Ka Nupepa Kuokoa, Volume VI, Number 50, 14 December 1867 — Page 3

Page PDF (1.64 MB)

This text was transcribed by:  Arnold Hori
This work is dedicated to:  Hawaiian Historical Society

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Hawaii.

            MAKE ILOKO O KE KAI.-Ma ka po o ka la 23 o Nov., ua make kekahi ma Kaimu Puna, maloko o ke kai, o Keawe kona inoa. Penei ke kumu o kona make ana i ua po nei; Koi aku oia i kona makuahine e hele lapa i ka lawaia, oia hoi ka upena holoholo, ia laua i hele ai ai a ma kahakai, noho ka makuahine mauka a iho aku la no hoi kana keiki me ka upena a hiki ma kahi e o ai ka upena, ku iho la oia e kali i ke kai make, a liuliu haule iho la oia i ka make, nana mai kona hoa lawaia aole kela, kahea mai la kela, "Auhea oe ! auhea oe!!" holo mai la oia mai uka mai, aole kana keiki ma kahi i ku ai, huli kela mao a maanei aole loaa, ia ia i hoi mai ai e kaa ana kela maloko o ke kai, oia iho la ke ano o kona make ana. O keia kanaka he mai no, a iloko oia mai, hele no i ka lawaia ; Nolaila, mai hoohalike kekahi poe nawaliwali e like me Keawe, ka ike no i kona nawaliwali hele no i kahi pilikia.

L. W. PA.

 

Halawai ku i ka wa.

            Ua akoakoa mai na Lala me na Elele o ka Ahahui Ekalesia o Kauai, ma Waimea, ma ka la 20 o Nov. 1867, mamuli o ke kahea ana o ko laila ekalesia. e hoonoho hoi ia Rev. A. Kaukau i Kahu Ekalesia no lakou.

            Eia na inoa o na Kahu Ekalesia a me na Elele o na Ekaleksia :

            No Niihau, o Rev. D. S. Kupahu ke Kahu, aole Elele; no Waimea a me Koloa o Rev. J. W. Kamika ke Kahu, o Apolo ka Elele; no Lihue, o Rev. J Waianiao. o Wili Rice ka Elele ; no Koolau, o Rev. E. Helekunihi ke Kahu, o A. Kaia ka Elele ; no Waioli, aole Kahu, o Kahananui ka Elele.

            O ka hana mua, oia ka Haiao a Rev. E. Helekunihi, aia ma 1 Petero 2: 24, 25, ke Kumumanao. A pau ia, koho ia o Rev. J. Waiamau i Lunahoomalu, a iaia ka pule.

            Hai mai oia i ke kumu o keia halawai ana, oia hoi ka hoonoho ana ia Rev. A. Kaukau i kahu no ka Ekalesia o Waimea, a he mau koena hana kekahi i hoopau ole ia i ka halawai ana ma Koloa, i ka malama o Augate i hala aku nei.

            Ma ke kauoha a ka Aha, nolaila, kahea aku o Rev. J. W. Kamika, ke Kahu ku i ka wa, i na inoa o na hoahanau o Waimea ; i ka poe hoi i manaoia ua hihia ole, a ku lakou iluna imua o ke anaina, a hoohiki hou ma ka berita ekalesia - Penei ka olelo, "No ka mea, he pono i na kanaka o ke Akua e hoohiki hou i kekahi manawa, a e lawe hou i ka berita ekalesia maluna o lakou, he hana ia e pono ai, a ua kupono no hoi i ka Palapala Hemolele.

            "A no ka mea hoi, maloko o na makahiki i hala 'aku nei, ua komo mai ka mokuahana a me ka hihia iloko o ka ekalesia o Waimea nei, a i keia la, ua akoakoa mai na Kahu Ekalesia a me na Elele o na ekalesia, e hoonoho mai i Kahu hou, Nolaila. he wa pono keia i ko makou manao, e ae hou, a e hoohiki hou i ka makou berita ekalesia. Nolaila, ke ku nei makou imua o ke Akua, a imua hoi o ke anaina kanaka, a ke hoohiki nei makou." (Oia na olelo manaoio a me ka olelo berita maloko o ka "Buke Lawe Lima" Aoao 34-37.)

            A mahope o ka ae like ana i ka berita ekalesia, hooholo na hoahanau i keia mau manao.

            1. Ke manaoio nei makou, o ka Palapala Hemolele, o ke Kauoha Kahiko a me ke Kauoha Hou, o ka olelo no ia a ke Akua i haawi mai i ka uluhia ana o ka Uhane Hemolele ; o ke alakai pololei hookahi no ia o ka manaoio a ma ka hana.

            2. Ke manaoio nei makou, o ka bapetizo ia ana o na haumana ma ka inoa o ka Makua, ke Keiki a me ka Uhane Hemolele, he oihana ia i kauoha ia mai e Iesu Kristo, aole loa he pono ke hookomo i na haumana iloko o ka ekalesia me ka bapetizo ole ia.

            3. Ke manaoio nei no hoi makou, o ka ahaaina a ka Haku, kekahi oihana no ia mai a Iesu Kristo mai, a he mea pono no hoi i na Ekalesia Euaanelio a pau, e malama pinepine i keia oihana, aole pono ke haalele aku.

