Ka Nupepa Kuokoa, Volume VI, Number 46, 16 November 1867 — He Kaao o Hesana. [ARTICLE]

He Kaao o Hesana.

HKLU Ua ha!a ae na la eha, ilee ia aku la ka holo ana mni o kekahi moku, a mai luna mai 0 ua moku la i lele mai ai o Bahtda a koleoke i kahi a H.sana ina e nono ana, haule iho la oid i ka honua, ine ke knu ne o kekahi liinn i ka lae—Ulelo mai la ia, M E ko; makou nei Haku, ua makaukau ka inoku no ko kakou holo ana aku, aole he mea nana e ! keakea mai ko kakou holo ana aku, no ka mea, ui pau loa na ku|/ua o ke kai i ka lu-1 kuia, a ma ke aumoe ana o keia po, e hele ! mai ai Ka Haku Aīii o na Feare nie kona \ poe koa, e kokua mai ia oe." Hohola moi | la oia i kona mau eheu, a kaikai ne la ia • lauii iloko o ka lewa a hiki i ko laua kau ana iluna o ka moku, aia hoi, hoea mai ia na poe luina o luna o ka moku he mau keko j nunui eono, o lakou wale no na hookeie o i . ka moku, aohe poe e ae. Ko lakou nei ho- j ; lo aku 1a no ia a hiki iwaenakonu o ka moa- j na, nia hoi, hoea mai la ka mahina, a kona- j ; ne mai la kona maiamalama i ka ili o ke | ; kni, me he hau la i hoholaia iluna o ka moa- | na—a oiai ke Alii Wahine o ka po e kiola j j mai ana i kona ir.alamalama i na kihi o ke ' aouli, aia hoi, pua mai la kekahi mea me he • 1 14 opua la no Kumukahi e kiei mai ana ma-> i luna o Haehae," a i ke kokoke ana mai, ikeia aku la ko lakou mnu hiohiona a pau ! he poe puali o na kaikamahine opiopio e le-! j le pololei mai ana i kahi a ka moku e nm- ! niau Eei i ke kolokolonahe mai a ka " welelau malanai." Ua piha ka lewa i ko lakou mau ieo mele honehone, a oih mai !a no hoi ! he kaikamahine i hoaahuia i ka aahu keokeo mai loko mai o ka puulu kaikamahine me ka mea kuolo knni ma kona lima, a lele pololei mai la iluna o ka moku, a pela i ha-' hai like mai ai na poe kaikamahine a pau, o kekahi kaikamahine mahope mai o kekahi.! N'a ka leo hoene o ka pila, a me ka leo mele o na kaikamahine i hoala mai la i ko He» sana ma manaka poiuiuhi i ka biainoe,a na-' na ae la i ke kupanaha o keia leo nana e hoala nei i ko laua hiamoe. I ke kau ana mai o ko lakou alakai iluna o ka moku, aia hoi, aole no kona mau nanaina a pau, a me kona mau helehelena he mau mea mahhini i ko Hesana mau maka, aka, o na hiohiona no o kekahi o kona mau hoa'loha, a he mea hoi i launa pa me ia mamua—Nana aku ia o Hesana iaia me ka i ae iloko ona, o na maka o keia kaikamahine opiopio, ua īke mua ia no ia e a'u, aka, ke haohao nei nae au i kahi a'u i ike hope loa ai iaia. Aole i liuliu iho kona nalu ana pela, maopopo koke iho !a iaia kona wahi i ike hope ioa ai i ua kaikamahine nei, nolaila, hoopuka ae la ia i kana oleio noiau penei: " 0 ka lunamanao o ke kanaka naauao, ala- . kai no ia i ke alanui o ka mahaioia. * He mau minute i haia ae. aia hoi/ hooponi ia . ae la ka moku e na poai ooa puali kaikamnhi- ' ne nei, a peia i hoio aku ai ka moka me ko- ; na lei alii e pohai iho la mal'ina on«. i hoo- | hiwahiwa ia hoi ka lewa e ko lakou mao [ leo meie. : Aoie no paha i poina ia kakou ka manu

