Ka Nupepa Kuokoa, Volume VII, Number 7, 15 February 1868 — E makaala E Hawaii. [ARTICLE]

E makaala E Hawaii.

I ka \va-ā makou i ike mua ai ma ka uupepa olela Hawnii a ke Aupuni, Ke Au Okoa, j 0 ka inalama o Nove/nabj,i ke Kuinumanao nona ke poo;—"E hoomaopopo e ka Lakui| Hawaiu"i knkauia e kekahi mea a mau mea i pnlm, me ka inoa mahope " Ko Hawdii Ponoi," ua kahalia makou, no ka inea, o na i olelo maioko nohe oiaio, n o ka manao maoli; maioko, o ka hoala ae i ka uhane ino a ine j ka lili mawaen» o na kanaka maoli n me na j l;ao!e. Ke kono mai nei.ka oinio ia makou j e pane aku a e hai aku i kela Kumumanaoj mai puni kanaka ia mea; — j I ka wa a keia mea kakau manao e kakau I pinepine ana i na pule i hala, me k» inoa o j •* Ko Hawaii ponoi," e h.oike ana i mua o ka ; lehulehu maloko o Ke e nuku ana j 1 na haole a me na Amenka, a e papa mnii nna m kakou mai koho i kekahi o na haole, a e kapa pu nmi ana ia makou aia ma ka aoao o na enemi o ke Aupuni, ua piha ma>! kou i ka minamina oiaio a rae ke kaumaha, ! no ka mea, ua ike makou, e hoala ana lakouj i ki uhane ino e a-a no kekahi manawa loihi, ka uhane ino i ike ole ia maluna o keia , aina mamua i na la i hala, no ia mea, ua kau ieo akn makou c kuoo ko makou poe he-, iuhelu a me ka lehulehu, a mai jioh& a aia* ; kai hev\T\ia e lakou, a hahai aku mahope o na kapuai o ia poe alakai hewa, ka poe e makemake ana e lawe mai i kekahi mau pi*l likia maluoa o kakou, a maiuna o ko kakou: aina hanau a kakou e a!oba loa nei;— j 1 ka wa hoi o ke kakahiaka o ka mua o | Feberuari, ua ike iho makou i kekahi mea ' hou ano e a puiwa, eia kekahi nupepa ilia*; kama; Uawiii t e kiolaolaia mniana inawaho o na puka aniani o ka Hale Pai Aupnni, a i j luoa o aa puulu kanaka i hola mai, mai kela ; \vahi keia wahi mni o ke kulaoakauhale, me! he hale pau la i ke ahi; la makou i n&na iho ai k>eia Makamae HawaiL ike iho la makou e h«>aQ e hooiuliluli i ka hiamoe malie o Liimaikaika, Hikeke a me kekahi poe e ae, maloko e oa lua kupapau, ka poe i ikeia he poe hoiloha oiaio no Hawaii nei, a he poe: maikai 'loa, roa ka hoipo wale aoa aku h lakou penei: 44 i hele mai ma ke ano o ka uhane a pau i ka liio i ka aaia mahope o ke kii Hoomana Dala"i— j i ko unakou ike ana a ku i keia Maiamae