            Manao i hooholoia no ka poe i haalele ia makou,-No ka mea, ua haalele e Iona Kamoopohaku, Luka a me kekahi poe e ae, a ua hahai mamuli o Rowela, a ua hui pu lakou me ia ma kekahi mau hana ano e, pono ole, e hoohaunaele ai i ka ekalesia o Kristo. me ke kiola ana i na kanawai hooponopono o na Ekalesia Euanelio o Hawaii nei ; a nolaila, ua kapaeia lakou mai ka ekalesia aku, ma ka la 5 o Aperila 1865.

            Nolaila, i keia la, ke paipai aloha aku nei makou ia lakou, e mihi oiaio hoi imua o ke Akua, no ko lakou mau hewa a pau, a e hoi mai , mai ko lakou auwana ana, a e hahai pu me makou mamuli o Iesu.

            A ua hooholoia keia mau ioanao, aohe he mea hoole. A pau keia, ninau ka Lunahoomalu i ka ekalesia, i ka oia mau ana o ko lakou makemake ia Rev. A. Kaukau i Kahu no lakou no na makahiki elua, e like me ka lakou palapala kahea ; a ua ae mai lakou.

            Alaila, ninau ka Lunahoomalu ia Rev. A. Kaukau, no kona ae ana mai a me kona makemake i keia oihana nui; a ae mai oia. - A ae mai na aoao elua, oia hoi ka ekalesia a me ke Kahu hou, e like me no olelo no ka hoonoho ana i ke Kahu i kakauia ma ka "Buke Lawe Lima," Mokuna XIII. Alaila, pule o Rev. D. S. Kupahu. A kauoha aku ka Lunahoomalu i ke Kahu hou.  A na ke Kahu ku i ka wai i kauoha aku i ka ekalesia. A pau ia, himeni makou i kekahi mau pauku o ka Himeni 317, Buke hou, alaila, hookun ia ke anaina, a i ke Kahu hou ka pule hookuu.

            Alaila holo mai ka Ahahui, a hapai hou i ke koena hana i waihoia mai, mai ka halawai ma Koioa.   Hooholo ka Aba, e haawi i ka palpala ae haiolelo ia J. M. Kealoha no na makahiki elua, a hoapono hoi i kona lawelawe ana ma ke kihapai o Waioli, ma ke ano Hope Kahu, a hiki aku i ka manawa e hoi mai ai o Rev. E. Johnson mai Maikonisia mai.

            Heloheluia ka palapala a ka Abahui Euanelio o Hawaii Hikina. e hoike mai ana i ko lakou aloha i ko makou Ahahui.

            Kohoia o Rev. E. Helekunihi i Komite e palapala aku ia lakou.         Kohoia o Rev. J. Waiamau a me Rev. J. W. Kamika i mau Komite e hele i Koolau e halawai me na hoahanau olaila, a e imi i ke kumu o ke kaa ole ana o ke dala hanai Kumu o ko lakou Kahu Ekalesia.  Ua ae ka Aha i ke noi ana a na hoahanau o Waimea, e hui me lakou i ka malama ana i ka ahaaina a ka Haku i ka hora 3 P.M. Hooholoia na kumu manao no ka hapa makahiki e hiki mai ana.

            Hooholoia. E halawai hou ka Aha ma Lihue i ka Poakolu elua o Feberuari 1868.

            Hookuuia ka Aha. Ia Apolo ka pule.

J. W. KAMIKA,

Kakauolelo.

Waimea, Kauai, Nov. 20, 1867.

 

No ke koho ana i mau kahu waiwai no ka Ekalesia o Waimea, Kauai.

E KA NUPEPA KUOKOA E; Aloha oe:

            E oluolu oe a mie kou Luna Hooponopono e hookomo iho ma kahi kowa kaawale o kou kino, i ke kulu wai ula iliahi o ka aina nei, oia hei ke poo e kau ne In, mamuli o ke kahea ia ana ma ke akea, na hoahanau kane hihia ole o ku Ekalesia o Waimea nei.

            Ua akoakoa mai lakou ma ka luakini i ka hora 10 o ke kakahiaka o ka Poalua, oia ka la 27 o Novemaba, M. H. 1867, e koho i mau kahu waiwai hou no ua ekalesia nei, no ka mea, ua make o Maluaikoo, ua hele o Nawahinelua i Maui, ua hihia o J. Kamoopohaku a me Luka Pehu, a me S. Ekaula, no ko lakou hahai ana mamuli o G. B. Rowell, ka mea i hoopau ia no kona hewa, a koe wale no elua mau kahu waiwai kahiko, oia o J. Jauai a me J. Kaehu.

            Penei na hana ma ia la : Koho ia i Peresidena, a ua koho ia o A. Kaukau e ko ka hale, mamuli o ka ninau ana a J. Kaehu, a koho ia o S. Aukai i kakauolelo, mamuli o ke kahea ana a A. Kaukau e niau ana i ko ka hale, a ua aponoia.

            Mahope iho ku mai ka Peresidena a ninau pakahi i na hoahanau kane hihia ole, e hai mai i ko lakou manao no na kahu waiwai kahiko i koe i hai ia maluna, e hoomau i ko laua kahu waiwai, a i ole ia, e hoopau paha, a ua apono ia o J. Kauai, he 34 mau inoa, e noho mau no oia i kahu waiwai, a he 28 inoa i apono ia J. Kaehu, a e 6 i hoole iaia, hooholoia ma ka hapanui, e noho no oia i kahu waiwai e like me mamua, a ua ku pakahi mai kela mea keia mea e hai i kona manao, a kakau ia ko lakou mau inoa.

