Ka Nupepa Kuokoa, Volume VI, Number 47, 23 November 1867 — NU HOU KULOKO. [ARTICLE]

NU HOU KULOKO.

| Oahu. | Kk Kl'Hina Kalaina.—i ka Poalua iho ; nei. na knu aku ke Kuhinn Knlaiaina inalu- ! na o ke kuna Kamaile a ua holo aku i Moloi kai. j Ka moi.—Ua lohe innu ia mai no ka olu- . o!u o kona oia kino, a ke maikai mau ia no. : E hoi koke mai nna paha in maiuna o kona ; kuna i keia mau ia iho. O* Ma ka aoao eha o ka pepa o keia ia e loaa ai i ka poe heluhelu kekahi paiapala ano nui a naauno nona ke poo " Ka Baibala , ka Lunakanawai Kiekie." ; Make emoole. —I ke awakea Poakahi iho nei, ua ioaa aku ia mnioko o ka haie noho o ' J. B. Aneru ina Nuuanu, ua make oin, a i | kn hiki ana o na Knuka Makihine a ine Ho-' i pemana e nana i kona kino make, ua ikeia, ! i ua pehu kona aakoko a ua poha, a noiaiia i ka hiki wawe o kona make. j Ke holo liilii nki no.—Ke paka iiiiii nei ! no na wnhi okohola, a ke hoi inai ia ua awa ' , nei e iike me keia mnu la mua iho nei. I i keia pule ae paha, alaila e neoneo loa mai j ! ana. Ke holo nei ka hana a na keiki kepa, j | a ke iawe nei no na keiki o ke kai i na dala ' ; ohi mua. Ke hoio nei na okohoia i ka iaina ! wahi a na iuina, a me he mea ia paha he mehnnn waie no ia hoio ana. i ! Ahaaina la hanau. —Ma ka Pdalima aku , nei i haia, Novemaba la, ua maiama ae o Hu jn me kana wahine he ahaaina ia hanau no, | ka laua moopuna hanai. Ma Kalaepohaku i I kahi i haawiia ai ka laua ahaaina, a ua nui ' a iehulehu wnle ka poe i heie aku e ai ma ia ' papaaina, a ua hoop-,ha pono ia ko lakou mau | ; waihona ai. Ua manawnlea mai ka poe i i iheleaku i na dala 818.50, He wabi iuna la- i j we Kuokoa keia wahi Hu no ko kakou pepa. j i ; I Ka Mokuahi Idaho.—lnehinei, la 22 o | ! keia maiaina, ua haaiele aku la ka mokuahi | ] Idaho i na kapnkahakai o Kapahkiko, a eia 1 'oia ke eku mai nei i na ale kupikipikioo ka j j Pakipika. a nolaiia ke paipai e aku nei no j ! ke Kuokoa i kona mnu makamnka kuaaina a Ipau i ulu oa wabi hua ai, a i mikaukau hoi ! ji na ahui maia. na alani, na lemi a me na j «hua ai kupono e ae no e kuai ia nei. e ku j >mai ana oia i Honolulu nei i ka la 4o Deke-1 maba ae nei, a e holo hou ana no i ka la 10, iho, nolaila ka makou a bai e ako i ka iono| i na makamaka kope nui a alani noi o Kona. j Hale pau ahi.