Ka Nupepa Kuokoa, Volume VII, Number 16, 18 April 1868 — NU HOU KULOKO [ARTICLE]

NU HOU KULOKO

Oahu. i Ohuoho LI A O AlNAllOU.—l kn Poakah: iho nei, nknhi no a ikeia ae ka muimuii !oi nnnaeo na kanakn ma Ain;thou,e makatk;u paha i ka holo ann o hilauea e nana i kn p,* i hooneleia i na hoine ole a me ka poe e knu nna ka li no ka weliweli i ka pe!e. Kf. Kiaaina o Maim.— C ka Poaono «ku nei i hala, ma ke ku ana mai nei o ka umkuahi o ke kaona. ua holo mai ke Kianina n ka mokupuni o Knina, Hina a me KauluU. au. I holo mai nei oia e noho ma kona ano Alii iloko o ka Ahaolelo e wehe ia aim i | keia la. Ka Moku Kalkpa " Sykkn."—O keia moku kalepa e holoholo mau nei mawaena o IU nolulu a me Nu Bep< ki ma M.»kekuscta, ke kokoke nei oia e piha pooo i n \ pahu ni!t pama o keia wahi kikina uuku, a makuuknu e holo mai keia nwa nku iloko o na la pok<>le e hiki inai ana mni nei la aku. Da nalowale loa no paha.—Ua pau loi ) mni nei na moku o Kauai i ke ku mai uian> nei, akoj«fi!e nae i lohe ia inai kekahi wnlii . manao«MHnii no ka ike ia fetm aku okf | kiakahi Ainahou ma na kapakni o ia nioku- ; | puni. Me he mea la paha ua pae ae la ma j | Kaula. i Ka moku ♦ , Komkta. m —I ka Poakolu iho nei, ua holo aku keia moku i KupaUkiko, ! me na ukana o Hawaii nei, n o ka nui nw ; o ia mau ukann, o ke ko paa n me ka mnin* j i keke. Ua lawe pu aku la hoi oia ika nu j | hou o kn hana a ka pele ma Hawaii. | Hakui kb olai lIIaMOK ka wati.—l ka pu. Ie aku nei i hala, ua hele wale iho na wati \ nui o Kawaiahao a oki pu wale iho no. I | ka hele ana o Kini e hoohele hou, nia hoi, i i na olai nui ana iho nei o knkou, eia lui un ' hemoheino kekahi inau mea paahnna o leko * ona waii, aua pahemahema ka hele anii. j E HOOKAHAKAHA ANA NA KOA.—Ua 10110 *i mni makou, e hooknhakaha nna na keiki ko* ; 0 keia kulanakauhale i keia kakahiaka, no | ka wehe ana ika Ahaolelo. £ puka ann ua g puali koa a pau tne ko lakou mau nnhu. E | hoomoana ana na koa hele wawoo mamu.i iho o ka Hale Hookolokolo, a e ukali nna ka l puali Knua Lio i Ka Mea Kiekie M. Keku- 5 1 anaoa mai Haleulii mai. j £ | He mau maka ALOHA.-I kn Poakahi iho 1 nei, ua komo mai ke kuna Kona Pakeke, a | maluna mai ona i holo mai ai o Rev. J. F. f Pogue, kana wahine hoi a me ka laua mau keiki; oka wahine hoi a Baraunu ame na keiki. O Mr. Baraunu nae, ua holo mnino ia maluna o ka moku n hiki ma Kapalilu*. 3 0 kona noho oo ia, a hoi hou aku la i hope, 1 ka aina ona i pao ni i ka pele. | Ka Pl'ali koa Hulumanu.—Ua lohe inai | makou, ua hooholo iBo na koa hii umaum» ī 0 ka Moi, oia keia puaii, e paikau mau lakou | 1 na Poalima a paa o kela a me keia pule. i | maamaa ai lakou ma kn paikau ana, a i ma- | ma ai na wawae kua o lakou i k* hoolei wa- ? wae masi, a i uleu ni lakou i ka hapai pu.a i maamaa ae hoi mainua oka hemahema a lakou e hoikeike nei. O ka pono ia e like me na puali e ae o keia kulanakauhale, aole o ka waiho hemahema pu a hoala ia*ae, pupuahulu ka hana ana. He wahi HALE KUAI MEA ULU.—Ia makou e ana ma ke Alanui Kula, ma ke poo ponoi mauka o ke Alanui Papu, ike iho la makou he wahi hale e huli pono mai ana ka puka ike alanui. Iko makou kilohi ana akn i na mea o loko o ua wahi hale nei, e muuili mai ana ka wahie, e ku paila ana ka lanahu, e huhoi mai ana ka ia, t ku ana n* kumau poi, e kakau mai ana hoi na hua inanako a me ke aamano iluna o ka papakaukau, a e manana mai ana na eka-maia, a e lewalewa mai ana na huhui puaa-paakai. I nmau aku ka hana, nowai keia wahi inakeke kuaaina ? Pane ia inai ana, no " Kaba« nanui." Ka ! iuiu no hoi ka makeke oki keiki oka uai ana a kahi kuaaina. He hono ka ka hana o ua wahi hale la, ahe m* L'f>l>nnn nn 1« »■ 1. !