            Mahope iho, ku hou mai ka Peresidena e heluhelu hou i na inoa o na kahu waiwai hou i manao ia e pani ai i ka hakahaka o na kahu waiwai i hoopau ia, eia na inoa W. H. Coles, S. Aukai, Kapehe, Palaineka, Kanakaheleia. A ua ninau ka Peresidena i ko ka hale, oia hoi na hoahanau kane hihia ole, a ua aponoia ma ke ku pakahi ana iluna, a ua kakau ia ko lakou mau inoa, koe ka poe kahu waiwai hou elima lakou. Nolaia, waiho e aku la keia ekalesia ia kaumaha maluna o Iesu, a lanakila no, nolaila, hai mai la oia i kekahi olelo hoolana. E ka ohana uuku, o ka makemake o ko oukou Makua i ka lani, o ka haawi i ke aupuni no oukou.          E aloha auanei, ke huli hoi nei ke kapa auwai ololi o Peekauai.

Na S. AUKAI, Kakauolelo.

Waimea, Kauai, Nov. 28, 1867.

 

No Mrs. Lucy Kaoleloloa, kona ola ANA, A HIKI I KA MAKE ANA IHO NEI.

            E ke Kuokoa, aloha no.

            He haawina kaumaha kai loaa mai ia'u i keia wa, a oia ka'u e hapai ae nei me ka pili kaumaha loa; oia hoi keia, o ka ako ia ana 'ku nei o ka'u pua Oliva, ka mea nona ka inoa i hoikeia maluna, ka mea hoi i kupu ae, a mohala maikai ma ke Kihapai kanu o keia ola ana.

            A hala aku ia mai o'u aku nei, waihu mai la oia i ka ukana nui maluna o'u, oia hoi ke aloha nona, e hooaku nei iloko o'u. a e hooke mai aua hoi ia'u a puni au, a na ia ukana nui i kono mai ia'u, e hoike aku i mua o ke akea, i ke ano o kona ola ana, a me ka manawa hoi o ko maua noho ana maloko o ke apo o ka Berita mare, ke kaula gula hoi nana i umu ae ia maua a lilo i hookahi.

            Ua hanau o Lucy Kaoleloloa ma Lahaina i Maui, i ka la 11 o Novemaba, o ka A. D. 1850, a make iho nei ma Kaakopua i Honolulu, i ka la 27 o Novemaba, o ka A. D. 1868.       Nolaila, o ka nui o kona mau makahiki o ke ola ana ma ke ao nei, he 17 makahiki, me na la he 16. Auwe! He opiopio wale no ka !! Minamina wale !!!

            He hanau kahi oia na kona mau makua, a he milimili aloha nui loa hoi na laua. I ka ulu ana o kona kipo, ua mohala pono kona mau hiohioa, ua kupu ae oia a oi kelakela no ia malu Ulu : I ka ike aku a ka maka, me he mea ia,o kekahi no ia o ka ohana o Laieikawai ma, ka hiwahiwa o uka o Paliuli, ka hele a "mohala i ka wai na pua," ua nohea, a hemolele wale ka nanaina.

            I kona noho ana me kona mau makua, he kaikamahine hoolohe no ia, ua noho pono malalo o laua, ua akahai hoi, aole i lalau, aole no hoi i auwana wale aku i o ianei, e like me ka nui o na kaikamahine oia malu Ulu ; aka, ua noho haahaa no malalo o kona mau makua. a hiki wale i ka wa i mare ai oia i ke kane.

            I ka 12 o kona mau makahiki a oi ae ko maua hoopalau ana : mai ka wa hoi i hoopaaia'i ka hoopaiau mawaena o maua. a hiki i ka wa i hooko ia'i. he 18 mahina. oia hoi. hookahi makahiki. me no maiama eono ko maua noho hoopalau ana. Ma ka la 26 o Sepatemaba ka hoopai ia ana. o ka A. D. 1864.

            Iwaena o keia kowa loia o ko maua hoopalau ana, oa maopopo lea ke kupaa o ka manao o keia kaikamahine ; no ka mea, ua hoopuhaia ia mai oia me ka ikaika e kona mau makamaka. aole nae oia i ae aku, aole hoi i luli. aole no hoi i hoolohe aku ia mau leo makala. Ua waiho ia mai no hoi imua ona na kumu hoopohala, a ka poe i imi e hoopau ia hoopalau ana o maua, aole no nae he loli iki o kona manao; ua paa no a hiki i ka hooko ia ana.

            Wahi nae hoi a kekahi lohe pono mai; oiai ka e kupinai mai ana na leo hoopohala no ko maua hoopalau ana, ua huli ae ka waha o kona mau makua i luna, a nonoi aku i ke Akua. e hoopaa mai i ka manao o ka laua kaikamahine, a me laua pu hoi, i ole ai e luli mamuli o ua mau leo la, aka, i hookoia e like me ka ae like.

            Oia mea nani okoa aku no ia, o ka manao o kona mau makua, he keu, a he hiwahiwa ano e ko laua puni loaa ole, aole laua i manao iho i loko o laua, e hoolilo i ka laua kaikamahine ui, a wahine maikai hoi, i kumu loaa na laua, e like me ka makemake o ka lehulehu.   Aka, ua kaokoa ko laua manao. a ua hana mamuli o ka pono, a me ka oiaio. Nolaila o na manao kanaka. ua hoka, a o ko ke Akua manao paa, a me kona lokomaikai, ua lanakila.

            Ea ! auhea la na makua mea kaikamahine i like pu me keia mau makua, oia o H Mu. a me Mrs. Abigaila Kamakele ?

