Ka Nupepa Kuokoa, Volume VI, Number 43, 26 October 1867 — Ka hana a ka Ahaolelo KuiKawa. [ARTICLE]

Ka hana a ka Ahaolelo KuiKawa.

Ua pau iho nei ka han.i a ua Ahaoielonei, a ua ho hoi ka makemake o ka poe lioemakaulii aina, aka, imua o ka lahm i puka mai ai noloko o ka lej»o Hawaii. ua npono paha kekahi, a ua kuihe hapa ; a imua hoi 0 keia poe Lunamakaainana, heaha la ka iakou ? o ka omau ia aku no paha o ka hapa nui o iakou me he kaa kauo la inahope o ka mea nana e huki ; a me he uhu hahai ia 1 kn uhu i paa i ka pakali a ka lawaia. Owau keknhi noloko mai o ka puhaka Hawuii, a owau no hoi kekahi kuieana i ke koho balota ana no ka apana a'u e noho rypi. Ke ulu nei iloko o'u 'na ninau elua, a me kekalii ninau e ae. 1. Qa hookahi anei keia Ahaolelo Kuikawa ms ka Ahaolelo o ka makuhiki IS6G i hala ? 2. O keia Ahaolelo Kuikawa, he okoa no anei ia ma kona ano kuokoa ? Ke hoohui nei au ia laua i ka'u e kamailio nei. Ina he oiaio ka ninau mua, alaila, ua kuleana no keia hele ana aku nei o na Lunamakaainana i kohoia e kela makahiki; akn, eia ka mea kahaha ioa, ua uku ia ua poe Lunamakaainana nei i ke knu Ahaoleio nona ka baloti he 5150., pakahi ; a ua uku hou ia iho nei no hoi no keia Ahaolelo nna, he pa 5150., no in lakou a pnu. Ina un hookahi keia mau Ahaolelo, alaiia, ua iawa lakou ia uku mua ia ona,a e hana lnkou i keiu me ka uku ole ia mai, a pela au e npono ni i ko'u Lunamakaainana i heie iho nei. I ka nana aku, ua kaheaia keia Ahaolelo Kuikawa ma ke ano hooknhi me ko ke koho mua ia ana, a i na pela, alaila, ua kue keia Ahaoleio ana i ke Kumukanawai ma kahi o na uku ana i na Lunamakaoinana. He uku pau ko na Lunamakaainana he $150 no ke kau Ahaolelo. a pehea hoi keia a oukou e na Kuhina o ka Moi e hoomaunauna wale mai nei i ke dala o kn waihona ? Ua kuai anei oukou i keia mau aaia i mea e ko ai ko oukou makemake ma o na Lunamaknainana no keid Kuikahi ? Aoie oukou i noho mai he mau Puuku hoopono no ka waihona, ua. hke oukou me ka Puuku pono ole i oielo ia ma Luka 12:1. Na keia mau uku ia ana eiua, i hoike hou mai, he mau Ahaolelo okoa no iaua eiua : a eia hoi keia lauwili, a nawai hoi i barota hou aku nei ia lakou e hele aku i keia kau Ahaolelo ? Ua kahea waie ia mai keia poe e heie aku me ke pihoihoi a me ke kumu ole o ko lakou hele ana mai ka poe aku nana i koho. Ka pau ae la anei keia, a o ka iawe j>iu loa ia aku paha o ko makou kuiena koho ? ua hooneie mua ia iho nei kn hapanui o ka poe koho, a o makou hoi na wahi kakaikahi » koe. Peia iho no anei e hana ia mai ai ke koho Lunamakaainnna aoa ma keia hope aku, o ke kauoha ia mai o na wahi kaa mua o keia mau kau Ahaoleio, e hookomo aku i ke kua o na hipi kauo ? Aole paha, no ka manao paha o oukou e na Kuhina, o lohe wale ia, a o kolekole wale na noa n oukou i uhiuhi wale ai, a nolaila, i wikiwikī ino ui, o haule ka oukou hoomakauiii i lolii loihi ai oo na makahiki he nui ioa ? O ka iua keia o ka oukou hana nna me ke kuo i ke Kumukanawai iloko o keia Ahaoielo Kuikawa. lna ua manao oukou e

