Ka Nupepa Kuokoa, Volume VI, Number 42, 19 October 1867 — Ka Hale Alii Bukinihama. [ARTICLE]

Ka Hale Alii Bukinihama.

Ua hoike inai kekahi inea kakiiu manao o ka nupepa Imiala (Journnl) o Bosetona i kana inea i ike ni no ka Hale Alii Bukinihuma ; a penei kona hoakaka ana : O kahi akea nui e komoaku ana i ke Keena mnbela nui o. ka Hale Alii, kahi i olelo ia, o keleahi ia o na rumi oi loa iloko o Europa. He hookahi haneri kapuai kona Joa, ka laula n me ke kiekie, ma ke ano ratio li* ke, a o ka pale luna iho o luna. o kekahi no ia o na nani lua ole i lohi wale ia a maikai. Hooknlii no hoi moena e uhi ana i ka rumi holookoa. Ua hoopipili ia ke gula, ke silika ulaula, ka vereweka a me ka pohaku mabela ma kela wahi keia wahi. Ua ike ia na huihui gula oeoe no na ihoiho kukui ma kela wahi keia wahi, na aniani nunui hoi a a me na mea nnni inakamae. £ hamama nna hoi mai keia keena aku, he alanui pii akea, e komo aku ai i ke keena Ahaolelo o ke Aupuni, i luluu hoi i na kino kii i kalaiia a ine na kii pena hoi. Ma kela knla o ke Keena nui, e huli pono mni nna i knhi o ke alanui pii, aia malaila ka Kuini Hulahula (Ball-Hoom) nui. Ma kekahi kuU hoi o ua rumi nei, he aniani kilohi hoolookoa wale no mai luna a hala ilalo, a ua pau loa i U ike ia maloko o laila ka poe e pii nna a e iho ana nia ke alanui pii. Ua huiia ke g*ula a me ka ulaula ma na mea hoonnni a pau. Makena ua kii po« haku o luna o na alanui pii, o loko hoi o na keena a me na puka oremola (ormolu), he 300 guinea ke kumukuai o kela puka hookahi. He okoa no kahi e komo hi o na Elele o na Anpuni, nohe nae he nui o na mea hookinohinohi malaila, he wnhi haahaa iho ia a ! me ka loihi, ua uhiia nae i ka moena lole ulaula o na ano i ike mua ia ; a he mau noho loloa hoi ma ua aoao, i uhiia rae ka ili | hooluu ulaula, oia waiho olohelohe waie iho la no nae aohe mau hilinai ; a ma kekahi wahi keena uuku e loaa ai ia lakou kahi e hookipa ia aku ai iloko o ua keena hanoha-j no nui. Ua kahiko ia ke "Keena 1840/ 1 me na kii o na alii hanohano i hiki aku ilaiia iloko o ia makahiki, a me na kii o ko ka Moi Wa-j hine pooiia ana. Ka Emepera hoi o Rnsi?. a me Leopolo ka Moi o Belegiuma, a me ( ka Hoike Nui ma Parisa, a eie na kii peoai e ae hoi be oui i Ua kauiana ke "Keena 1853," no ka nui o n% mea kinohinehi iloko o laila e labe ai' ka m«nao. na ihoiho hoonani o na kukai, na ipu nani kamahao. a roe na mea hoonani, mai loko mai o na Hale Alii o Faraoi t i la- ] \Te ia aku ilaiia me ke kumukuai ole i ka na o ke kaua huliamahi aua o Farani, a mel aa ipo Vase Sereriaoa hoi. j Aia iloko o !aila e kti hookahi ana ke ki- ! aha nam a ka Emepcrd Napoiiooa, i maka-l

ak'i iī $ īea. Moj o Rs?:!43u Nai, a Em«p€r?s» hoi o iaia. i kiah i manao no ita Hoikeike Makahiki o ki ls*>l a me ka 1565, Aia oo maiana o o , nei hiohioaa kaoiana o na aopun! » pii o ka heooa nei. He ftneaire ekoio hanen tto»oi ke kotoako&i i oa mea hoooaoi a pau o o keia wahi. l : a hoooaoia oa noho » ke gub a me ku oiauU. a o oa paia boi i oa kii ka o na'in. aon mea aoena halii hoi i ka iilaaia b<*>biebie. ao m w»hi pipio a pou me veUtreka ponipooi. Aole oohoi i kaoa mai ka o«oi o kf mi 1556." Maloko o iaih ke kii o K* Mea Ihi Kapo Ka Moi Wahine V r iforia a me Lm» na kane ke Alii Con«orta ; k* Vitoa Ema- ! noeia ; ka Emepem o Rusia ; Napo' ona a me Eogrenie ; ki b«awi ana aku