            I ko maua mare ana, ma Wailuku ko maua i noho ai, no kahi hana i loaa ia u ; a ma ka malama hope o ka A. D. 1865, holo maua i Oahu, oia ka hoomaka ana e noho ia Oahu, a waiho wale na iwi ia Oahu nei la.

            I ko maua hiki ana ia Honolulu, ua hoonoho ia maua ma Hauula, e hana i ka hana a ka Haku, ua hele aku no maua, a noho malihini iwaena o lakou, a mahope iho nei, ua hookaawale ia mai o Kahana i ekalesia okoa, a malaia maua i noho ai, a loohia wale mai oia e ka mai.

            Mamua o kona loaa ana i ka mai, ua hanau mat ka maua kamalei, ka hua mua o ka wa kamalii, wahi a ua aloha nei a'u i hala aku la.

            I ka mahuahua loa ana mai o kona mai ua laweia mai i Honolulu nei, ma ke kokua lokomaikai ana mai a Luka Severana haole mahi Raiki o Punaluu, maluna o kona kau lio, a hiki ma ka pali o Nuuanu ; i pakuiia mai hoi e ko E. Pii lokomaikai, hiki ai iluna o ua pali kaulana la ; i hoolawaia mai hoi e ke ahonui o ke Kahu ekalesia opiopio o Kawaiahao, hiki ai i Honolulu.

            I ka hiki ana i Honolulu nei, ua waihoia aku oia iloko o ka lima o na Kauka lapaau haole, ka poe noiau, a loea no hoi ma nei mea he lapaau ana; me ka malama pu ia mai no hoi e ua Kahu ekalesia nei o Kawaiahao, a me Mrs. Kini, kumukula kaikamahine o Mililani, a me kekahi mau makamaka lokomaikai e iho hoi.

            Ua nui no ko lakou malama ana mai, a me ka iini ana mai no hoi i kekahi e pono ai. Pela no hoi ke Kauka, ua malama mai no oia me kona ike a pau, aka nae, ua oi aku no ka mai, imua o ka hiki i ka pono a ke kanaka ke paa mai, nolaila, ua kuu mai la ka uhane i kona kino, a ua kailiia aku la kona uhane.

            Ma ka Poakolu kona ike hope ana ia Kahana, ka home a maua i makemake nui ai, kahi hoi a maua i noho makamaka ole ai, hookahi makamaka o ka pono o ke Akua, ka mea a kona mau makua i hilinai nui ai. Ma ka Poakolu no hoi kona ike hope ana i keia ao, ma ke kakahiaka nui, hora 6, me na minute he 50, o ka la 27 o Novemaba 1867, a hele aku la i ka aina anoano. Ua waiho mai i ka maua BEPE OI PAPA e malama, na ka mea waiu kau ole, o ole ka u o ka bipi, pono ai ua hiapo la a maua, ka mea hoi i ike ole ae i na helehelena o kona mama maikai i hala aku la.

            He hoahanau oia no ka Ekalesia Euanelio ma Lahaina, a he ohua ekalesia maikai hoi no ka haku ; ua maikai kona noho ohua ana no ka Haku, a hiki wale i ka wa i kiina mai nei.

            O ke ano o keia wahine opiopio maikai, i ko maua wa i noho pu iho ai, he kaikamahine noho malie, he haahaa, he akahai, he hoolohe, he kupaa, a he oluolu no hoi; he wahine aloha kane a makee kane no hoi aole oia i hoowahawaha i kana kane, aka ua malama mai no, a ua malama pono iaia iho na kana kane wale iho no. O hai ka hoowahawaha mai, kai huwahuwa mai hoii, o ua o Lucy Kaoleloloa nei la, aole. Aole oia i ike i kona ui la hukihuki ku ae, aka, ua noho haahaa no me ke akahai.  Nolaila, ke olelo pone iho nei au, he mamo oia na Sarai, ka wahine a Aberahama, ka mea i noho haahaa iho malalo o Aberahama, a kapa aku hoi i kana kane he Haku.

            He kakaikahi loa na wahine opiopio i like me ia ke ano, iwaena hoi o na wahine i oo, he kakaikahi loa o lakou a'u i ike ai, i like me Lucy K. maikai nei. O kona kulana kino, ua nani, o kooa waihona manao hoi ua hemolele, nolaila, ua maikai ko maua noho ana iloko o na makahiki ekolu a oi ae aole i wawaia kona no kekahi hewa, e like me kekahi poe Eva.

            I kona make ana aku nei, ua lana ka manao nona, no ka mea, i kona mau la hope, ua ninau pinepine aku au iaia no ka makaukau i ka hele aku, ua i mai oia. "ua makaukau no."  I ka wa hoi i ike iho ai na lima menemene o ka make, e o mai ana ma kona kino. ua ninau aku au iaia penei. Makau anei oe i ka make ? Eia na ouli o ka make la ke apo mai nei ia oe ? I mai la oia me ka leo oluolu. "Aohe o'u makau."

            Alaila, kolou iho la maua e pule. a pau ia. uwe pu iho la mau me ke aloha nui ; a o kona mau kulu waimaka hope loa no ia i haawi mai ai no'u. a no ke kamalei a maua. Ia wa oia i uwe hoalohaloha mai ai i ka i ana mai. "Aloha no hoi oe e kuu kane o ka wa komalii. aloha no hoi ke kaikamahine a kaua o kuu wa opiopio," &c.

