Ka Nupepa Kuokoa, Volume VII, Number 8, 22 February 1868 — Page 2

Page PDF (1.82 MB)

KE KUOKOA, HONOLULU, FEBERUARI 22, 1868
English Column.
FOREIGN NEWS.
[From the Pacific of San Francisco, Feb. 8.]

                      WASHINGTON, January 30 - Hon. Edward Thornton, the new British minister, has arrived, and will be presenteded to-morrow. There is no longer any doubt that the Sandwich Island treaty will be ratified.
                      LATROBE, (Penn.,) Feb. 1. - St. Xavier's seminary, near this place, was totally destroyed by fire yesterday. All the inmates escaped safely.
                      CHICAGO, Feb. 3. - Eighteen prisoners escaped from jail at St. Jo, Mo., on Saturday. During the melee Horace Fish, brother of Sheriff Fish was shot and killed. The steamer Sherman, from New Orleans for Cincinati, with a valuable cargo of groceries, was burned at Evansville yesterday. A sleeping car on the Chicago and Quincy Railroad was burned last night, while the train was in rapid motion. No lives were lost.
                      WASHINGTON, Feb. 3d. - An authenticated rumor prevails that Minister Adams has resigned his position. It is reported that secretary Seward is to be appointed Minister to England in place of Mr. Adams.
                      BERLIN, Jan. 30. - Herr Twesten, arrested some time since for language spoken in debate, has been discharged having been subjected to a slight pecuntary fine. It is thought that the decided position taken by Parliament relative to privileges of members
has caused this result. - Paris. - A new law for the regulation of the press was under consideration in the Corps Legislatif. Advices state that General Faitly, commander of the French Expeditionary Corps, is about to return to France with one division of the troops, the remainder to remain at Rome.
                      LONDON, Jan. 31. - There is no truth in
the Vesuvius story. ---- Naples. -- The Italian fleet is now ready in this harbor, and has received orders to sail forthwith for Rio and Parana. All information in regard to the expedition is withheld.
                      CADIZ, Feb. 1. - Reports from Moroco say a severe famine prevails at Tangiers and
Tetuan.---- Florence. -- It was announced in both Houses of Parliament yesterday that Crown Prince Humbert of Ita|y has been formally betrothed to Princess Margaretta of Genoa. A terrific gale prevails throughout England to-night, and much damage by sea and land is apprehened. --- Madrid. -- In accordance with the expressed determination of the Government to support the temporal power of the Holy Father, steps have been taken for the formation of a corps to be known as the Papai Legion.
                      PARIS, Feb. 2. - The Courier Francaise says the presence of Farragut at Naples is designed as a counterpoise to French forces at Rome, and to sustain the Liberals of Italy, with whom Farragut holds intimate relations. Prado has been defeated at Arequipa
forced to retreat to Islay. The revolution has proved a success, and Prado's administration is hurled from power. Arequipa suffered a bombardment of thirty-six hours. Gen. La Frerento has taken the supreme command until the arrival of Conseo, second Vice President. Prado soiled on the 11th for Chili, where he enjoys the pay and rank of a General.
                      LONDON, Feb. 3. - The gale which passed over England on Saturday last was very destructive to lives and property in this city and in Liverpool.

NU HOU KUWAHO.

                      Ma ke kakahiaka Poaha iho nei, ku mai la ka mokuahi Idaho mai Kapalakiko mai, iloko o na la he 11 a me 12 hora.
                      Ua holo e mai ke kiapa D. C. Murray, he elima la mamua o ka mokuahi. Aia maluna mai ona na nupepa he nui. Eia wale iho no na wahi mea uuku i loaa ia makou mai na pepa hope mai.

No Amerika.

                      O ke Kuikahi Panai Like mawaena o Hawaii nei a me Amerika Huipuia, aohe no he kanalua no kona hooholoia ana e ka Ahaolelo.
                      Ma ka auina la o ka la 30 o Ianuari, e kau ana kekahi mau haneri kanaka maluna o ka puu hau nui ma ka muliwai kokoke i Sana Lui, a e mokumoku ae ana ka hau, a pau lakou a pau i ka hikilele.
                      O kekahi o na kanaka waiwai nui o Amerika Huipuia, o Vanabila, ua hai ia mai, he nui loa kona nawaliwali.
                      Ua papa ka Perisidena ia Generala Kalani, mai hoolohe i na kauoha a Stanton, ke Kuhina Kaua Amerika i hoopauia e ka Peresidena, a hoihoiia mai nei e ka Ahaolelo, Ua kue o Gen. Kalani i ka ka Peresidena, a ua holo na palapala hoohaehae mawaena o laua. Ua kue loa ka Peresidena i ko Stanton hoi hou ana mai e noho ma ka oihana, aka, ua hoohokaia nae kona manao. Ua hoike oe o Gen. Kalani i kona manao, i ka wa a Stanton e hoi mai ai e noho ma kana oihana, alaila, e haalele oia. Aka, pane mai ka Peresidena e noho no, no ka mea, ua mana kana hoopau ana. Aole i hooloheia kana olelo.

