Ka Nupepa Kuokoa, Volume VI, Number 49, 7 December 1867 — NU HOU KULOKO. [ARTICLE]

NU HOU KULOKO.

Oahu. (£7* O ka loaa no ka po himeni ma Kawaiahao, i haawiia ai e ka Papa Himeui o Kawaiahno i ka po Poaono aku nei i hala, No. v?ntaba 23, he $324.00. He manawa r:o keia. — Ina ta mua o keia pule, oa haule mai na pako ua o ka hooilo, a 0 kn haule mak&walo mai paha koe, oiai eia 1 ka wn ino o ka makahiki. ta ike iho makou i ka Kilauea uka» na nui i hoi mai nei mai Kona mai i kela i Poaono aku nei, oia no na hua momona oke kai malino o Kona, he aiani. ; Ma ka Nupepa P.C. Adcrtisero Honoiulu nei, ua ike makoa, ke holo pono oei ka Kilauea hana, a i na pela io e maamaua mai ai kana hana, aiaiia e mau loa mai ana 1 kona hoio ana. —_ O" Mt ka hoi ana mai o ke Kilauea i ka Poaono aku nei i hala, oa ike iho makou i lra hoi ana mai o ReT. B. W. Pareka o Kaoeohe ame kana kaikamahine. He noi no hoi na ohua e «e o ke kaona nei i hm mai maiuna o Kiiauea. Ua akoakoa ae na haole Gereroania ma ke Keena o ko iakoo Kanikela • noho nei om oKa Mea Mahaloia P. A. Schaefer ma ka la 24 o Novemaba, a oa hooknpo ia. kou, Hookahi tausani dala, i ko-koa eo na koa Peniaia i eha. home oie, oa Kaoka iapaau a me na wahioe i nele i na kane ole i make raa ke Kahua Kaua ma ke kaua ana mai nei o Peruina me Aaaetana. Na» ke aloha o keia poe i kuawale mai ko iakoa aina hanaa ma», a k* hooaoa nei j ka Ukoo mao makana.

E7* Ke kawnhwaU I<m m«i nei n« wahi okohol*. a n»e he rae« la eh.a la w*hi la i i aeoneo f liWe n>e mamoa. t7* I kei* fa II tee hiki mm »D». e hooHMHm «imi ke Kolano» o L*hatn«l«>iM. a • hoi nui arva m hiuiiwi» a me Rev. M. Ku. »e« cn« ke Kib*f o ki Poikihi »e nei. Ka Elili Kuhin* i l T » nei ka Elele Kuhin* oHawaii oe» i holo alo oei i U(«im oin ka mea mahaioia D. C. Walemian maluna o ka mokwahi Hiha kona Wau ana mai r»ei. Kk Ki! o Hotrao Hop.— Eia ma ko crakou nei keena ke ki» oke kialua Hi>l*ao Hom i hooleleia maluna 0 ka pob»ku maheia, a ua pttu pono kona man pea ika hukim i iuna, a ina e kilohi aky. we he mea la, na ke aheahe malnini e hwe haahea ana ia m maluna o ka ili o ke kai. No kb FAEACEar ir*i u.—C7a ike iho ma. kou. oa hoomakaukau ia ae tne ka hoomaemae mikioi ana i kahi koai ia o im kanaka maoli ma ka makeke i keia mau la.a ke lana nei ka manao, e mau mai ka maemaeana oia wahi, ke kapulu ole oa kanaka pakaukao Holo AIC I Hilo.—Ma ka holoana aku nei 0 ka mokuahi K*natiiilia {Chavtirfeer.) i Hi« 10, ua holo aku ke KanikeU Bereknne a lue kana wahine i Hiio, me ka manao e makai* kai i ka wahine 0 ka lua. O* Wahi a ka luna lawe leta o ka mn* kupuni 0 Oahu nei. he malie wale no ka na koolau nku nei 0 knkou, ma knna huakai he* le aku nei, a i Waialua kn kona wahi 1 h(Mv kuulukiia iho oi. Hookipa "Alohaia.— Ma ka Poalima ako nei i hala, ua hoolaunoia akn ke Knpena «> ka mokuahi Beritanm i ku iho nei ma k<Mn awa imua o ka Moi ma ka Hale Alii lolani. Na" Ke Kanikela Berekane i hoolauna aku i kti Moi i ke Kapenn. Ke kono nei makou i ko makou poe heluhelu nupepa e nnna i lee kuinumanno »» J. H. Kanepuu ma ka noao eha o ka pepa o keia ln, e paip.ii ana i ka Inhui e Uwe i ka «'Nupepa Kuokoa" no ka mnkahiki IS6S e hiki mai ana. Make kmoolp. iho la ke knuwnhi pake ma Kapauhi knhi i noho ai, oia noke 110 i ke puhi opiuma la ao ka make no ia. Oke keu aku hni knnnka Hawaii t hoomahui nei i ke puhi opiuma. u Kr ua iho nki pi»ht au la."