaila e hiolani ai, a ua hikl \ Kapuukna. a nnna no,|jpJ f rnai n),ai ( a hiki i* nei wnhi, a halnwai p» ilio 4a me kev. J. Bifca« nēlo i Halepule okw O Kawila, a me Alr. Kaaekuahiwi, he hahwai Wana m luakini, aohe kanaka makua j kvu ike aku, a he, knlualii wule uo knnuka o ka halawai nna, ka« haha nui k.t an i im hoahannu o nei wahi, i | kn hoomulo'. u noi Inuna pono ole. i ka hele | ole mai i ka halawai a ko Ukou Kahu nho«| nui, Kev. J. Hikanele. : A pela np i ka iu:jo kinu haiuwai ana ma j K*puuleua, aohe iiq he kanaka, i ahoaa wa-1 le oo l kauaka iiilii haumpa Kala a Mr. \VeieUrele, fi hnawiipnikeKahu ia'u im poipai i» Halawai, a pau kn pule, lraajfl« ia! Kapuuieon, ioan na lio noiaiia mai 4 a

• • "W II .1 A.I J - )'J*H . J4i4—L 4 - U-Ml' -■---'=«-'• -' v {hoea ;'a nei o Eieio, Labi a ke Kahunapule | e noho nei, i keawakea o ku Poakoiu, a ioaa t rot? na iio no ka lokomaikai o Ker. Her. J. t Bikanele t he koba vrahi makamaka kinaka l keia, ka mikimiki, ka oioeia loa, a oa haale> I ie ioo Ja » kooa lokomaikai, la maoawa. o bi- ; ki mii ]a t Waimea oei i ke ahiahi iho nei,! a ua hookipaia e Ker. 3ir. Ljoo« raa kooa , { wahl, rae ke aloha nui, a he mea hou keia ; , hilawai pu *na ia loaua a i elua, no ka mea. ; akahi oe & ike kahi i kahi; ua eu >nao au. he ; Eaole ooi u Laiaoa, eia ka he wahi kaoaka ; iki «raie no, a oa ia oei, nei oielo kaulaoa la:, •" Wae a ka opala i ka lani, paa aku» ka h- i imoa ke Akua, hauie mai i ka Hooua oei,, ka Laiaoa,' 1 a ike maka iix> nei au i ua wa-1 bi kaneka la, naoa oei mao huaoleio kauia- ( du, i kuo wa kamaHī. A o lia oiea a'u t mahalo noi ai ma keia; ī heie aoa mai nei.—0 oa Luakini a pau, oiaī' I Hiio» a hiki i Waimea oei. he mau iuakioi ' haielaao «raie oo. a hookahi pnha haie poha* t ' ito ia o Eleio, mea t lra nani i ko'u manao t ka naua'ku, piha niau ko'u o&aa i ka lolioli, me ko lakou mau Bele nunuie kakau i aoa nw kahi puoa i hooka;.wa!eia no ka Be- ! !e. fte oaoi wale no, a i iho la au ?a'u, he keu ; { no hoi ka ikaika o na hoahnnau i ka auma. : ka ana i nei mau mea kaumaha,kaniuhu oie, i oia nae hoi, o ka heiehelena maoli ia o ko ke ; ! Akua poe kanaka ponOi, be kunukunu oie i; I na hana a ka Haku. ' ! I A iioko 0 kekn h i o keia miu Luakim} ! ekoiu a eiiiOA paha, ua ike ao. ?ia iloko oia-; | iia na Kumu Kula Aupuni e kuki ana i ku iakou rnau kuia, a l aku ia au i kamaaina. : i Ba, anhea ka hoi na ilale kula » ke Aupum 1 i oukuiu ai no na keiki ? •• Aohe halekula, o i na luakini iho ia no hoahaonu i kuku- > ! lu ai, o ki>onei mnu haiekuia iho ia ia, aobe iiale a ke Aupuni ma keia apana o Hh> : makua nei." A i kuu iohe ana i keia, he inea { |kupaiauaha inaoli ia i kuu manno, i ka nu | hoahanau lako e nokt ai knoi&lii a nēko, a : I heaha ka pomaikai ? oia nae hoi, ua hiki, • laka, ma i heie mai ke Kahukula nui. a hoo- 1 | kuke wale i na kumu i makemake ia e ina- j ' kou, a hookomo waie oia i na kumu Koma e \ kula iioko o ko makou mau Luakini, aohe ou ! ! kuleana, aohe ou wahi lihi iki e hana pela,; ! oiai, no makon ka haie. aka hoi, ina 'paha e ! pau keia kumu no kona hewa