e hooiei im i La lejjo maiuia o ki' iooa maiWaio kekahi o na b.\oie roaika> io« 0 Amerika. i k«bi m3v*teoa okakou, * a ua mahahia a a!ob-t likeii e na maeli a me oa haole, ma ka oiek> hoino aoa « « peoei: -m* pa'apaU i kana mauao iuo in%j Moi «v> ka hoi o!e mai e ike ia Ad<mank 'l'ha:- 1 — •"--■ - i ko makou ike ana Lkeia pep* e olelo ana penei: He haoie ao .VnKtika ,*£«!*J« mei piiii i ke:a paiapaia, he Luna 00 kekahi o na Au Moku Kaua o ia Aoponi. Ma keli pabpn!a ana *• hoike |ai oin i kanaka kupooo e iawelawe ai i keia oihana hanohano o kooa Aupuni. Ua hoo* ; hauie oia ia ia ibo i iaio T —l ke makou ike ||pai keia mau mea a pao, oa pniemo pu ko : makou inau naau a ua hoopukn ae makou i 1 wmho Auwe! Aole anei i wo ka* ( , kou mau maka 1 ka kakou mea i īke ai? He oiaio anei.ua hehena kekah) o ka Lahui I Hawaii, a i olē ia he hana anei keia na kekdbi mau haofe iloko 0 ke Aupuni. oka hoolaha i keia mao t»le!o hoQ"rehweH no na konak.ro ka Lahui Nui—he Lahui i iauna iaioha loa me kakou 0 Hawaii ner;~ i I Iko nnkou īke ana i kela knn.ika kahiko \ knukaualii, ka hoakuka a pe ke aikane j |a!uha a ka Moi Kamehnmeha 111, ka inakaI inaka oiaio 0 ko kakou niau Moi a me na'iii, | ke kannka a!oha naauao a oiaio 0 ka Lahui l Hawaii, ka Mea Hanohnne loane li, e ho!oI kiki inai ana i ka Hale Pai 0 ke Aupuni, a \ ku aku la ma na puka aniani, a kue aku h i keia Makamae Hatcūii; alai!«, ua maopopo! i ia makou ua hanaia, kekahi'mau hewa, alaiia ua akaka ka makou wanana, a inakou i hoopuka inua ai, aoho muikai e loaa mai kela kukulu inan-io ni;ti e kue nna i na haole a me na Amerika i me.". e makau ai kan«ka. a hoonuinui aku i na kanaka eia kakou i!o-! ko o ka piiikia, a e huiia ana kakoa ine! Amenkn, a nolaiia mai koho kakou i kekahi ; haole. Ke manao nei inakou, ua hoopuka ! aku makou i ka oiaio.o iakou ka enemi ina* j oli 0 ka Lahui, ka poe e hoopuka ia kakou i i na olelo ino no na haoie. : Mahope iho 0 ka pnu nna o ke koho balo- j ta, a kuu iho !a ke koko wela i lalo, a ma-; nao kupono ae !a kanaka no na 'mea i hoola- j ha a oielo akea ia iloko o na malama elua a ! oi ae 1 hala aenei, alaiia ike iho la makou ] eia ae he kuinu e makau ni noka inkou mau , olelo ino i puka. . j Aole makou i mahalo i kela palapala ma-, loko o ka nupepa o Piiadelapia i Inweia mni ( ilokō 0 Ka Makamae Hawaii, aka hookumu j nni la o '• Heleo nwalo" oia ke kumu o kona ; hoino ana i na makamaka maikai a oiaio 0! Hawaii nei, ka poe i ike oie i kela kakau ! aoa, a nolaih ua hoolilo in; 0 kela palapala j hookahi iioko 0 ka nupepa Amenka, ke kn* ( mu o ke Uamaih.o- inonna i na hoaalohn mai- j kni 0 Hawaii i moe kahiko loa iloko o ka le-! po 0 Hawaii nei, a heaha hoi ka hihia o keia poe kanaka?—E hoolohe mai e Hawa4iJ eia wale no, ua hanau ia lakou ma na kahua ; 0 Amerika. Me he mea la, oko fako<i ha- ' nau waie ana no ma Amerika ke kumu a ■ Makamae HawaH e kapa nei ina.haoie, ii ikeia he Ameiika, he poe enemi no ka La* J hui Hawaii. Aole makou i.iohei kekahi | mau haole e ae e noho nei inawaena o knkou ; he mau enemi; 0 na haole Amerika Ameri- j ka, Amerika wnie no! ; Ua manaoio loa ko kakou Moi i ke Kui-' kahi Panai Like me Amerik» Huipuia, a ua ! olelo iho ia penei: "Ua noonoo Wau he ! kuniU keia Kuikahi e hoomau ai ki» kakou ! noho aloha ana me Amerika Huipuia, a he ! kuinu hoi ia e pii ai ka pomaikai 0 ko'u nu-l puni." Ke inanno nei makou tye olelo naa- : uao ioa keia. Aole makou i «noi he pilika-| na loa e ae keiu ia Amerikn [luipuia. E ina-' lama nmi Ke Akua i ka Moi a me kakou a ! pnu'mai na enemi o ke ano 0 Ko Hnwaii' Ponoi" a me " He leo-uwalo*' a me kn poe a ! puu i paipni i knnalea ma ke al* hewa, ae | wehewehe nei a hnonuinui nei ia Amenka j Huipuia me na olelo hoinoiuo. I Mh kekahi kolamu o ka pepa 0 keia ir. hehekonia. ua hoolaha makou i ka palapala a u Makamaka Hawaii." Na kekahi kanaka koikoi 0 Amerika i kakau i ua pa!apalu la. He nui no na makahiki 0 kona noho ana iwaena o kaknu'; a ma k? ano aioha maoli kona hoolaha uiih no ko Amerika lokomaikai ia kakou. E mau ann no ia mau hana aloha o Atnerika ia Hawaii n<?i ina i hooneukiuki ole ia e ko kakou mau Kuhina.