nunu keoWeo a ka luahine 'iihune 1 malama ai. a o ua manu nanu la i hoo'uio ii at c ke nhi o na Feire i kaikamahine opiop.o, oii no keis i !e!e niai ai me kona puali puukani opiopio. \a Ka Haku © oa Feare i ho-a-la ae iaia mai kona hianioe ae, a hoeiako aku ai hoi iaia tne keia pua>t kaikaenahme,. me ke kaouha pa aku iaia e alualu >ku oia mahope o Hesana m.», a loaa la tna ka moa» na o na uiokupuni Uhane. Aoie no hoi i hala ae he hapalua hon mahope iho o keia manawa, i»a hoi, hoea mai la ka Haku Alii o na Feare me kooa puah koa, aole uo ī nui ioa iakou, aka, ua lilo nne lakou i mau ribine nana i hoomaikai {oa ae ka papaie o ua Hesana ne». Pela ko He&ani hoio ana aku me ka hi« wahiwa maiuna o ua kai Kupua nei, a i ke kokoke ana *e i ka pawa o ke ao, aia hoi,, ua kokoke loa aku la iakou i ka mokupuni mua ioa o na mokupuni a pau, a \ ko iakou ku ana aku ma ia wahi, aia hoi, ua meha loa ke kuia, "aohe lele pueo," a o ka oiaio, aoie loa he mea kino i ikeia maluna o ua inokupum ia, no ka mea, ua luku aku o l)<isana ia lakou me ka luku nui lou, aoie oia i hookoe iho i kekahi mea kuio maluna o ka mokupuni, a ua haaleie iho ia iakou i keia mokupuni, a ua heie nui aku i ka iua o na mol.upuni. Ninau ae la o Hesana i ka Haku Aiii o na Fcare no ke ano o keia nalowale honua o na nkua o iuna o na mokupuni, a me ko D;isana ma wahi i heie aku ai, alaiia, wehewehe mai ia ia ia He«ana ma i ka i ana. Ua nnai iho o Da«anu ī keia wahi, a uia iakou i keia inanawa i ka lua o na mokupuni kahi i hoomaka ai i ke kaua me na enemi, nka, mai kuhihewa kakou ua pau ioa na enemi o mokupuni ī ka lukuin, nia no he mau mana kiiokiio i koe, e waiho ia iioko o kona iepo. Aia a hehi aku oe iiuna o kona lepo e ike auaneit>e e uhi koke ia ana ka mokupuni hoiookoa i ke kai, a o ka mea kilokiio hope loa ia e ike ia e oe maluna o keia mokupuni. A maanei inakou e haa. leie ai ia oe a me Soda, a na kou ikaika e hoopakele ia oe iho, a me ka mana a Mamiona i haawi mai ai ia oe. la wa ia, iawe aku ia o I3alada ia laua a hiki iluna o ka niokupuni, a o na kaikamahir.e hoi, kuehu inai la lakou i ke nla o ka mura a me ka aloe, a puia pu ke kuia i ke onaona,a iloko o na hipuu mokumokuahua a kealoha i haawi mai ai lakou i ko inkou aloha hope loa no Hesana ma, no ka men, ua minamina nui lakou i ko Hesana hele ana aku i ka inokupuni i paa i na mea kilokiio he nui, a no ka mea no hoi, ua ike e iakou i na pilikia e hiki mai ana maiuna ona. Oielo hope ioa mai la ka ILiku Aiii o na Feare ī ku i ana. " 0 hele me ke aio. ha, a na'u no e hoouna mai i kekahi kokua nou, a e kupaa hoi oe i na hoowaiewale e ae, e iike me ia i papaia mai ai ia oe i kinohi." Malama iho la o Hesana i keia mea iloke 0 kona naau, a haeie aku la laua. A hiki 1 kekahi wahi oneanea, nana aku la o Hesa« na, e ku ana kekahi papa i kakauia i na huaoielo ano e, nana pono loa aku la o Hesana, aka, aole nae he hiki iaia # ke heluhelu, noiaila, iini nui iho ia