Ka Nupepa Kuokoa, Volume VI, Number 49, 7 December 1867 — He wahi manao paipai i ka poe lawe NUPEPA HUOKOA O KA BUKE VII, M. H. 1868. [ARTICLE]

He wahi manao paipai i ka poe lawe NUPEPA HUOKOA O KA BUKE VII, M. H. 1868.

E ka Lcxa Hoopoxopono ; Af4)HA 0B: — I Akahi no kaua a halawai kamnilio, a lau-| nn hou hoi iwaena o keia mau makahiki elua, e kuhi rnai ana paha oe, ua hapauea loa \fau, a elemakule hoi, ae, aole no nae hoi i elemakule loa, e hoolohe nku ana no i ka oukou wahi papa leo m«i rae na ui hou kaua o kein mau h, ka poe iknika, oiai na la hou o ka maha-ku o ke kanaka kolaiolelo, a he mea no hoi ia e ulu ai, n e hoio ai no hoi ka malamaiama, ma' keia mau pukoa a pele i hoohanau mai. Ina e oluolu oe, e lawe aku i keia mau wahi hua leo, a hoike aku imua o na hoa Inwe pepa mai Hawaii n Kauai, a pela aku eia no ia. 41 E na mamo, a moopuna a ka poe nana i noho mua o Hawaii, ke ike nei nu ma ka Nupepa. 768 poe lawe \upepa o Hawaii, he olioli loa wau ke paipai hou nn Luna, a ke hoihoi mai pnhn kn poe Inwe pe« pa, e hoolawn aku ko Hawaii a hiki i ka 1,000 poe lawe pe*pa. A pehea hoi ko Maui a Kamalalnwnlu, he 335 wale no, he 115 aku no hoi i koe hiki i ka 500, oia la hoi ko i\l»ui!a pehea hoi o Molokni nui a Hina/ai'na.a kn nnauao i noho ai, aina alii no^oi^ 0 ko ke nlii pnha ia ke ho-omo ia la i lhr huewai. He 110 wale no Nupepn n oukou, he 90 nkn no hoi i k0e,200 Nupepa, aole no nae e pau iho ka poe makemake lawe INupepa o Molokai i ka 200, e hooi aku no iinua e like hie ka hoihoi ann. A pehen hoi o Lnnni a Knuln, i 7 wale no kn. Ae, pono no, un oi nku In hoi oukou i ka 7, hookahi wale no hoi o Hawae, lauhue Kona, mai pono loa la hoi, e hoonui ia la hoi ka 7 me ka 7 puka niai la he mau kanaka ku-ea, hui hoi me 1, ko ke ulii waa ia, ua alima paa a me ka pi-pi-n ka lua. A pehea hoi o Oahu a Lua, ka aina a ka hanohano i noho ni, kahi i ku ni ke kulanakauhale Alii, noua ka olelo ia ana. •• Ke ike ka paha oe ia Honolulu, ike ia Peleknne." Pela io no hoi paha, nawai hoi e hooleae. O ka luann no ka hoi kein o na poe woku, o ka Hawaii no a ku—a pela mni no ka Maui, kn Molokai no, ke Kauai. A kohu hoohihi mnoli no, a ku-a noho io ia Oahu, kapain ne he k.imaaina no Oahu, he ewe. Ke ike nei au e 603 wale no poe lawe Nupepa ; e iho ln hoi ke kani (tausani) aote o ke kaoi n ka moa, o ke kania ka pelehu. Ina plhha un uwa kn pihe a hnnlele wnje i un mea he hoihoi. A pehea hoi ka inoku o lnlo. -ka poe nana e kaohi mai i ka j la, ein hoi kn knkou e pnne nku ai. i Kohin—kohin kn In i ko moopuna. He nli\ kti hi—-kauwn kn ma-lu. Kohin-mni kau e Kauai o MaHo-kalani-po, i holonku auanei ka pqe hoonnnuno qa i ka lawe Nupepa ea, he ko«hi mni knu, ooe no ka palenn mai o na ! m6ku. A puiwa wau i ka' t na»a < hna iho, a ; he p i69 wnle no kn Wp hui me ko Niihnu, he [ 31 i koe hik? nku i ku 200, ko na Aina e ! hoi 42, ewalu i koe, 60 Nnpepn. He mea | KfhUau a hoau-an wule ae no hoi mn keia ; papn Helu uialhlo nei. ! H*waii ltpitoa, 1.000 Nupepa, Mftui n Kn- 1 mn 500. Molokui a Hina 200, Lanai a Kau-! la 50, Oahu a Lua 1,000, Knuai o Mano & Nnlinu 200, |io rta Aina e 50, —Hui 3000. ( Atrwe ! (3,Q00) ekolu ka taudnni poe lawe | pep« '• Kuokoa " o kt makahiki IS6B Nolai- j la*f>uka wnffe" *ae !a do hoi in'u na a j KeinohoomaiwwaTiui mn laua o Kalelfe«lua- • ka, o ke kuko hoi a kekahi, o ka oloVo ka | puhi lawalu o Hanalua, o ke kuko hoi a ke- j kafft, b ke knikamahine no n Kakuhtsewa.! A mn ko knkou nana ana iho, no ke Alii lon j aku no pahnMeeiA pa kanaka nui, 3,000, ain j mai uo pah'a'ilnlo 2,500 no hoi la, ft eth{ iki i mni, aole hoi ka 1963, o ka hapa hope o ka | M. H. 1567. Ina pela i keia makahikl ae, j alaila, ua lawa no kakou i na ike kuhohonu ! 1 haawiia mai ia kakou, » me na moolelo Alii a S. M. Kamakau, a me kahi Kaao He- ' sann. Aka hoi, ina e lawa oa tausani elua a oi ae, blāila, e liookūn aku no au ina kaao ! maikaia tnip nii moolelo Hi Hi, a kupinahi 0 kekahi mau kanaka kupua hoi o Hawaii j ' nei. E oluolu au e hoopiha i ekoiu kolamu; 1 o ka aoao 4 o ka N upepa Huokea, O na ole-1 ' lo hiUhila aa**e «r«ibora 00, aka hoi, ina be! i hiki ia'u ke hoolilo i olelo ano-iua, i wahi e nalo ni, a i mee hoi e laaikai ai ka olelo ana, pooo 00. O ko u manao ann, o ka Poaono uiua oUnuan M. H. 1968, oia ko u wa e haawi aku ai i na Hawaii oei t a bala hookahT'mahioa paha f a iha ua *utu ae ka nui o H poe lawe p*pa, •l\il«, e hooenaoia aku no, ina un emi roai ki a mokiwa ia paha, nlnila, e hooki koke no«a. Eia nae paha, he kanalua ko ookoa m> ka looa ole