Paa ka La ika uahi. —I ka cki!c i nau« nku U, ua (*** loa Wa U i fca oahi i puhim mai, mni na lua pf»ie mii o K?w» m* H»waii, * ua iilo ka U i tnea alauin i ka nanaliu. Ma k& Poakahi ibo nei no hoi, ua pa mai Wa makani Kona i We ahiahi, a oa hauie nm m»i na paika «a me ka ikaika ma Honoloia noi. Ike ahiahi Poaiua, oa loli hou tn« ka makani ikaika, • kc pa raau nei no. Kr. Kt7«A -Katc Lkr. m —l\a Poakolu iho npi. hnio aku la Ueta kuna i n* a«ra ko moku o Lahaina a me Makena ma kana hu*k*i hojv. E Wt» ana ma Makena e booili ai i na ukana c holo aku ai i ke Aupuni 0 lipan«. Maibila raai i Honoiuiulu nei, a niai anei aku holo )cw i lapana. Oka ona mea moku a me kana mati kaikamahine ke« kahi c bo o pu ana e niakaikai. Mai upaupa ke jmi.—M* ka po Poalima aku n?i i hnia, ika *va a Kapena Loke n mc kana wahine i nniowaie aku ei niai ko laua hale aku. ua ike ia ke ahi e apu ana i ko l'Hin ha!c koke, aka. ua holo koke aku kamalii hooikaika kino o ka haie mai maka:, a ini ko hkou ahonui ma ke kinai ana, ua pm t<3 ahi hme ka poino o!e. >!a ka pepii a Wini o ka Poano nJ»u nei i haia, ua ban«: wi mni o Kapena Loko i kona mahnio i ka } uu!ti knmalii nana 1 hoopio i ke ahi. j Ke ki'.na - Warwici£" irot7- —0 kahi ku'l ii:i uuku ii nmkou i hai mua aku oei, i ka-1 piiii.i m ma Ainahou, un kapdn kona inon i *> )ikc me ia i hoikeia maluna, a oia no hoi; l,i inoa o knhi moku niua i hoioholo iho nei 1 1 Liuiai i keln makahiki aku nei i hala. E. luiolilo ia ana oia i moku hoioholo nmu ma>! waena o Honolulu nei a me Molokai, maia- i lo o ka hookele nna a Kapena Knhalemake,! lio kninanina oia no keia mau kai, ua helej wnle a khia i na nle o ka moann. | Mai nnoKi i.—i ka wn n ke kuna A'o/w' l'akeke i hnokoinn loa mai ni iloko nei o ke; nwn mn ka Ponkoiu iho nei. aia hoi* inia e ! hooMekole nun me ka inanao e hiwi loa j mat i ka uapn, niqu ioa ap ln nae oia a pili s pu me ke knlepa Stjren % me ka paa no hoi o | nn pea, a me ke knhe no hoi o ka wai i ka | kn niea o ka nui o ka holo, nka, mamuli o; kf nkmnni lun ole o K;ipena Kalnnnm, ua I huli koke kn inoku ine ka hikiwawe loo.no»! le nne he wnhi poino, a ua hala nku ia ka | pilikin n kn !t»hulchu i meneinene aku ni e ; 1 _ l. . * _ '