—l keia mau la e noho ia ae nei 0 Honolulu, ke hoohelelei mau mui nei na kuaua 0 ka Hooilo i na lepo 0 Hnnoiulu nei. Mni ka la 29 mai noo Novemaba l;a hoomaka ann a oia mau no ia e kilikilihune nei. Nolnila ua pau ne nei ko makou kamailio hou ana nkn no ke poola o Honolulu. 1 Kula Kaikam\hinr o Kkonkula.— Ua hoolahn ae ka Papa Hoonaauno, ua paa ka hnie Kula kaikamphin?, a nolaila, oka hao i p*ha koe i na kaikamahino e komo iloko o ia kula. Ua lohe mai nae makou ua hoopauia ;ke Kumukuln mun iho nei oke Kula Hoohnna Limn o na keiki knne. He wahi ninau |ka mnkou, No kenha iho la hoi i kailele ia ;aela ia kumu ? ——— | Haulk a kha.-*-Mō kn po Poaknhi iho i nei, ike Kapena 0 l?e kuna Aate Let e holo ana maluna 0 kona lio me ka manao e hiki 1 kauhale, aka in la ma keknhi wahi e hele Ini i Kula 0 Kahun, pukn ae ana he ilio mai i kekahi hale ae, n nahu i nn wnwae o ka lio 0 'ke kapena. Ia manawa poohoae la ka lio 1 | hina, a haule iho la ke kapena Crane 1 lalo |a hai kekahi 0 kona mau iwi. E mnlnma i na ilio hae, mni hookuu wale ma ke alanui | o eha hou auanei ua kino uhane ola hou. He *ble loa no paha kf. Aupuni Hawa- ■ 11. —Mamua iho nei, ua hoolahain mailoko Ine 0 ka Hale Pai Palapala o ke aupuni, ke* |kahi liilii, rne ke mele mnluko nna t na kekahi negero i haku iua mele e hoo* henehene ana i kekahi kapena moku o ko kakou . ulumoku okohola. Oua negero ia, ua hoi aku 1 Amenka maluna o ke kalepa Berina. Ika puka ana ee, ua kalewa hele ia ma ke alanui o ke kaona nei, a ua kuniia i hapawalu p.ikahi. Ua nui ka ukiuki ona hoalaunn kapena, no ka hana ann n kenupu* ni Hawaii peln, no kn mea, aole e ole ka | ukiuki o kekahi ke hoinoinoia kona inoa, no ka mea, oka mea nui no ia oka inon mai* | kai o ke kanaka. a ina e ino ia, nlnila o kt | ino iho la no ia oke kino holookon. Me he | mea la paha, ua nele loa ke nupuni i kahi mo« |ni ole i hoopukapuka ni i ke mele hoinoino i kekahi haole, i mea e puipui ni konn wai* hona dala. Mai Keihukai 0 LALO MAi.~Ua loaa mai ia makou kekahi palapala mai Wnialun mai e bai mai ana, i ka 1a Sabnti iho nei oia ka ia 24 0 Novemnba ( ia Kcr. U, Kuaea ka > haiolelo ia & pule. Ua hele mai na kanalm : a piha ka halepule. e )obe hou i ka leo olu|olu a lakou i omo ai iloko o na la i kaat*ope |ae. Oka heluna ona haumana kula Sahn;ti ta la pule he 315, aohe hoi i like roe u jlaSaboti mamua aku ke kawalawala, no :ka hiki ana mai paha 0 ko lakou makua | mua, nolaila i ake nui ai lakou e naue ae e , ike aku iata. A iloko no hoi ona aume. j ume ana a ke nloha Kristiano iwnena o ke | kumu ameiia hauma. Ku mai la oia a | olelo mni la imoa o ke anaina, Ca hooj kaawale ia aku oia ma Lahainaluna, he U. j la no keta kula Sabati, om boi, be hehu oia |no keia kula Saboti aku i kanu ra ma La- | hainaluna, a oa laha maiaila ke ano oke j Kula Sabati o Waialua» aku.