ia'a o n* k*3ao. a me na rroo!e!o o Hswa;i nei. ae. peU k» no paba. P«bca I* e m*opopo ai ia kakoo he Wanaka ko loko o k?kihi ha!e, ke wrajho «ra!e ka lima pe a, ao?? e kikeke aka ron ka pwka. m* paha e wi!» ke da!a maloko o ka pokek?, aoie e ki- ! keke a haawi aka i n* Luna, a o aa Luna ! mai boi aL. H. Kolika, a #»ila. at>le iano e hoopukiia aka. aka hoi, ina ua koohna 1 ookoa i ii* <fa?a elda o k« \«pep«. me ka 1 haaw; mai ia Kulika, alaik, e hoopihaia oo! na makemake a pau. fle mea pako>Wa tra!e lea moo!e!o tra!e * no a piha ka N'opepn. a pehi ke me!« wale ? no Acc. aia a hoola wa»a ka makemak? o ke« i la ame kein f aiaiia, maikai. aole e kanea. No aa Looa o ka Nopepa Kmok&i, a nae ka poe hoomau i ka lawe ana ko'u aloha ia la>' kou,a mau loa aku ma ka inoa o ra !a ma I ka lani o oa lam Kieki?. ) S. H. Kakepūu. I Palolo, Nor. 25, 1567. | [Ua oielo oe maiooa ae he 1963 wale oo i na nopepa " Kuokoa" no ka hapa hope, ao, le peia ka. oiaio, me he mea in, oa hoonoho; he»a ka poe pai i1963. O ka poiolei, he ) 2,000 a oi na nupepa no ka hapa hnpe e he-! ie nei. L. H.] j