No Europa.

                      Ua loheia ae, ua ae aku ka Emepera Napoliona, i ke kono ana mai a ke Suletana o Tureke, e hele aku e makaikai i ke kulanakauhale Alii o Konatinopela i keia kau ae.
                      I ka la 6 o Feberuari nei, i ka wa a ka Moi Kane a me ka Moi Wahine o Potugala e hoi mai ana mai ke alualu holoholona hihiu mai me kekahi poe e ae, ki ia aku
la laua i ka pu mai kapa alanui aku. Huli koke ae la ka mea maluna, a ki aku la i ka pa i ka poe i hana ino mai, a hoeha aku la i kekahi poe e ae.
                      Ke make nui la ka poe ilihune loa o Farani, aole nae malaila wale, aka, aia no ma Alegera kekahi. O ka lahui Arabia, ke kauo ia nei iloko o ka hopena ino loa. Ke hanai ia nei e like me na holoholona, ka noho malalo o na lau laau. O kekahi poe, hele no lakou ma na kapa alanui, a wahi ia lakou
me na wahi kahakahana lole i loaa ia lakou, me ke kakali ana o ka hiki mai o ka manawa hope o ke ola ana, me ka namunamu liilii i ka inoa o Alahe !
                      Ua loheia ae maloko o na Hale Ahaolelo elua o Italia, o ka Hooilina Moi o ia Aupuni, ua hoopalauia me ke Kama Alii Wahine o Genoa.
                      Ma Napele, ua makaukau ke au moku kaua ma ke awa, a ua loaa mai ke kauoha e holo i Rio a me Parana.
                      Ua haiia ae ka lohe, e hoi mai ana ka Luna Kaua Nui o na koa Farani i i hoouna ia ai i Italia, me hookahi mahele koa, a o ke koena, e noho no lakou ma Roma.
                      Ua lono wale ia mai, aole i holo pono ka hana a ka puali koa Beritania ma Abisinia, oiai he aina paa ko lakou la, hoehu aku la oe, hauaili.
                      Ma ka Poaono hope o Ianuari iho nei, ua pa ikaika mai kekahi makani ino, a ua hoopoino mai i kekahi mau ola a me na waiwai ma Ladana a ma Livapulu.
                      Aohe oiaio no na lua ahi pele o Visuvia, no ka pii hou ae o kona ena, wahi a na lohe hope.
KA LUNA HOOPONOPONO, - - L. H. KULIKA. KA HOPE LUNA HOOPONOPONO, J. KAWAINUI.
POE HAKU MANAO NO KE KUOKOA.
C.J. Laiana, (Lyons.) S. M. Kamakau,
Rev. M. Kuaea, Rev C. B. Anelu,
Rev.L. Laiana (Andrews.)
D. Malo,
(Lyons) (Lokoino.)

Ka Nupepa Kuokoa.
HONOLULU, FEBERUARI 22, 1868.

