Ka Nupepa Kuokoa, Volume VII, Number 13, 28 March 1868 — Page 3
| This text was transcribed by: | Kekela Pau |
| This work is dedicated to: | My family, especially my big brother Braxton |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
PAU I KE AHI. - I ke aumoe Poaha iho nei, ua pu-a a ke ahi maluna o ka moku popilikia R. W. Wood ma kekahi o kona mau oneki, a ua mikiala mai ua kaa wai o keia kulanakauhale e kinai i kela ahi hoopoino. Ua eo nae i ka Helu 1 o me ka Helu 4 no ka lilo e ana ia laua o ka pauma. Mahalo makou i ka mikiala ona Puali Kinai Ahi. Ua pio ke ahi me ka poino nui ole o ka moku, aka ua puehu no nae kekahi mau waiwai.
_______________
MAKE I ALOHA IA. - Ma ka Poaha iho nei, Maraki 26, make aku la o J. W. Kale Kahopuaku, ke kumu kula mua o Kamoiliili, o kona mai i noho iho nei, he pupule, aole no he ulala. He kumu keia i aloha nuiia e na makua mea keiki o Kamoiliilli, a i minamina ia e ka Papa Hoonaauao; ua waiho iho oia ma keia kae o ke ana, he wahine, he mau kaikuahine, ae makuakane, a me na kini no a pau, i poe nana e paiauma aku kona kino wailua. Aloha ino ia, aka. He pomaikai ka poe make iloko o ka Haku.
_______________
O ka nui o na dala i loaa no kahi paina luau ma Kamoiliili i ka Poaha iho nei, he $30.35, i mea e hoolako ai i kekahi hemahema uuku oia halepule, no ka hapai hou ana ae i ko lakou hale hele maluna pono o ke kaupoku o ka Luakini. He wahi paina pi paha keia o ua wahi la oiai aole i hoolahaia mai ka la e paina ai. He pono e kuai hou ia mau dala i mea ai a nui, a kauoha ae i na manu hulu like o ka moku o Kakuihewa mai ka lae o Koko a ka lae o Kahuku, i hookahi no la kau i kaupaku o Hanalei, a aohe hoi paha e hoahu liilii wale no.
_______________
NO KA LAKAWANA. - Ke olelo mai nei ka Nu Pepa Aupuni Gazette, no ka hewa ka o na luina o ka Lakawana ma Puuloa, nolaila ka papa ana aole e pae mai lakou iuka ma Hilo. Kupaianaha no ka hana a na Kuhina o kakou. He may makaaniani ka lakou e hoonui wale ana i na kino o na mea i pili i ka moku Manawa Amerika a lakou i inaina ai. Heaha na hana a ua mau luina la i hana ai ma Puuloa, i hana wale ia ai a hiki i keia manawa? Owai ka mea ike a hai mai. Heaha ka mea i hookolokolo ole ia ai e like me kekahi luina o ka moku kaua Chanticleer a ike ia ka hewa.
___________
KA MAKE ANA O J. P. PAKA (PARKER). - Ua hanau ia oia ma Makekuseta i ka la 1 o Mei 1790, a holo luina mai la i keia Moana Pakipika, i kona wa he 17 wale no makahiki, maluna o na moku kalepa, a hala paha ehiku makahiki o kona holoholo moku ana, a noho pu me Kamehameha I., ma Hawaii i ka makahiki 1815, elima makahiki mamua iho o ka hiki ana mai o no Misionari i Hawaii nei. Ma Niupuka i Kohala Akau kona noho mua ana, a mahope i Puuloa ma Waimea, a mahope loa iho nei i na kula o Mana. Make ma Honolulu nei i ka la 25 o Maraki nei, i ke 78 o kona mau makahiki ma keia honua. He haole i aloha nui e na kanaka o Waimea a me Kohala a me Hamakua, no kona ano akahai a oluolu.
_______________
Maui.
HUNAHUNA MEA HOU O KEANAE, MAUI. Ua paa mau na halawai pule hoomau ma Keanae, mai ka Poakahi a ke Sabati, a pela mau, mai ke kaapuni ana mai a Rev. L. H. Kulika laua o Rev. A. O. Polepe a hala aku laua, hoomaka ka hana a ke Akua, a hiki i keia la a'u e hai aku nei, ke huli mai nei na kane, wahine, kamalii a me ka poe nawaliwali, ke holo nei ka hana a ka Haku, ke hoi mai nei kahi poe mai ka Pope mai, ke hui aloha nei na hooikaika, ke kaawili nei na haipule i ka olioli i ka piha mau o na halawai, me ka eleu hoi o na wahine i ko lakou la halawai okoa o ka Poalua, eleu no hoi na wahine i ko lakou la holookoa.
_______________
HUNA MEA HOU. - Ua kuai ia iho nei ka wili-ko nui o Lahaina nei e Turton & Campbell nona dala $15,500, no ka lohe ana o laua ua holo aku nei la i Honolulu me na Agena oia waiwai.
Makena ke akamai o na wahine o Lahaina i ka hana lei ha pu i pena ia me ka inika bulu, ulaula, olenalena olena hoolulu kapa, a oia no oe i ka lei a na haole.
Ua wehe ae nei o E. Jones a me O. R. Wood i ko laua hui halekuai ma Lahaina nei, e mau loa iho nei ia hui ana, in a ua puali ka hau nui i ka hau ihi, a in a ua puehu a holo wale ia manu i kahi taata iti maalea. Ka olua kauwa hoolohe. D. K. K.