            Mahope iho oia manawa. o ka pau no ia o kona ike, a iii mai la maluna o makou ke kaumaha o kana huakai hele.     Mai loko oia waiho ike ole ae, e hanumauliawa wale ana no, a puka mai kekahi hua olelo, a oia hoi kana huaolelo hope loa, oia keia, "E pule." A pule iho la ; alaila, o ke oki no ia, a haalele iho la i Puna ka hoa pili la he wahine. Aloha ino !

            Ua make no oia i ka make ana o ka poe pono. a e like auanei kona hope me ko lakou.         Pomaikai ka poe make ke make lakou iloko o ka Haku. O ka'u keia e olelo ae nei, Na Iehova i haawi mai, a nana hoi i lawe aku. E hoomaikaiia ke Akua, ka Makua o maua i noho ai ma ia pali Koolau. Me ke aloha nui no. E. K. W.

            Kaakopua, Honolulu, Dek. 10, 1867.

 

PAPA HELU

O ka Nupepa Kuokoa, no ka Hapa HopeM. H. 1867.

HILO.

            Dr. C. H. Wetmore,    -           -           --                      5

            Rev. T. Koana -           -           -           39

            Mea Pakahi.                -           -           -           53

            Rev. D. B. Laimana,   -           -                                   4

Kaiwiki, J. W. Alapai,             -           -           12

Pahoehoe, Hanai.        -           -           -           10

Onomea, S. L. Ausetina,         -           -           30

                                    “                                              Rev. Pahio Haui.        -           -           10

Kaupakuea. Gilbert Waller Kinipeki,  -           11

Hakalau, Rev. T. Pohano,       -           -           10

Laupahoehoe, J. Hanaloa,       -           -                       9

PUNA.

Keaau, Palau, -           -           -           -                       6

Makuu, J. K. Pae,        -           -                                   6

Pohoiki, Liana,            -           -           -                       6

Opihikao, Maluo -       -           -           -                       4

Jiaem Jagykybam        -           -           -                       7

Kaimu, Lainaholo,      -           -                       13

Panau, L. Kaina,         -           -           -                       5

Kealakoma, Timokeo, -           -           -                       7

KAU.

Kapaliuka, Rev. J. Kauhane,   -           -           18

Waiohinu, W. T. Matina         -           -           13

                                                                                                            Mea Pakahi,    -           -                       2

KONA AKAU & HEMA.

Kapalilua, Rev. S. W. Papaulla, -        -           11

Kealia, Haleole,           -           -           -           19

Kaawaloa, Lumaawe  -           -                       28

                                     "                      Maluaikoo,     -           -                                   9

            Mea Pakahi na

Rev. J. D. Parisa,         -           -                       11

Napoopoo, J. Kaheokaumaha, -          -           12

Keauhou, S. Haluapo, -           -           -           13

Kailua, Rev. G. W. Pilipo,      -           -           10

Kalaoa, Rev. G. P. Kaonohimaka       -           19

                                                                                                                                                                                     Mea Pakahi,    -                       3

KOHALA.

Kawaihae, Rev. A. Pali           -           -           21

                                                                                                 Mea Pakahi,   -           -                       4

                                    "                                               uka, J. W. Keoni        -           -           21

Kaipuhaa, Rev. S. C. Luhiau,             -           -           40

Iole, Rev. E. Bond,     -           -           -           170

Waimea, Rev. L. Laiana         -           -           15

                                                                                                 Mea Pakahi,   -           -                       6

HAMAKUA.

Waipio, Rev. S. Kukahekahe, -           -           13

                        "                                                           G. W. D. Halemanu                -                       9

                                                                                                                                                             Mea Pakahi,               -                       3

Kawela, P. Kaaekuahiwi,        -           -           19

Maunahoano, Rev. S. Kamelamela,    -                       8

Eleio, D. Waiau, -       -           -           -           14

MAUI.

Lahaina, Rev. D. Balauwina               -           39

                                                                                                                                                Mea Pakahi,                -                        3

Lahainaluna, Rev. S. E. Bihopa,         -           23

Kaanapali, J. D. Kanehoa       -           -           20

                                                                                                                        Mea Pakahi,    -           -                       1

Waiehu, Kolopapela                -           -           12

                                                             Mea Pakahi,               -           -                       1

Wailuku, W. P. Kahale           -           -           27

                                                                                                 Mea Pakahi    -                       -                       9

                         "                                                          S. Kahelemauna,         -           -                       7

Waihee, Pohinauakea              -           -           23

                                                                                    Mea Pakahi,    2          -           -                       2

Waikapu, Pulehu         -           -           -           15

                                     Mea Pakahi,   -           -           -                       1

Makawao, Rev. J. P. Gerina,  -           -                       5

Haiku, P. Nui,             - ‘         -                       18

            "           G. Brooks,      -           -                       19

            "                       S. Kuewa,       -           -           -           11

Huelo, M. Opunui,      -           -                       19

Keanae, Rev. S. Kamakahiki              -           17

                                                                                                                                                Mea Pakahi,                -                        1

Hana, Asa Hopu         -           -           -           50

                                     Mea Pakahi,   -           -           -                       1

Kipahulu, Rev. D. Puhi, -       -           “-         15

Kaupo, Rev. P. W. Kaawa, -  -           -                       5

MOLOKAI & LANAI.

            LANAI, M. Kealakaa -           -                       9

                                                                                                 Mea pakahi                 -           -                       1

Kaluaaha, MOLOKAI, Rev. A. O. Polepe,   40

                                                                                                                                                                                                                                    Mea pakahi,     -           11

Waialua, S. Paulo,       -           -           -                       8

Halawa, Rev. S. W. Nueku,    -           -           30

Waikolu, Kahulanui,   -           -           -           20

HONOLULU.

