Ka Nupepa Kuokoa, Volume VII, Number 10, 7 March 1868 — He ono anei ka Baka? [ARTICLE]

He ono anei ka Baka?

E ke Kuokoa—Aloha oe : He wahi ninau ka'u e hooili aku ia oe, a e oluolu oe a me knu poe noiau no kela wahi inaknna olelo ninau e kau ne la malunn, nona ke poo o keia wahi kuku(u manao— •• He ono anei ka Baka ?" A nau hoi ia e kukini hele kiauau aku >na ko kaua mau ae j kapa kuhakai lana malie, i ike mai ai ka la- | hui holookoa o knuq, mai ka puka ana o ka I la i Kumukahi, a i ha imlonu a ka h i Va j mole o Lehua, mea o lena iho na ili hualala) 0 ko lakou mau maka, a hoopailua ibo f a! keku aku iaia mn kahi e. ) Alaanei au e kamakamailio iki ae ai i ke ano kuhihewa o kuu hoa. a he wahi inaka* maka ai pu me a'u i ke pa hookahi, a hookahi no hoi umeke, a be wahi boa kula no hoi no'u i ka malu o ka Ulu o Lele iloko o i na la i hala. Aka. ia'u i halawai hou ai me īa, aloha aku a aloha mai ; ia wa no a maua ! launa ai, ike aku la au roa kona home eke iole wawae, unuhi ae !a keia Ihe ipo-baka pu- j awa, me kahi hipuu baka pu no, a olelo mai la kela, u Ua puhi au i ka bak«, aole no hoi 1 kana niai o oa mea he ono, oluolo pono na j papalina i ka uwahi, a he mea hoopau pili-' kia no hoi no na U po!o{i ai o!e Le noho." A pao ka U la puhi ana, nana aku ia no hoi; au, me he mea e inii wai ana kela. ka hele j k ko*u ka puu i ka wai a ka Naulu. Pane