Hhmao modo.—o» ike ihf aakou i ka hana «na o ke Kam.in* ««pum r mav mouo hoailona awa ku a ua paa hookahi. a ke hnna U i fca | U a a paa iho. £ hoouoaia ana i Honoipu kekahi, a me be mea ia no piha «a hala, no ka mea hoi. aohe i īke hou ia aku nei kai o Ainahou. Ka make aj<a o Mw. Lccy M. Kecoa.— Ma kc ahiahi Poakolu aka oei i hala, NWmaba 27, ua make aka ia Ua wahioe a Rev. E. Kekoa ma Honolulu nei. Ua nui kona nlohnia a me ka mahaf'>ia e ka poe i launa ene ia, no kona ano wahinekupaa a hoopono. Aolr i roioLF.i—Ua kakau hewa aku tna« kou i ka hookupu mahina hou o ka apana o Kamoiliili, a ua bool«4*ain he t2.00 wale no ka hookupu ana a ko Kamoiliili poe no ka malama o Novemaba. Aole pela ka oian» he §20.00 ka pololei. Kula niMEM ha Wmpio Ewa.—Da lohe mai makou n ua ike iho hoi maloko o ka leta a K«jakitii, ke no kula niai oei ka lede Mrs. J. li ma Waipio, Ewa, Oahu «ei, a ke hnukawewe (a na puukuni o ia wahi i ka ' lakou mau leo mete i hooinnamaa mai nei. E mahnlo ia oia r»okf)aa hoal« an« i kekahi tnea e hoohauoli ai i ka maiia«. , Eia no wa Koeowp».—Ma ka po Poalua o ka pule i hala, ua komo mai kekahi mea n lawe wale aku la \ kekahi o na lk> Kikane maikai o C. P. Ward Esq. m» kona pa iio | ma Halaulani, Honolulu nei, a lawe aku ia ' i ka 1 10 mawohoo ke kulanak«uhale, a hana ino iho la m? ka hoomainoino i ka holoholnna maikni. 1 ka loaa aaa aku o ka lie, i «a mainoino n eha loa, a no ia eha, ua iilo ! ia i kumu c mnUe i no ka lio. No ka ma-; mina loa o kn men nona ka lio, nolailo ua i hoolnha ae oia, e ukwia ka mea a mau mea paha nana e hoike mai i ka mea nona i la- ! we kolohe ka lio, ina dala maoii elua haneri. > Mai Katlhiwa mai.—Mni ka Mea Hanohano J. Ji mai i loaa mai ai ia makou keka-1 hi leta n Rev. S. Kauwealoha i paiapala4nai ; ni iaia, c hai mni ann. Ua pna ko lakou ( 'luikini hou, he wnhi hale maikai no, he 24! kapuni ka loa, he 13 hoi ka laula, a 7 kapn- ■ ni kc kiekie o kn pne pou, 600 a keu ka nui 0 nn kapuai papa noweke i paa ai keia hale •ua penuia no hoi i ka puna kakele mnloko a ( mnwahu. A i ka malnina iho nei o Sepate-1 mab,i ke koino ana o t«a hale -in a hoolaa i>o ke Akua. A ua 'loaa hoi elia mnu keiki kafie no ke kula hnnni n S. Knuwe-1 aloha, e like me ka mea i hooholoia ai e ka : Aha Kuka o na kumu, a ewnlu mau hau- | mnnn i koe e lawa ai ua ku(a (a. | i ! N a leai>ra o ICA la 28 o Nov.—Hookahi ! kannkn i hnule n <nake o D. Ken kona inon, a o kona kokoolun i hookui «i ua eha maliunehuue. Hookahi wahine i haule \ ka lio a maule, ua hni hoi kona lima. Hookahi knnnka i kauo in e ka lio ma ke awawa o l'auon a poholehole kona kino. He ewnlu ka nui o ka poe i hnule i ka lio a eha no hoi. Hookuhi knimka i hookui pu ia me ke knn-lio n nnhnha liiiii ke kna, un hoopai : in he knnnlimn dala. Ua nui ka ona, a ua ' noa hoi ka holo nui nnn o na lio. He nui , kn poe i hookui pu na lio, uie na