Ka Nupepa Kuokoa, Volume VII, Number 15, 11 April 1868 — NU HOU KULOKO [ARTICLE]

NU HOU KULOKO

Oahu. \ZF Ua hoouna mai kekahi mea kakau manao naauao i ko makou nei keena, he Olelo Pane ia Iwihilo, nona ke poo •• He (Ji he ninau no wai he waa ?" aka no ka piha e o ka pepa o keia puie, ua kapae iki makou a keia pule ae, alaila pai ia mui ka hiu a ke poo. No ko makou aoao iho aole makou e pane ana a hoike mai o iwihilo i kona inoa ponoi e like makoo koi mua. ULA o Kawaiahao.- Da iilo iho nei ila Papa Misionari Amenka ka malama o ke Kula maluna te,a Lilia D. Binamu e noho kumu nei. Ua ohi ia na dala he 1*950 mai Honoiulu ae nei, e like me ka makou hai ana i kekahi pule i hala. Ua haawua ka malama i keia Papa ma ke kumu hookahi wale no oia ka hoolilo ana i kahua ao no na kaikainahine Hawaii. Ua kapaeia.—Ua loaa mai ia makou kekibi paiapaia loihi, ewaiu aoao kanana, mai «J. P. Kama mai o Honouliuli, he mooieio holookoa o na hoike o ka apana kula o Ewa a me Waiame. Aka, no ko makou hai c »na ika puie i hala ae f no na mea e pili ana i oa hoike kuia la, no ia mea, ua hoomoe maikai ako makou i kau kope ma ka pahu ome. Aka, ke mahaio oei makou ika ikaika o na makamaka i ke k«kau mai.

Ma Kilauea Atū HEl.—M«luoa o ka mo . kuahi Mavta i holo ako •» i ka I'oikah, iho nei, «a bolo aku kekahi poe o ke kuhm. kauhale nei e makaikai i ka baiM « |, a hine o ka lua e hoeu mai nei. Ke kau Kicrk haouk —I ka Ponkahi ih o nei, ua weheia ke kau Kiure haole o iulo nei, a no kekahi hemaheina, ua hoop,. neeia lakou a ka Poalua ae. Ma ia In lakou i hookoloko ai i kekahi bihin. Ka moiu P0150.—0 ua moku popiiikia n?, o kakou, R. W. Wood t eia malalo o na li m , paahana, a ine he )a e makaokau loa ana k<v na roau hemaheina i keia mau pule aku, \ hoomaka e au ma ke ala moana. (E7* Ma ka Olelo Hoolaha a Kakela m# Kuke e puka oei ma ko kakou pepa o kri« b.e ike thoa oa nei kakou, he kuai emi īon kekahi o ko laila niau lole, a nolaila, nn kr emi o ke kumukuai e kono aku ia oukou • kipa ae a nana no oukou iho. 7T Ma ka bora oke ahiahi aku nei i hala, ua holo aku ka mokunhi }J, Z . ko me ka piha i na ukana o ko kakou makt. ke, ameiM ohua he kanaha komamnlua nui. Oka oi keia o kana holo piha loa mh Ke papani fci ke 42 i n« keen* o na oht»n. Kk kuna Ka Moi Keiki."—Kai no pnhi ua nwelo la kahi kuna Ktt Aloi Keiki, ein no ka i Kahului ia e mouo mai nei. Ike hh. hinkn Sabati aku nei i hala, komo mm ana ma ke nwao Honolulu nei, a i kahi U ne no o ka huli hoi nku In na ia i ke one-hone u Knhului. —— Ka la k wehk a) ka Ahaolelo.—Ma k,i Olelo Hoolaha Alii, e ikeia e ka lehukhu, o ka Ponono e hiki mai ana, la 1S o kein lama, oia ka la e wehe ai ka Ahuolelo o U makahiki 1868. E komo kino mai nun no kn Moie wehe i kona Ahnolelo. Aia m« ka Hale Hookoloko m;\ Honolulu knhi e wr. heia ai. Na LeNAWAKAAINANA.