                      MA KA makou pepa o ka la 21 o Dekemaba i hala, ua haiia aku na kumu o ko ka aoao o na Makaainana kuee ikaika ana i ke koho balota i hala, eia lakou:
                      O ka hoololi ana o ke Kumukanawai e hookaawale ana i ka Hale o ka Poeikohoia e na Makaainana ; O ka hoemi ana i na lilo o na dala aupuni; Ka hooponopono hou ana i na kanawai o na Kula ; a ua Kue loa ia hoi i ka hoopuka i ke Dala Pepa ma kekahi ano a kekahi mea e ae paha.
                      Aole nae i aa mai ka aoao o na Kuhina e kue i kekahi o keia mau kumu, aka hoao lakou e kuehu mai i ka punohu lepo e huna
i na kumu pono i hoolahaia, e like me ka lakou hana i ka makahiki 1864. Ua hoopuka ae lakou i na mea ano ole, no ka hoohui ana aku me Amerika Huipuia - " A e kaili ku ia ana ka kakou Kuokoa, e lawe wale ia ana ko kakou mau loi kalo, a o kakou o na makaainana e kipakuia ana ma na kuahiwi e like me na Ilikini," a pela wale aku. Aole a lakou wahi olelo ano koikoi iki no ke kukulu manao ana, aka ano ke hooia nei lakou, o lakou wale no ka poe Aloha Aina ilokoo keia Aupuni.
                 Ke olelo paa nei makou, ua like ko makou aloha aina me ko lakou, a ua oi ae ko makou pili makamaka ana i ka Moi a me na makaainana i ko lakou. O na Kuhina, he poe auwana mai lakou maluna o ke kai, hiki mai maanei, he hupo i ka kakou olelo, me ke aloha ole i na makaainana, a aohe lakou i noonoo i ka pomaikai o na kanaka Hawaii. O makou maoli na "kupa o Hawaii" nei, a ke manao paa nei e waiho na iwi i ke one o Kakuihewa. Ua hoike mau makou i ko makou aloha no ko kakou mau makaainana iho, aole me ka olelo wale, aka, me na hana pu kekahi. Aka no ko "Ke Au Okoa" haawi ole mai i kekahi malamalama no keia kumumanao, nolaila ke hai aku nei makou i ka poe heluhelu, heaha ke ano o ka Hoohui una. Ke ao nei lakou ia oukou me he kamalii la, a ke ao nei makou ia oukou me he kanaka makua la.
                      Aole makou i hoike aku i keia mea he Hoohui ana mamua, no ka mea, he kakaikahi wale ka poe e manao ana e hoohui, a aole no hoi i hoike mai ke Aupuni o Amerika Huipuia i kona manao e hoohui. O ka nui
o na kanaka ma Amerika Huipuia, he uuku loa ko lakou ike no keia mau wahi pukoa mamao loa ma keia moana Pakipika.
                      Ua kukakukaia iho nei he kuikahi e Suwada, ke Kuhina Nui o Amerika Huipuia, me ke aupuni o Denemaka no ka hoohui ana
i kekahi mokupuni o Inia Komohana i lilo mua no Denemaka, i hooiaio ia i mua o ka Ahaolelo Alii o Denemaka, alaila hoihoi ia na makaainana o ia mau mokupuni na lakou e koho, a ua ae lakou; aka ua lohe mai nei makou, ua hoole ka hapa nui o na Luna Ahaolelo o keia Hale. Ahaolelo nui o Amerika ia Kuikahi. No ka mea, aia maloko o ia Hale he poe ikaika loa e hoole ana i ka hoohui ana mai i na aina mawaho loa aku. Aohe mau panalaau o Amerika Huipuia, aka ina ae mai kekahi aina e komo mai, alaila lilo au i lihi no ka lahui, me kona maa kanawai ponoi iho, kona Hale Ahaolelo a me kona Lunamakaainana iho iloko o ka Ahaolelo nui, e like me ka nui o kona mau kanaka a like me ka heluna o na mokuaina Kahiko. Aole loa e hoopilikia iki ia ana ko kakou mau aina, a aole no hoi e hoopilikia ia ana kakou ke hoole ia, aole e kuai aku i na aina. Ina hoohuna kakou me Amerika Huipuia, e lilo ana kakou i mau makaainana no Amerika. Ina kakou e makemake ana e hoohui aku me Amerika Huipuia, aole no i akaka ka ae ana mai o ka Ohana Nui o Amerika, aia wale no a kikeke