—Ma ke ahiahi Poaiima i ! haia aku nei, mawaena paha o ka hora 1 a me ka 8, ua ike ia aku la ka pii aoa ae o fea uia weliweli o ke ahi ma Aiekoki, a ua hoobo oui ae na kaoaka, a ua kani pualu mai na beie, a emooie a puka aku la na keiki o i ke ahi, a hoio mama aku la me ka iakou ! mau kakaiapoia luuluu i ke kahua o ka popiiikia, aka, ua waiwai ole ko lakou mau hann aui i heie a nae iki. a o ka eleu a me ( km miki ka makoa e mahalo nei i na keiki 1 0 ke ahi. O oa bale la i pau ai i ke ahi, no ; Kumaiae no o keia kuiaoakauhaie, a ua hoo- | iimalimaia i ka haoie haaa waiona. O ke j kumu i pao ai i ke abi, aole oo i akaka ; ma j ka maoao o kekahi poe he ahi puhi baka, a ; 1 ka kekahi poe hoi he okoa ioa. O ka oui j o ke poho» ma ka eiua raasaoi paha a oi 1 aku a emi ikt mai paha. (

Mai ks ou—i ka huli hoi *oa roai o ke Kaa Kmai Ahi Heiu 4. e ho» i ka pao , aoa o ka hale i !ke ahi. pakika iho U kekahi l«b o ka Hela 4. a palaha ifalo o ka tepo « ' *e mai 'a ka huila mua o k*a maiuna ona. Ua hoiho»ra oia i Va hala. a ua kiiia o Kanka Hopemana e hele mai e n »na. aol? nae i noi ka pomo. O J. Kaaiai ka mea i ioohia i keia poino. r NA BIPI MOMONA. —I ke awakea Sabati aku nei i hala. ua ku mai ke kuna Kamaile mai Molokai mai, me na bipi momona, mawaena o ka iwakalua a me ke kanakolu. Maloko o ke kai ka hoau ia ana mai oia mau bipi a ma Kaholoakeahole hoopneia i kula, me ka paapu i na paniolo ma na aoao. Ua maikai ka hana ana pela, no ka mea he wa lehulehu loa keia o na kanaka ma na alanui, a e pono ka hoookaawale e ia mau mea hihiu hae e pilikia ai ka iehulehu. Ka hsu7 t Ofohola.—Ma ka heiu ana i na moku okohola i ku ma ke awa o Hoooiulu nei a me Hilo, ua hiki aku ka huina nui i ke kanaonokumamahiku, na moku okohola. aka, aoie nae i heiu pu ia me na moku i ku ae ma Lahaina no ke akaka ole. O ka moku okohola iaki ioa o keia kikina. oia hoi o Reinadia, he 1700 pahu aila, a o kahi moku oki loa no hoi a pakalaki ioa i ka makou ike iho, o C«frwr, he 140 wale no pahu atia. Ua ku ae keia moku i Hilo. Na Palapala kai Nluhiwa mai—Ua ioaa mai ia makou na palapaia mai Nuuhiva mai, ma ke aia o Tahiti,a ke oia maikai ia no na misionari a pau. Eia na piapaia i loaa mni ia makou, na Rev. S. Kauweaioha, kakauia Okatoba 16—na Rev. J. W. Kaiwi, kakauia Oct. 11—na Rev. Z. Hapuku, kakauia Oct. 14—Ke kaua la no kekahi mau awawa, a ke hoonuu la no i na io kanaka. Auwe aloha ino iakou. E hoopukaia aku ana na paiapala i keia pule ae. He mokd kaca Bekitania. —Ma ke awa* kea Poalima aku nei i hala, ua komo mai ma ke awa o Honolulu nei ka mokuahi kaua Bentania Chavticleer (Kanatikiiia.) iloko o na ia he 42 mai Varapnraiso uiai. E ku loihi iki ana paha ia mianei no kekahi mau pule, a mahope iho o laila, e hoio nku oia i Vikoria. He mokuahi kein e iike me ka Lakatcana, aohe mau pu aioha kona, a nolaila, ua haawi ole m&i oia ma ke kani nna o kona inau pu, aka ua ku mumuie iho e iike me kela. ■ Aia i ka Eh'Kai o Ewa.