kahea i Ahnolelo Kuika va. a e kahea am i ka ianui e koho aku i mau Lunamakaain:!na. he p*?no r.o ke kahea mahio o k»; Kuniu. kaniwai e pr;i ana no ke k.>ho Ki f r.;a ana. ma ke ko: wa!e mn i m»M e hoopnho ai i ke Ji!i o ke Aupun; uuku o kihi dala. He pono anei e punuku ia ka !eo o ka lehulehu ma ke kahfa pipuahu.'u 'oa :a o k* Ahaolelo. rre ke kukakukii mua o!e o ka peenana i koho me ka mea a lakou i koho ai ? He pono !oa no na an? mnkua a pau.e hoike mai ma ke alo o krna mau keiki i kaka mea e hana mai ai ; a peh oukou e ka Aha Kuhina e hana ai rae ke aknhe'e. olu. olu makou i ka mnnao naauno o ka Lunamakaainana o W*iia!ua, " be p*>no no e ku« kakuka loihi ia, no ka mea. he 15 makahiki a na Kuhina i kuka ai a i ka lro lahui anei na Lunamakaainana he pono ke wikiwiki ia. a me ka upoi ia mai e ka inikio» o ka olelo a na Kuhina ? Owai la ke Akua Ahuluh'ilu o ka mauna, a oukou e na Ku« hina i makau ai, a i hoomakaukau hikiwawe ai oukou e kahea i keia Ahaolelo ano kue i keia mau pauku elua o ke Kumukanawai ? Ina he pomaikai o ka iahui keia Kuikahi Haawi Like. alaila. e ike ana no ua lahui la i koni pomaikai, aole no ia e hoole aku. Aka, o keia hana loielole ka«lua ole iho. me he mea !a he ino e hiki mai nna ma keia hoj>e aku i o knkou. Na ke au e ko mai, a na ka m.ikani e kuehu mai. Owai ka mea makemake mua o keia mau aupuni e hana nei i keia 44 Kuikahi Haawi Like ?" O ko kakou nei wahi Aupuni nnei? a o ke Aupuni paha o Amenka ? Ma ka ike ana i na olelo a ke Kuhina o ko na aina e, ua 15 ka makahiki ke kukakuka ia ana e na Kuhina o keia Aupuni no keia ano ; n ina pela, no kakou aku nei keia iini i.ui a me keia koi aku i keknhi Aupuni nui o ka honua nei e hana Kuikuhi mai me kakou no na pono kalepa. Ina pnha e hana ana oukou e na Kuhina me ke akahele, me ka minnmina dala o ka waihona. nlnila, o ka pono loa i ko'u manao, na ka Ahaolelo o Amerika Hmpuia e kuka mun, a ina lakou e npono nnn. a me ka J\> residena. alnila, o kakou ka Ahaolelo hope. Ina e hana nna keia Ahaolelo mahope iho o ka aponoia ana o keia Kuikahi Haawi Like e ko Amenka, ina ua komo aku no ka hnnaia aha o keia Kuikahi i ko kakou Ahaolelo o .ka M. H. IS6S ehi ki mai ana, hookahi no lilo ana me ka lilo ponoi oia kau Ahaolelo, aole hoi keia lilo nui mau wale ana, no na dala he iwakalua tausani. Ina paha e npono ole inni ko Amon'ka i keia Kuikahi mahope iho nei o keia hooholo ana a ko kakou Ahaolele Kuikawa, nlnila, o na dali: o kakou i liio iho nei, he mau dala ia i komo iloko o ka pahu kupapau, a ua hookuu ia i ka hohonu o ka moana lipolipo ; a he dala nnei ia i lilo pono ? aole, un iike ia me ke kiola wale. Heaha no hoi ka piiikia ? ina e wniho ia no a na ko kakou Ahaolelo e hiki moi nna e hana ? He mnkan anei oukou e na Kuhina i ka leo o na knnaka naauao e wehewehe nei ma na nupepn no keia Kui. kahi ? Malia he kue kekahi poe, a o kekahi poe no hoi, he npono no ; n heaha hoi ka he. ; wa ke waiho akea ae ia Kuikahi i ke alo o ka lehulehu i mea na lakou e noonoo nui ai, a i mea hoi na ka poe e hana baiota ana e haimnnao ni imua o ka poe koho ? E noonoo loihi loa anei na Kuhiha, a o na makauinana hoi ma o na Lunnmakhainana la, e hookikina wale ia no lakou e na Kuhina ? Ke olelo nei ke Kuhina o ko na aina e, aole e n<; ia kekahi hoo'.oli. e hooholo loa no • pela, a i oie, e hooie loa no. Heaha ka ko na Lunamakaainana kuleana like iloko o keia Ahaolelo o ke knhpa ia ana mai ? Na* ni ka paa o ka nuku o na Lunamnkaainana ma ka puno huololi ine he puaa kalua la. Ua ane I.sabota paha ka'u e kamailio nei no na hana a ua