loihi kakou ma ka puka paha. He mau haole kakaikahi maanei, aole he poe Amerika wale no, aka, he poe e ae kekahi, ua hoomaka ko lakou manao e huli ma kela ala, ma ka hooikaika ana o ka manao e pau ae ka uku nui ana i na dute maluna o na ko-paa &c. A maanei ke lawe nei oukou a kukulu aku i ka olelo hoopunipuni loa ole a "Heleouwalo" no kana olelo ana: " He Luna no kekahi o na Aumoku Kaua o Amerika ka mea nana i kakau i kela palapala ma ka nupepa o Piladelapia." Ua manao io no oia, o Kapena Lanai ka mea nana i kakau, aka makau nae ke hai ae. O kela hoopili ana, ua hoopunipuni loa. Aole nana a aole no hoi na kekahi o na Luna e ae o ka Lakawana i kakau i ua palapala. Ke manaolana nei makou e hoopaiia'na o "Heleouwalo" ka mea nana kela palapala hewa loa a hoinoino e like me ka mea kupono i kana hana ino.
                      Mai maka'u kakou no ka palapala ano naaupo. Mai maka'u kakou o hoololi wale ae
o Amerika Huipuia i kana hana pono ana mai ia kakou.
                      Aole loa e hiki ke hookoia i ka hoohui ana a hala he manawa loihi mahope iho o ke kukakuka ana, ma ka hoopaapaa ana paha maloko o na nupepa, aia mahope o ka noonoo ana iloko o ka Ahaolelo a i loko o ka Ahaolelo Nui o Amerika Huipuia a me ke koho pu ana o na makaainana he nui.
                      Aole loa e kuili ana o Amerika Huipuia i keia Pae Aina, aia wale no paha a haawiia aku ma kekahi ano, i lilo ai keia mau mokupuni i "panalaau" no Enelani a no Farani paha. O ko Amerika Huipuia manao, ke kupaa o ko kakou Kuokoa ana ina kakou e makemake, aka aole loa ia e ae ana e lilo ia Enelani a ia Farani paha keia mau moku.
                      Ke paa nei no iloko o ko kakou mau lima ko kakou hopena, a heaha ko kakou mea e makau aku ai i ka "Heleouwalo ?" Ke manao nei kekahi poe makamaka o kakou, ke
makemake nei na Kuhina e hoopuiwa a e hana hoowalewale me ka manao e haawi aku ia kakou malalo o ka malama ana a Enelani a o Farani paha. Ma ko makou manao maikai ana, aole no ka Moi e puni aku ana i keia.
                      Aka ke olelo akea nei makou, ua ahona ko kakou lilo ana i mokuaina no Amerika Huipuia, me ko kakou mau kanawai iho a me ka mana e koho i mau Luna aupuni no kakou, mamua o ka lilo ana i panalaau e noho ai malalo o ke kanawai koa o Farani e like me Tahiti, a i oleia e hehi waleia iho kakou ilalo e Enelani e like me na kamaaina o Nu Kilani.
                      Aka aole o kakou makemake e hoohui aku kakou me Amerika Huipuia. O ko makou makemake e Kuokoa mau. Ua aloha makou ia Hawaii, a ke manao nei e mau aku ko kakou Kuokoa a nolaila ke koi ikaika nei makou i ka hooholo ana i ke Kuikahi Panai Like, i mea e hooluolu ai mai ke kau ana aku i na dute kaumaha maluna o ke ko-paa, kope, laiki, a pehi aku.
                      Ke aloha loa nei makou i ka Hae Kahiko o Hawaii nei, ka mea a ke Akua i malama mai ai iloko o na pilikia he nui, a i ikeia a mahaloia i waena o na Lahui nui o ka honua nei.
                      Ina e oluolu ke Akua pela, alaila ke makemake nei makou e ike i na hoao ana e hana aku a ka Lahui Hawaii e pii ae iluna ma ko kakou aina iho me ka hoomalu i ko kakou aupuni iho, i ko kakou mau Kula a me na Kulanui, na ekalesia a me ka noho ana naauao a pela aku.
                      Aole o makou ka poe ohumu malu, aka o ka makou mea i makemake ai, oia ka makou e hoolaha aku ai i mua o ke ao nei. O ko makou Pono o ka hele pololei i mua, aole o ka hele kekee.