— (J.t tl«k» 11)81 Ike kulanakauhale o Honolulu nei o \V. F. Koakami o Koloa, a me David Knuknha o Hana!ei, Kauai, Ein no hoi o Levi Keliipio « Honolulu nei. Me he n»ea la e hiki mai nnn p«ha kpknhi niau Luna ma ka mokunhi o keia kaknhmka nui. (n?* linua o ke knu Khire kanaka mnoli o Honolulu nei o kein kau, ua hookolokolom kekahi kanaka no ke puhi hale, oh ke knnnka i mannoin ai nana i puhi ka hule kuna oka inahiko o Kaalnea, ma Oahu nei. Ua hoopniia ua kunakn In. Ke Kau Kjurb kanaka o Honoluli-.— Mn kn Poukolu iho nei, ua weheia kn Aha hookolokolo kiurc kannkn mnoli, o ku apnn» | inuu. Ua waihoia mai na hihi.i imun oka Aha e ka Kuhina, he hihia puhi hnlo, opuka, hoopii poho, a me kekahi mau hihu e iho i waiho ia mai na ka aha e pulumi. ! Pakele mai ku ika BiPi.—i ke knkahinka 1 Poaono aku nei i hala, i ka wa a Kilauea \ ku mni ai, a hoolele m kona mau bipi, n he wa ia e piha ana kanaka i ka lealea i kn nv |na ika hae ona bipi. E hele ana kekahi kanaka, aia hoi, puka mai la kekahi bipi mai ka pua mai, a holo inai la e peu i ua kanaka nei, aka un pnkele nae kona ola me ka plhoihoi nui. Ma ia kakahiaka liookahi no ua hou ia kekahi lio e ka bipi n pakek 1 no. Halawai Kaawai Helh 4.—Ma ka hnlv wai mau oka Puoli Kinainhi Helu 4 ika po Poalun iho nei, ua oluolu ia poe e hoo- | kuu aku i na Inla he 14 oia puali no kn h» le 'ole ana mai a hala na halawai eha e pil< koke ana, e like me ka pnuku 7 o ko Inkou Kum'ikanawai. Nolniln ma keia hann nna, ua lilo ia i mea e makanla ai nn lala n pau oia Puaii e nana makn wale mai ann.

££7* Eia ma Honolulu nei, Ka Mea Mnh.v loin o Geo. H. Mumford, he hnole i ike nu» ia inii Amenka Huipuia n puni no kon« hweiawe mau ana ma hana o ka waen o!. !o mnloko oia aupuni, a ke lele e nei ko hnuli, me he mea la, i hele inai nei oia p nana no ke kupono o ka hoomoe ana i waea olelo moe moana mai Kapahkiko a hiki i n kakou nei, ke makemake ia e hoomoe nmi Amenka a Kina, nlnila o ko kakou wahi p'i* koa ka pahu mua e puka ae ai,

Ke kiakahi " Ainahou."—tJa haohno ]n.l !ia keia kinkahi no ka hala nnn ona la ho | nui. Oa lohe mai makou, iwakaluakuma- | makolu ae nei na U i nalowale ai. Ua hnaI lele keia kiakahi ia Waialua ma ke whmhi |o ka po iho i haihai ai na kia o ka nmku j kalepa R. IV. Wood. Hemau ohua kel, |hi maluna ona. Ua manao ia, aole e kah i!li ana keln kiaknhi, aka, mc he mea la p.v i *Da haihai k ™« Ma, Q holo kuoili nku la i p«ha ma ka ili kai me ka pea ole. Nol«iU. ma he pakalaki wale ae kau ma Niihau a ™ Kautti l* ha . °ki, ke kakali nei knkou KiōlL oh xi h r,: a mai I DOna - No Ka Mea nuT 1Q I Kekuan,loa ke,a m °ku ;a o kona nui, ne 18 lona. • V* ltom * **hau>ia.—Ua kanalua 10. m.kou, . k.h.wei, 0 kpk , hi m>u : h»n» kahiko i ro.kem»Ue ole ia e ka h.nau- »» hou, . hoikeike hou i. mai, oia na hul. *na, ame kek «'>' «n»u mea e ibo; oa kuhi P«ha u» ku, ain , |, „ Ewa . roe Wai#liaf , beak.ro., k°na keiki, . he ike ; aole, te K 'na k<!ilti 1 ««"po, 01«'. " he '* ho,lte n »«"P0, aka, be la ho.ke aau.o no. A aole nfak«u e mahalo in* Kumu.me na Lunakol, e alaWai.n. ma i. mou mea i k. hnnaun. hou. A no kei. mau .ct&s -

