Ka Nupepa Kuokoa, Volume VII, Number 14, 4 April 1868 — KAKAU ANA. [ARTICLE]

KAKAU ANA.

E weii aku ana ia oe e ka makani maaa | 0 kuu aīna aloha i hoopuluia e na kilihunel kuaua o ka Hooiio. a ra<? kamakani puuiena halihali a!a o Mahamoku : E Honele Ihuanu o Abb:ona aloha oe. He mau makahi* ki he nui i hala ae nei ko'u iumilumi ia ana iiokoona lia kuponi a ka inakemake no na mele llmda o ka buke a Homera a ko Helene poe, a ine ka E:ieida Viregila hoi o Komi : no kuu inahui ana mai o ua mau kuke mele la ka heke o na mele r. a kei« ao hoI»> ekoa. li.ii nui iho la no au e hcluhglu loea aku iloko o ia mau lalini hoohialaai a ka makemake—aka, Kaua ia mai ia e kekahi pali nui e hiki ole ai ke lele moopu aku ma • keia aoao o kahi a ka manao i luakaha ai.! oiai, he olelo namu keeaea e piīi ana i ka iwi-1 hilo o ka elelo, e hiki oie ai i keia mau lehe* i lehe ke upoipoi ae ; na olelo kumu nona mai j ua mau mele nei. Ano kuu ike ana hoi ! j ua mau mele la ina ka oleio Bjritania i imu« | hiia e kekuhi mea nkamui ; ua mau olelo j kumu la. nolaila ke kumu o ko'u -makemnke ! ana e lawe mai ma ka kakou olelo ponoi iho! 1 mea e ike like mai ai oukou i kekahi o ua | mau inele Sn, malia pnha, he like no hoi ke J kaunui o kekahi poeo oukou e like me ko'u j kaunui iloko ona la iau waie aku nei. 0 ; ke ano o kein inele i hakuia maialo iho nei, J oia ke kam&ilio ana niawaen.i o Heketa,| (kekahi Koa wiwo ole o Teroi) a me kana j wnhine me Anadoromoki i ka wa i Kaua ia j mai ia eko Heiene : He ane ku ka haku 1 ana o keia mele i ka oiaio ; a me ka nani I ma«iii. Petici : I uA ! eke alii wiwo ole, i hea la oe e hoio j aku ai ? j A hoopoina loa hoi i knu wohine a me !;au | keiki. Aoie anei ou manao i ka nui o ko maua pi- i likia ? I la'u, he wahino kane ole, a ine iala hoi he ! keiki inakua ole ? j No ka inea.aohe e mau ke ola ana penei ke i ano : E haule oe e pono ai, i hemolele ai Wou ala. na ana. Oiai, hooknhi no o Helene, pukaka o na pu« kaua. Ke kue mai nei na koa ia oe, a e pepehi mai auanei ! 0 ! e ae mni īa'u, e na akua ; Mamua o ko Heketn halawai ana mni tne kona hoopai. 1 ka iuakupapau mua—Ka'u ia e noi nei i ka Lnni ! Pela e kalie ai kuu mau la ma ka auwaha hooknhi o ka ehaeha. A palenaia e ke kaumahn, e iikeme ka hoomaka ana mai. Aohe o'u makua e ola nei, e makena pu ni me a'u, Aole hoi he mukuakane a me ka makuahine, Nana e kokua mai, a e malnma pono mai. Ua opiopi mai nei o Akile (Achilles) puhipuhiahi, 1 ko kakou mau papohaku iloko o ke ahi. A hnoneoneo iho la ia Thcbe.— A pepehi iho la hoi i kuu makuakane koa ! 