Na Misionari maoli o Samoa.

                      MA KA ke kialua Hokuao holo hope ana'ku nei, ua ku aku oia ma na mokupuni elua o na Pae Aina o Elaike (Ellices Group) e moe la mawaena o na Pae Aina o Kilipati a me Samoa. O Watibu ka mokupuni mua, a o ka nui o na kanaka malaila, he 384, a ke olelo nei lakou ma ka olelo Samoa. Eia mawaena o lakou he misionari maoli no Samoa, hookahi makahiki a me ewalu malama kona noho ana malaila. O ka hapalua o na kanaka o ia mokupuni, ua hoohiolo a ulupa koke i ko lakou mau akua kii, ke apo nei i ka pono Kristiano, a o na kamalii a me na kanaka opiopio, ua akamai i ka heluhelu. Ua manaolanaia, ua huli koke mai kekahi poe ma ka pono io o Kristo. Ua kukulu lakou i hale pule, he 57 kapuai ka loa, he 36 kapuai ka laula, me ka awai maikai maloko ; a o ke kumu ua hoonoho ia ma kekahi hale maikai. Holo maoli ka hana a ke kanaka mai Samoa mai!
                      O Nui, oia ka lua o na mokupuni a Hokuao i ku aku ai. O ka nui o na kanaka, 200 a oi aku. Ke olelo nei ka lahui i ka olelo Tarawa a me ka olelo Apaiana, oia hoi ka olelo no na Pae Aina o Kilipati. He
misionari maoli no Samoa, o Kirisome kona inoa, ka i noho malaila no ka manawa elua makahiki a emi iki iho. I kona wa i ku mua aku ai, aole i hiki iaia ke kamailio i ka olelo o ka aina, aka, hoomaka no nae ia i ka hana me ka ikaika, a ua loaa na mea kupanaha. Ua pai hou ia e na misionari Enelani ma Samoa, ke Kumu Mua a Rev. H. Binamu i hoopuka ai, a oia buke ka Kirisome i ao aku ai ika hapa nui o ka lahui i ka heluhelu.
                      Aohe uku makahiki o ka misionari mai Samoa mai, aka, he wahi makana uuku wale no i ka wa a ko lakou moku misionari i ku mai ai. Na na kanaka o ka mokupuni
e malama iaia a me kona wahine. He lehulehu loa o lakou e makemake ana e lilo i mau hoahanau. Kokoke pau loa ka lahui ke hui pu ia na'lii, i hele mai e ike ia Kapena Binamu a me Rev. E. Ioane. Ua lawe pu mai lakou i na niu he nui loa ma ke ano makana. Halawai lakou me ka hoike ana i na haumana kula. He 26 keikikane, he 35 mau kanaka, a me 46 mau wahine i hooholo i ka heluhelu! Ua lawe lakou i na buke hou a Binamu ma ka olelo Kilipati, a h eluhelu mai me ke ku-ku ole.
                      He mau kumu kupanaha keia. No keaha la i lohi ai ka huli ana o na kanaka o na aina pegana ma ka pono, i ka wa a ko kakou mau misionari i hele aku ai mawaena o lakou, a ke hoohuli koke ia nei lakou ma na hana ana a na misionari Samoa ? He ninau nui keia. Ke hilinai nei makou maluna o na Kahunapule a me na Ahahui e kamailio a kuka pu lakou no keia ninau, i makaukau ai ka kakou mau paahana e manaolana nei e hoouna aku i keia makahiki.
                      Hookahi wale no mea nui, e pono e hoopiha ia kakou a pau i ka Uhane Hemolele, o lilo auanei na mea nawaliwali o ka honua i poe ikaika.

