Ka Nupepa Kuokoa, Volume VII, Number 8, 22 February 1868 — He pono anei a he pono ole paha e wehe ia ke Kanawai e papa ana i na kanaka Hawaii i keia manawa e inu lakou i ka rama e like me na haole o na Aina e mai. [ARTICLE]

He pono anei a he pono ole paha e wehe ia ke Kanawai e papa ana i na kanaka Hawaii i keia manawa e inu lakou i ka rama e like me na haole o na Aina e mai.

Mr. Luna Hooponopono; Alohaoe: I E oluolu oe a me na paahana malalo aku i ou, e auamo aku i keia mau mea a'u e ma- [ nao nei, oia hoi keia i kau ia maluna ae nei. 0 ka pono a me ka pono ole o keia Lahui kanaka i ninau ia ma keia kumumanao. Auhea oukou e ka lehulehu. Ua hana nui ia keia inea o ka hoakea ana i ka inu ana o ka rama ma keia Pae Aina iloko o kekahi mau Ahaolelo i hala aku nei. Aia ma ka Ahaolelo o ka M. H. 1564 i haia aku nei, ua iioopuka ia keia mea e kekahi Lunamakaainana oia Kau, e hnololi nna i ka pnuku— [ o ka mokuna—o ke Kanawai Hoopai Karaima, e wehe aoa hoi i ka hihipea i paa ai I kakou, aole i ae ia e inu akea i ka ratna | maloko o ko kakou nei mau kapakai a me | na awawa uliuli lipolipo o ko kakou mau ; uka e waiho mai nei, aole iloko o na rumi a | me na hnle o kakou a pau, aole hoi iluna o I na pakaukau a me na bela moe. Ua hoo« | paapaa nui ia ia mea iloko oia Ahaol<?fo, a | o S. Kahoohalahaia ka Lunamakaainana o | Moiokai a me Laoai ka mea kaulana oia ī Kau, ma ka aoao e kokua ana i ka pono o s ka wehe ana, a e apono ana hoi e inu pu kakou a pou i na mpa ino a pao i huipuia mai iloko o ka ram« o oa ano a pau, a naoa hoi ka haiolelo kaulana lua ole oia Kao, ma ia aoao e apono ana, a ua oleio ia iioko oia Ahaolelo, aohe oklo kue e hiki ai ke ku imua o ke akamai a me ke koikoi o kana olelo »ina, he pono i kanaka Hawaii ke inu i ka rnma e like me na haole. A oia pono oia ko ke poo o keia kuekuehu maoao ana e ninau iiei, He pono io aoei, ke ae paha, aohe i īkea aku ia wahi. 1 ko*u noonoo ana a me ko*u manao maoli, aohe poao, ole loa. 1. Ina e ae ia kakou e inu rau»a pu roe oa haole, aiaila, aa krofa kakou i ko kakou ineMi nuaikai iloko o ke ioo lua ole a me ka