                                                                                                                         Kupihe,                      -           -           46

                                                                                                                         Lawe pakahi,  -           -           17

                                                                                                                         Hu.     -           -           -           48

                                                                                                                         Beni,   -           -           -           19

                                                                                                                         Papa Ola,        -           -                       6

                                                                                                                         Eli@ Lino,     -           -                       6

Konawai,                                 Keomoku,       -           -                       6

Kalihi,                                                 Kioi,    -           -           -                       8

            "                                                                                               Oleloino,        -           -           31

Nuuanu,                                  Manu, -           -           -           11

Pauoa.                                                 Mokum            -           -           -           24

Waikiki-kai, Kamoana,           -           -           24

Waikiki-uka J. W. Mikasobe               -           19

Manoa,                                                Kapakaula,     -           -           32

Wailupe,                                  Rev. S. N. Holokahiki,                        11

KEKAHA & KOOLAU, OAHU.

Ewa,                                                                Maawe.                      -           -           49

Waianae,                                 Rev. A. Kaoliko,         -           46

Mokuleia,                    S. N. Emesona,          -           -           12

Waialua,                                  U. S. Emesona,                       -           20

             "                                                                                  Nakuina.         -           -                                   8

             "                                                                                  Rev. O. H. Kulika,                 16

Haula,                                      Kinimakalehua,          -                       14

Punaluu,                      Kaaimanu,      -           -           13

Kahana,                                   Rev E. Kekoa,             -                                   6

Waikane,                     Rev. Z. Poli,    -                       27

Kaneohe,                     J. Manuela,     -           -           48

Kailua,                                     Aimanumanu,  -                                   9

Waimanalo      Rev. S. Waiwaiole      -           26

                                                                                                                        Mea pakahi,                 -                       1

KAUAI & NIIHAU.

Waioli,                                     Rev. E. Ioane. -                       24

                                                                                                             Mea pakahi,    -                       20

Koolau,                                   Rev. E. Helekunihi,                 12

Lihue,                                      P. Isenberg.                -           36

Koloa.                                     Rev. J. W. Kamika.                 40

Waimea.                      J. Kauai Esq..                         10

                                                                                                             Mea lawe pakahi.                                           2

Kuhiau,                                   Kamahalo,       -           -           12

Anahola.                      T. K. Anahola,            -           -           10

            NIIHAU.        Rev. D. S. Kupahu.     -                       5

 

OLELO HOOLAHA.

            ELUA LIO NO'U, UA NALOWALE MA ke kula o Makiki, kahi i hele ai. He lio kane ulaula i kuniia i keia hao H; he lio wahine eleele i kuniia i na hao like H. O ka mea e loaa ai, e hoihoi no ma ka hale noho o ka Luna Pa Aupuni ma Pauoa, Apana o Honolulu, oia o P. Kaaiahea. O ka uku, eia no ma ko'u pakeke, ma ka uku kupono. A i ole, ma ko'u Hale Sela ma ke Alanui Kalepa a me Nuuanu. HERING.

Honolulu. Dek 13, 1867. 316 4t*

 

MARE.

            Nov. 9, ma Waianae, mareia e Rev. A. Kauliko, o Kauleokukui me Kalama.
            Dek. 10, ma Honolulu, mareia e Rev. H. H. Pareka o Kahele k. no Kapuaukolo me @ w no Moanalua.

            Dek. 10, ma Honolulu mareia e Rev. H. H. Pareka, o Adamu k. no Honolulu nei, me Kapika w. no Manoa.

 

HANAU.

            Nov. 23, ma Waioli, Kauai, hanau o Gerekema Kalimahauna, na J. M. Kealoha me Julia W. Kealoha.
            Oct. 21, ma Mokupapa, Waianae, hanau o Wiwi w, na Pukoaku me M@.

            Nov. 29, ma Ahulili, Waianae hanau o Kaehuokalani w, na kawehe me Kamaka.
            Nov. 26, ma Kumaipo, Waianae hanau o Inoaole k, (ua make no) na Kaumihuhu me Ua.
            Nov. 4, ma Waihee hanau o Miieka w, na D. Kapoi me ka Noho.

            Nov. 18, ma ia wahi no, hanau o Aarona k., C.F. Walena me Mrs. D. Walena.

 

MAKE.

            Dek. 12, ma Kaumakapili, make o Mrs. Nele Nohona w.
            Dek. 13, ma Lepakaholo maanei mai, mare o Keoni Pale k. no Kaelepulu i Kailua oia mamua.

            Nov. 1 ma Maunalua make o Kamikiai k

            Nov. 20, ma Waialae make o Kaohe k.

            Nov. 5, ma Hookohau Kaanapali make o Piha k.

            Nov. 30, ma Opihikao Puna make o Kahewa w.

            Oct 25. ma Hookena Hawaii make o D. Mikakai k.

            Nov. 26, ma Leleo Oahu, make o Kalua w.

 

OLELO HOOLAHA.

HAO BIPI ! HAO BIPI ! !

            EIKE AUANEI NA KANAKA A PAU, owau, o ka mea nona ka inoa malalo nei, ke makemake nei au e kuai me oukou i ka hao bipi, elima keneta o ka paa hookahi o ka hao bipi maikai.    Eono dala o ke tona no na iwi bipi. E lawe nui mai oukou ma ko'u hale kuai ma "Aienui".