NU HOU KULOKO.
Oahu.

                      Ma nehinei ku mai la ka moku kiapa . C. Murray me na Eke Leta he nui wale, mai Kapalakiko mai, iloko o na la he 18.
                      I na la mua o keia pule, ua pa mai ka makani kokololio ma ka waha ponoi mai
  ke awa, aka o ka kopena o kana hana, heaha la? ------
                      KE KIAAINA O MAUI. -- Ma ka holo ana aku nei a ko kakou mokuahi ma ka Poakahi iho nei. Ua hoi aku Ka Mea Hanohano P. Nahaolelua ke kiaaina o Maui.
                      Ua manao ia e holo mai ana ke Kanikela Farani a me ke Kiaaina o Tahiki i Honolulu nei e makaikai ai, uka no ke omaimai ka wahine a kekahi o laua, nolaila, ua noho hou.
                      Eia ma ke awa o Honolulu nei, he elua moku kaua - he Amerika o Lakawana ka inoa, he Berekane o Camiliona, hookahi kalepa Perusia, hookahi okohola, a hookahi mokuahi Kaleponi o Idaho, (Aika-ho) a elua he mau kuna, a o "Pele kalua i ka uapo."
                      Ke makemake nei kekahi poe makua mea keiki o Ewa e loaa kekahi kumukula haole no ka lakou mau keiki, oiai he nui wale na keiki kanaka a me na keiki Pukiki ma ia apana. Owai o ka poe ike e hele e ao ia ia poe keiki malaila ?
                      KE KUNA BORABORA. - Ma ka la Sabati aku iho nei, ku mai la ke kuna Flying Dart ma Honolulu nei, iloko o na la 16 mai Tahiti mai. I holo mai nei no oia e lawe hou aku i mau bipi ola no kolaila makeke, ina pela, e ano pipii ana ka paha ka hoopukpuka mawaena o kakou a me Tahiki.
                      KULA KUOKOA MA WAIMANALO WAIANAE. - Ua lohe mai makou, ke hoomaka nei kekahi keiki i kula haole kuokoa ma kela wahi maluna, a ua loaa iaia he mau kauna haumana, ina paha e holo pono kana hana, aohe e paoa ka mahuahua ana o na haumana.
                      LA HANAU O G. WASINETONA. - O keia la 22 o Feberuari nei, ka la i hanau ai; ke Koa Nui Kaulana o Amerika Huipuia, ka Peresidena mua oia Republika nui, a ma kana alakai ana i lilo ai ia aupuni i aupuni kuokoa i keia la, a he la nui no ia e hoomanaoia ma Amerika a pau.
                      LILO I KUMUKULA. - Ua lohe mai makou, ua lilo ae nei o Miss Emma L. Kamika, ka Rev. L. Kamika ma kaikamahine hookahi i kumukula no kekahi o na kula aupuni ma Kehehuna (Royal School.) He kaikamahine no ua mahaloia ma kona ano kumu.
                      HE NINAU. - Aole anei he kanaka e mawaena o ko kakou nei Lahui o Mose kona inoa, no kekahi mai o na mokupuni liilii ma ka Pakipika nei oia o Nui. E oluolu ka mea i ike a i lohe e hai mai. L. H.
                      KE KILAUEA. - Ua ike aku makou ma ka hoomaka hou ana aku nei a ko kakou moku ahi Kilauea, ma kana huakai mua o ka hoomaha ana. Ua hele a piha pono kona mau oneki i na eemoku haole a me na ohua kanaka. No keia moku la ka oleloia, "ke lawe nei la ohi a pau."
                      NA MOMI I KUDALAIA. - Ma ka Poaono aku nei i hala, maloko o ka Hale Kudala o C. S. Bato, ua kuai kudalaia na waiwai hoohiehie kino o R. C. Wale; oia hoi na ano maikai o kela a me keia momi i loaa iaia i kona wa e ola ana. Ua lilo hookahi komo daimana i ka Eono haneri dala, a he nui no na mea kumukuai pipii e ae.
                      KA MOKUAHI IDAHO. - Ma ke kakahiaka lilo o ka Poaha nei, ku mai la keia mokuahi mai Kapalakiko mai, iloko o na la 11 me 12 hora.
He nui no kona mau ukana, aka, he kawalawala loa na wahi ohua, a o ka makou i ike aku, o Kale A. Kalaka opio, ke keiki a Kalaka kahu o Kawaiahao mamua. I hele mai nei i ka makaikai i kona aina hanau.
                      NA HIMENI- Ua paa loa iho nei na buke himeni i ke paiia e Wini, a ua laweia i ka hale humuhumu buke. Ke i mai nei ka mea humuhumu, e paa ana kekahi mau buke i ka humuia ma keia Poaono e hiki mai ana, a e waiho ia no ke kuai aku i ka lehulehu. Nolaila o ka poe makemake e miki mua mai i loaa mua no na buke i kinohi.
                      HAULE A MAI MAKE. - I ke awakea la Sabati aku nei i hala, i ka wa i pau ai na halawai
pule, hoi aku ka hana o kanaka, ua haule ka pake nona ka hale inuki ma na huina o Alanui Moi a me Maunakea mai luna iho o kona lio ma kahi alanui e pii ana i Aala. Pakele kona ola mai poino, a i kai alupe ia mai kona hiki ana i kona home.
                      PAU I KE AHI. - O ka hale kupa pahu o ka mahiko o Kaalaea, ua pau loa i ke ahi ma ka po Poaono aku nei i hala, me na waiwai a pau loa o loko, aohe wahi waiwai lawe, aka ua pakele no na hale e ae. A no ke akaka ole o ka mea nana i puhi, nolaila ua manaoia he hana hoonaikola maoli na ka mea kolohe. Ua hoopaaia nae kekahi o na paahana, ua hookolokoloia e J.W. Kea, Lunakanawai apana o Koolaupoko.
                      PIHA PONO O KAUKEANO. - I ka po Sabati aku nei i hala, ua hele nui ae na haole kamaaina, na malihini a me na alii moku maloko o ka halepule o Kaukeano, e lohe i kekahi haiolelo i hoolaha waha ia. Ma ia haiolelo ana, ua hoike ka mea haiolelo no na mea pili laula, a hiki mai i ka hoahewa ana aku i ka poe i hele mai ia nei e makaikai ai, a hoi aku ma ko lakou aina, a hoolaha i na mea e pili ana i keia aupuni, oiai he mau nupepa no maanei e kamailio ana no ka lehulehu.
                      HOLO KA MOKU RUKINI. - Ma ke kakahiaka Poalua iho nei, ua holo aku ka moku Rukini Zarita i ku iho nei ma Honolulu no kekahi mau pule no ka hana hou i kona wahi
i liu. Ua hanaia iho nei me ke akamai o ka Hui kapili moku a D. Poka ma, a ua paa ka puka liu i ikeia ai malalo ae o ka iwikaele. Ua lawe aku la no oia i kona mau ohua he lehulehu wale ana i kainuu mai nei mai Rukuni Amerika mai. E ku ana paha oia ma Ladana a malaila aku, hoi loa i Sana Peteroboro ko lakou kulanakauhale
                      Aia maloko o ke Au Okoa o ka Poaha iho nei na wanana a Kailoau, ke kilokilo lani kaulana i ao ia i Kapua, ke kula nui
o ka-hua ma Kapoho, i Puna Hawaii. A i ike i keia mea he kilokilo, huli io paha auanei ka pewa o ka ia, ke maka'u e nei ke kilo nui, eia mai kahi kaumaha oi-ana la o ka kua, he puna paha ia oe ke kono aku i kekahi mau hoa ou o Waolani, e aho o ka oopa. E ua poe eepa nei, ke i nei lakou nei ; "Ua mau ke Ea o ka aina i ka pono," aole i na kilokilo a me na wanana a Kailoau. E aka makou a mamae ka poohiwi, ke hoomanao i ka kaao o ka poe malihini a Imaikalani i make i ke kaua ia Kamakaohiki nei.

Maui.

                      UA PAE OLA NO. - Ua hiki mai i o makou nei ka lono, ua ola no ka waapa me na kanaka i nalowale ai mamua i hoolahaia'i maloko o keia pepa, ua nalowale mawaena o Lanai a me Maui. Ua pae no lakou ma Kahoolawe, a malaila no lakou kahi i noho ai, oiai ka wa a ka makani i puhi ai ia lakou, a e noke ia ana hoi i ka huli, eia no ka auanei lakou la i Kahoolawe kahi i hoekepue mai ai. "Pomaikai ke ola na ke Akua" wahi a ka poe kahiko.