0 kona kulnna ehaeha iioko o ka wa i iann* kila mai ai, He kuoo no ia, a me ka hoolulana la e ka make, 0 kona mau lima i hoolinolino ia e ka lanakiin, Ke pulama mai la mai ka hanainoia mai © ka poe e ? A kukai aku la ia ia iho maluna oke ahua i kumakena, 1 hooahua i» ae a ine he mauna la, Kahi i puhi la ai kona mnu iwi i ke ahi. A n» na wahine akua o ka mauna i hoohiwahiwa i kona haleiun. A na na kaikamahine ululaau & īnve, I hooulu ae i ko lakou mau Uau elama. iMa ua wahi kuanea la a papaala,— A ma ia linia hookahi no 1 haule ai o'u mau kaikunane wiwo ole ehiku A iloko o kn la hookahi o ka ehi», ' 1 ike ia ai na puka pa o ka luaahi. Oiai na pua bipi a me na ohaoa hipa momona E ai ana iwaena o ko Inkou mau kuia uliuli Ua pepehi i i iho la e na koa lapuwale ! E ola ana no hoi kuu makuahine, E ike aku ana i na puali o ka poe lanakila, Ka Moiwahine hoi o na aina laao o Hipopolakia, A no kaiohi loa o kona mea hoopakele. I leha hou ako ai oia I kona aupuni aloha, me kona mau kula ponoi. Auwe 1o ka manawa ka ia * » • I haole aku ai oia he ipo na ka make A ka poa pana a Dianaa meA:ana ka-ka.ka, Ae, oiaio Uuu Heketoa e ola nei, Oiano kuu inakuakane, kuu makuahine, a me o'u hoahanau a pau, Auwe! kuu mau makua, ame o'u hoahanau, Hookahi maoawa oa pan lakou i ka nalo, ina e haule koo Hekeloo nei, O kau wahine, a me kao keiki ouku pu ilo» ko o ia make, Ea, e hookaoaka, he kane, a he makuakane hoi. Aia ma keia trahi kahi i hanaino ai na Heiene maiau, Ma-o ma kahi o na iaau Tigo oluwale, E pili pu ana me na paia pa o Teroi nei. Ooe mai keia haie kiai aku e kaoo ai oe i koo kolana, Aia o Agemeoona e kuhikuhi ana i kona noe Koa, . A aia hoi ke heie ae la o Tidide, Aiaka e hoaaku: A aia ka o Saparetana ka mea i hoookioki ioa

Ke puih* ae 1* i kona po« k®oo : Ekolu hoouki» hahana ana mai a ko kakoo mau enemi: I aiakai ia paha e na mannolana, A i o!e ia, i kaooha ia m»i paha e ka Lani : Na kela poe mi ke kuia e hoouka aku ia hkou Aka. ooe e kuu Heketoa. e ooho oe maanei. A e malama ia Teroi nei/' £ken»u mai la ke al»i. - Oia pouhana, o ko'u manao no »a. Aole oia «r»le no, aka o na hana ipe p». Ii ana i ke K«u», A pehea la aanei e hoonani mai ai na keiki kane. 0 Tert>i nei iloko o ke Kaua. A me na w»hine alii haaheo hoi o Terot, Nona na aahu e buromi ana i ka honuii, 1 kau hiwahiwa o kuu inoa mui, — E haniele anei o Heketoa i ke kula o ke kauiao», Oiai, ua hoopulapula ia o'u mau la opiopio, K na eha a me na hui o kc kaua ana, A ke koi inai nei kuu uhane ia'u i ke kahua Kaua, E hookuu mai, owau mua c hooku i ka no* ho alii, A e pulama mai hoi i ka nani o kuu makua kane a me ko'u, Xo ka mea, pela iuanei ka la i hookaia mai, ai e ka nele. Naui ka haalulu o kuu puuwai oiai kuu elvj In e olelo *na, I U la, ou. e ke alii o Teroi e kupeeaku ni, A ike i ka hnule ana o knu mea Kaua, kn>i nani, A »ole hoi he ino nana e hoeha inai i kua mnn«o. niake kuu makuahine, kn lunhi o kuu Kino. Aole aenei hoi na oho keokeo o Piriama e holapu nku ai me ke koko, Aoie hoi o'u mau kaikaina e apu aku ai in uka nei, A ooe, e Anrderoinaki ! O kou ehneha kau i weliweli ni. Un ike au i kou haalulu ana, uwe ana i ka lawe pio ia nku, A. Iloko i nn milo lopi o Arrgive ka pahu ku o ko makou Kaua A o kn hnpa nui o na nuwe ana, kou in, E hwe nna i na leo koikoi o ka lannkila, a i ole in, E haawi mai ana i ka wai