hooholo lio mnlunn iho a haule ilalo. nole nne manao i kn eha a me oki ioa o ke knpa i ka lepo wai, kau hou no iUina o rm 1 U> a holo j aku la me kn leniea. j Ke kiowai o Kaiwaiki,— hoomaikai , lon in ne nei kein kiowai knulwui o Ewa i pan i kn haku inele in penei^ •• E'hoi ka olu \ Waipio. i 1 kn wai hui r. Knhnaiki, i 0 kn iki noe au iho in, j 1 kn hnna a ka rula Hawnii. n A ua kupono lon keia kiowai no ka ava« ; ana o ka poo maikai. Ua nini ia a puni i me na pohaku maikaie Ka Mea Hanohano i lonne ii. a ua hnnn in hoi a mikioi loa, no! ka men, o koua wahi ia i hoopuka ia mai ai 1 keia ao. Nolaila, i hoi ai ke aloha i hope i na la o ko ka makuahine haawi ana mai i Oa kunkoko o kona eha ann, a hoomaemae hou oiu i ua wnhi la. M.MnEA I LOAA MAI KA KAMA 1 NA KANAKA. He lehulehu a he makena ua men he ona i Wa la 28 aku nei i hala o Novemaba, inawa*na o na knnaka Hawaii. Nolaila, he ninau nui ka makou, Maihea mai i loaa aī ka mainoino i na kanakn Hnwnii, ka poe i hooleia 0 ke knnnwni o ka aina ? Me he me* la, i ka innkou ike ana aku mai ka poe Polapola mai o Tahiti, no ka mea f he poe launa loa ia ine na Hawaii, a na lakou paha i kuai, a hooknhi ka inu likeana me na kanaka inaoli, oiai, ua ianakila lakou ma ke ano lahui e. No ioko inai o ka ona i make ai o Ke-a o Pnuoa, oiai, nole ona ike i kahi a kona lio e holo ana, oiai ua pohwa na inaka i ka ona. Ua aihukia 5750. maoll—Mailoko aeO; ka hale o S. P. Kapahukula ma Honolulu j oei, ua aihueia he Ehiku haoeri me kaoali-1 ma dala maoli ma ka po Poakahi o ka pule 1 hala. O ua mau data nei, na ke kapena o ka moku okohola Eagle, he mau dala e uku . ai i na bila aie o ua kapena nei, aka, komo | inalu mai la ka aihue i ka po a lawe aku ia j puu dala nui, a eia ke ni la paha la me ka makau ole. i na maka nunui e nana iho la i lalo maluna o kona poo. Ua komo mai no • ka aihue ma ka puka, a ua hooueue i na pu-; ka a i elua a ano hemohemo. Ke huliia nei j ka mea nana i aihue oole nae he lohe iki ia j o ke kolohe. Ke lele e nei do nae ko ma-: kou hauii ioa he kaonka Hawaii ki mea na- j na i lawa, e loaa koke ana no, a o kona kioo ka luahi o ino. I

He belc .xo Koxa.—Ma ka holo aoa aka oeī o Kiiauea i ka P<Mk*hi ih# nei, ua Uwe> ia aku maiana ona, he b»-e mai kahi o K«keU a me Kuke. e kiu aoi U ino« o Rev. J. D. Partsa mawaho. Ka MOKUaH! kaCa Be*ttaxja.—l ke kakahiaka Poaono aku nei i hala, ua hnlo «ka ka mokunhi Berifanha Chmtideer i Hi'o ; i holo aku nei no kona maa aiii e ike i ka «nea kupanaha o Hawaii nei, oia ko kakou Lua pele kau/.na Kilaoea, kahi a n* malihini amena makaikai hele e ake at e ike. E hekau iki ihoana mabiia ka moku a hoi mai oo ka poe makaikai. alaiia, hookele hou ma» no i Honoluiu nei. Ua ul«i i to HooeAHi. —Ma ka Poaloa iho nei.ua hoohuiia e Rev. H. H. Pareka ma - ma ka l*riti hanohano o ka ma * re o F. \\ . Beckly (Kahapula} me Emma T, Metcalf (Meka) ke kaikamahine hiapo a T. Meka i make. Ma ka po iho, ua hele mai na makamaka e mg na hoanloha e ike ia iaua ma Im bafe noho o ke kane mare, a ua luaaa pu me | a ua a hiki wale i ka hora aumoe o ka po. Ua imikni a ua hiehie ua laau opin U i ka n»nn aku. ? Na pouli ama o ka la i ka M. H. 1565.