P.4iS4 N.tHLVA ko,na?«e.—Ma ka Ae-kai o Wailiiki-kai, maliio iho lifti o k»bi a na !au mu e noke halaole ia ana eka makani. Ua hiawi ae la o \Velekahausi h<? wahi paina rna kahi o Okuu, ua naoea ibo iakou* nm u* wahi papaain?» la m« ke konaoe o kn niahina, e h<r»nuu aaa i kn nui o na eno ona ka> Kaunu, Hf. Hawah ma ka aoa^H^pi.—{ ka 1880, e noho ana ma ke kulanakauh«ie o B*tona Kogue, Louiaiana, kekahi haoie i kamaaina la Hnnaii nei o V«na 1., kona iooa. I kek;ihi kakahiaka, i kotu heluhelu ana i kekahi pepa puka !a, ike iho la ia maiuko o ka p<?p.i he kan»ka Hawaīi nona ka moa o loaoe Kaiwi a ua hopu u no ka manaoia he n»gero aea haukae, aka no kona manmaa o!e i ka olelo haHe, hiki ole ia ia kv kamailio nku nona ihu. Ake nut iho l4b Vana 1 e ik? sk'j in Kmwi, aka iohe ia tnai ana, ua ;i!j«:inri aku U ua Kai\rj ia i Nu liepeki mahjna o kekahi inoku okohola, a mahope iho lt» ia hou ke ala ia ia e hoī m*i ai iSu Oiiim. k thi ona i kepi ia ai » ka mokunhi Muhwūi Ulauia. J kekah) k.ikahiakn, i kona «*a n«ia mai kona leulea iapuuaie ana, ua hnalde : /;n kona uioku jaia. a aohe h«i he hiki po- ī ii" i i 11 ke kaniiuho liaole, a ua nele uo hoi i »»'.'«fu moni oie, qno ka hiki oie h/a ke vve-j )»• w )jo ;iku iionu ponoi ibo, hoopaa ia. aku, m ik i liaiepaahno no na eiua. No ko ka Luoakanawai lono uuā^m'hoialoh* o' ua K;ii vvi nei no Vana l, a i inea e maikai'i ] n.i i/o«kolokolo ku i ka wa ia ua Kaiwi nei.j Ua 1110 i mi?j hoohauoii ika k'hulehu i ike! nkii iloko o ka Aha, kona kumailio hou ana| ini ka oHj Huiv.«ii me kana kokua, i kona j iiua i kaiui oir|o ponoi no n i mainma ioihi,| o ik» ka loaa ana ia ia o kekahi hoaalohaj mnikai, aohe mea nana e hoopau ne i kona l h iuoli. I kona \va i hookuuia ne ai. kukuli j iho la oia n honi aku ln i ka lepo inaialo ihoi o na wawae o Vana I. Maiaina ia iho la ua ! Kuiwi nei e kela haole a noho pu me he hoa | nloh.i l i iiia ii,i h uia uka hale. Hiki inai ia j knua, n 1 a nole noe ia i haalele i kona ha-1 ku, noho akahi oia e like me ke ano mau o ! ka iinwaii. Ua lawehiwe mau oia no ke I kuke ana a no na mea e pili ana i na hnle 10-! le okn poe kaua. Mahope koke no, lalau oia iknpu a komo ike kaua. 1 kekahi wa, hoounaia kona mahele koa i kahi e iele kupinai ana na poka. Ninau aku la kona haku, •• iVhea kou mnnno i kela ? M Pane mai kela," makemake au ia ia," nka i ka wa a Knnela Stuckev i kahea mai ai, •• e na kēiki e kuemi mni i hope." Eia ka ua Kaiwi nei, *• e hina like no au." Ke ola nla no ua Kaiwi nei ina kne o ka muliwai Ulaula ma Losiana, ua mare nue i ka wnhine hapa uika. Aloha ino kahi Ilawaii auwana.

