Ka Nupepa Kuokoa, Volume VI, Number 46, 16 November 1867 — Ka ike ia ana o ka aina ma ka Welau Akau. [ARTICLE]

Ka ike ia ana o ka aina ma ka Welau Akau.

Ka pahpala a Kap. Long ia H. M. Wini, e kfxikaka aiiai ke ano o ka u.ina. Iloko o ko'u manawa e holo ana i ka Moana Anu Akau iloko o keia kikina, aole au i ike raa ka Palapala Aina, i ke kii o keia aina a'u i ike iho nei. Ua ike mua ia aku la keia ainfi e ka moku Nile, mn ke ahiahi 0 ka lu 14 o Augate, a i ka hora 9} o ke kakahiaka ae o kekahi la, aia ka moku o makou he 18 inile ka loihi mai ka Ine Komohana mai o ka aina. Ua ike pono ia ka la, a ana ae la au i ka latitu o ka lae, he 70 ° 46. Aia tna ka lonitu 178 c3O Hikma hoi. Aohe i uhiia ka aoao haahan o ka aina e ka hau, a ua oinaomao mai ke nana aku me he mea la ua uhi iu e na me* ulu.—Ua holo uka makou i ka aoao hikina o ka aina i ka la 15 a me ka 16, a ua hookokoke iki aku no makou ma ke kauwahi, he 15 mile pahn mai ka aina mai. Ua malie loa ke ea. a oluolu no hoi i ka la 16, a ua ike pono aku makou ia waenakonu o ka aina a me ka aoao hikina ; e kokoke ana iwuena konu, oia k;i lonitu IS0; aia he mauna me ka luepele pu i ike ia. I ke ana ana, ua loaa no he 2,450 kapuai ke kiekie. Ua ike pono loa ia ka lue hikina oka nina, a ua kapa nku hoi au i ka īnoa o keia lae hikina, o 4, Lae Hawaii." Aia ma ka latitu «kau 70° 40, a ma ka loniiu koinohana, 178° 51. He mea hiki ole ke hiy aku 1 kn palahalaha o ka nioa a hiki aku i ka akau loa, aka, e like no me !%a nui o kahi a ka maka e ike aku ai. Ua ike nku no ma* kou he mau lalani Kuahiwi e moe ana a naio !oa aku i ka akau.

O Liuteneana F. Wamnageh o na Aumoku o Rusia ( om ka mea naua i hai mua mai i ka ike ia ana o ua aina nei, i ka makahiki IS4O. A peia no hoi me Nisene Kolume, iioko o na makahiki IS2O a hiki i kn 1824. Ua lohe mai oia mai na Tikukasi mai, he ike aku no ka iakou ke hiki mai na ia malie loa o ke Kau, i kekahi aina e waiho mai ana ma ka akau aku o ka Lae lakana. I ka wa i iauna ai o VVaranageia me Hainukai, he alii paha oia no ka pae Tikukasi, ua ninau nku oia i ua aiii Tikukasi ia, ina paha he aina kekahi ma ka akau aku. maluna aku hoi o ka huina aouli—l mai ia oia, he aina no i ike ia e iakou. Ke hiki mai i na 1« mnlie, he ahuwale mai no, aka, i ka Hooilo, aohe e ike pono ia aku. 1 kekahi manawa no boi, he pu-a Keinadia kahi i puka mai, mai ia wahi rati maluna o ka hau, ua hoohemu bou ia aku nae iakou e na iliohae a me oa kanaka hahai holohoiona, a oia pu no hoi kekihi i ike i ko iakou holo loa ana i ka Akau. llokoo ka Aperiia i hala keia ike ia ana. Ua aiualu aku oia ī ua pu-a Reinadia !• maluna o kona «raa i kauoia e oa Reinadia eiua, a hiki i kahi i atsiia mai ai lakou e ka hau nahaha. O kona manao, aole kela mauna he mokopuni, aka, he aina nui maoli no e like me ko lakou aina. Ua olelo inai konm makuakane, i kekahi mai»wa mamua, ua alualu aku kekahi alii o na Tikokasi a me kekahi poe e iho t ilokoo kekahi mau tvaa ili nunui ī kauoia e na Rci-

na<fi3. aoie oae lakoo i hoi hou mai. Ma* nao no hoi ia. ua noho ia no la mau wahi ma Ilti akaa loa ena kanaka. Oko lakou mea i manao wale ai pela. i kekahi mao roakahiki mamua, ua loaa kek*hi kohola a»* ke i pukapuka i ne īhe i h»naia kahi oioi no ioko mat oka p«p*pohaku. O keia »00 ihe, aoie i hana ia e oa kaoaka o ko lakoa wtbi iho, a noUib, ua manao iraie a na oa kanaka paha o ka akau lo«. Ala ka oaoaina aku i ke aoo o km ain», ua manao wale no o Kapena Looa. ua noho ia no e aa kanaka. no ka mea, be. noi loa na Elepnni 0 kai ma ia mau wahi, a he oi ioa ae hoi ka uliuii o ua aina la mamua ae o na kapakai o Asia. Ma kekahi wahi lae uuko ma ka hema aku oka Lae lakan*, aia he puu pohaku nui. Maiuna pono iho 0 keia puu pohaku, aia he mau puu oioi, he mau kia«pohaku hoi he nui wale. O kekahi me he puu piramida la, a o kekahi hoi he ano huinaha, a he poheoheo hoi kekahi puu inaluna iho. Ca nana pu aku laua me Kapena Pilipi o ka moku M<motiktlo, 1 kekahi ahua eleeie nui mnluna 0 keknhi puu, a ua manao wale ia he lanahu maoli no. Ika wa i papa pono iho ai k* h, ui anapa mai la ka linahu, a me he mea la he miie ka loihi. a he hapalua mile hoi 'ka plahalaha. Mai ka lonitu Hikina 175 a hiki i ka 170, aole loa he wahi alina o na mea ola maloko o ke kai. Aohe i ike ia ke Sila. ka E!epani-o •kni, ke Kohola a me kekahi mau mea e oe no hoi. Ua uliuli ke kai e like me kahi lipolipo loa iwaena o ka Moana Pakipika. A he 15 a hiki i ka 1S na anana o ka hohonu 0 ke kai, oiai he 40 mile ka mamao mai ka nina mni. [E nana nku na p»>e i aoia ma ka Palnpnla Aina, i ka latitu a me ka lonitu i kuhikuhiia m,n, a e ike no iakou i kahi i waiho ai keia aina hou .Luna Hooponopono.]