_______________
NO KA MALU ULU O LELE. - Ua palapala mai o Peku Kukahi o Lahaina ia makou, ua ohi iho kekahi wahine i ka hua o kana hana, oia ka hoopaiia ana e ka Lunakanawai i na dala elua haneri me kanalima, no ka hana wai ona a me ka haawi aku i ka lehulehu. I ke ku ana o ka hewa, ua hanini iho na poi waimaka o ke kolohe. Poka no nae ka ohi ana o ke kaki o ua wahine la. Mai maikai loa hoi, in a e hoikeia ae kona inoa. E ku haukae, mai hoomahui i ka hewa.
Ke pau la ka ka manaolaua o na kanaka kanu ko o Lahaina i ka hooulu hou ae i ke ko no ke po. "O ka maikai wale no anei ke lona i ke kanaka, aole o ka ino pu kekahi." Mai molowa, he ma-u hana ia, he oki loa ka lena wale iho i kauhale.
Ma ka la 19, pa iho la ka makani Kauaula ma ua "Lai Ulu" la, a aneane e lawe aku ka puahiohio i kekahi may hale, aka, ua hoopepepe ia iho no nae kekahi mau hale eha.
Ke puni hei nei kekahi poe ma ka lealea o keia ao, a ke hoolilo nei i ka la Sabati o ke Akua, i la lealea no lakou. I ka ike ae no ka he ahikanana ka mea nona ka la, o ka uhauha iho la ka ia.
Hawaii.
KA LAKAWANA MA HILO. - Ua palapala mai kekahi ia makou mai Hilo mai, ma kekahi la o keia malama, ua holo aku kekahi poe kane a me na wahine he nui maluna o ka Lakawana, a ua hoikeikeia ia lakou na mea a pau a lakou i makemake ai e ike.
_______________
HOIHOI AKU I NA PALAPALA HOOKOHU. - Ua lohe mai makou, ua hoihoi aku o G. K. Lindsay, Lunakanawai Apana o Waimea, i kona palapala hookohu Lunakanawai, a ua hoihoi pu aku no hoi o W. F. Conway o Kawaihae i kona palapala hookohu Luna Makai no Kawaihae.
_______________
HE MAU UHI NUI MA KAUAKANILEHUA. - Ma ka W. B. Kamainalulu o Puueo-uka poloai ana mai ia makou, ma kana palapala o ka la 21 iho nei, ua ike iho makou, ua loaa ma kela wahi, he mau uhi nui elua. O ka uhi mua, he 12 kapuai a me 3 iniha ka loa, a o waena, 1 kapuai me ewalu iniha. O ka lua aohe i maopopo kona nui, aka, ua kaumaha maee, elua mau kanaka i ke amo ana mai. Ua ai ia keia uhi, a ua pau iloko o na la elima.
_______________
PUKA KE KOE MA KA PUKA IHU. - Ua palapala mai o J. P. Iwa o Alae, Hilo ia makou, e hai ana penei: Ma ka la 3 o Maraki nei, e hoaimu ana he lolo me kona wahi puali, ma kela wai maluna. Aka, ia laua e nanea ana i ka hoaimu, laoa mai la ka puu o ke kane. Ia wa, olelo aku la ia i kahi puali e lomi mai i ka puu, aka, ia laua e lomi ana, pani paa mai la ua koe nei a paa ka hanu, a maneo ae la ma ka puka ihu, a oili mai la ua koe la, o ka uwe kapalili ae la no ia o ka wahine. Oia puke no ko ua koe nei a pau i waho, hoani ke kane e oki i ka pahi, e pane mai ana ka wahine, "Mai oki oe, he koe akua na, in a oki oe make kaua." Auwe! Ke mau la no ka kahi kawelewele aumakua o keia wahi wahine. Mai puni i na hoomanamana kahiko.
_______________
Kauai.
PUHI IA E KA MAKANI. - Ma ka la 11 iho mei, ua komo aku ke kuna Hattie ma Nawiliwili, mahope iho o kona puhiaia ana e ka makani ikaika i pa iho nei, me ka pakele ana o kekahi luina o lakou mai lilo pu i ke kai. _______________
KILAUEA NO KAUAI. - I ka Poaha iho nei, ua haalele o Kilauea ia Honolulu, a ua holo aku i Koloa a me Waimea, a hoi no i Honolulu a ku i ka Poaono, no ka makaukau e holo i Hawaii a me Maui i keia Poakahi ae. _______________
NA HANA UHANE MA WAIMEA. - Ke nee malie nei no imua na haipule, aole he auwana, e paa mau ana na wa halawai 4. - Mai ka 10 a hiki i ka 20 - 25 - 30 ke kiekie loa o na kanaka hele mai i na halawai la noa. Ma ka Sabait, he paa mau no, a me na keiki Kula Sabati ma ke 30 - 40 - 45 - o ke Sabati 1. No ka uuku maoli no o ka poe i kee iho me kakou. Eia nae, o keia poe uuku la, he ikaika i ka mahina hou. Mai Novemaba a hiki i Maraki nei 5 mahina, ua lulu mai lakou i no dala he $52.00. Ke paipai nui nei au ia lakou ma ia mea, ua ae oluolu loa lakou. Ua hookaa mai lakou i na dala hanai kumu he $50.00 no ka 1/4 makahiki, a ma keia hope aku e lulu dala hana Halepule o Hanapepe. A. K.
_______________
MAI WAIALUA MAI.