Kf. kiai.ua ' Kamkiianeha V."—Mn ke kuknhiaku Poakolu iho ua hookonio inai. kein kinlun mn ko awu, mni Puaknilimn mai iloko o n.i In he knnolimn. Ho iimikumamniwn ko nui o nn pnnhnnn i hoihoim mni mnluna ona. Ko oln mniKni la 110 m iNt«ihnnn mn in mokupuni. Un lohe no hoi mo* kou mni n B*?nimninn mni ka hulipnhu o ia moku, un nneane Inkou e pilikia i kn ai, oini eknlu wnle no wnhi pnpaa berena o kn la. A inn pnhn e hnln m Inkou kekahi mnu la hou, nuenne lnkou e komo hohonu iloko okn pilikin n kn ni, nkn, e ole ke ku e nna mai noi, pakele ni hikou i ka pilikin.

Kk kii o ke Ahi Pelf..—Ma ke knknhiakn Ponkolu iho nei t ua kau ia ne mawnho o ka lialekuni Buke o Wini, ke l* T ii oka au. wui [H*le o knhe nei n puka i kni o kn Hioipakin», nm Kau, i kahaia hoi e H. M. VVini ma Kau, a hoounnin mai i Honolulu nc:. Ua knhaia hoi he kope o i<» kii o (osepa Nawahi, (Kuhooluhi) a knu ia ae ma ko mnkoU ipukn hnle hnna, no kn hoike nna aku i ka lelnilelui. He nui wale ona hnnen kannkn o na knne, wahine n me na knmalii i hole puulu mai e nnnu, mai ia la mai. Ua pihn ka lehulehu i ku weiiweli a me ka makau ī keia hoaiioiiA weliweli ona hana a ke Akua Mana Loa. Un ikein eha mau puu pele e lapalnpa nui lon ana mnuka koke iho o ka hale o Kapena Bamunu ma Kahuku.

{£/" 1 ka auina In Poaha iho nei, ku mai! nna ke kuna Huhakala mni Kohala mai, ma , ke ala o Lnhnina. Mai ke Knpena mai. i ' lohe mni ai makou, ma ka Poalua ka i hala iho nei, na loaa īho ko Kohala poe i kekahi olai ikoika loa, aka, aohe nae i hoopoino ia ke olt\ a me kekahi mau woiwai. —Kalewa mai lakou ma Lahaina, aka no ke kuikoo loa o ke awa, aobe i holo aku ko ka moku poe, aohe no hoi i holo mai ko uka poe, nolaila ua holo loa mai no lakou ma ka paU o Knholo. —0 ka nui ona paiki ko a keia moku i Uwe mai nei, he 1431, he 60 pahu malakeke, kahi kauna ohua hookahi. Aia nm ka aoao eha o ka pepa o keia la, kekahi nmo palapala mai na makamaka mai o Hawaii, e pili ana i ka hana a ka pe» lc, nolaila he pono ke nann nui ia kela mau palapala.

HooniKiLELK oiu,—Ma kc ahiahi poele* ■ ele o k» Pwknhi īho nei, i ki wa a ke «o: naulu e hoopolulahi mai ana i km lewn, a »\ ki w» hoi a kn mikani pnkuikui e nou mai \ nna makai mai o kei.n kulanakauhile, lapa- _ lapa mai ana ka uia o ke nhi maluaa o ke~; kahi puu liilii malalo mai o Puow«ioa t aia' hoi* puiwa «e la ko k« kulanakauhale poe, a kani nui «e la na be!e pau ahi. a eleu ko- ; ke mai ia no hoi na keiki o ke ahi; a o ke- ■ kahi poe hoi walanu wale ae la Ukou me | ka ole, me k« kamaiiio ana he "Pele, M oiai! e wawa nui tna »o ko ke kuinnakauhale no; ke ahi pele, a he kamahaohoi keia pu* ana ®ai, o ka hooho koke ae U no i*. Mahope I iho, ike niaka ia aku la he ahi i ho«a tnaolt ; ia e na lima kanaka; a o na pulupulu hoi e ] a ana, he mau pahu kepau i laweia aku e : kekahi m&u haole kamaaina o kakou. ]