Maui. IP* Ui\ lohewn(cmt\i nei makou, e hoopii iinn nn maknainnna o Maleuwno no ko lakou Lunnmtik.u\inanti, no kekahi kutnu aHakou i ike olu ni he kupono kela kohoiu ann. i.ia pelu, o kn liuliu no kn pono n wuiho e mni. Ua laweia aku. —i\la kn Iu 26 o lununri i haln lon nku nei, ma Wailua nui, Inwe ia aku la o Panluo Kuniho, he konohiki knulanu no ia pali koolnu, he mnknmukn no ka poe innlihini, a he kanuka i kaulana no kona hookipa nloha nna. Ua muke aku la oia iloko o nn la elenmkule o kona ola ona me ku waiho iho i konn nui e uwe pnuma aku um keia kae o ka lua kupapau. Mai Wailuku mai.—Ua loaa rcmi kekahi palnpnln ma keia keena mni a Mnunakui mai o kela wahi, e hai ana i ka moolelo a me ka hoolewaia ana o Mrs. Haknleleponi K. Mnnnse, nkn, no ko mnkou hoolnha e anl» i keknhi palnpala mnmun iho nei e pili nna i keia wahine hookahi, nolailu, ke waiho pu noi i kau me ka muhnlo aku i kou kakuu nua mai. Hai.awai Makaai.nana o ka Apana Koho i) o Maim.— Ua halnwai na makaaiuana o Kaupo nm iMokulau, a ua kohoia be Lunuhoomnlu, Knknuolelo a he Komite no ia ha« Inwai ana. oke kumu nui oia halawai, o ka noouoo i inau kumu hoopii e waiho aku ni imua oka Hale Ahaolelo. Ua hooholoia kekahi mau kumu hoopii, a e waihoia mai ana o ke Koiniie imua o ka Hale i ka wa e halnwai ai. Hoikk Kula Sabati ma Kaanapali nei.— K hoikeana ke Kula Sabntio Kaannpnlinei ma kn la 30 o Aperila nei. Ama ia la no, e hoike pu ana ine ke Kula imi pono Kristiano ana k«iki o Honokowui. Ao ke kuia olelo hnole hoi kekahi a Henry Conant e ho> ike ana nia ia la. A e uui ana na hana oia ia. Nohila, e iiuliu, n e hooioakaukau ena kumu a rr.e na haumana Kula Sabati o Knuanahua o Kaanapnli. Ahe lana no hoi ka mnnao, e uleu mai ana no kekahi o na malihini ma ia la. E hoike ana maloko oka iuakini hoolepope ma Kahana. W. Kahoo^aumaha. WAHI HUNAHUNA MEA HOU. - Eia malalo iho nei, he wahi palapala mai Lahaina mai! "I nehinei la 2 o Aperila, hora 4 me na minute he 25 ahiahi, ua hoopuiwa a hoohikilele ia mai makou e ke Olai e hoonaueue ana ia makou a me ke kino o ka hale. He ano ikaika no, me he mea la, elua minute a oi ae ka loihi o kana hana ana i kana hana. A mawaena o ka hora elima a me ke eono oia la no, ua ike ia aku ke kai mimiki a maloo loa, a mahope kai nui mai. Ua lohe waleia ia mau hana kupanaha a ke Aku mamua loa, akahi hoi ka ike pono; ke emi aku ke kai a pau pii hou mai." J. H. MOKU. Ma kekahi palapala malu mai i kekahi o makou, ua ahu wale na wahi kuau o lakou, a ua hele aku kekahi poe e hopuhopu ia me na papai. O kahi no ia a ka lehulehu o Lahaina i ike ai, he hapa iho ke kai make, i keia hoi ike wale ia na papahele o lalo.