paha, ua hiki j ia, aka, e hoonoho ho nae i ke kumu a nia-1 kou i makemake ai, a i ike ui he hana pono, a he noho pono. • Kupaianaha maoii ka nobo ana o na Kuia : Aupuni pa keia Mokupuni o Hawaii noi, ma ! kekahi mau wahi, ua holo pono, a ma. keka-; hi mau wabi un waiho wale ia, eauwana he-: le ana na kainalii i o a ia nei, ma ka apana : mua i loaa ia'u i keia heie maiihini ua i nahaha wale na Hale Kula, a he lepo wale no kahi e noho ia ka Iemu o kamalii, aohe weuweu.a aohe hoi he moonn, e aho puha i ia, he Kuia ia, a ma kekuhi inau apana hoi, 9 kahi hapa o Kau, u me Puna, e auwana [ waleana no kamalii, aohe Kula ia'iiokoo na ; malama chiku,mea e ka naaupo, a ma keia muu apana iioi, aohe hnlekula a ke aupuni, ! ak;i,na na hoahanau ka iiale, o ko lakou iuakii>i hoomana i ke Akua, a e aho paha la ; inainua o ka waiho wale ana i na keiki, he kanaono, a iie knnahiku pahn»e auwana he<-, le ana i o a ia nei me ke Kula ple ia. A ina pahn e.lilo ana keiA ,iioakaka wale ana i ka noho ana o na Kuia Aupuni i keia inanawa, ka llke ole me ka noho ana o na Kula i ke ! kau ia Limaikaika, i wahi kumū e ulu ai,' alaiia, ua makepono keia hoakaka ana a ko oukou inalihini heie. i ke ano a me ka noho ana o na Kula aupuni ma keia Mokupuni o; Hawaii nei.—[Na nn hoahanau nae ka ae ana e hui me ke anpuni ma ke kukulo ana ( i keia mau hale, a komo na kuia maloko L. H.] No Klv, \1ji,,Laiana Makua. He oia mau no ka onawaiiwaii o keia mal kua kahiko o ka pono i keia manawa, aple j 1 oia i lanakila maiuna'e o ka pilikia, o koha ) mai mnu no, he eha ma ke akepaa.a i ka ■ nana'ku i konn heleheiena, he oloolu ninikai,! a he kohu makamaka »o no oia no ka Hawa-! ii i ke kipa aku iiaila. he wuhi haoie heahea ; keia i na maiihini kanaka hana pono, a he hoomakae loa hoi ī na malihini hanohano hannino. O ke ola o kona ohana. he oiuoiu maikai lakou, aia no e noho pu ana me laua kekahi kokua kumu oko Kula Kaikamahioe 0 Waiaiua, oia hoi o Miss Laiana ka laua | fta1Tn»WāT)ī&e-opior _ Ke mai£flld' nefo Mrs. Ijttl*ana s Wkliiue, he I Kufa hanai, <hc mau kaikamahine elima p,y j ba iloko o ko laun hale ponoi, e ao ana, a e | hanai ana hoi i n& pono kino, a me n%.poma- j ikai uhahe, A i kuu nana'ku» e ipaa ana i | keia mau kaikaipahiue ka pouiaikai Iike me j ko na haole, ano, oiai e naViunatnu ana no' kekahi iōKu "mea o lakou i kt»'d;Mi(' rfk<l, &! aik me keia mnu kaikamahine ka hua o ka | pomaikai, ma keia mua aku e hiki mai ana, > ke loaa.— j Haalele au ia Waimea i ke kakahiaka o | keia noonei, eko- j iu daia ka uku, ($3.00) elua iio, hiki i kai o i Kaw*iha«, aia ka o Kiloneei e ku an£ i ke < &wa, htlaymi pil me Ke?. A. Pfcti, a me .ka-1 nn alii\rahide. olaolu ko laUu kino, a me ko-! Inua nobo ana, ikaika no ma ka hann n ka | Haku, a ua iohe au ia A!r. Laiana, he wahi \ Kahnna ikaika keia i ka hapai ana i ka ha- [ na a ka Haku m& kona nui ka ma-: kemake o kanakar iaia, pomaikai maou, ina! pela iike makou a pou oa Kahunapule Hawa-1 ii. ka niakaala like i ka hapai aou i ka hana ■ a ka Hnku, e ianakiU ana no. ke ae mai ke 1 Akua i ka makou mau hana. 1 . | A pau ka oanea ana i ko !aua \vatu Home,: ua oluolu mai o ua o Ker. \. Puli e nlakai. hou ia'u a pae aku mao o o Mahukooa ma-j luna o koaa Ho, a o kuu inakemake nui no : w akti n wahi, a malw, Lc «ahi huoa-|