~ ! E hapa ana ka la ma ka la 23 o teb**runri M. H. 1868. E ikein nna ma Amenkn Hema, a me kekahi hapa o Eumpa a uie Aferika. E pouli loa ana hoi ma ka la i 1S o Augnte 1668 E ikeia ana ma Ausete-! ralia n me kekahi hapa o Aferika a me As»a 1 Ma kn In 5 o Novemaba e hele ne ana ka ho-! ku hele Ukalf ma kn maka o ka li. E ike I in ann ma Asia, Aferika, AuseteMlia, n me ' keknhi hapa o Amerika Hema. i ! Ki Pjla Nuio Kawaiahao.—Ua hoolele ' l"ia ae kn Pila Nui o Kawniahno mauka nei, | ua la'we loa ia aku no i ka hnlepule. He j pila nui keia i ka makou ike, he 18 nu pahu i ; i hoo ia ai kona muu laau na hao n me n?i < j lala a pnu e pili nnn in pila, Ua wehewehe-; I ia i kn Poaknhi iho nei, n ke hoolala nei o! j Mr. 6iltz e kukulu i ua egnna ndi. A e mai kaukau ana pnha i keia innlnm» ke holo kaj na ha*iu. Pomaikm ko Knwainhao poe i kn hiki pono ana mni o kn lnkou rnea i lia mua ; ai i kinohi. He 1S knpuai ke kiekie o keia 1 ' pila riui. ! | He sukini kope ai-na Ko.—Ma ka hale kui; ' hao o Duncan o Honolulu nei kahi i houaia j iho nei kekahi wahi mikini nana e kope ka; jai«oa ko maloo, mamuli o kn loea o ka noo-! ; noo ana o fiev. E. Kowioi, (Corwin) kahuna- i | pule e Knukenno i lonn ai keia wahi mikina ji>ou. Penei ke ano o keia wahi mikini, ua |<hoopiliia he mau huila nihoniho i ke kano • ; maoli o ka huila o ke kaa, a i ka wa e kauo i ai ka lio i ke kaa, na uu mau huila nihoniho nei e hooniniu i kahi i paa ni o na kope nihoniho, a na ua mau kope nei hoi e hoohuli- • lruli ae i na ai-na ko me ka hikiwawe loa, nia no ke oki n ku kn iio. Ua laweia aku nei un wahi mikini la i Waihee ma ka Ha-j le wili ko o Lui, me he la ke hnpai la oia i \ kana hana, e kali kakou a lohe mai. ! I j Wailele moku mf. kona ukana. — Ma ka Ponono nku nei o keli pule. ku aku la keia , I meku ma Waialua, n hookuuia hoi kona waapa u alo i kona mau ukau.i uiaukn, he ; ; 12 mau eke raiki, no ka inea nona ka mahi- < ; ko o Wainlua ua mau eke nei, a i ka hiki |ann i kulana nnlu, un popoi iu iho lu kn !wanpa e na nalu, a poho iho la nn eke niiki īioko o ke kai. Pihkia mnoH ka mea nonn ! | kn waiwai. Elua kumu o ka pilikin nna, o ike kaikoo o ke awa a me ka uuku o kahi : waapa. Nolaila, e pono ī nn moku holo ilaj ila e lawe pu aku ine ona mnu waapa nunui. • j»oIe me keia wahi wanpn hooholoholo a ka-! ' malii, o loohia hou no i ka poino, a poho ka ' ;mea nona ka waiwni, a poho pu no hoi ine oakou ka poe nona ka moku. ' . I Ka la uanau o ka Moi.