—l ko kaknhinka Poaono aku nei i hala, uauleie nku Ka Mea Hanohnno Mrs. Liiia Kamakaeha Dominis a me kona muli alii Likeiike i ka iepo ula o Ewa, a ua ukaKia ka laua huakai e kekaiii mau inia o ka papa himeni o Kawuiahao; a i ka lawe nna aku o Lehua i kn U, ua hoea mai lnkou i ke kaona nei, e kainepu likeana na lio, ua paihi no ua mnu alii ia. Heaha ka manu i lele mai a ike i ka wai ia luhe ka manao ? Oia paha ka inea a ka poe kahiko i oieio mai ai, "noie i pau ke nloha, ke ka weie ka wele ka nei no." la Kiiauea i hooinnka ni e haaleie i ka uapo, ua kuu akea ae ia kekahi mr.u ipo aioha a ka noe i ko iaua mau iaau ihu, oiai kahi kane e kipaku īa mai ana mai ka moku mai, ua puiki ioa mai la kona wahi koolua. He keu a ka hilahil.i oie maoli no. He hoopaapaa ma Waikane.—Ua i.niia mai ka lono ia makou mai kekahi mai o na "pali hauliuii mai o Koolnu," he hoopanpaa piii hoomana mnwaena o S. E. K. Papani o ka aoao Ennnelio, a me F. Pnmaikai o ka aoao hoomana Romn. E uieie ana iaua ma ka Poakahi la 2 o Dekemaba ma Waikane. O ke kumu o koiaua hoopapaa no ka Ekaiesia Oiaio. E paio aku me ka paio maikai, aka ke leie e waie e nei no ko makou hauii, 0 ka woha ko na wahi moho e kole aohe hua e ioaa mai. Wahi khkulu lio ma Kolopo.—Ua ike iho makou i keia mau ahiahi aku nei i hala, ua hoomoeia be laau ioihi me na pou i eliia ilaio o ka lepo ma ka aoao ma Ewa o na ht>*3| ina o Alanui Nuuanu a me Hotele, a eia ma» laila na iio kahi i nakiikiiia ai me na kauiawaha. Ua maikai no keia noonooia ana, aka eia kahi hewa, o ke kokuiuia ana ma kahi alanui oioii, a ina e hiki mai na ia nui, e hookeke ana na lio * me na kaa, a e loaa mai ana ka poino. Aoie makoa i poina i ka la 31 o lulai i haia iho nei, ua nahaha kekahi kaa lio maukn koke iho no o oa huina aianui ia. oiai ka wa e waiho ana na pohaku akoakoa. O ka pono loa ka hookaawale i kahi o na lio hoolimalima ma kahi akea. Aia Kllauea i kk kai.—Ma ka hoio ana aku nei o ke Kilouea i na ale hauiinli o na kai eono o Hawaii, o makou kekahi i hele aku e hakilo i kona mau ohua ana e lawe aku ai, a me ke aloha hoi i ko makoo mau hoaaioha maikai i hoau aku ia maiuna ona. Ua piha u o iuna o kona papaheie i na kanaka. a me ka uapo no hoi. Mahope iho o ke kani ana o ke oeoe mua, ua ike aku la . makou i ka hoi hou ana mai o kekahi poe me na huhui paipu mai iona mai o ka moku. Ninau aku la nae makou i ke kumu o ko lakou kaiehu ia ana mai, \ mai la iakon, | "Eiua hoi da!a mai nei a hiki i Lahaioa." . Eiua no wahi d>ia, o ka hoi ltroluu no ia i ke ooe o Kahuaioa—Pehea ia ka aoanei e J holo mau ai keia mokuahi iwaeoa o ko kakakou nei mau kai, ke oie e hooiia kooa; mau ioaa mamua o na kumu lilo. Aole no 1 maiihini ioa oukoa e ko Lahaina i kona uko mao. Aia a ioaa be manawa kupono e - hoemi ai na Agena i leona uku moku, aiaila,' e ike no ookoo mamua o kona hoomaka ana I e haaiei? ia Honol'iiu nei. i