oia e ioaa ke ano o ka mea i kakauia maluna o ka papn, me ka naiu ana iloko iho ona—Aoie i liuliu iho, hiki nwi la o Soda ma ko Hesana wahi e ku nei, a nana ae ia no hoi oia i ua papa ia, a hookuikui aku ia i na hua i kekahi a me kekahi, a he manawa loihi no hoi kona i nana ai i ka mea i kakauia maluna o ka pa< pa a hiki pono ai iaia ke heluhelu—A loaa pono iho la ke ano o ua mea la ia Sodn, e kona wa no ia i hoomaka koke mai ai kona haaluiu, a hooho ue la me ka uwe nui i ka i ana, ,4 E Bidta! E Bidia ! E kuu kaikuahine aloha ! I hea la e hiki ai ia'u ke ioaa hou oe? O kou inoa aioha, mahea la aanei ia e kapa hou ia ai, no ka mea, ua waihe mai ia ka.inea ike o'e ia i kona hahnu ana maluna ona i iaau hahau ikaika !" Uwe ihe la eia a hiki ī kona mauie ana—Lawe ae U o Hesana i ka wai a pipi iho Ja inaluna ona a nana iho la oia i kana aikane me ka luu< luu o ka manao,—"E Soda, e Soda," wahi ann, " ke hoomaka mai nei oe e hoeha mai i kuu puuwai me na īhe weia o keaioha hoa« hanau. E hooiana i kou manao e kuu kai. kaina, a e hai mai ī ka mea i hookupouli ii ai o kou noonoo." I mai la o Soda, " E naoa aku oe i kela papa i kakauia, a e heiuheiu hoi i ke ano,' a oialia o oe pu paha keknhi e hookui ia mai e na manao haliaiia aioha no ia mau buao< ielo walohia—Nana hou ako la o Heaana i ua papa la, aka, aoie nae he hiki iaia ke he< luhelu, aiaiia, olelo aku ia oia ia Soda, <i Ke ike nei au i ka papa a ine ka mea i kakauia aka, aole naeī hiki i ko'u naaoao ke wehewehe i ke aoo." " He oiaio kau e ke alii, no ka mea, owau a me ko'u kaiknahine wale no kai ike, a i ao ia hoi i keia oleio, a i na paha he ahonu ko ka Mea ike oie ia e hoike mai ia oe i ke ano, aiaiia, oa oe. M n £ bai mai e ko'o hoahanau, a malia e hiki ana no paha i ko*u ikaika ke huii i ioaa, a i oie ia e latre pa i na ehaeha o ka manao e like me oe. No ka inea, o kon

aupum. o ko'u aupwn» la, o kou Uhuik»nakn. o ko'u .'ahuikanaki i«. a o kou nu. kua, o ko'u makua h«>t u. a o kou hoahtoau, o ko'u hoahinau ja.'' ia Uua e kanft«r!tr» aat ptla, loho »ku ta ka owe #na rr»«i o ke kai t ho<>h%«!ultt ia ana ena a!e poi pu ok» mewina. Oaka maī ia no hoi kn uila nu» ma-ke ha-»-ka-U--oi» oakolo inai !t ka leo o U h«ktu mai nm p»ia roai o ka iewa. e kani umm mai ana i ka weleiau o na ao, a nakoioaku ia ma kela kihi oka lani. Hoea mai (a na ao "Poonui o Anahola," a uhi ae la i kn !e\r.\nuu a aoie i enio, hau!« pakaknhi mai !a na pokaua nunui ine h« maa kuiu hau pan i\ i!oko o ka hoomaka aoa o ka Hooilo—Aole t Ihn !iu iho mahope o keia manawa. kikiholo mai ia k* haule ana o ka ua lokuioku, a huai mai !a oa waipuna o ka iani i n* w.tt puiiani ikaika.a o oa kiowai kekahi o Kulanihakoi i hamama mai»ia i ko iaknu waha e luai mai i kona wai iiuna o ka mokupum a Hcsana ma eku nei. Ooloku !.i ni ale peiio o ke ka\, a kopi maki la i na ki'emaka jxnh kahakai, a hoomaka mai !a hoi U* wai e halana i!una o ka aina. Olelo aku la o Hesana \n Soda, Pehea la oe e kuu iioahanau, o