—l keia Poakolu ne e hiki moi ana, oia ka In 11 o Dekemaba n»i, o ka In ia i hnnau mai ai o ko kakou Lani Moi e noho nei ma ke Kolaunu o Ha> | waii, ua hoolaha mua in ae, e malnmaia ke--1 la la. a e kulaia hoi a puni ke aupuni o HaI waii nei, no ka hoomnnao ana i kona la i haakohiia maieka makuahine alii Kinau i hele e aku i ka inake. Nolaila aole pnba e kanalunin ann e hapa ana na lealen o in la. : no ka mea. ua lohe mai makou, ua hoomomoaia ka heihei lio ma Kula o Kahua a hiki ; ia la, a ke oui nei hoi ko makou mau lono e oi nni ka lenlea o ia la mnmua ae o ka la oui i hala iho nei. No ko inakou aloha lahui i 9 makee kanaka no hoi, no'aila. he pono paha 1 ia makou e kau leo e aku, mni houUia i ko kakou inau helehelena kanaka ia ia. a mai ; hoolilo ia kakou i mau kino uhane haukae e , holo ana i o a i anei, a e iawe wale ia ana e na lio ma ko iakou makemake iho, nka, e lealea kupono no, aole nae e kuu lela i ke kino ma ka ona a kau maluna o ka li > a ho- . Io aku 1 ka leaiea, oiai o ke kuoiu ia i make 'aku la o Kea i ka la 2S aku nei i haia. He | nui wale ka poe i hookui a i haule « i eha 00 hoi i ka la nui i hala. a o lakou a pau i ka makou lohe mai. ua inu wale no lakou 1 ka wai hooioalule kino e papa loa ia nei ia Ikakou. Aole makou be poe papa loa i ka j lealea aoa o ke kannka, oiai o kekahi mea ' no ia a ke Akua i hana mai ai ia kakoo. aka nole nae o na lealea ino e lalama ai na kino, e ko-u ai na waha, e puka mai ai na huaole- \ | 0 j OO o ka lealea kupono no o ke kanaka e ; like me Wa ike kupono o koaa lunaikehala, loiaioiaka lunakanawai o ke kanaka iho. 1 A ina leakou a pau e lealea kupooo aw,ac ' menemene hoi i U« "««1» »"» 0 w * b " nU ' '»Uil«em«!ohi» «aanei Wkou « p»a « po^ lhl«. 1

No ho*cloa, a IvPlta.—E IHo aoa o Hokul«>a i hoko sh : ahi a hiki i ka. ia 16 o lalai 1985, ataiia be hoku kakahiaka aku a hiki ka peiu aoa oka makahiki. E iilo ana hoi o lupiu i Hoku ahi«hi a hik» i ka la 10 0 Maiaki. alaiu, he Hoka 'eakahiaka «ku a hiki i ka la mua o Okato6a, a !i!a t iilo hou i Hoka ahiahi a hiki i ka pao ana o ka maka* hiki. Kk mk *t:k o u Kcl.\ Kaiia*ihi*e o Wiulca.—Ma ka Poaooo o ka poje aka nei i bala. aa holo aku o Mere Papa i Lihue, Kauaie ao kula kaiifamahine ai. Oia kekahi o oa kaikamahioe i noho a pa'i na raa» kahiki eha ma ke kula. a ua hoopakaia ae oia ine ka maikai a me ka mahaloia e oa komu. O Wainlua no kona aina hanau ; aka ua haa!e{e iho nae ia iaiia, a aia oia ke be)e hoike i kona inaiamalama i mua o na io« ponoi o kona lahui iho. Ke laoa nei ko ma-; kou manao, e hoio kana hana ao kula, a e . uhaiiii kaoa maiau ana e ka lanakiia a me. ka pomaikai, a e liio hoi kana hana maikai j 1 kumu e hahai aku ai ka nui o kona mau . hoa kul;i e noho mai la i ke kula o ka ehu- , kai o Puaena. Oka hua mua keia a keia < kula kaikamahine o Waialua, a malia paha ; he hua nui mai koe. ; Na luina lapana.