____
E KE KUOKOA E; ALOHA OE: -
Ano iho nei, heluhelu au iloko o ke "Kilohana pookela no ka Lahui Hawaii," penei; "Ma ke ala e holo ana i Mokuleia, Waialua, ua haihai ke kaa lio Samuela N. Emeson, i puiwa wale ae no kona mau lio."
Aole pololei loa ka haina. Aole no ka puiwa o na lio ke kumu o ke kahuli ana o ke kaa; aka, no ka nawaliwali o ka hao e paa ai ke kolo o ke kaa iluna. Haki iho la ua hao la i ka holo malii ana o na lio ma kahi maikai; a, nolaila haule ke kolo ilalo, a ua lilo ke kaa me he moku la i pilikia ka hoeuli iloko o na ale kupikipikio o ke kai lipolipo, i puhiia e ka makani ikaika loa, a ua nahaha loa. Aole no hoi o kuu mau lio ulaula i hele a kamaaina i ke kaona o Honolulu. He mau lio e ae no. Aole nae i pilikia, ua komo hou no i ke kaa a kauo me ka puiwa ole.
Nani no ka pakele ana o makou me na ohua e kau ana maluna o ke kaa i ka wa i loaa mai ai ua pilikia weliweli lua. Ke hoomaikai nei makou i ke Akua no kona hoopakele ana ia makou me na palapu wale no; koe ko makou ola. Me ke aloha no.
S. N. EMESONA.
_______________
Hoopaapaa Hoomana ma Wailuku, Maui.
____
E KA NUPEPA KUOKOA E; Aloha oe:
Ua ike maka iho nei makou i ka hoopaapaa hoomana mawaena o S. E. K. Pappi o Waikane, Oahu, me Kaluna no Wailuku nei, ma ka la 12 o keia malama, ua hele nui mai na kanaka o na aoao hoomana a pau ma ia la.
O S. E. K. Papaai no ka Ekalesia Euanelio a lesu Kristo i kukulu ai, o Kaluna hoi no ka Ekalesia Roma, ua hoomaka ka hoopaapaa ma ka hora 1, ua ku mai o S. E. K. Papaai a noi mai i na Komite e niaau ae ia Kaluna i kana Baibala i unuhi ia ma ka olelo Hawaii e waiho mai imua ona, pela hoi o S. E. K. Papaai e waiho mai imua ona, pela hoi o S. E. K. Papaai e waiho aku ai i ka Baibala ia Kaluna, me ka honakaka mai o S. E. K. Papaai i na Komite a me ka lehulehu i na Baibala a ka aoao Katolika ma ka lima o Kaluna, makehewa ke hoopaapaa, "ua hoka ka aoao Katolika," wahi a S. E. K. Papaai.
Ku mai o Kaluna a noi mai i na Komite "e oluolu na Komite e noi ae ia S. E. K. Papaai i ka Baibala e waiho mai iwaena o lawua," kue mai o S. E. K. Papaai, "aole o'u makemake e ae aku e nana pu maua i ka'u Baibala, i hea no ka kou makaukau lawe mai oe, ua hoka o Katolika malaila." Ku hou no kela noi no i na Komite, eono noi ana, ku mai na Komite a noi mai ia S. E.K. Papaai e ae aku i ka Baibala e e nana o Kaluna, ku mai o S. E. K. Papaai a hoahewa mai i na Komite, mahope mai oia manawa, hai mai o Kaluna i ke poo o kona ekalesia o "Petero," hai mai hoi o S. E. K. Papaai i ke poo o kona Ekalesia o "Iesu Kristo."
Ku mai o Kaluna a olelo mai no Ioane Kalaaina, hai mai o S. E. K. Papaai, he kanaka lawelawe ia, hai mai o S. E. K. P., "no Petero keiki no ka moa, he satana hoi, ua haule i ka hewa," hoole mai la o Kaluna, "aole o Petero i haule i ka hewa." hai aku la o S. E. K. Papaai ma ka Baibala, Mat. 1:23, Galatia 2:11, ia pauku kuhikuhi, ku mai o Kaluna a noi mai i na Komite e hoopau ka hoopaapaa, ku mai hoi o S. E. K. Papaai a olelo mai i na manao, no no Komite e hookuu keia aha ma ke noi a Kaluna no ka pono ole o kona aoao oia iho la no, o kuu aoao nae i keia la ua lanakila, he nui no na olelo hoino aku hoino mai, pau makemake i ka aoao o Kaluna hoka, he wahi kanaka hooio keia i hoka iho hei. Mahalo
G. M. KEONE.
Kalua, Maraki 13, 1868.
_______________
Kokua ia C. H. Kuluwaimakalani.
____
I KA LUNA HOOPONOPONO KE ALOHA.
Ke waiho aku nei au i ka olelo hooiaio a C. H. Kuluwaimakalani i olokaa ai ma ke Kuokoa, Helu 6 ma kahi o na kula aupuni, i hookahuli ia e D. S. Kahookano o ke Kula Kahuna o Wailuku, e kapa ana ua wahahee ka C. H. Kuluwaimakalani i hoike ai, ua pono loa ka ike a Kuluwaimakalani. He oiaio loa, aole io no he palapala o keia mau kula mai ka la i laha ai ma ke Kuokoa a hiki i keia la.
He oiaio, aole io no he 50 haumana ma Pololu, aole no pela ke kope i hoouna ia aku ai, na ka hoonohe hua ka hewa, o ka pololei maoli no he 31 haumana, aka, o na mea e ne, ua pololei loa. Ke nonoi nei au ia oe e D. S. Kahookano e hoi mai oe e nana i keia manawa, a e ike oe i ka oiaio, kakaikahi na mea palapala.