keia mau jx>tno a kaua ? ikt» nei, aole nnri la he mon e pi!i« kia ai kou nianao." Oielo mni la o Sotln, " Aohe o'u makau i keia mAu mea, uo kn mea, ke ike nei au. o mea a pau no kvui manawa, he mau mea hooninWaukau wale no ia i ka mea naau kainalii, e like me ko'u mahaww ekolu makakiki i hala nku nei. Aole no hoi o'u makau, no ka mea. o <»e pi no kekahi me n'u e noho nei i keia manawa." Ke ikaika loa mai ia ke kohe aim a k.i waj, a ke holomoku mai la na mii nui o ke kuahiwi iloko oke kni. He weliweli ke ikr aku i na alina o ka ino i ike ia imua o laua. 0 keia pnpa i kahakahaia iho maluiiu i nn huaoieln, oia waie imanuo nui ai. Lnlau aku la oia i ka papanuneune tuai ia mai kona wahi i kakiaia ai. Hemo mti ia ka papa, a hii ae i.i n Hes.ina ia mea.-a ia wa koke no hoi i huahuai ikaika mai ai na wai oka honua. Hal.ma ae !\ ka uina . a puni, u o Soda ka mea n iaua i h!o mua 1 ; ka waikahe, aka. iaia e lawe u uua e ka wni, kahea aku ia o lk'sana iaia. " K ki» , koo niai oe i kou lima i ka welau o koi i lala , iaau nui, n e hoopia ioa ia mea a pia, aka, aoie i paa pono loa mai ko Soda luna i kn lanu, aiti hoi, ua hookaawuie e iu aku ia 111 , e ka ikaika o ka wai. Leleaku la o H<?snna iloko o ka wai e la. : vve la ia Soda, noie nae i ioaa aku, no ka mea, ua hala loa aku la kela iloko o k.i iiiotana wehiwehi, a na na nnlu p<iipu i lumilu- , mi aku »a Soda iioko o ke kai, a pela iho la oia i nalowaieaku ai mai ko Hesana inaka aku. O llesana hoi, nu ae la oia i kahi mnloo ,e ku iho ai kona mau wawae, nka, aole i loaa iki he wuhi e hoomnha iho ui i konu , mau kapuai, no kn mea, ua hohonu ioa ka wai maiuna o ka aina. Liio iho ia kahi papa a Hesana i paa mai jai i wahi lona nona e iana oi iluna o ka ; wai. Ke poi mni ia na ale i kona mau pnpalina, a ke puke mai la hoi na ehu wni i : kona wahi lona. liuna & iiaio no ia e koia j nei e ke au, a e iumiiumi ia nei hoi e na ; aie, aka, ua hooikaika ne no ia e hoop&keie 1 iaia iho mai ioko mai o keia niau poino. ! Hoomaka mai la kona mau au e lolohi, no ka nui o na ale e iumiiumi nei iuia iloko o ke kai, a ua aneane no hoi oia e paupaua* ho. A iloko o kona manawa i oneane aie luhi maoii, hapai ae ia oia i kana pnhikaua iluna me ka ohiu ae iluna o na ale. A ia wa no hoi i ohu ae ai kekahi ineu , malalo ae o Hrsann, pii mniie oe la k».-ia i mea a nui, a like me he inokupuni nui ia i ; noho ole ia e ke kanaka, a ma k .kahi aoao o ka mokupuni, aia hoi, e moo loln ana ke> 1 - kahi kanaka. Ua ioaa ia Hesana kahi e ku ai n koua ,mau wawae, a hele aku ia oia ma ka ili o keia honua hou a i kahi a keia kanaka e ; moe ana, hookokoke aku la o Hc*ana iaia, a hoaln uku la, i ka i ana. •• E ka tnea e ! moe nei, e aia ae oe, nuhea In kou lahuikanaka, a auhea hoi kou wahi e noho mau ai, , ma ka aina paha, a ma ke kai paha ?" ! Aia ae ia ka mea e hiamoe ana, n nana jae la ma o a rotanei, a ia manawa oia i hoouna ae ai i kekahi leo m iauna ole, a holo kiki aku la iloko o ke kai. (Aole i pau.)