? Ua hoopokok kekahi kurnu kob o ke Aupuni m» U Apan» o Hoooluio nei, • oo kooa ooa r»ma a me ka hana pooo ole - imua o oa haumana kub, aka. oa iohe io i roai oae makou, ioa he ooa nn» wale oo i ke kumo a na makna i hoopii aku ai. »na i no la aole e hoopaa ia. Hoohaia Hor Kcla o Hoxouci,u.-~i ka Poakahi iho nei, ua hoomaka hoo na kux U Kuoke» o keia kulaoakauhaie, oia hoi ma ( Kaumakapili « me Kawaiahao, mahope ifco 0 ko laoa hoomaha ana i hookahi bebedoma. Ua oiioli psha oa makua ma ke kuia a Mr. Kiha ika ia hoike iho nei ? Ae. aohe no be mea hauoii oie ia hoike ana. £ hoike aoa no hoi ke kuia o Kawaiahao ma keia mua iho ; t maiia no hoi paha. o hoo--1 hoihoiia no hoi na naau o ita mea keiki n»aiaiia a me ka poe e makaikai ana. So ka Apās4 o Ewa.—U§ ioooiono makou n»i kekahi mai o ka lepo ola o E«a, ke i*na loa mat nei ka noho ana pono Kris(iano ma ia apana, malaio.o ke aUkai aho- i nui ana a ka Mea Hanohano loane li. Eleu : I pu no hoi me ko iailu papa huneni, innlaioo | ke aiakai ana a kana aoao paiupalu. Eia no i hoi kekahi mea hauoli a makou i lohe mai 1 ai; ke hooiilo ia ua iuaui !a oka pono i ke- ! ; knhi h»pa o kona inanawa no ka hele ana e j j nana i ka poe ioohia i na mai, a e hooluoiu i | in iakou ma ka mea hiki iaia. ! (C7* Ma ka Poakahi iho nei, ua hoolima- : Uima ke Aupuni ika mokuahi Kilauea no ; jna pule elua, i inoku e lawe aku »i i ka ai a • :me na lako e ae no nn mukaoinana o ka j j Moi i mak« a e waiho ia paha me ka imwa- ; • iiwnli. | | Ua oluolu ka Moi e holo kino aku aku | |e ike i ka pilikia o kekahi wahi hapa iki o ; |kona mnu makaainana i hoopoino ia e ke . |bhi jvele, olni nme ke kni-hoee. O keknhi j | keia o kana hana alohn makaainana i hana I , ni, a i ekeeke oie ae ai i kona nno M»i, aka, ; mnmuli o kona aloha kanaka maoli. un kujpu ke aloha me ke kaumuha, a ua holo aku i no ia e ike pono. j Ua lawe aku ka inokuahi he mau pahu [p.i, ia, lole a me na lako e ae e hoopuineha* inaai i ka poe nele. 0 k.i mua keia oka ! poino nui i lona i kona noho ana Aupuni. | Ua ukaliia ka Moi e kona Kuhina no ko ina Aina e, oia hoi o Hix. Exceleucy C. De i Varigny ame kana wnhine. I keia pule ae ;C ku hou mni ai ka mokuahi. E holo ana | ka mokuahi a ku i Kaalualu, a mnlnila e le- | le aku ai ka Moi, a hele aku hoi e ike pono 1 ka poe i hoopoinoia, Maui. (£7* No kn nui ole o ka hoohakui ana iho O Hll oUI uq liuppoMiu KU IH* iia mau haie puhi ko. Aole i poino e iike 1 me ko Hilo mau haie puhi ko ka oinole e ku

Hoike Kula Sabati o Lahainalona,—Ua loan inai ia mnkou he pnpa hoike o na hana i hoikeia o ke Kula Sabati o Lahainaluna ma ka la 4 o Aperila, mai a Kew M. Kuaen inai o Kaukaweli; ke mahalo nei makou i ka iukou hnno, a ke lana nei ko makou inanno, e lilo ka lakou hana hanau mua i hoike iho hi i kukui no ko lakou alanui, a i iaina hoi no.ko lakou mnu kuamoo, aka no ka pihn lua o ka pepa ke hooki nei maanei.