MA HANEOO, HANA, Maraki 13, make iho la ka wahine mare a Rev. D. Puhi, kahu o ka ekalesia o Kipahulu, mahope iho o kona mai loihi ana he elua makahiki. Abaiw4 Hae Hawjiil—Ma h la 14 o Manki, ua kakulo ae na keiki kaoe poukani oia maio hekoawa i wabtah*a;'aa f«la da--5a na iakou no ka hoomaemae ana iko lakoo Haiepuie, ena ka ioakmi o Waihee, o ka not o oa daia i ioae mai be 559,00. a pe« oei ka maheie ana: No ka Hae Hatraii he 88.00; oo n* Ula oka Ababui he $6.00 ; no na tr.ea ai he $2100 ; huma pau he 599.00. i N* G. W. Kolopapela. | Nele paila aeaei Laiiaika.—Ma ka pule aku nei i haia, ua hoemaka hoo ia ke KuU Kuokoa Olelo Haole ma keia kaona mulalo o J. M. Poli, z he ewaiu wale no ka I nui i hiki mai ia pule. Nnlaila, ke paipai | nei makou i oa haumana mua oia kula e| kulumi hou oe i ke kula a oukou, a i hoopa-1 ieha oukou, alaiia, e iawe ana na wahi i ne«' le ike kūmu a oukou. He nui waie na I apana e noi rnai nei i mau kumu kuia haole ' no ka lakou mau keiki. £ puiiki nui i paa ke kuinu a oukou. Ilawaii. S7~ Ua loaa pono paha iko Hawaii poe ! kanu uala kahiki ka pomaikai o ka lakou mau uaia i kanu a>» no ka inea, ua lono mai | ua makena wale na nkohola i hoio aku ma Kawnihaea ma Kaawaioa e kuai uala a wahie ai. Ina peia, aiaiia, ua ohi lakou i ka hua o ko lakou luhi. Aloha maoli.—Ua pnlapaia mai o J. D. Kahoolana o Hilo, ma ka ia 24 o Mamki. ua mnke pnino kekahi luina o ka moku Āiie. O ke kumu i inake ai, ua holo mai ka waapa mni Hilo mai a ku ma Kaupakuea. Maiaiia kahi i hoolei ai o ka ukaua, a pau hoi aku, Ika hoi ana, ua poi ia eka nnlu, a huli ka wnha ilalo a au nku lu na kn. naks iloko oke kai. Oua luina nei, o Beni kona inoa, he haole Paniolo, hai iho ia kona iwi aoao a me kona kua, a inahope koke iho make iho la oia ma Kaupakuea. Ke awa o Honomalina.— Ua ike iho makou ina ka nupepa hnole o ke aupuni, ma ka hnomanawanui nna o Kieknre ma ke kupa eli mau ana i alanui e ioaa ai mai ke ku> inu iho o ka pali o Honomnlino ma Hamakua a hiki ike awa, e holo pono ana. Ma kela hana nna i manaolanaia, e weheia ana ka laka nana i hoopaa nmu i ko lakou mau aina momona, a i ka wa pokoie e hiki %iai nna e ike ai kakou i ka hikiwawe o kn po« maikai ona mea i hoouluia malaila. |j|a liaawi na kanaka o ka apana holookoa i ko lakou aloha i ka hoaiauna hana maikai, a ke lana nei ko lakou manao e uku ia ana ko nkou luna i ka uku o ka hana ana.