>A KCXI* AME HACMANA —Md kr thtahi Sabatt aku n«i i htila. ua ku ir.si ma ke ' iva o Hooolulu nei ke kona II leukah. a 'malon» mai on* na kumukula o ke Kuianui 0 Lahainaiona • m? na haamana o ka mo- ' kupeni o Oaho nei, • me lra poe i hel« makaikai mai. 1« lohe mai makou, e hooma* ka «ru ke Kulinui ma ka Poakolu la II o . Drkemab«,« ua makeinake nu»« na haumanA a pau e hiki ae niaiuua o ka maoanra. PiPiU KA HOOLI-WlUaiA UO I IX St*ATl.— 1 keia mao poie ako nei t h«la ua nui Im hoo* limalimi aoa a na kanaka i ko lakou mao lio i ka ia Sabati. ak» mamuli o U hooma* kakīu aoa a kekahi m«u kaik©, ua lo«a kekahi poe e bo©iim.«!ima ana i ka la Sabuti, a ua hopuia a hooukuia, Ua loiopaha ua poe hooiimalima lio U, no ka mea ua hapa hoi na hoio iio. IUO kekahi poe no nae o kakou ke unoke nei no ina la Sabat«. Ma oa kaa> aina. he nihioihi ioa ka malamai» ana o na U S*bati, ma ke aio aiii, aohe malu ioa. E pooo i keia a me keia e liio i u au makai, a e pau pu hoi a pau i poe makee U SAbati, aoie e hehi wale ia. • Na MIKAI MAWAHO O KuMAKaPIU I KA fO la pclk.—Ua ike iho makou e maiamn ana na makai o ke aupuni i k« haunaeie mawaho o ka iuakini o Kaumakapiii i na po puie, oiai o halawai pule ana o ioko. Ua kena ia ' no hoi na poe e kuku \vaie ana mawaho o na ipuka e komo iloko oka halepule, a ina aoie iakou e komo iloko e kipnkuia Inkou e hoi i 'ko lakou \\*ahi, a i oleia e hele ioa m.l ke alanui, me ke ku ole iho mn na p.iep*ie kapu 0 ko ke Akua hale. Ke mahaio nei mikou 1 keia hann, no ka men, aole ka hale eohia o ke Akua, he wahi e kiei wnle aku »i no ka nnna ana i ke annina, a me ka nnn» o ke kane me ka wahine, aka, he wnhi u e hoolohe ai, ikaleooka Uni e pae mai lu. 4 Ehulio kanaka auwana nei." Ka hale hooikaiwa kin'o. —No kekahi mau pule i hala ae nei, ua kapiliia )ho nei keia hnie aua nneine e pa.i ioa, Ma kē ahiahi Poalun ae nei e wehe la ai ua hale la no ka hooloho i ka haiolelo n ka Loio Kulnna S. H. Pilipo. E awili pu la mai no he mau himeni kekahi mai kekahi mau puukani mai oke kaona nei. Ahe uku no hoi ko ke koiho ana iloko, a o na loun n pnu no ka pamaikii no i.t o ke kukulu anu i ua hale la. O kahi e ku nei o keia hale aia mn Peleula, ena o pono mai o ka pa o Hon. J. Ka|vna. Ma kn aoao e pili ana i kenhmui, aia he hale kiekie me ke galart pu, he wahi e noho aku ai no nu !ede a me nn poe e ae a nana nku i ke keena aken loihi, kahi e hana mai ui na poe kuwala poo. a me na hana hooikn* ika kino a pau, a ma ke kihi hope lo\ o keia hale he wuhi e auau ai mahope iho o k.i pau ana ona hnna leMien a lakou. He keena heiuhelu no hoi kekuhi i ho<>lakoia i na nu» pepa n me na bukc o ka oihana gimeneuati* ka t ame na buke e ae. Oka iniu keia o na haie o keia ano i kukulu ia mn Honoiulu nei, O ka nui o na dala e lulu ai ka poe Hui nona keia hale no ka makahiki mua, $3,000, a mahope o ke kaa ana o ka aie oke kuku» lu ana, alaiia, e hookupu lakou K)00 i ka makahiki. Kanela llokina i Honolulu.