boo 13»i k nae keb me ka olek» mai, **He 000 B»e p»ba oe i ka bata. T)o k« ro«i. o k«tabi niM oai kea a ka poe hanohano i makwnake «oi «i o fce pohi-baki P He mea maa m«M o ke» hbui. fca boo*! n»«bot ao* i k* ono o k» babi, me k« olelo ibo, oa like 1« 000 o ka b«ka me ka poi, an ; a pohi ke kmoaka i ka b#ka i*ieoa o k* poloiī aī iioi, otek> no iakoo, M u* maha aka la { ca komo ka a«rabi baka. pia ka p He keo aku oka w»hibcc ! PeU in no boi \ anei e ka poe pohi baka, ka paa o ka pilikia ( pololi ai ? loa e hooia mai aaa kekahi. a!a>; ila, k? olelo ako oei ao me ke kaoalaa oie. j e Hke roe ka oieio «ahahee a kaa boo, ali-! iia, aa alana pa ia oakoa iioko o ia kabibe> j wa, aole o kaoa mai, oa piha a ho ke kohi*: bw* o koa hoa ; kuhi ao aa ike maoii ia i i kona pomaikai ma ia mea, no ka mea. be naikehaia kona, a aa maopopo ia iaia kana maa hana, ioa he pooo, a ina he kuhihewa. Pane hoa mai ia kuu hoa me ka oieio mai, | ; "He ai aiii keia, a ina e naoe ana oe ma ke j ; kaona o Honololu, a halo »ho oe iwaena o na haoie waivrai a me ka i{iu(au(a o Uua . nei, e naue heie ana ma na hoina alanui, me , !ka ipub*k* a kika no hoi i ka wnha, me ke i | kookoqpma ka iima, nana aku, hanohano no 1 hoi. be Keonimana ka oie!o. M Pane aku ia : au. he omio no paha ia, aka, o ka io iioko o [ia mea lapuwale, aohe no he wahi mik'ohu. koho iho. I ka nana aku i ka pee pohi baki, me he | mea ia ua lilo ka. baka a me ka ipu-baka me be ipo la i aloha nui īa, a me he keiki punaheie la hoi i hoohiiuhiiu ia e kona mau makua. Ua lilo ka haka i hoa aloha ike knu ame ka hooiio. Ua komo au raa ko iakou hale, a ua ike aku no i ka waiho koke inai 0 ka ipu haka ma ke poo, a he hohono iepo baka waie no o ioko. Iloko o kekahi la o ka pule i hala aku nei, ia 20 o Feberuari, hiki aku la au ma ka ho« n»e o keknhi kanaka, a e kamnilionna lakou .no ka pakele ana o ke!:ahi makua me kana keiki, mai pau i ke ahi i kn po o ka la i haij n>alun<i, ao ka bon> ]2 ka ia oke nnmoe. ia inua ka i hoomaka ai e moe, ua hiioia he I weiu, a ua kuniia ma kona welau i ke nhi. A o keia welu ahi i hoomaknukau ia, he mea puhi baka no. la iaua nae e hioiani ana i ka humoe kapu o Niolopua, me ka pauhia i ka hiamoe nui ; ia hora no, ua a mai ke ahi a pau ka welu, ua a i ka mauu a loaa ke kukaepele, a o ka hoomaka no ia 0 kona a a lilo i mea nui. I ka wa nae u ke ahi e oihue ana i kekahi hapa o ka-hale maloko, haule iho ia ka huna ahi, a pa ka maka o ka makuakane, a kuhihewa ae ia he uau na kahi popoki a laua, aka, hauie hou iho la no ka huna ahi, i nana ae ka hana e a ana ke ahi i kaupaku, a ia wa no, hapai kela īke keiki me ka ipubaka pu no i ka liina a holo aku ia iwaho. 0 ka puiumi mai la no ia o ke ahi i ua wahi hale nei, a pau pu ae h\ me na ukana a pau, a koe wale no na wahi niea e pili ana i ko iaua niau kino. E na makamaka puni bakn, e nana mni ' -ua i ka ino o ke puhi hika, a o ke kumu no ia o ka pau ana o ua wani hale nei iwaena o ka noho ilihune nm, me ka mnnao no je hoomanawanui me ia wahi pono uuku, a 1 e aho'no la hoi ia mamua o ka pau ana i ke ahi. I ko'u manao, ina aohe puhi baka o keia kanaka, ina ua kainau iki no ia wahi pono uuku, aka, o kona hooinau loa ana i ka hana ino, loaa iaia he hopena ino. Ma keia wahi, ke kmnailio nei au i na makua mea keiki, oiai ke al/ikai nei kekahi poe makua i ka la lakou poe keiki e hoomaa ana ia lakou i ka hoounauna ana e kii i ohi b.»ku ; pela no ke keiki e hoonmn ni ilokoo ka hoownauna ia e konn mau a o ka hoao no ia o na keiki e puhi, a nm loa hoi ina ia hana, a kuokoa loa ua kei!:* r.ci ma ke pohi bakn, a loihi kn innnawa, r.noane hiki ole inia ke hanlele, a e lilo nnn ka baka 1 mea ono loa iaia. Ina o ka inea maikn i kau e hooman ai i kau keiki, e lilo ana ua kpiki nei au i keiki maikai, a ma ona la hoi e hoomaikaiia ai kou inoa. I kekahi manawa, h.ilawai aku ia au me | kekahi keiki opiopio, a uinau aku la au iain, j Nawai oe iaoi ke puhi baka? Pane mai |ia keia "Na kuu mau makua no, a ua iilo ioa ka baka i mea nui ia'u, a i mea ono hoi i kuu puu." Kahaha! £ka mnkua, a-m»u makua paha e alakai ana i na keiki iioko o ka naaupoa me ke kuhihewa naoii, o kekahi kumu no ia nana e hookikina nei i keia | Lahui e hele iloko ona hana iapuwaie, Ua | oki ae la au maanei. Oka lohe no a mnla|ma oia ka pono. J. D. Laiulaikalkpo.