Penei ka hook hope a Kokua: ma ke kulu o Pololu 31 haumana, 6 mea palapala, ma Niulii, ua pololei e like me ka hoike ana a C. H. K., a pela aku.
I keia wa la ea, aole palapala iki, hemahema loa no - Aole no na kumu ka hewa. Nowai la? L. KOKUA.
Kohala Akau, Hawaii, March 5, 1868.
_______________
Pane ia Kumukula o Lahaina.
____
E NA LUNA HOOPONOPONO E; ALOHA OLUA: -
E oluolu olua e ae mai ia'u e kamailio 'ku i mua o ka lehulehu, i ike i ka mea a Kumukula i kamailio ai ma kekahi o no kolamu o ko kakou Nupepa Kuokoa Buke VII, Helu 6, o Februari 8, 1868, nona ke poo i kakauia - "No ka papa ana o ka Papa Hoonaauao i ka Himeni."
A ma keia mea, ua loaa ia'u he kumu kupono e kamailio ai, ke oluolu ia e na poo nona ke kuleana o keia Nupepa. Ua manao io paha na mea a pau i keia hoolaha ana a Kumukula; no ka papa ana a ka Papa Hoonaauao a me ke Kiaaina o Mau me na olelo hooweliweli i na kumu o Lahaina, in a e ao i na kula i ka himeni, alaila pau ka noho Kumukula ana. Ke hai aku nei au me ka oiaio loa, he alapahi, a he hoopunipuni maoli ia olelo ana, me kuu manao iho i na e kekahi o na Kumukula, alaila, he kumu makapo, a kuli hoi, i ike ole ai na maka, a lohe ole ai hoi na pepeiao i ke ao ia o ka himeni ma Lahaina nei - Eia nae hoi; aole Kumukula makapo a kuli ma ka apana o Lahaina nei.
Owau e kamailio nei i mua o oukou ka poe e heluhelu nei i ke kino o keia Nupepa, he Kumukula Himeni au no na kula aupuni o ua apana nei o Lahaina, i hookohu ia mai e ua Kiaaina nei o Maui, ma kona an Lunakula, mamuli o ke kauoha a ua Papa Hoonaauao nei. Ua hoonoho ia mai au i Kumukula Himeni i ka malama o lulai, o ka makahiki i hala aku la, aka, no ka paa pono ole o na hale kula i na noho, ua panee iki mai ko'u lawelawe ana ia Oihana, a ka malama Okatoba o kela makahiki no i kaahope aku nei; a mai laila mai a hiki i keia manawa a'u e kakau nei i keia kumumanao; ko'u haka ana, no ka lako o na halekula i na noho a me na "Wati Nui."
Nolaila, "auhea ka oiaio o ka Kumukulaole e kamailio lalau nei, me ka lawe wale i ka inoa maikai o ka Mea Hanohano P. Nahaolelua, mamuli o kona kuhihewa?" Ina io paha na kekahi o na Kumukula i hoopau ia i keia malama iho nei o Feberuari, alaila aohe no he kumu kupono o ia kamailio ana, no ka mea hoi, ua hoopau ia no ka laua ma, kemake e hana balota i mau Luna Makaainana no ka apana koho o Kaanapali, me ka ninau pono aku o ke Kiaaina ma kona au Lunakula ia laua, no ka waiho mai i ka o hana Kumukula, a ua ae mai laua e waiho i ka oihana Kumukula, a e hana balota n@. O keia mau Kumukula elua, no Lahaina pono-i nei no ka laua mau kula; a i na paha aole na laua, alaila, na kekahi kanaka e paha i kakau, me ka lawe hoopunipuni i na inoa Kumukula, a huna i kona inoa ponoi, aka, o olua e na Kapena o keia moku @i ike i ke kope o ka mea nana i kakau keia manao imihala a Kumukula-hea. Nolaila, ke manao nei au, ua lawa iho la ka'u mau mea e kamailio ku ai no keia mea, a o ka'u e kamailio nei oia maoli ka pono - A i na pela, alaila, au pono kakou na makamaka e hoolaha wale kekahi mea, ke ole e maopopo ka mea nana ai.
Me na hoa hoi Nupepa ke aloha, a me ka poe paahana pu e hoomanawanui nei i keia hana maikai. D. K. KAMOHAI.
_______________
NO KE KA'AILIO HAOLE ANA MA LAHAINALUNA.
____
I NA MAKAMAA O KE KUOKOA; ALOHA OUKOU:
Ma ka la 10 o keia malama, ua ikeia iho ka olelo hoolaha e i ana. "Kapu ka olelo Hawaii ma Lahainaluna." Nolaila, ke wehe akea aku nei au i ka puka o ka oiaio, a penei: aole i kapu maoli ka olelo Hawaii, oiai ua na mau keia kula, ma na buke Hawaii ka nui, aka, o ka olelo namunamu pakake, hookahi wale no hora e ao ia'i, nolaila, ua manao o Rev. C. B. Andrews e kamakamailio haole ma na manawa e ae, a koe ka manawa o na buke Hawaii i waiwai ai ke ao au i ka olelo haole. O keia makemake i ana ia, mamuli o ke kumu hookahi, a @ mea ala no paha, ua lawa like no ia manao i na kumu ekolu, aka, aole i hui na kumu pau a kau i keia rula maluna o na haumana. Malia paha ke kuhihewa mai nei kekahi poe, ua kapu maoli ka kakou olelo kamaaina, aole pela ka oiaio, e namu no ma ka olelo haole ma ka mea hiki, ina aole, e kamailio Hawaii no. J. W. KALUA.