Ahnolelo nei, a pela io paha. Aka, ia oukou e kuu hoa lahui Hawnii a pau, a ia oukou hoi e ka poe koho balota, aia iloko o ko oukou koho hou ana aku ka pono o ka lehulehu, ina ua koho oukou i ka poe kupono, nno kuokoa, alaila, ua pono, aka, ina e koho kuhihewa hou oukou e like me ke koho ana i kekahi mau Lunamaka. ainana ma ka barota o ka makahiki 1566, ua hoohilahila ia oukou e ka mea a oukou i koho kuhihewa ai. Eia kekahi mau Lu« namakaninana kupono ole ia oukou e koho ai ma keia ka u balota ae e hiki mai ana. 1. Mai koho oukou i Lunamakaainana i ka mea e noho ana nialalo o kekahi oihana aupuni, e like me ka Lunakanawai, Luna Makai Apana, Luna Ohi, Luna Helu, Luna Alanui paha, no ka mea, ua paa lakoumalalo o na leha ana, na alakai ana, na koi ana a ko lakou niau poo.oihana. 2. Mai koho oukeu i ke kanaka inu rama, a ona mma no hoi—lloko o ke kau Ahaole. lo o ka makahiki JS67. ua pau i ka inu rama, a ona rama ka hapanui o na Lunama. kaainana, a i kuu iohe mai, aole no i kau. na na wahi Lunamakaainana i koe me ka inu ole. Ua hoohilahilaia ia hana ia oukou e ka Apann nana ia i kohoaku. 3. Mai koho oukou i ki mea a oukou i lohe ai i kona ano hoopiiimeaai wale aku, e kaalalo ai i ke Kuhina Waiwai i wahi Oih«*na Luna Helu. a Luna Ohi pahn, aoie hoi i ka mea hoopilipili aiii, no ka mea. o oukou no ko iakou mau alii nana i hoouna aku e komo iioko o kela Hale Hanohano e malama kaulike i na pono o na aoao elua. ! 4. Mai koho oukou i ka mea akahiakahi I loa, o hoolehelehe kii auanei, a o pioo ka | noho ana kuaaina me ka ekemu ole. | E makaala nui kakou i ka poe oia ano, a | mni koho ia lakou, ioa be haok», a i na he i kanaka. O kumakaia auanei ka poe oia ano i ka pooo o ka lehulehu. No lakou ka isaia i olelo iu=*i ai, »• Aawe ka poe kau i

rra kaniwai h<".v3, amc ni Kakauo ci<> i kakau » ke kekee. ' Eia pah* kc ano o n* mea a kakou e kobo »i i Lunimakaamann no k*kou i keia Fcbcrain. M. l^t>S1. E koho i kan.ika naniW> i k" » e Ku« makauawai. c ooho a:w me ka Oihana Au* puni o>. 2. E koho no i ke kaf»k* n»««ao » ku i ke Kuinukanawai, i ike n«t in o oukou kom\ ano kuokoa me ka hoopon* ; a he paa hoi kona niauao e like ro« kana mea i olelo ai mnmos o kona kohom an<i. 3. E kohonoi ke kannka naauao i ike nuiia e oukou kona aloha io iā oukou. aole hoi ka mea makekau, a hoolealea maka. 4. E koho no i ke kanaka naauao inu ole, a ona ram« ole, a oukoa i ike ni, a i lohe ai no hoi. C. E koho i ke kanaka naaaao ha«pule io. Ina ua puni ka aina ina Lunamakaai* nana o keia ano, pomaikai keia kau Ahaoielo. O ka'u keia, ao ka oukou no koe. E nmkaala no oukou i kem, ina he makatnaka piii loa ia oukou ka lauwiii mua a oukou i koho mua ai, n»ai hoomakamaka oukou i ko kakou mau pomnikai e kuai aku ai i m«?a e hooko ai i Uona iealea inu rama, aole no hoi e hoomakamaka aku inia i kumukuai e kuai akii ai no kona pom»ikai iho. E ao kakou i ka hana kuokoa. a he pono kakou e nnna aku n»;'.|una o ka mea « aloha nui nna i ka lehulehu, a i:tia kakou e hoomakamnka ai, a he pono kakou e honuna iaia i hiki ai iaia ke noho aku iioko o ka Ahaolelo i utvao uo ka 'ahui. Na ko oukou hoa koho barota e noho ana i ka aina kukui pio ole. Makaai.na.na. Hawaii, Oot. 9, 1567. [L. Hooponopono. Aohe iku like keka. hi mau manao i hoopukaia īn-iluna me ko makou.]