knumaha mai k* punawai mai o Hiperia A. oini oe e u ana mnlalo o ka hnawe o ke Ola, E kahea mai lakou. M E nana ika wnhine a Heketon iknikn. u A o kek.nhi tn»u Helene hnnk«'i, ke noho mni nei e ike i kou mau wniiuuka, A e wailanaia kou inau ehaeha a pnu n«> kuu moa, Ua hiili na mnnno no kn nnni, a o kn hi!n> hiln ke hiki mni, He tausmi nn ehnehn i hnnlu in inni no'u nei, E poim e inoe ununnu e nu mnmua o la l;i eehia, I kaomi ia īho v ke Kiahoomnnno palnlo ! K opiopi ia kou Hekelon, e ka hinmoe mnu loa, Ilohe ole ni in ia i kou u ana, aole hoi i ken uwe Hna." Pela i oleio ai ke olii kaulana o Teroi, Hohola ae la oia i kona mau lima, e hopu nku i ke keiki, Knpaliii ne la ke keiki me ka uwe ma ka poli o kona mea hii. No k;> in:tkuu i ka hulali o ka papaie hno n me kn hulu, Me kn oiioii maiu i mino aka iho ai na tnakun, Awiwi ae la o Heketoa, e hooluolu aku i knna keiki, I kn makau hoi niai kona mnu kuemakn mai, A wniho iho la oia i kona papnle i kn lrpn, Alaila honi ne lu i ke keiki a liapai »e la ii ia i ka lewa A i nn nkua i hoopii aku ni ka ka mnkun pule :— '• la oe ! e ka mea nona ka nani i piha ni kn nuho nlii Inni, A ia oukou hoi a pau ena mana pio ole, e mninmn mni i kuu keiki, 1% hanwi ia ia, e like me a'u nei a e kukai hoi i ka hanohano, E hoomnlu ni i na Teroiana ae hoo:r.au hoi i ka lei alii, E hoala i ke Kaua e kue i na enemi o koni uioa, A e hookuu ae i ka Heketoa o keau e hiki m»i aoa, A i ka wa e lanakila ai mai loko mai ona pilikin. Ann i puku ai i na koa me ka ikaikn. E hoonnni mai auanei na pukaua ia la Me ku hooho mai. Ua ili mai ke kauluni o ka makuakane maiuna o kein nlii." Oiai pela—hooho mni !u na leo olioli o 'ieroi Puai mai la ka puuwai o kona makuahine i ka olioli, Poha kona leo, a nana lealea mai la nialuna ona— Hoihoi ia mai la kana milimili i kona mau lima, A waiho iho la oia i ke keiki ma kona poii nahenahe Me kn malie—a me kn niino nka ana in nku O ke kopilikii o ka olioii ua hoopuehu kokelaekaiiiaknu He mau waimaka i awihia e na hiohiona eka— A kamailio moi la ke alii me ke ano wai * pnhe, A hoomnloo mai la i na kuluwaimaka heie- ? !ei:— { " E Anademmake e! e aho e manao aku | kuu uhane nei, 'i No keaha In e hookio e ia ai kou puuwai e ka ehaeha? No ka mea. Aohe lima e e hiki ke koho i * koo la hoopai, A hikiika wa iKi Make e kono mai ni ia u i ka hale anoono, j| U® hoopaa i a palena no na hanauna a >, pau o ka honua, ; A o keia kt h«awin» paakikī oko kikou | hi»nau ana, Aohe ik.ilm , hiki ke k ue ,ko, «ole hoi he I mea mahuka e p«kele, £ haule like ana no na meo a pau, roea w »wo ole a hiki ika mea makao i wale * Aohe mea i koe—aka e hoi wikiwiki oe i 1 kau hana ma ka hale, % »'»!"» pono ike kui milo, * e hooponopo- I no i ka inea milo, 0 K°'° l>»noh«Do nei aia i ke kulma oke kaua. kane #^°a anapuni no na Ma kahi e hakoko ai na Koa o ko'u wahi kupono ia e hiki mua ai. oka hiki mua ilokooke kaenea K.oa, | Ul "ke »a me ka hiki mua ike kaulana."— I Oniula. i