Ka Nupepa Kuokoa, Volume VII, Number 11, 14 March 1868 — Ka Molowa ke Kupuna o na hewa a pau. [ARTICLE]

Ka Molowa ke Kupuna o na hewa a pau.

K« honv 10 keia o ka po, ke kolii iho U kahi kukui e pio loa, ako, ke mau nei no k« ana o ka wati, ke pau nei ka manawa. Ua hauie iho la na poo o ko'u hoa inoe maluna o ka uluna, a ua nono na pukaihu. O na makika wuba kaAi ko'u mau hoa ala o keia po anuanu o ka hooilo, ke iliki mai la na paka ua oolea ma na pukaaniani, me he la e i mai ana ia'u e ala pu e hoolohe i ka o.« ana mai mawaho o na pnpa kepa o ka hn\e. Aka, ke waiho akea nei imua o*u ke ka«ana paioa keokeo, " Kuke paina hoi o mao- * °* n , ke pao «e i Luahine haele." e k °i pu mai nei no hoi ke poluluhi hiau ® hooluolu pu me lakou la, lra !e--j na Pono ae la a»t i kuu maka i ike pono »ku i ka mea a'u i makemake ai e ka--0% oia hoi kela mau hua maluna o e P°o» w Ka ipolowa ke Kupuna o na hea ® ' "UAi paha auanei kekahi poe, pehea e

akaka ai m oe o k» molowa ke kupuna o 0« hewa a pau ? no ka mea. oa hewa kekahi poe e ooho mai nei a hoopaa ia ma na Haie Paahao no oa hewa e ae, aole no ka paiaaalelo, aole no ka moiowa. Aoie no hoi noioko inai o keia kupuna ka moekoiohe a roe ka pepehi kanaka, me ka huba hikiwawe. Ea, e kuu hoa heie o ka po anoano haoo 0 ka leo; e kaii iki iho oe, e komo ae au i kuu wahi kuka hihopa, a naue aku kaua ma na kapa kahakai uapo o Ainahou, ma keia wahi oe e ike ai i ka iehulehu o na kanaka e kuhana ana me na 00 kapala pakahi i na lima a me na kaa Palala, i hooluu ia i ka wai hookahi o ka paa ahinahina like mai 0 ao. Aoie oia waie, e ike iho ana no oe i kekahi poe e paikuu helt ana ma nn uapo rae na paa lole, me ka hookomo no hoi 0 na liina ma na pakeke, me he mau ona la no na moku, me he mau ona waiwai ia hoi no kekahi mau waiwai i hooiiiia mai mai ke« kahi mai 0 ko kakou mau 'mokupuni mai. Nolaila, e ninau oe ia iho, o ke kumu nui 0 ko iakou hiki ana ilaiia, o ka molowa.

Noioko 111 ai hoi 0 keia kupuna na rooopuna lehuiehu, oia hoi 0 llihune, liikoie, 0 Nele a me Hoaa, o Kiei a m« Noi waie, 0 Halo, a Aihue, o Makee hoi e me Pakahawaie. A0 ka molowa ka mea e aihue ai F a kuko no i ka hai, 0 ka paa no ia i Kawa, 0 ka moiowa no hoi ka mea e noho iiihune ai a me ka nele, a noho hoopiiiwaie aku no mahope 0 kekahi, me ka lohe pinepine i ka eo 0 kahi i noho aku ai. No ka palaualelo mai no hoi ke kumu i haaieie nui ai 0 keia lahui i kekahi me kekahi, a uwe hoiohoio iho ia na keiki mawaho 0 na puka hale no ka pololi, 0 keia no hoi ke kuinu e ohumu ai o na wahine i ka loaa a ke kanaka mnhiai, a o ka heo no ia, haalele ia iho ia hoi kaua, no ka paiauaieio no ke kumu oia haalele ana. Oieio mai paha kekahi, ina paha moiowa, nee wale iho no i ka haie, aoie e hele ma kela wahi keia wahi e nana ai,e holoholo ai, ae, pela no, nka, 0 ka moiowa nae ke kumu nana lakou i kauo ilaila, no ka mea, ina iakou e paa i ka hana ma ke ao, aiaiia, aole e ikea ko iakou rnau papaiina ma na huina aianui, no ka mea, e hooiuolu no iakou ia iakou iho ma ko lakou mau hoine ponoi. £ kuu hoa e, ina kaua e heie iho ika holoheio ma ko kaua nei kaona, aole no hoi e nele ana kou mau niaka i ka ike aku i ke poo o na kane a me na wahine e kiei ana ma na pukaaniani, me he mau nalo meli ia e pipili ana i ka pilali maia, peia no i hoomaunauna ia ai a po ka ia.

lna nole e loaa i ke knnaka ka hann, lilo no ia iloko o kela hewa keia hewa, e kakali mai ana ka molowa, ina aole hana ma ka lima a me ke kino, o kona lilo no ia i ka lealea a me na hewa a pau, no ka mea, aole wahi aloha iki iloko o lakou no ka ha* na, nole no hoi he wahi rumi iki iloko o lakou no ka hana maikai, oka molowa ke alii nui iioko o lakou, aia no kon« hao maluna iho o lakou. Ina hoi he hana ka kekahi kanaka, aole no oia e lilo iloko o kela lealea keia* lealea n me kela hewa hoi keia hewa, a e komo inai 110 aunnei ka molowa iioko ona e hoopunar.a ai. Ua mau no ia hoa i ka hooikaika ma ke* kahi mau /nea, ina e haule, o ka haalele loa no ia. En, mai hana kakou pela, mai molowa kakou i ka hana nna pela, ina e poho kakou, e hoao no, alaila, aole kakou e haule hou i lulo, ina kakou e paie loa aku i ku inolowa, aole kakou e kaukai loa aku i ka pomnikai loan wnle mai. E like uo me ka mnre ana i ka wahine, kaknli aku o ka wniwai o ka makua, mai hana iki kakou pela, no ka mea, he hewa no ia a kakou e hana ai. Mai wniho lewalewa hoi kakou i ko kakou mau lima maloko o«ko knkou mnu pakeke, a manao ae o ka waiwai o nn makua a me na hoalauna, a o ka hou o ko hai lae ka mea e ola ni ka ohana. Ea, e kakou en, e pono paha ke kau ia ke kawele nui manoanoa ma ko kakou mau lae, i mea hoi e Innakila ai kukou mai ka lei bipi ae oka molowa. E pono e lilo keia i rula no kakou, o hopu mai aunnei na lima huhu oka molowa ia kakou. £ nana no hoi ) ka olelo ao a ke Akua, ma o ko kaua mau kupuna la, "Me ka hou o kou lae e ai ai oe i ka ai a pau na la o kou noho ana ma keia no." Ea!*E pono kaua ke kala ae i ka pililake* ke nui manoanoa o ka molowa, o heie wale auanei ka kaua mau keiki ma na ipuka o kela pupupu keia pupupu me he ilio la. E pono kakou ke komo i ke kukapaina o ka hana, o uwe mai auanei ka kakou mau keiki no ka pololi. Owau iho ia o J. W. P. Keolanui.