—Mamuli o ke koi ana a nn Kapena moku a me na haoie kamaaina o Amerika mn Honoluiu nei :ia Kanela Hokina, (Hawkins) kekahi o na koa kaulnna a wiwo oie o ke kaua huiiamnhi o Amenka Huipuia, ma ka aina o Tenesi Hikina, e haioleio imua o iakou maloko o ka Hale Poh.iku o Kimo, i ka po Poalua iho nei, nolaila, ua haiolelo ae oia imua o ko anaina ilikeokeo like a pau o na puuwai Amenka. Ua hoomaka kana haiolelo nna mai ka nn mai o ka hoomaka ann o ke kaua kuloko, a me ke kupaa nna o na kannka o Tenesi Hikina, inainio o ko lakou hae nioha kahiko, oia ka hae hoku o Ammka Huipuia. Ua komo pu keia Kanela Hokina iloko o na kaua malaio o Genernln T<»uin, Ge* nerala Kosecarana, Genera)a J. Hookcr a ine Genernin Keremnnt, ke koa wiwo ole nana i uiupa i na pnpu paa n me na kahua o ki noao Hema i hoolakoia i na koe. Iloko o kana hniolelo ann, he oiaio, o ka poe a pnu i komo iioko i uu po nei e hoolohe, he ; poe Amerika aloha hae hoku iakou a pau, oiai na pii.pni, hehihehi, ua ««ra, n un huro lakou nie ka oiioli nui. Ua komo pu hoi iioko o ia haiolelo ka hoinoino ana ia Jeflf Davi», ke niakai nui o na kipi o ka Hemn, ka mea i ulupa me ka maoaonao ole i na kanaka nloha aina o Tenesi, a waiho wale ia (akou maluna o na alanui kaahao, a holo mai la na kan hao, a hehi wale iho U i na kino mninoino e waiho mokaki «na. He oiaio wahi a ua Knnela la, ina e hookuuia na alakai kipi e ae a pnu, aka, o J«fT Davis, aole oia e pono e hookuuia. Ike kokoke ana e pau, ua kuu inai oia iloko o ka ieo hoalohaloha no na tausani kanaka be 15.500 i make ma ka Haiepaahao o Anesonavila no ka poioii a me ka ihhone, a me ka 5 000 i make ma Kikemona no in ano hookahi. O iakou a peu. he poe aloha aina wale no, a aioha hoi iWa hne hoku. Ika pau ana, ua haawi iakou eono huro ana. I ______ Mani. i Amei pipi ma Maui.—Ua iohe mai ma i kou, ua hopuia a oa hookolokoloia ma Laha- , loa, he iwakniua komamaono kn oui o na kanaka i manaoia aa aihue a pepehi maiu i ; ka pipi o kekahi kuia hanai holoholona he iwakalaa kamamalua o lakou i bookol*kolo- ■ ia a hookuuia, a he eha aohe i maopopoia ko ' Ukoo hopeoa. Ua hoopaiia mai h paha a hoopaahaoia. A keiaolahamai nei hoi ia ha. »oa ino ma Maui. Helewaiewa nopaha no oa , lima malalo o ka U, a manao o ka luhi o ke- : kahi ka kona waha eai ai. Kupanuha no Jna mamoa ke keiki kaoUna e noho mai ia j i Kawa.