_______________
HE PAAPALA MAI KEKAHI NUUhiwa hoahanau.
____
HANAMENU, HIVAOA 1868.
REV. LH. KULIKA - Aloha oe e kuu hoa aloha a m Kulika wahine, a me na keiki a olua paua me na hoahanau a olua a pau. Ua hiki ni ka waa-pa o Holai ma Hanamenu nei olelo mai ana i ka moku ua hooneeia ka heuma ma Waitahu. Ua lana mai nei ku manao aloha ia oukou a pau, oau ke nei Daniela Tanefitu, me ka hooikaika i ka ana a ke Akua a Iesu Kristo a ko kakou aku ka mea e ola ai ke manuma kianei ka aina a ka Haku ma Hanamenu nei a me ka haipule a na hoakanau a me na haumana laa a pau i la mahina a pau, eia kekahi a'u e hai aku nei ia oe e kuu hoa ua koaa mai ekahi oihana hou ka'u wahine ia Elelikata Kahia, he hana Papale no la kane me na wahine me na keiki, ua hapai nui kia keia hana Papale, no ka mea he nu hou keia a Hanamenu nei i ka la iwakaluakumamakolu o Ianuari iho nei. Aloha oukou a pau. DANIELA TAOEFITU.
MARE.
Ian 1, ma @ulaha, e Rev. P. Leonolo, a Kaaikaula k, me Palapalao w.
Ian 1, ma ia wahi no mareia Rev. P. Leonolo, o Kaili k, me Kaopa w.
Feb 17, ma Haiku mareia e Rev. J. S. Gerina, o Aa k. me Kekipi w.
Feb 25, malaila no mareia e Rev. J. S. Gerina, o Kalauapa k, me Ekekela.
Mar 7, ma Honokohau Maui mareia e Rev. Aupeleti, o Kaiwi me Kahaa.
HANAU.
Ian 7, ma Kiaha Hamakualoa hanau o Keliikauokau k, na Komaka me aiehu.
Ian 7, ma @auwela hanau o Keone k, na Momona me Kamaka.
Ian 11, ma Puohala hanau o Keliilolelole w, na Kimo me Lualani.
Ian 19, ma @kulaha hanau o Inoaole k, na Kaea me Kahiiahila.
Feb 17, malaila no hanau o Loke, na Malaihi me Paukeaho.
Feb 27, ma Kiaha hanau o Kapihe, na Kapihe me Kaai.
Maraki 4, ma Puukula, Pauoa, hanau o Heki w., na Kaulu k me Keaalu w.
Markai 2, ma Waimanalo, hanau o Riverhome k., na Kapalu w me Ahau k.
Maraki 4, ma Kuwalulua, Waikiki-kai, hanau o Riva Home k., na Kumukahi k me Kanoho w.
Maraki 1, ma ma Kailua, hanau o Mailou w, na Kahananui k me Apiki w.
Ian. 14, ma Papaka, hanau o Hamanalau w, na Laemoa k me Kam@ w.
MAKE.
Mar 12, ma Kaumakapili make o Kaaipala w.
Mar 25, malaila no make o Kamoeau k.
Mar 21, ma Honokohau Maui make o Keawiki k.
Mar 20, ma Pahua Honolulu make o Maloi k.
Mar 18, ma Kooka Lahaina make o Keaiku w.
Mar 10, ma Lahaina make o Kaoloui k.
Mar 10, ma Lahaina make e Kaluakini k.
Mar 2, ma Kauaula Maui make o Kepio k.
Ian 14, ma Pauwela Maui make o Keanu w.
Ian 19, ma Kuiaha make o Inoaole k.
Ian 27, ma Kuiaha make o makakapu w.
Feb 16, ma Waikiki make o Kuewa k.
Feb @, ma Puuwela Maui make o Kaipo w.
Feb @, ma Maliko make o Eliakela k.
Feb @, ma Pauwela make o Nahuli w.
Lio Helehewa.
____
EIA MA KA LIMA O KA MEA nona ka inoa a malalo nei he lio kane keokeo kua puka, hao akau P N, hema hao ano e, ina o ka mea nona keia lio, e kii mai oia me ka uku pu mai i na dala ewalu ($8.00) no ko'u poho, a me ka hoolaha ana, i loaa no au ma Alewa, Puunui, a ina e hala na la he umi, o lea keia lio ia'u.
Alewa, Puunui, Maraki 28, 1868. KEKUNI. 350-1t*
OLELO HOOLAHA.
____
NA MEA A PAU I AIE IA REV. J. S. Emerson ka mea i make aku nei, ua kauoho ia lakou e hookaa koke mai i ko lakou mau aie i ka mea i kakau ia kona inoa malalo iho nei; a o na mea a pau a ua Rev. J. S. Emerson i aie aku ai, he pono ia lakou e hele koke maiia.
SAMUELA N. EMERSON.
Luna hooponopono no ka waiwai o Rev. J. S. Emerson, ka me i make aku nei.
Waialua, Maraki 23, 1868.
He Mau Mea Heluhelu
MAIKAI EIA IHO
MAKEMAKE ANEI OUKOU E KAUAI
AHINAHINA PELEKANE MAKEPONO.
INA PELA E KIPA MAI MAKA HALEKUAI O
KAKELA ME KUKUE,
KAHI E LAWA AI KA LOLE WAWAE I KA HOOKAHI PALA WALE NO.
E kuai makepono pu ia no hoi ka
AINAKINI NAO.