AHUNAKO. (CHUNG HOON )

Honolulu, Dek. 4. 1867.                                                                     314 3m

 

PALAPALA HOOLAHA.

            E IKE AUANEI NA MEA A PAU, OWAU, o Kimo. ke kane mare a Punilama, w, o Kanauapuaa. ma Peleula, Honolulu, Oahu. Ke haia'ku nei na mea a pau, ina ua kuai aku o Punilama, ka'u wahine mare, a ua hoolilo maoli aku paha ia hai me kuu ae ole i kekahi pahale. e waiho ana ma kahi i haiia maluna, ke hai uku nei au, aole i loaa ia lakou ka mana ma ke kanawai. No ka mea, aole i loaa i ka'u wahine mare ka mana e hoolilo ai. a he mea kue no hoi ia i ke kanawai, e likke me ka Pauku 1287 o ke Kanawai Kiwila, a ke laua i ko laua mau mea a pau ma waena o na la he kanakolu, mai ka la mua o Pekemaha, a e pau ana i ka la 30 o la malama, o keia makahiki 1867. Na KIMO a me kona loio, G. B. Ukeke.

Dekemaha 2, 1867.     314 3t*.

 

Nanahu maikai o Lanai!

            UA LOAA MAI NA NANAHU MAIKAI loa o Lanai ma Honolulu nei no ka ai ana ana i na lole, a e kuai makepono loaia ana e WALKER & ALLEN.

313-3ts

 

Hale Hoomoa Palaoa ma Hilo !!

            KE HAI AKU NEI NA MEA NONA na inoa malalo nei, i na kanaka a pau o Hilo nei, ua wehe ae nei maua I Hale Honohainu Kope a Hoomoa Palaoa Hou, kahi hoi e houlakoia ai na ohana i na palao i kela a me keia la, n me kahi e hana ia ai ka mea Ono ki i na aluna ahiahin pau.          Na mea Ono a me na Pai o kela a me keia ano. E hanaia no na mea Ono a me na Bereda ma ke kauoha.          He wahi no e paina ai i na hora a pau. O wau no

312 6m L. SEBASTAIN a me J. C. BLACK.

 

HALE KUAI BIPI!

GEORGE RISELY [KEOKI LOLE BIPI]

Ala ka HALE KUAI BIPI O DUFINA. (Duflin's Market)   Ua makaukau oia e hoolako aku i kona mau hoa aloha me na io

BIPI,               HIPA,                        PUAA !

Mahope aku o ka la 30 o Novemaha, 1867, e wehe in ni no oukou.

Mai poina no hoi oukou ke makemake oukou i na io Bipi inpmona e miki ala mua mai i kakahiaka nui.

WOOD & Co.,

314-1m Alanui Alii, mao iho o ka Hale Kuai o Daimana.

 

OLELO HOOLAHA.

            E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU loa ke nana mai i keia, owau o ka mea nona ka inoa malalo iho, ke papa loa aku nei au i ka poe mea holoholona, lio, bipi, hoki, miula, hipa, kao, puaa aole e hele maluna o kuu aina o Kealahewa 2, Kohala Akau, mokupuni o Hawaii, ina i loaa na holoholona i kuu ia ae la maluna ia'u, a i ole i ko'u hope paha a i ko'u luna paha, e uku no e like me ko'u poho, a i ole e uku mai e hoopii no au. GEO. F. B. HOAPILI.

Halawa, Kohala A, Nov. 5, 1867 218-4ts

 

E HOLO MAU ANA KA

Moku Ahi

"KILAUEA"

I ke koena o keia Makahiki, e like

me keia malalo nei.

E HAALELE ANA IA HONOLULU

Poakahi ka 16 o Dekemaba.

Ma ka hora 4 ½ o ke ahiahi, a e ku ana ma

             LAHAINA.

                                                 KALEPOLEPO,

                                                            KEALAKEAKUA,

                                                                                     KAILUA,

                                                                                                KAWAIHAE,

                                                                                                 a me MAHUKONA.

Ma ka hoi ana mai, e haalele ana ia

KEALAKEKUA ma ke awakea Poakolu

KAILUA, ma ke ahiahi Poakolu

KAWAIHAE & MAHUKONA, ahiahi Poaha

Ku hou ma HONOLULU i ke kakahiaka Poaono.

E hoopae ia no na ohua o MAKENA.

            Ma ka Poaha la 26 o Dekemaba, e holo ana i KOLOA a me WAIMEA, KAUAI ma ka hora 4 ½ ponoi, a e ku hou mai ana i ka Poaono la 28.
WALKER & ALLEN, NA EGINI.
Honolulu, Nov. 16, 1867.

 

KAUKA LAPAAU.

--O--

Dr. Kennedy (Kenede) kona inoa.

AIA NO KONA HALE KAUKA MA ke Alanui Papu, makai iho o ke Alanui Hotele.

Honolulu

246 1y

 

MAU LAAU LAPAAU OLA A UPAMA (UPHAM.)

         E OLA KOKE AI O KA MAI HANO A ME ka NAENAE iloko o na minute elima, a e ola loa ai hoi ka mai mahope iho o na hana maikai ana.
         HE LAAU no hoi no ka hoola ana i na OHUNE a me na PUUPUU o ke kino.

         HE LAAU MALAKELA, (Marachetta) no ka hooulu ana i ka umiumi olohelohe iloko o na pule eono. E kuai ia e C. F. PULUKA, Ma ka Halekuai, Honolulu, Alanui Papu.

296 tf

 

Olelo Hoolaha.