                      HOAO E KAAWE IAIA IHO. - Ua palapala mai kekahi mea ia makou mai Waihee mai, me ka olelo mai, ma ka po o ka la 31 o Ianuari, ua hoao ae kekahi kanaka makapo ma kela wahi i oleloia maluna e kaawe iaia iho. O ua makapo nei, ua noho mua me kana wahine ma Honolulu nei, a ua hoao pinepine no oia i keia hana o ke kaawe, aku, no ka nui malama ia pakele ai. Pela no hoi ma Waihee, no ka nui malama ia no, ua pakele hou. Aka, ina paha e hana mehameha aku oia, aneane haalele paha ia i keia ola ana.

                      KOHO BALOTA MA HANA. - Ua kohoia na Lunamakaainana ma Hana, e like me ke kohoia ana ma na wahi e ae. Mahope iho o ka hoopaapaa a me ka hoino ana o kela a me keia mea i hana balota, ua hahana loa ka aoao pio i ka hooikaika ana. I ka a i hoopauia ai ma ke kanawai, ua puka mai na balota penei: Asa Hopu he 127 balota, C. K. Kakani he 66. Ua kohoia o A. Hopu, a ua nele o C. K. Kakani.

Hawaii.

                      He lono kai hiki mai, aia ke ku la ma na la mua o keia pule, ma ke awa o Kealakekua he ekolu mau moku okohola, heaha ka lakou malaila, he kuai uala paha. Pela no.
                      PUE I KE ANU O WAIMEA. -Ea malia paha, ua haule iho la ke ana kau paona wela a me ke anu ma ka aina mauna o Waimea ! Ae ke hai mai nei na lono, ua anu ka aina, ua emi iho a hiki i lalo i na degere 64.
                      MAKE I KA PULE ANAANA. - Ma Kohala la 3 o Feberuari, make aku la o Hoapili, oia ke pailata mua o "Akamai," a he kapena moku no "Manuokawai," a ma na la hope o kona ola ana, ma Kohala oia kahi i noho ai. Ua paakiki loa oia i kona wa i mai ai a make wale aku la no, he make anaana ia kona. He kuhihewa ia, oiai aohe make i ka anaana a Hawaii.
                      NA MEA HOU O KOHALA HEMA. - Ke hoole mai nei o D. Manuia o Kawaihae i ka olelo alapahi a ikemaka ma ka nupepa Ke Au Okoa, no ka hoole o ua mea inoa ole la, i ka ike ole o ke kuli o Kawaihae-kai; a ke kapa mai nei i ka poiheke o ka mea a-ke ma kela
pepa. Olelo mai oia, he mau ninau paakiki ma ka Helunaau a me ka Huinahelu kai weheweheia e ke kaikamahine a Rev. Pali, a nana i hoohalahala kekahi mau wehewehe ana no ka pauku helunaau. Nolaila, no ka ike ia he ike, he umi kamano i haawi manawaleaia e ka haole i ka la hoike mua, a he nui wale aku. Na ka poe no i ike maka i ka hoike ana, ka poe kupono e hooiaio mai.
                      MAKEMAKE I KUMUKULA HAOLE.- Ma ka
hoolohe ana i ka olelo a kekahi o na makua mai ka makani apaapaa mai o Kohala, ua maopopo ia makou, he nui na makua mea keiki e noho makemake la, e loaa ona mau kumukula haole na ko lakou mau keiki, i ao ia ai lakou ma ka olelo Beritania, a kekahi hapa uuku o ka hanauna opiopio e pakake lua ole nei. Owai la o na keiki i hoomanaoia e Bekue (Beckwith) e makemake ana e hoike i kona malamalama e hele aku e ao i kona mau kini makamaka ma Kohala?
                      LILO I KA AIHUE. - Ke hoohenehene mai
nei o J. S. Wahinekilohi o Hamakua ma kana palapala, me ka hai mai, ma ka po o ka la 13 o Ianuari i hala, na waihona mawaho o ka hale, he ipuhao uleule ole, ike ole makou e kuhihewa, alaila he umeke no ia. Maloko o ua ipuhao la, he mea ona, oia paha ka uala a me ke kulu i hana maaleaia e kanaka. Eia nae, ua manao ia na mea la, i ana aku o ka mea nona ia umeke, emoole miki mai la ka mea kolohe a lawe aihue aku la me ke eke io pipi, he mai paha ia no ia mea, a i ka puka ana mai o ka ona waiwai ua puhalahio ka umeke a me ke eke io pipi. Heaha ka hana a ke kanaka hana waiona? He hohoma a maule pu iho la no kona hoka. Ua hoolaha anei ia no ka aihue ia ana, aole makau ia o loaa auanei ka io maoli o kana hana, a oki pu loa iho la ia. Pela no ka hopena o ke kanaka hana ma ia ano.