KUKAENALO NAO,
KEOKEO, KALAKOA.
HULUHULU, KELEPA,
PALULE, ALAPIA.
A pela aku, a pela aku, a pela aku. 330-4ts
Hale Hoomoa Palaoa ma Hilo!!
KE HAI AKU NEI NA MEA NONA na inoa malalo nei, i na kanaka a pau o Hilo nei, ua wehe ae nei maua i Hale Hoohainu Kope a Hoomoa Palaoa Hou, kahi hoi e hoolakoia ai na ohana i na palaoa i kela a me keia la, a me kahi e ana ia ai ka mea Ono ki I na aluna ahiahi a pau. Na mea Ono a me na Pai o kela a me keia ano. E hanaia no na mea Ono, a me na Berena ma ke kauoha. He wahi no e paina ai i na hora a pau. O wau no o
L. SEBASTAIN a me J.C. BLACK. 318 5m
E HOLO MAU ANA KA
Moku Ahi
"KILAUEA"
I keia hapaha Makahiki, e like me keia malalo nei.
E haalele ana ia Honolulu
Poakahi Maraki 20
Poakahi Aperila 6
Poakahi Aperila 13
Poakahi Aperila 20
Poakahi Aperila 27
Poakahi Mei 4
E hoomaha ana i ka hebedoma elua, e hoomaka ana i ka la i ka 11 o Mei, a holo hou i ka
Poakahi Mei 18
Poakahi Mei 23
Poakahi Iune 1
Poakahi Iune 8
Poakahi Iune 15
Ma ka hora 4 ½ pono o ke ahiahi, a e ku ana ma
LAHAINA.
KALEPOLEPO.
KEALAKEAKUA.
KAILUA.
KAWAIHAE.
a me MAHUKONA.
Ma ka hoi ana mai, e haalele ana ia
KEALAKEKUA ma ke awakea Poakolu.
KAILUA, ma ke ahiahi Poakolu
KAWAIHAE & MAHUKONA, ahiahi Poaha.
Ku hou ma HONOLULU i ke kakahiaka Poaono.
E hoopae ia no na ohua o MAKENA.
Ma ka Poaha, Iune la 25, e holo ana i KOLOA a me WAIMEA KAUAI ma ka hora 4 ½ ponoi, a e ku hou mai ana i ka Poaono la 27.
WALKER & ALLEN
Honolulu, Mar. 21, 1867. NA EGINI.
OLELO HOOLAHA.
____
IKE AUANEI NA KANAKA O KELA a me keia ano, o maua o na mea nona na inoa malalo nei, ke papa loa aku nei maua i ke komo wai ana o na kanaka a me na holoholona ma ko maua mau aina e waiho ia i Kula, Maui, no lakou na inoa, KOANAULU, KOHEO, NAALAE, aole e lawe wale a oki wale na kanaka a mau kanaka paha i ka laau a me kekahi mau mea e ae paha. Ina e loaa i kuu Luna e lawe ana i kekahi mea e ulu ana, e uku oia he $10.00 e like me ke poho. Ina he bipi, lio, hoki, miula ka mea komo hewa, e uku lakou i $1.00 no ke poo, koe na hipa me na kao, e uku ia lakou eono keneta pakahi. Ke hoolilo aku nei maua ia D. Kaneaki o Waiohuli i Luna nana e hopu a e malama i na waiwai. E lilo keia i kanawai paa, mai ka la e laha ai ma ke Kuokoa. L. PAAKUKU, JNO. SNIFFIN.
OLELO HOOLAHA.
____
E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU loa e noho ana ma Halawa-kai, apana o Ewa, mokupuni o Oahu, ke hookapu aku nei au i kuu kai lawa a oia o Kalaekao ma Kapuaikaula, o kahi i hoike ia ae la maluna, a me ko'u mau wahi mahiai ma Halawa-uka, mai hele wale kekahi me ka ae ole, a mai hookuu wale hoi i na holoholoaa o keia ano keia ano ma ua wahi la o'u, e hopu no wau a hoopii ma ke Kanawai o ka aina no ka mea kue i keia mea a'u e hoolaha nei.
J. KUAILIAHI.
Kalauhao, Halawa, Ewa, Mar. 17, 1868.
NA LOLE MAKEPONO LOA!
AIA MA KA HALE KUAI MAKAI iho o Monikahaae, e loaa no na lole makepono loa, oia hoi na
HALUA,
KALAKOA HOU,
ALAPIA HELU 1,
a me na lole e ae.
E wiki nui mai, o pau e auanei i na wahine o ke kaona nei, a hoka hoi oukou e ko kuaaina.
GRUNWALD & SCHUTTE.
Ianuari 11, 1868. 319 tf
Halekuai Lole Hou ma Waiawa Ewa.
UA WEHE AE NEI AU I HALEKUAI LOLE ma Waiawa nei; malaila e loaa ai na Lole nu hou a pau a ke keiki o ka lai ula i ka lepo o Ewa e anoi ai. Nolaila, ke kahea nei au i na mea a pau e kipa mua mai ma ko'u Halekuai, mamua o ka hoomaloeloe hele wale ana i Honolulu. LUAU (Pake)
Ewa, Maraki 12, 1868. 328 3t*
OLELO HOOLAHA
A
KA LUNA HOOPONOPONO.
MA KA WAIWAI O KA MEA KIEKIE}
VITORIA K. KAAHUMANU I MAKE.}
KE HOOLAHAIA AKU NEI E KA MEA nona ka inoa malalo.