o k i Moi Wahine ia Napoliona i ka Papa Hanohano , o ke Gata ; (Garter) na hookahakaha an t a | na'hi maloko o ke Kamape o Mara a n e Hi|dePakaa me Alederasota. O ka rumi i kapaia •• Ka Libare Pio." ;(Library of Bow) he keena hilu keia o ka • nani, kahi keia e kahiko ai i ka io!e no ka | wa e ike ai rae na Moi a me na poe Kiekie o na Aupuni e. A hemo mai keia keena laku, aia he keena hookipa no oa poe mai:j hini hanohano o na Aupuni e. Maloko hoi i o keia mau keena kahi i waiho ai na pahu I kaulana o ka Paviiiona, i hoouhiia i ke guj ia, i mea e hoike mai ana i ko Ge«ki IV | hoomaunauna waie i ka waiwai, a m;u iiio I ka lahuikanaka i ka ilihune. ! Maanei iho ke " Keena Omaoaiao." O | na mea hoonani a pau o keia rumi, he omao- | mao waie no, i kikohu pu u hoi nie ke jjula. | Ua hoopiiiia na siiika oinaomao i kihikoia ! me ke gula ma na paia o keia rumi. oi i iho la ka pepa hale o o ia rumi. A o luo* īho o ua rumi ia. aoie paha kekahi oia auo e iike ai me ia iloko o A!abiona hoiookoa. Maioko o keia rumi e ike ia ai na mea nnni o > ka wa kahiko a me na ipu kumukuai nui. i He mau wahi ipu iiiiii eiua kai hoikeike ia mai ia'u ; aole hoi e hiki ia'u ke koho iho i > ke kumukuai o ia mau wnhi mea iiiiii, he hapalua daia qiaoii, aka, he £3,000 paona, ! (oia hoi he 815,000.) O ka rumi i kapoia u Bo Salunn, u ' Bow Saioon.) E huli aku ana ke alo o keii rumi i ka inaia pua a ke aiii ; he ano po-poe' dome kei:i rumi, a he uUula no hoi nn men kahiko haie o loko. Maloko o keia rumi. e waiho ana ke pakaukau nani a ka Eincpera o Kina i manawaiea mai ai, i hoohaiike ia ke ano )li me ko ka pohaku Kameo (Curneo) O ke pakaukau keia i hookahaha ia oi n:\ manao o ka poe hana akainai o Europa. O ka '• Kumi Nolio Alii," ka rumi imi o ka Hnle Alii, a ma kekahi aoao ke keena kuka. Ma ke alo iho o ka Noho Alii, he noho i uhiia i ke guia a me ka ulaula, oin kahi e noho ai ka Moi Wahine. Ma ke aio iho he pakaukau iaau-rose (rose-wood). A o ko na Kuhina wahi e noho ai, malalo iki iho ia, he mau noho i uhiia i ka ili uiaula. aole nae hemau hilinai. He palaiaha ka No-, ho Alii, i hookui pu ia e na anuunuu, i uhiia me ka moena uiauia. O ka Noho Aiii, ua hana ninioie ia ma keanogotika (gotiiio) a hooiala ia hoi na kaekae i ke gMla, me ke Kalaunu o ke Aupuni maiuna iiio. He Kanope vereveta ulau!a ka Noho A!ii, i hanaia me na mukae gu!a kuuweiu. He Kalaunu nui hoi ke kau ana maluna iho o kekahi puiu uiaula iwaena konu o ka piko o ke Kanope. O ka moena, he 50 maknhiki kona kahiko; oia mau no nae ka nnni. He moena Akiminita ua moena ia, aoie hoi he monia 0 ia ano i hana ia i keia manawa. Ua kinohinohi ke keena hoiookoa a pau i ke guia, 1 hana ia me ke akainai o ka mea hooheeher a me ka uiauia e welu ana, i pena ia ma ka like ana me ko ltaiia ano. Maioko pu no hoi o ia rumi kahi i kau ai ka wati . kauiana a Geoki IV., he 1,000 guinea ke - kumukuai o ua wati ia. O na noho maloko o keia rumi, ua h ma ia no ia no na hoa he kanaha waie no. Eiua no keena no na hana piii aupuni, na wahi hoi e ahaolelo ai, e kupono ana kekahi i kekahi. I na manawa mamua, maanei e noho ai ka Moi Wahine, iluna o ka Noho Ahi, a hoolohe malie aku i ka oleio a na Eieie, a pela no hoi i ka wa e piha ia mai ai ka Ha* le Aiii e na poe Haku, na aiii a me oa poe hanohaoo o ke kuiana kiekie. 