No ka Lai Cw o Lele.—K« holo I. no' na hana ma ia kaona, ke w.li l a kekahi wiliko o laila, a ke ao la m kurau kula kaikamahine a keiki kane. £7* Ua lohe mai nei makou, he elua wa. le no mau wahi okohola 1 hekau loa iho ma ke awa o Lahfeina, a ua holo mai la no paha U. He keu aku no hoi a kn nele loao ua malu Ulu la i ka moku okohola ole ea ! Holo ana loihi o Kate Lee.—l ke ahiahi Poakahi o kek pu!e aku nei i hala, ua holo aku ke kuna Katt Let mai Honolulu aku, a \ ke awakea Poaha kona ku ana nku i Lahaina. Haalele koke iho la no ia Lahaina, a poluea holo aku la a ku i Makena.' Poalua ku hou mai ana i Houelulu nei, ua hele no nae hoi a komo launa ole i ka ukana o Makena. . No Asa Hopu.— Ke haawi nei na Luna o ke Kuokoa i ko Inkou mahalo ia Asa Hopu Esq., o Hana, Maui Hikina, he Luna Kuokoa no īa A|ana, no kona hookaa pau nna mni i na dala o ke Kuokoa no ka hapa hope e hele nei, n ua hookaa mua loa mai no hoi iko ka hapa mua. Oka nui ona nupepa ma kana puolo, he 50. lna pela ka hookua pono a me ka mikl ona luna e ae, alaila, ua holo mua ka kakou hana. Aole no i hookaa pau mai ka poe lawe, aka, ua lawe ne ia i kona dala ponoi a uku mai, a ; 0 ka poe i koe malaila ke hoihoi mai i kana. mau daia. E holo mau kau hana. ! N a mea iiou o na Wai-eiia.—Ua lono mai makou, ke hoomakaukau nei kekahi mau keiki he kula puhi ohe ma Wailuku, a e hoomaamaa ana lakou i na leo inele no l.'ein Poaha ne, oia ka la 2So Novemaba. Ma Waihee, ua malamaia h»ahaaina lulu dala no ko lakou lunkini, a ua ua ahaaina la, o "Ahaaina Uniiumi." oka poe nana i hapai, he mamo wale no na Esau, n o na pomaikai i loaa mai, ua hoahuia no ka luakini. , Ke pii aenei ka maamaa o na pake hana 1 a C. H. Lui i ka helu i ka A a me ka hele ana aku e hookuikui. Rev. W. P. Alekanedero. —1 ke ahiahi Ponkahi iho nei, hookomo mai lu ke kuna Mere Elena ma ka nuku o Mamala, aia maiuna ona kela mnkua e knu ae la maluna. 1 ke komo loa ana inai o ke kuna iloko u ke awa, e hoopuka aku ana ka mokuahi Kilauea% o ko ua inakua hoolimalima iho la no ia i ko waapa, a holo loa aku la a kau ma ke Kilauea, a holo loa aku la me kt kau ole o ko* na mau kapuai i kula o Honolulu nei,a kau oku la no me kona poniuniu i kela holo ana inai. He keu ka hoi keia a kahi elemakule holo /hoana. I hoihoi mai oia i kana huno» na i Honolulu nei. Nalowale loa ke Kuna Helene.—o kekahi o na kuna holo loa, a i kaulana hoi ma ko kakou nei inau kai, oia o Helen % ua mokio aku la ka opu o ke kai, a ua ale nku la na akoakoa mnnamana o Maliko ia ia. I ka Ponha aku nei o kuln pule, Novemaba 14, ku aku la oia ma Maliko, a hoolei aku la i kekahi hapalua o kona uknnn.aka pau e ka manawa hona, nolaila nonoi mai la o Dukeela i ke kapena,e oki a keknhi la ae, hoopau loa ka ukana ika ohi i uka. Ika po ana iho, pa mai la ka makani Malualua ma kai pono mai o ke awa, a hoala mni la ina kua-ale nui,a popoi aku la i ka uapoe hooili mai ai ke ko i ka waapn, a hulei pu ia ae la ia unpo, a hooleiia mai la i kula. Iwaenakonu o ka po oia Ponha no, nui loa mai la na nnlu, a luliluli ano e loa ka moku, a ao. he manao pono o ke kapeoa a me na luina e pakele ana lakou, nolaila imi pono wale aku la no lnkou a pau ika honua. Ika hora 2 o ka po, ale in iho la ua kunn u Helene" lae ka wnha nui o ke kai a piho iho la, a ulupa ia iho la iluna ona pohaku. O keia " Helene" no ka mahiko no ia o Haiku, a o kona kumukuai he SS.OOO pnha a oi ae a emi iho, aka, ua panihakahakaia oia no na 54,000. O Kekela a me Kuke na Agena. j