KA LUNA HOOPONOPONO WAIWAI HOOKAHI, o ka waiwai i haiia maluna, o na mea a pau e paa ana i kekahi Waiwai Paa, no loko mai o ia Waiwai, ma ke ano hoolimalima, a ma kekahi ano e ae paha, a ua aie no ia mea, a e aie ana paha ma keia hope aku i ua waiwai ia no ka uku hoolimalima, a mau aie e ae paha, e HOOKAAIA i ka mea nona ka inoa malalo,
KA MEA WALE NO I HAAWIIA KA MANA,
e lawe a e ohi ia mea, me ka haawi aku i palapala hookaa no ia mea. A ua papa ia na mea a pau, aole e komohewa maluna iho, a hokai wale aku, a lawelawe wale aku i kekahi mana maikai hooponopono ana o ka waiwai i oleloia, a o kekahi apana a mau apana paha o ia mea.
JNO. O. DOMINIS.
Luna Hooponopono Waiwai Hookahi o ka Waiwai o H. R. H. V. K. Kaahumanu.
Honolulu, Maraki 10, 1868 328 3m
HALE KUAI LOLE HOU!
Ua weheia ae nei ma ke alanui Nuuanu, ma o iho o ka Hale McLIIAN, he Hale Kuai Lole Hou. Malaila e loaa ai na Kamaa a me na Buti o na kamailio a me na wahine. A kuai makepono ia na lole a me kela mea keia mea.
JOS DAVIS & Co.
327 6m
WILI LAIKI HOU!
UA PAA PONO LOA IHO NEI KA WILI Laiki a me Kulima a ka mua nona ka mea malalo nai e ku ia ma ke kihi Hikina Hema o ke pau ana mai o ke Alanui Moi Wahine, ma kai iho o Kawaiahao, a ke makaukau nei e hoomaemae a e ihi i na ili o na Laiki me ka ili, a e wili hoi i na Kulina a aeae. Ua makemake ae i ka Laiki me ka ili a me ke Kulina e kuai. E ninau ia.
JOHN MITCHELL
Ma ka Wili Laiki.
Honolulu, Feberuari 1, 1868. 322-2m*
HAKE KUAI MAKEPONO.
AIA HE HALE KUAI MAKEPONO loa o na lole ma kai iho o Lelekaholo. Aia malaila na
KIHEI PAPAMU
HULU HIPA,
KALAKOA HOU,
ALAPIA HELU 1
KALEPA.
E loaa no na lole kane me na lole wahine maikai no ke kumukuai makepono ina.
GRUNDWALD & SCHUTTE.
Ianuari 11, 1868. 31-tf
HALE MU!
HALE KUAI MEA AI!
HE OLUOLU LOA KE KUAI ANA O NA mea ai ma keia hale, i lohe oukou e na makamaka Hawaii a pau!
RAIKI no Waimea, Kauai mai,
PALAOA maikai loa,
KAMANO io ula no Keamolewa mai
BIPI uaho no Kaleponi mai,
KOPA keokeo – KOPA ulaula,
AILA Honua! AILA Kohola,
KOPE – PAAKAI,
AI no na Lio a me na Moa
Na mea ono he nui wale o kela ano keia ano.
PIA NO HAWAII MAI,
PIA AI -
A he nui loa no na mea ai maikai e ae.
Nolaila la ea, e na makamaka, e hele mai no me kahi dal e ike maka no oukou i keia mau mea i halia ae la maluna.
Me ka mahalo,
I. BATALETA.
370-3ms
KA MOKU KUNA
“MELE HILO,”
O Ballastier ke Kapena.
E HOLO MAU ANA KEIA MOKU I KE Awa maluna, no na ukana a me na ohua e ninau ia
HULIPAHU (L. L TORBERT)
315-tf
HE MOKU HOLO MAU NO KONA
A ME
KAU, HAWAII.
E HOLO MAU ANA KE KUNA
“Kona Packet,”
KAPANA BALAAMA, mawaena o Honolulu ame Kona, Kau, Hawaii. No na ukana a me na ohua, e ninau i ke Kapena ma ka moku, a i ole, ia PALAIKA (F. S. PRATT)
Honolulu, Aper. 23, 1867. 218-6ms
HE MOKU HOLO MAU
No Lahaina, a me Makena.
O KE KUNA KALEPA PAA
Maikai
“Kate Lee.”
O Crane ke Kapena,
E HOLO MAI LOA ANA A HIKI MAI no hoi ma na Awa i olelo ia maluna. No na ukana a me na ohua, e ninau i ke Kapena ma ka moku, a i ole ia C. BREWER &co. (BURUA MA) 318 tf
KAUKA LAPAAU.
O
Dr. Kennedy (Kenede) kona inoa.
AIA NO KONA HALE KUAI MA Ke Alanui Papu mauka iho o ke Alanui Hotele.
Honolulu 318 1y
HALE PAI KII!
AIA KOU HALE PAI KII MA
MONIKAHAAE,
Mawena o ka HALEKUAI RIPI a me ka HALEKUAI MEA Ale S. SAVIDGE ma ke Alanui Papu. He emi loa ke kumu kuai o na KII. H.L. KEIKI (CHASE.)
310-1Y Mea Pai Kii.
NA LAAU LAPAAU
A DR. JAYNE.
OIA NA
LAAU KUNU,
LAAU HOOPAU NAIO ME NA KOE,
LAAU HOOPAA HI,
LAAU HOOMAEMAE KOKO,
LAAU HAMO—PENIKILA,
HU’ALE OLA.