huiv» mea ho<j ko iaii« t e» ka auanei he oi»lo no. 0 Ka Hm axa 1 Ma2ckoxa. O ka'u mea mua i aka&ka 'l. O kuu ike ana 1 ka Maiau hooi*i pipi, kahi hoiau i ke Akua waie no e poeo Ai mea he AUsau, eia ka he pooo 00 i ka Bipi aanahu, hae, oe, 0 ka meuaa oei a mau waakauloa i kapaia« he M Maiaa".—Aohe uo i hooili pooo āi ka Bipi ilona 0 ua Mainu nei, aka, 0 d* kiwi « a me ka jhtj, oka Bipi kai kau iluna, a 0 ke kino hoiookoa 00 iioko oke kai e kapaka tnai ai, a ua hiki pooo i ui ouiaa oei ke aumaL* i umi kumamaono Btpī i ka wa hi aoi aku, iluoa o Kiiauea. A i kuu ike ana i keia hana o ka Malau hooiii Bipi, he mea hou maoli no ia i ko'u maoao, eia ka, he mea kahiko ia ia Pah ma, Luhiau ma, oia no hoi, ua maa lakou ia i ka hooili Bipi, he kamalii no r Waimea. kahi nana »eia huaolelo, '• Kahookapeke" aohe e oie, a ia'u nae ea, he ui.ea hou ioa, noke aku aka-a a pau ke aho, a i kj hookapeke mea hooio loa 'e hoi a kahi hapa huole Paniolo, oia mea iea okoa aku 00 ia, no ko'u kuaaina loa hoi paha kahi i ka ban* a ke aniolo a liio iho la keia maiau hooili bipi, a me ka hookapel.e a i kahi hapahaoie, i mea hou, a i mea akaaka hoi na'u ia manawa.— Maanei au i halawai p-i ai me Rev. S. C. Luhiau. a me Ruv. A. Pali, a i ke pōeleele ana iho, ua hoi mai au i ka moku, a ua u hoi aku la laua la ia po i ko laua Home. A ma keia wahi ke maqao nei au oka pau jwha keia o kn'u kakau ana i mea na oukou e ®n makamaka o ke Kuokoa, a ke hookuu nei nu ia'u iho e hoi i ka Home i aloha; ia. eko oukou hoa'ioha. i% Na Pali Hauliuli." ma kela huli aku o ke Aloalii, oiai hoi, ua puni 0 Hawii, a ua ike pono iho nei i ko ke Akua loko:naikai. mai kekahi kihi a ke-; K'.ihi kihi, ua ai, ua inu i ka lokomaikai 0 na ; kanmina a kena, aohe mea hoohalahala, a • koe aku. a i ku ia ka makemake īloko 0 ka- 1 hi 0 oukou e hele malihini ia Hawaiiea,: mai malamu ia Mi»ria, PeteTO paha, i mau | wahi akua, a i kahi kea ma ka ai e kailewa 'i, 0 hoaa auanei a uwe waimaka paha i ka ; nahele 0 akn, e malama ia lehova ' a me kona pono, oi \ ke Akua aohe Akua e ae| heje no a hoi anu 1 ka home me ka pilikia oie ; mai kaukai u na makumaka o ke kino a ila-! jla ka pono, aole, ei aku na makamaka 0 ko ■ lehova poe kanaka, e naku a e bahi ko lakou j lokomaikai, a aohe e huhu ia inai, a i ka mea pono iho ea, he 'nuhu wale. j A oia iho ia ka'u mea hoakaka wale aku, ka keia inalihini Kahu 0 iehova i ike pono ; iho nei, no ka pomaikai nui iauna pono ole! 1 haiuwai piuepine me a'u, mai ka hele ana I a hiki wale ika hoi ana ma Mahukona. A | ke aloha aku nei au ina makamaka a me , na Kahu ekalesia h pau loa 1 hanai lokomai- j kai mai ia'u, 0 na wahi a pau a'u i kipa ai a. noho.—Aloha nui oukou.a mau ak'i, a i ku-; ja ka makemake ilokoo kahi 0 oukou e hele j ia Oiihu ea, kipii ae no i Waikane, i kuu wahi, aohe ka hele loa, o huhu au, a nuku ; ia oukou e a'u i ka nanau. Aloha no auanei. Z. PoLI. |