—Ua hai mua aku maknu ia oukou. eia ma ka Haie Luina nei ke-' knhi mau iuina lapann, ewniu ko lakou nui. 1 1 ke ku ana aku o ka moku Noamana i Hakodadi lanana, ua nonoi mai ke Kiaaina o : iapana, e iawe oia maiuna o kona moku i 4 mau kanaka lapana, e hoao i;i lakou i ke ano o ke o ann a me ka hani ana o keia pihi nui oka moana he kohoU. Aohe o lakou uku mai ka nioku mni, aka, o ke ho wale ann no ko lakou uku a makaukau, a na ke nupuni iapana no e uku mai i ko iakou mau iiio a pau. He poe hnumana hooiohe io no keia. ua aapo pono aku iakou i ke ano o keia hana kein hana e piii nna i ka moku. Oieio mui o Kapepa Kamaiii, he makemnke nui oia i keia poe luina, he noho maiie a me ka manao hana. Mahope iho oka maknuk'iu ana o na iapana i nn mea e pono ni ka pepehi nna i na koho ia, aiaiia, e hoouna nna oia i kotm mnu moku, i hooiakoia me ko lakou mau kann'lia ponoi iho, e o aku i na kohola o ka moana. Maui. Kupanaha ka ua.na a kanak.a.—Ma ka ia 22 o Novenmba tna Hnmakunioa, e kalua ana na puaa ahnaina no ka ia 23 ae, nka, hiki nku la o S. D. Laakaniliia, nana makou i hai inni i kekahi hann eepa a ia poe kaiua puaa. Iknwa a na kannka e kniuu puaa nna, eia ka lakou olelo, " He ahaaina ka na nkua i keia po." Kuhi oS. D v L.> he ahaaina hoomnnnmana akua a ka poe kahiko, aole oia i noho e ike i ka iukou hana iapuwnie, Ike ;>o nna ae, heie mni ia e ninau i na hana o ka po i io, haiia mai ana, he inu pinika a inu nwa ka lakou haua ia po. Keukeu no noi aka alapahi ia poe. Na Juke Kanaka maoli no ke knu Hookoiokolo o Dekemaba 1567, no ka Apana Hookoiokolo Elua. Chs. Kalu, James Kauai, Kamanowai, W. S. Kamaka, J. 0. Kuwehe, H. N. Kahuiu, James Kuemanu, Keniohi. Danieia Kahauielio, John Uu, D. N. Kalaeioa, Hulemnno, J. Kanakaole, Lupe, Kniama 2, Keaiukaa, ]Mose Naluai, John Sutnner, Adamu Kaukuu, Pehu, Kuie, L. Aholo, Kamaipelekane, Luikn. Ilawaii. No Kohala.—Ua loaa mni ia niakou he palapnla na J. Kohala o Kohala e hni mai nna no keknhi mnu mea hou, n penei no in : Ua hoopauia ka noho Rnn Luna Makai Nui o E. Keknuln, a ua hoopau pu ia no hoi kona mnu makai. Ua paniiu kn haknhaka e Uilaina haoie, a un koho houia be mnu makai kupono no keia apana «nn Kohaia. Ua kniuhea ae o S. P. Koko, Lunaknnawni o ia opuna i na makai a pau, " Inn ike oukou i kn poe e ona ana a me ka poe e noho manuahi ana, e hopu oukou a e lawe mat imua o'u nei, e hookoiokoioia ai." Ina peU io kona manao, e ala hou mai ana o Kohala. He eliina maa keiki papa o Kohnla i hoemakauknu iho ia lakou e hele i ke kulu Knhunnpuie o Waiiuku. Elua i haln, & eko» lu e iiuliu nei e ieie mui. Ma keknhi la o k<i malama iho nei i hnia f holo i ka lawnu keknhi poe eiwa mni Kohaln mai, lko iakou iawoia ann a hoi aku, aa paa pu ke awn i na nnln e hai ana. aka, e hookomo ak'u ana no kekahi mau wna iloko oia oafu. Komo pono kekahi waa, a o kekahi poe iho poi ia e ka naiu a iumilumi ia, ō ola mahunehune aku. E oie e kokua ia mai e ko uka poe pakele ai, ina oo ia ua iuu ioa i laio.