AIA MA KAHI O
KAKELE me KUKE,
Ma Honolulu. 327 tf
HALE KUAI MANUAHI!
KA HALE O C. BRENIG
MA AIENUI.
E hele mai oukou na hoa aloha a me na makamaka, a e hoao, a e kuai manualu no au ma ke kumukuai emi loa
CHARLES BRENIG
Honolulu, Feb. 22, 1868. 325. 3ms
S. MAGNIN
MEA KUAI LOLE MAIKAI
A ME
NA ANO LOLE HOOHIE A KA MANAO,
Na Kamaa, Buti, na Papale Kapu a me na ano Papale.
E hele mua maanei mamua o ka hele aua aku i na hale e, a e kuai makepono aku no wau. Aia makai iho o ka Koiala Hotele ku’u Halekuai Lole. E wehe ia an aka puka i keia la.
Honolulu, Ian. 4, 1868. 318 6m
Papa Nukama (R. Newcomb),
A ME
Toma Kea (Thomas Cross)
NA MEA HUMU BUKE.
Alanui Kalepa Makai o Hale Luina.
318. 3m.
OLELO PAPA.
KE PAPA LOA IA NEI NA MEA A PAU loa, aole loa e ukuia na aie a pau ma ko’u inoa, ke ole he palapala i kaukauia e ko’u lima ponoi, e kauoha ana pela. WILLIAM HOAPILI KAAUWAI.
Wailuku, Maui, Jan 4, 1868. 320 3m
Olelo Hoolaha.
E IKE MAI NA KANAKA A PAU, UA hookohu ia mai ka mea non aka inoa malalo e ka mea Hanohano R.A. Lyman, kekahi o na Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Ekolu o Hilo, mokupuni o Hawaii. I Luna hooponopono i ka waiwai o J.R. Mikaele, o Kukuau, Hilo i make aku nei. Nolaila, ke hana ku nei i na mea a pau i ale laia, e pono ka lakou e hookaa mai, a o ka poe a pau ana i aie aku ai, o pono ia lakou e hookomo mai i ka lakou mau o ia, me ka hoakaha pono mai i ka oiaio o ia aie.
G. W. AKAO HAPAI,
Lunahooponopono Waiwai.
Punahoa, Hilo, Feb. 17, 1868. 326 5t
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU O Kona Hema, mokupuni o Hawaii, ke hai aku nei au ma ke akea imua o kanaka, haole a me pake, o ka aina i kapaia o KALAMAKOWALI, aina o K. Kuhia, ua Hio ia’u i ka hoolimalimaia no na makahiki elima. Nolaila, ua kupu na holohonona hele hewa ma ua aina la, a ma e komo hewa kekahi holoholona ma ua aina la, $1.00 ao ke poo, a pela aku. O ka Luna malama aina o Hope u’a, o Keliiwahaheu k, e Kona, iaia wale no ka mana hooponopono. Me ka mahalo, Na KALELE
Honuakaha, Feb 28, 1838. 326 3t
NA BUKE
HOOLAHAIA E KA PAPA HAWAII
Baibala Hemolele Nui ili eula nani me na kuhikuhi ma na a ao.....$12 00
" " Nui ili eleele kaekae wai gula.....5 00
" " uuku iki ihi " ".....8 00
" " Pananaiki iho ili eleele.....4.00
Kauoha Hou ili gula nani me na kuhikuhi.....3.00
" " eleele kaekae wai gula.....1.00
" " " ......75
Kauoha Hou Hapa Haole.....75
Lira Hawaii 1848 me ke kanawai......25
" " 1855.....25
Moolelo Ekalesia.....50
Haiao ili lahiahi.....10
Hele Malihini ana.....25
No ko ke Akua ano......25
Lira Kamalii......25
Hoike Palapala Hemolele.....25
Moolelo o Heneri Opukahaia.....25
Hoike Akua.....25
Weheweheia.....25
Ninau Hoike ili manoanoa.....25
" " " lahilahi....10
Kumumua Kula Sabati.....10
Buke Lawe Lima.....10
He Buke no ka Pope.....10
Ui Kula Sabati Helu 3.....25
" " " " 4......25
" " " " 5......25
Buke Euanelio a Ioane.....10
Himeni .....1.00
Himeni Ili nani.....1.75
Na Kauoha Hou Pakeke
Ili Gula nani.....1.50
Ili eleele kaekae nani......50
Ili eleele......35
Kauoha Hou Pakeke me na Halelu
Ili Gula nani.....1.75
Ili eleele kaekae wai gula.....50
Ili eleele......50
Na Halelu Pakeke
Ili Gula nani.....50
Ili eleele kaekae wai gula......30
Ili eleele.....20
Ka Hae Hoonani (Buke Mele)......25
Buke Wehewehe Huaolelo Baibala.....2.00
" " " Ili nani.....3.00
Eia na buke haawi wale
Palapala Liilii--
Helu 4--Makemake anei oe i ke ola
Helu 6--E hele i o Kristo la.
Helu 7--Ka hoi ana mai o ke Keiki Uhauha
Helu 11--No ka hoohiki wahahee i ke Akua
Helu 16--Ka Kehia ana o ka Ahaaina a ka Haku a ma ka Bapetiso ana.
Helu 17--Mai hana ino i na holoholona
Helu 18--No ka mahi ana, kuai ana a me ka inu ana i ka Awa.
Ka Davida Malo Kumumanao.
Ka Moolelo o Batimea Puaaiki.
L. H. Kulika.
Kakauolelo o ka Papa Hooke o ka Ahahui Euanelio o ko Hawaii Pae Aina.