1 keia manawa, ke waiho mehameha nei ua keena U, n he mau hora heiu wale no paha ko ka Moi Wahine i hele iho nei iloko o ka makahiki i haia. He nui a nani hoi ke galere i hoomaiamalamaia mai ka piko mai o ke dume. Maanei i ike in ai keakamai o ka poe hana noeau, a me na hana kaulani a na kumu nkamai. E ike ia no ka inoa o kela mea akamai keia mea akamai i ke pena kn, maluna 0 kana kii i peoa ai. O ke " Keeoa OUoalena,'* oia ke keenn 1 hoonmiia me na wai hooluo lenaleoa waie no, na kahiko hoonani a pa6, he ienniena wa!e no, i kikohu ia a awilipuin hoi me ke gu!a. No na mikahiki he kanalima i hiU aku net, aoie he lid>a oana i pena hoo ako. aka, o ia miu no nae ka nani a biki i keia manawa. a me he mea la o ka pau ana ae no ia o ka hana ana a na poe nana i hoomonio kona mau paia. ' E pili pn nna me keia keena ka 4, Romi : Uliali, w nona ua mea hoonani hale a me na kuuweiu mahalo nui ia. Ua mahaio mn ia keia romi no na Ulani i pena ia, ma ka ' like ana rae ka aUbssjta, a he mea pahaohaoia iar e na poe bana akamai. Maloko o keu rumi e ike U ai na pohaku nani mat

'w.i K . •» A: . «> IV*m-» a me ?*•* mei i ijtve p.-> \ mti nui ke kiu.i r.ut. r.a r*:.i i iii-iWi i.% «nai •» k"i P o eiwi b t*-.5s *o» ki» t n t L** an sa r,» a k a nukamae e ae lioiia o u* miu ne:. : - ; i h«i J»a V S: i\ *•'"». k.t Foru. - sa {F-jru:o\ m k;: ka.io k.ihiko t» K«naa a nit» kekahi ti»au mea e ae. 0 k>» kevna a;oa o r.a ahi W»*k.uii oaui. aote i k*aa mai ka bulai> o u keenn He iwakalui kumamawalu kn nui o oi ho eku ma % p-ini k<* pakaukau. E huii iku aoa ke aio o tia puka nukani o iu mun nei i k>ni kapu. a i kaiū ti«u i k<*p.\i.\ ko ka Moi Wahine w~abi h<>« nauo Ua kahiko.a ka lumi i na kii p*?ua. i na anuni kUohī, a me na puka }oie uUoij. 1 ka'u manao. o ka ruuu huhUula ka ru* mi oi aku o ka nani i ! la. a o kt oi hookahi no paha ta iioko o ke Aupum bo!<x>koa o Beritanu. Ma ke alanui p«i :iui e p ! i aku ai a komo. a nia!u«>a pono iho ke Coridoa ' v Corridor) e ponaha īho ani. Maloko o keiā Coridoa, e ku mai ana ke kii o ka Moi Wahii'.e a me ka Haku Aiii Consorta. i kaiaiiae Gih;sona. Ua kukuluia keia keena e ke Alii. noUiia. he rumī Aiii io no keia. He wahi ko ki Moi Waiune e koino aku aku ai i ka rumi huiahula mawaena «ku u k<* papahola. ma knhi hoi e w.*.i»io ana na noho i hana la no ka Ohana Moi. He oka wale no ka papahe'ie. a o ke keena holookoa n pan. ua piha wn'e no "i m me.i nani o Puhoio." Ma kekahi kala okt>a a pau. ne og-ana nui ko h.ī! i mea i piha ai, ama keknhi kaia hoi ke Kanope. E momoe ne ana na noho a puni ka runti, un hoouhi waie n no lakou a pau me n i ili uiaul.i. Elima li:iner» ks nui o rsa kanak.i e piha ai u\ mau r;oho !j. a he e!tii t.iUsat:i hoi e pau iio!*o. Aole kokahi mea e koino iioko o ua ru:rti i«, ke o'e e loaa mai kona l>alota mai ka Moi Wahine inai ; a o ka poe i ioaa mai na haioM, o iakou ka poo i katK.'ha in mni e heie aku wnua om. Maanei e hnwiia ai ua Hiineni houieaiea a me na hana lva!ea e ae i ka wa i niakemake ni ka Moi Wahine e hooiohe. a e ike hoi ia m.iu moa. O ka Rumi Hu!ahu!a, ka Kumi A!iaama Nui. a na ke dcme nui i hooinalamniama iho ia loko. Mn keia keena no hoi e ikeia ni na pa j;u!a mai ka manawa mai o Kaisara a hiki ia \ itoria, a me na mapuna v huokilihuna mai ana i nu ehu wniaia ro>t-, inalua o na poe a pau i Imokipa īa aku maloko o ia ru;ni. a me na kukui A!;u!i;ta hoi i i\e iiīii i : ia.