Hoopomaikaha ko Kamaalaea,—la kakou e lono pinepine nei no na ahi pele, na olai a me na kni hoee, aia hoi loaa mai la ia nia« kou kekahi palapala inai a Puowaina mai o kela wnhi, e olelo iniu ana, ua loohia lakou ī ke olni ma ka hora 4 o ka la 2 o Apenla, a he 4 paha minute ka loihi o ka manawa. .M«ho}x; koke iho, emi ke kai a maiooloa, ahu wnle na loa hee, na lua ula a me na iua puhi. Nui ka poe i hele aku e hopuhopu ia, a ola ko Inkou maknpehu in. Loihi ka m:ilooanaa poeleele. Pomaikai lakou, uohe inea poino.

Hawaii.

C7* Ke nei liilii la no ke olai ma ka npa« na o Kona i ka wa a ke Kona Pakeke i haalele nku nei. 17* Ma Kona, ua hoopomaikniin ko laila mnu makaainana ihko o ka wa kai emi a jkai pii, no ka mea, ua hopuhopu wale lakou |i na ia i kn wa a ke kni e mimiki aku aku | Kupanaha ka naaupo me ka lapuwale.— Ika inanawa a ka Lunakanawai o Kau a j me kona ohana a me na kanaka he nui e hoiloana i Hilo i pakele mai ka pele a mai ka iolai kupinai mai, ioaa mai )a lakou i keI kahi eleie mai kekahi kahupele mai me ka i olelo mai, ina e hele aku ka Lunakanawai | Apana a me Kev. J. Kauhane i ona ia me ;ka puaa, na moa a me na mea like, aiaīia heW ia • hooluolu aku i ka huhu o ke akua ; pele. Ua hai aku laua ika eleie, he hana i keia na ke Akua, a aohe he inana kanaka

nana eku aku i mua ona. He nui wale na * kanaka Katolika a me ka poe maoaoio ole i j hele aku e noho pu me ia. aka mahope iho ; haalele lakou ia ia, a hahai ia Laimana ma ? i Hilo. Kahaha! Ika manawa hea la e ' manaoio ai na kanaka o lehova wale no ke , Akua !Uana Lea, nana ka hoola n me ka pepehi. u Owai la ka mea e olelo aku lau } heaha kau e hana nei. M I Kauai. ] \Haalele ke kuna HaUie la Naw>liwi* |li ika Poakahi iho nei, komo ma Honolulo \i ke kakahiaka poeleele o ka Poakolu. 1 Alakou esa wak —E hekau ana kekahi ! kao lawe ko ma ka muliwai o Hanalei no |ka Mahiko o Hanalei me oa pahu ko he h&neri paha» aka i ka po, kahe mai U ka wai J nui a kauo aku U i ka inoana.

Ua pau mai na Lunamakaainana o ka mokupuni o Manokalanipo, koe nae o V. Kanuka Esq. o ka apana koho o Waimea, aka e hihi koke mai ana no nae i keia pale ae. NELE KAUAI I KE OLAI. - He nui ka poe o Kauai a makou i ninau aku ai, no ko lakou ike hoi i kela mau olai nui i hala aku la, ke olelo mai nei lakou, aole lakou i ike iki, a aole no hoi i hakui ae. KA APANA KOHO O HANALEI. - Ua lohe mai nei makou, e hoopii ana kekahi poe o na makaainana o ka apana koho o Hanalei no kekahi mau kumu kue i ke koho ana. E kanana ia ana ia hoopii i mua o ka Hale Ahaolelo, a o ke Komite no ia hana, he Komite hana nui no ia.