Ke KAUOHA AKU NEI NA MEA NONA na inoa malalo nei i ka poe a pau i aie mai ia @, a hooponopono i ko lakou mau aie @, ia manawa e hoopau ai ko maua @ ana.
KAISER & LEINHARDT.
Hilo, Nov. 18, 1867. 212-3t

 

Ua Nee aku i ka Hale Kuai Hou.

            O KA HALE KUAI HAPA PERE I IKE mauia a i maa hoi i na kanaka, ma Alanui Maunakea, ua hooneeia aku i ka Hale hou maikai, mauka iho o ka Hale Kuai mua, malaila e loaa ai ka mea nona ka inoa malalo nei me ka makaukau ma @ a pau e @ mai ana, no ke kumukuai i kupono no ia wa. WILLIAM RYAN.

            Honolulu. Sepat. 6, 1867.       301-3m

 

HALE KUAI LOLE HOU !

MA KALUAAHA, MOLOKAI!

            E NA HOA ALOHA KANAKA O UA AINA makani nui nei a Kuapakua i kapa mua ai, ka mokupuni kui laau hoi o Molokai Nui a Hina, a ulele mai oukou e kuai i kuu lole hou ma kuu hale kuai. E lawa ana ka holoku mai ke $1.37 a i ka $2.00. Na ano Ulalii no $2.00 no ka holoku. E kuai makepono loa ana au mamua o na makepono a pau o Molokai nei. E kuai mai no hoi i na @kao, Pepeiao Laau, Moa, Pelehu a me na mea @ a pau a kanaka. Na ko oukou wahi makamaka haole aloha, R. NUKANA (NEWTON)

Okatoba, 26, 1867. 309 3m*

 

HOOLOHE MAI!

KA HALEKUAI O C. F. PULUKA

         OIAI KE MAKEMAKE NEI KA mea nona ka inoa malalo nei e haalele iho i na kaiaulu o ke Aupuni Hawaii iloko o ka wa pokole, nolaila, ke hoike aku nei au i na makamaka Hawaii a pau loa. E hooemi ana au i ke kumukuai o na mea kuai o kuu Halekuai, ma Alanui Papu, malalo o ke kumu lilo, e like me na Hale Kudala mai keia la aku. Nolaila, e oluolu oukou e hele mai e nana i kuu waiwai, mamua o kuu naue ana aku. C. F. PULUKA.
Honolulu, Mei 23, 1867. 286 2m

 

HALE KUAI HOU !

         UA WEHE AE NEI NA MEA NONA na inoa malalo nei he HALE KUAI ma Monikahaae, mawaena o ka Hale Kuai Bipi a me ka Hale Kauka o Dr. Kenedy ma ke Alanui Papu. O kekahi o maua, oia hoi o SCHUTTE, ua maa no na kanaka iaia, ma ka Halekuao o Painapa. Eia hoi maloko o keia Hale na ano LOLE he nui wale, e lawa ai ka makemake o na kane a me na wahine, oiai he mau lole kana, a he mau lole wahine maloko o keia hale. A e kuai aku ana no maua e na makamaka Hawaii a pau i na mea i makemakeia. GRUNWALD & SCHUTTE. 292 6m

HALE KUAI!

         O KA HALEKUAI O KAHI HAOLE Farani ma ke Alanui Maunakea, ma kai iho o Lepeka hoe (Liberty Hall), ua lilo iho nei o na mea nona na inoa malalo nei, na mea nona ka Halekuai ma Monikahaae. Aia maloko o keia Halekuai na lole o kela ano keia ano o na kane a me na wahine, a he hiki no hoi ke kuai ia aku me ke kumukuai oluolu i na makamaka a pau o kela ano keia ano. GRUNWALD and SCHUTTE.

296-6m

 

PAPA

            PAPA

                        PAPA

MA KE KUMUKUAI MAKEPONO LOA
OIA HOI NA UKANA O "JANE FALKINBURG"

NA PILI Hale ulaula,

NA PAPA Noweke 1 a 1 ½ iniha

NA KAOLA HALE O KELA ANO KEIA ANO

NA PAPA palahalaha

NA PAPA hele a me na

Papa Paina oolea, Paina keokeo a me ke Koa

Na PENA a me ka AILA

Na PEPA Hoonani Hale

AILA Hoomalo a AILA Hoowali

NA KUI a me

NA LAKO HALE NO A PAU E PILI ANA i ke kukulu hale o kela a me keia anno, a e kuiia ana ma ke kumukuai haahaa loa e

L. L. HULIPAHU (TORBERT,)

Ma ke kihi makai o na huina o Alanui Moiwahine a me Papu.

360 3m

 

HALE MU!
HALE KUAI MEA AI!
HE OLUOLU LOA KE KUAI ANA O NA mea ai ma keia hale, i lohe oukou e na makamaka Hawaii a pau!
RAIKI no Waimea, Kauai mai,
PALAOA maikai loa,
KAMANO io ula no Keamolewa mai
BIPI uaho no Kaleponi mai,
KOPA keokeo – KOPA ulaula,
AILA Honua! AILA Kohola,
KOPE – PAAKAI,
AI no na Lio a me na Moa
Na mea ono he nui wale o kela ano keia ano.
PIA NO HAWAII MAI,
PIA AI -
A he nui loa no na mea ai maikai e ae.
Nolaila la ea, e na makamaka, e hele mai no me kahi dal e ike maka no oukou i keia mau mea i halia ae la maluna.
Me ka mahalo,
I. BATALETA.
370-3ms