NA MEA HOU O KE ALO ALII.

                      KA MOI.- Ua oluolu makou i ka ike mau ana aku i ko kakou Moi Hiwahiwa Aliiolani e maikai mau ana Kona ola kino i keia wa. Eia no kona luana ana a me kona hiolani ana maloko o ka pa i hookaawaleia no na alii aimoku, oia ma Hale Alii. Ina aole e pa e e ko makou lohe, alaila e hoi ana oia i keia la i Molokai maluna o kona kuna alii Kamaile.
                      NA MOIWAHINE. - He mea maikai mau no
hoi no kakou ka lohe pinepine ana aku e ole maikai ana me na kino oluolu ko kakou mau Moiwahine i waihoia iho e ka laua mau Lani i hala e ola loihi me kakou. Eia no laua a elua ma Honolulu nei.
                      KA MAKUA ALII. - He palekana mau na la
hapauea o ko kakou makua alii, ka mea i hooulu papaluaia na oho e ola i hoike no ka loihi o kona mau la ma keia ao. A ke poloai aku nei makou ia i la o luna e hooloihi mai i kona ola ana.
                      KE KEIKI ALII. - He maikai mau ke ola
o Ka Mea Kiekie W. C. Lunalilo, ka pua hookahi a Kekauluohi e ola nei. Aia no kona luana ana ma ka ae kai o Waikiki.
                      NA PUA ALII.- Ke maikai mau nei no ke
ola o na pua alii, Pauahi, Kamakaeha, Likelike a me D. Kalakaua. Ua oluolu ka mai o ke Kiaaina wahine R. Keelikolani; a ua pohala loa.

HUNAHUNA HUIKAU.

                      Ekolu hana a ka bipi. - I kekahi manawa pokole mamua iho nei, holo ae la kekahi bipi wahine a mamua o ke Alanui Kaa Ahi ma ka mokuaina o Inidiana o-e iho la kona kiwi i ka molio o ke ala hao, a ua nui ka poe i eha ma ia hana ino ana a keia bipi. E hoopii iho ana ka Poe Hai nona ke alahao i ka mea nana ka bipi, a ua waiwai lakou he $4,000 no ia poho. Ua hooiaio ka Aha Hookolokolo Kiekie oia mokuaina no kela kumu hoopii. Na keia holoholona no la ka o-e, owala, a me ka peku.
                      He Buke lawe nui ia. - Mai ka manawa mai i hoopuka ia ai ke AO-SEPELA, (Webster's Spelling Book.), oia paha he kanakolukumamalima mahahiki i hala ae nei, he kanaha miliona ka nui o na buke i paiia. I ka makahiki i kailele ia ae nei, ua kuai ia aku he 1,596,000. Aohe no i kana mai ka lawe ana a ke aupuni manao nui i ka ike a me ka noiau.
                      Nui no ina pela. - Ke manao nei ke Kiaaina
o ka mokuaina o Kaleponi, ma ka manao o ka poe a pau e noho ana ma keia mokuaina, e loaa ana he iwakalua miliona kanaka, a ma ke kulanakauhale o Kapalakiko, hookahi hapaumi o keia helu.
                      Ua loaa iho nei ia P. W. Tamaki o Veremoneta kekahi ano hou o ka hooluuili
ana. Ua like pu no ka maikai me keano mua, aka he emi iho nae ka manawa hana o keia i ka hookahi hapaha, malalo iho o ka manawa hana o ke ano mua, nolaila, e loaa ana paha ia mea hou ma ka Hale Hooluuili o Moanalua.
                      Na wahine paahana ma Nu Ioka. - Aia ma Nu Ioka he kanakolu kumamawalu tausani wahine ka oi aku mamua o ko na kane heluna. O ka papakolu, a o ka papaha paha o ka heluna i hai ia ae la maluna, ke huna la lakou ma ko lakou ikaika kuokoa iho. Ua hai ia ae ma ke akea, aole i emi-iho malalo o ka Ekolu tausani wahine, he hana hupa kaiue wale no ka lakou hana ; ua oi aku mamua o ka haneri tausani wahine, he mau kumu kula ka lakou hana. He lehulehu wale o na Hale Hui nui i hoolimalima i 800 a 1000 wahine ma kela hana keia hana liilii, ma ka hana lole no na wahine.
                      He kumu ao maikai. - I kekahi po, i kekahi haole kalepa a-puka e hoi ana i kona home, olelo aku la oi i kana wahine, - "E kuu mea aloha, ua hewa loa au ; o na mea a pau i loaa ia kaua, aia i ka lima o ka Luna Makai." Mahope o ko laua noho mumule ana no kekahi manawa, nana pono aku la ka wahine i na maka o ke kane, a ninau aku la. "E kuai ia ana anei oe e ka Luna Makai?
"Aole." "E kuai ia ana anei au e ka