m«ea boo«nih4wab& n e ko ke aonei i pau, oia hoi, ina e hooloU ta fceta ptoku o ke Ka-' o«wai Hoftp*i Kinia» ® T a lolelo leoei.. a loli ae e ina Uakdo. u« oi k» ako ko ki--1 kou iwaopo» me ko kakou hoowah&«raha ioo loa » e ko ke ao oei a pou. e like rae ko kakou boowab»waha ioo ioa naa i kekahi kaoaka a kakoa i ilre mao ai be kaaaka' imikai mmu a hanohaoo hoi a bala kekahi loaoawa ioihU alaiia t beie mat oia a mua o kakou btmo mei i koaa poo i kn opala ino, ua oi ioa k* hoowahawaha ia o keU kanaka, aole akahi kaoaka eae e Uuoa aku i keia kanaka, o'e hoi kana wahine a rae ka lat»a isau keiku iamaoawa, ua boowaban*ah& ia ua . kaoaka 1a no ke ioo ioa.peia no paha auaaei keia aupuni ke ae ia e wehe ia keia Kana« wai. i keia maoawa, ua kaulana keia aina a me keia aupooi no ke Kaoa\vai ole o keia ano iwaeoa o keia Lahui kan«ka, a w ka | papa Joq aoa hoi o na Kaaawai me ka ikaU. ka i na ponoi maoii o ka aina, aoie e inu . iki i kekahi wahi wai ona īki iloko oko £ iakou mau waha. Ua kui aku keia kaula!oa ana o keia aupuni ina keia tuea a puni ika honua ma kahi ana i kaulana hele aku ai, a ma keia mea be inoa maikai ko kakou no keia aupuni a me keia Laliui kanaka i | mahale nui ia e na aupuni naawao a pau, oo ; !ka hana oie ia ana i Kanawai e ae ana e inu na Di o keia Pae Aina i na wai awaawa o ka inake, nia keia mea, ua loaa ia ka> kou ka inoa maikai e noho nei, a pehea la * : kakou e hana ino ai a e hoolilo ai ko kakou hanohano lua ole maiuna o keia hoku bele I i mea hoowahawaha ia. O keia hoi ka mea | a ke kanaka naauao loa i hana īa e ke Akua jma keia honua, ka mea aoie iua i ka wa e | hiki inai ana, aole hoi i ka wa i haia, oia ' J wale no ma ia haawina, pene» kana : Ua : | oi aku ka inoa muikai mamua o ka mea po» • ni maikai, ako* hoi, oia ka kekahi poe e imi : 'nei e kiola i ko kakou pono i lalo iiio o ka lua i hoowahawaha la o ka pelapela inoa loa oka naaupo. Ua manao anei oukou eka iehuiehu ua oi aku ka hanohano o ka mea ' nana e inu ani a ona, mamua o ka mea inu ole, aoie paha e biki ia kakou ke hooliio i ka hanohano o ka maoii i ka puaa e eku ana i ke kiolepo, o na ahaaina i a\vili puia me na.mea ona a pau a me na wai awaawa o ka ftiake, a o ka nhaama i inu pu la me na wai huihui i noho i ka oiu paiai o uka iilo, owai o keia inau ahaaina elua e haukae ana na hoa ai, o keia nnei o keiu paha, o kela no, o ke kanaka e hele ana me kona nani a me kona hanohano ui maikni i kahiko ia i na aahu kupono me ka ona ci£, o ke kanaka anei i iike na ano me ia ia e ona* ana, owai o laua kai oi ka hanohano, o keia anei o keia paha, o keia no. ina peia, a peia aku, n» keaha e koi ai kakou e hoonoa ia \ keia mea ino iwaena o ko kakou aina nei, a me ko kakou uiau one hanau nei, no keaha hoi, no ka inanao waie no ia o ka poe 1 ino makemake ona mau e eku ana i ke kio-; iepo o ka ino a me ka naaupo. | 2. Ina he mea pono ia kakou e ka iehuiehu a pau o ka Lnhui hoiookoa hoi. ke oie ia ; e kue i na Kuikahi e waiho nei, e kauoha i na Lunamakaainana iioko o keia Kau Ahaoleio ae. A e hoopii aku hoi imua oko kakou poe hana Kanawai o ka Ahnoielo e hiki mai ana e hooioii ioa i ke Kanawai e ae ana e kuai liilii a kuai kukaa paha i ka rama ma keia Aupuni, a o lawe ke Aupuni ia mea ina kona lima a nana no e kukulu i haiekuai rama i inea e pono ai na haole wa- 1 ie uo, a i mea hoi e kue ole ai i na Kuik.-ihi e waiho nei, o ka hooioii kupono maoii keia ke hana ia, he hooloii keia e maiama ana i ka waiwai n me ka pono o ka Lahui kanaka nei, ma keia mea, aohe wahi a ke kanaka puni r.una e koio maiu ai e kuai me ka hao-; le hoomakauiii daia iioko o na halekuai ra-' ina e noho mai nei, i kuu manao ana, e ahona iki keia, aka, o ka pono ioa o ka hooie ' ioa no, a ina he mea hiki, aka hoi, o ka hoo- ! ioii ana ae e wehe ana i ka mu ana akea ia \ o ka rama, aohe i aknka ka pono oia, o ka ' ino oia ka mea nui e waiho nei ma ia hoo-' ioii ke puka mai. Ina e puka mai ana ia ' hoololi, e ona ana ka poe ona mau, ke kane me ka wahine, ka makua me ke keiki, ka hu-' nona me ka inakuahunowai, kela a me ke-' ia, i keia manawa ioaa ae kahi daia. e koe ' ana i« w'ahi dala no na pono oke kino a i pau a me ka ohana, aka, ia manawa aku, e ; pau ioa ana i men kuai rama, aia no paha a nui ioa kahi daia loaa mai, aiaiia, koe' iho, a ina o knhi mea dala uuku, e pau ioa ! ana no kana wahi dala i kahi omoie rama,! a pela iho, a pela mau aku ka hana ana, a i | o ka mea e ioaa mai noioko olaiia, o ka ona j } mau ani, o ka hakaka mau i kekahi mana- j ! wa, o ka aiaia o na keiki i ka poioli ī kekajhi manawn. Ao ka pono ka noho ana mai- \ ! kai a maluhia ka noho ana kuonoono, aoie ' i ia, e hele ana lakou mai kekahi aku o na i |ohana o keia Lahuikanaka ke hoohoio ia ei ; hooioii i keia Kanawai a inu iike kakou a ! j pau i ka mma. j [ Ke oleio nei au i keia mea imua oka ie-! • huiehu o ko'u one hanau nei, mai Hawaii o ] na Kamehameha a hiki wale aku i Kaoai oj v iakou, i kuu lahui hoi, i kuu mau koko po-1 ! noi ma na wahi a pau iloko o kem aupuni,! jke hoike aku oei hoi au he pooo oie ke ae 1 la keia mea raa ko kakou wahi kapakai aei,' , o ka oleio ana a kekahi poe, he iiio kakou i ; : ke peku ia mai loko mai o na haie inurama, : aole i kupono ia oieio ana no ke kanaka ■ naauao a noho malie ma kona wahi iho. ■ Ua kupono no ia olelo no ke kanaka oaaupo hoomaunauna daia ma Ua inu nim.i, ua iike | ioa no iaua me ka iiio, aole makemake ka iio i ke dala i kona melemeie ana, o ka iwi hau-1 Ina o na bipi kana i makemake ai, peia no ?ke kanaka naaupo i ike ole i ka maikoi o nei aiea he dala. a o ka rama i hanawai ia - kana e makemake nui ai. Oka roea i ike ihe pono ke iou kakou i nei mea he raroa, a e hanohano ana kakou, ae pomaikai ana hoi, ua pono oo paha ia, e olele wale mai no hoi ma ko kakou mau Nupepa, malia no he pooo nui maoli io no ko knkou i iaila. *'E*aloha aUanei ē ka leholpho." Owau no ' me ka anhalo. (