Ka Nupepa Kuokoa, Volume VII, Number 19, 9 May 1868 — Ka Ahaolelo, M. H. 1868. [ARTICLE]

Ka Ahaolelo, M. H. 1868.

i Poaha, Apcrila 30, ISGB. i Halawai ka Ilule ma ka hom niau. | MNs£'Ktekic M. Kekuannon mn ka noho. | Pule ia eke Kuhunnpule. j Heluheluia ka moolelo oka la inua a hoioponoia. j Heluhelu n>ai o Mr. Mntiua he pnlapala i hoopii no Knu, nn na inoa he 60. e noi ana !e hele uinu e hookolokolo kn Lunaleanawni ; Knnpuni o Kona a me Knu i kela n me keia |hnpa makahiki. Wuihoia ike Komiie ona j Ahn Hookolokolo. | Hoike mni o Hon. Bihopa ke Komite i ' noonoo no ka hoopii e noi anu, o na poo o na |ohann ke uku wale no i kn Auhau Kuln. j Hoomoe ia ma ka papa. Oka hoopii e hojemiana ika ouhnu lio i 50 Kenoti. Hoo!rnoe :n a kn wa e noonoo ia ai ka btla. | Hoike mai o Hon. ioane li ka jf.unahoo!intlu oke Komite o nn Hana Hou, he pono e hook«iavvaleia i puu dala no ka hann nna i ke alanui Lilihu. Hoike inni ke Komite o na Aina Aupuni, e hnawi wnle ia na iSila, a me nn pepn i nn kannka o Knu me ka uku ole. Hoaponoia ka olelo hooholo. O kein Komile hookahi no kni honpono mni i ka bila no na pnlena ainn, a he wahi honhewa iki ko Inkou ma kn pauku 14. ! Noi mai n Mr. Hikikoki e lawe uuii ana ;ia he biiu e hooloii ai i ka Mokuna 42 o ke jKanawai Hoopni Knr<>iuia. ! Oka bila ene ana ika mana ina Kiaaina o Hawaii, Maui a me Kauai e hoohiki, [ua heluhelu muu ia a hooholoiu ina kahelu|hetu alua. | Heluhelu mai o Mr. Ptnehnsa he olelo | hooholo e honna e ana i $4.000 i ka Mekia |o ka Puali Kaua Lio no ka hoolako ana i i innu aahu kupono no ia puali. j Hoolaha mai o Mr. Makina e hooloii mai ann ia i na pauku 527 n me 876 o ke Kana- | wai Kivila a me ka Mokuna 3S pauku 2 o ke Kanawai Hoopai Karaitna. Heluhelu mua mai o Mr. Nakih he bila e hoololi ai i ka Mftkunn 54 pauku 1 o ke Ka- : nawai Hoopai K«rnima, Wnihoia e unuhi ma ka olelo haole. Wniho mai o Mr. Laiana i kona manao e lawe mai nna ia i rula hou no ka Hale oo ka unuhi ana i na bila mamua o ka heluhelu ana mai. Hoolaha mni Ka Mea Kiekie W. C. Lunalilo he b»b e hoolaawale ai i Haawina . Hoomau no ka Moi Wahine Kanemake Kalama. Heluhelu mai o Hon. D. KaUkaua he ole!o hooholo e hat koke ia aku ke Kuhina K«- ; laiaini e hoolako aku i mau mouo nu Hana- : lei a me Moloaa. f Heluhelu mai oMr Kaiue be olelo hooho- | !o e hookaawaleia i $1000 no kekukolu aoa i j Hale Hookolokolo a Hale Pnahao ma Moloika». Waihoia ike Koroite roau. j Heluhelu mai oMr. Kumahoa he olelo , hooholoe hookaawaleia i $2.000 no iw haoa *m ioa alanui o fuoa. Waihoia ike Ko!fwte uuio.

Heloheiu mai o Mr. A^. 1 * Hopu he okio ho<?holo e hookaawaleia i $1.000 no ka haoa ana Oopuoi». \V"a?hoia i k»* Komiīe mao. Helohela mai o Mr. KoaWaou he olelo hooh(>b e hanwi ia i $1,000 no ke kukulu ana i Hale Htx>kolokok> bo Koloa. Waihoia i ke Komue mau. Ma kc noi ia ana mai, ua hapmiia na hana* 0 ka k. Hb Kakawai e hoihoi ana i ka oihann Makai ajwe na Luna Hooko o ke mai ka Oibanrt Kalaiaim a i ka Oihana Loio; Kuhioa. Ua hooholo ioa ia ma ka heluhelu; akoiu. ) l He Kaxawai e hookaawaie ai no na hoo-; koloko'oiiou ma ka Aha Kanpuni o ka apn-1 na akoiu. Hooholo ioa ia ma ka heiuhelul lakoiu. 0 • | Hh Ka.nawai e hoomahuahua aii ka ma«; | na o k» :\ha Kiekie i wnihoiii ai i kc Komi-Ī •te, n oa hoio m;t ku heluheiu aiua e iike me' ; ka hoololi. ! | (Ja noonoo ka Haie i ka Hoike a ke Ko-; : mite W aiwai no na iiio i ka poe o Kau. O • Mr. Laiana ka Lunahoomaiu a ua hoohoio; ioa ia. j O Mr. Koukanu waie no ka inea kue i ka > oielo Ikooholo. j Ua heiuheiuia ma ke poo ka hooioii o ka I Pauku 56 o ke Kumukanawai. | Noi mai o Mr. Kanuka e hoomoo i ka bi*j | la, uo ka mea aoie ia o ka na Lunainakaai-! [ nnn i inea i heleinai ai e hoojiii ae i ko iakou ' | UhU. ; | no hoi o Mr. Hopu e hoomoe i! | ka biia, oiai ua kaumuiia no na makaainana ; ienohonei. ! j ,n?l ' 0 r * e i ka biia,| ja u i kama|y,o mai oia he manawa ioihi. ! j Ninauia fia ae a me na iiooie, a iie 15 nei ja he 23 hooie, nolaiia ua hooieia ka hoomoe ( a ua na ia ka hooioii. | HeiulMu aiuaia ke Kanawai e hooponoj p«rno »na i na Palena aina a j>cla aku, a ua waihoia i ke Knmiie mau. Hs Kanawai e pale ana i ke pnhu ana o j kekahi mnu mea pahu, heiuhelu aiuaiaa| waihoia i ke Komite mau. j He Kanawai e hoololi ana i na Paukuj 122, 423 a me 425 o ke Kanawai Kiviln,| ua heluhelu aluaia a waihoia i ke Komitei Hooponopono Biia. ! H-itihclu aluaia kahila e hooloii ana i ka I pauku 11830 ke Kanawai Kivila. j Hoopaneeia ka llale, . | Poalima, Mei 1, IS6S. j Hr*lawai ka Hale ma ka hora mau. ! Mea Kiokie M. Kekuanaoa ma ka noho. ' Heluheluia a aponoia ka moolelo o ka la i ! mua iho. - ! ; I ; Heluhelu mai o Mr. Keawehunnhaia lie| j palapaia hoopii na D. Keawe no ka hoihoi| jnna aku i kana mau dala i waihoia ma ka j Waihona Dnla. Waihoia i keKomile Wai- | wa ; . j Heluheiu mai o Mr. Nahakn he pai-.ipala ;hoopiino Honuauia mai, e noi ana e koho j :balota kaawaie ia apana ; a e haua Iku in | jna palena aina. Waihoia i ke Komite mau.| j Waiho mai o Mr. Mahelona he paiapaiaj j hoopii *nai na kanaka mai,e noi ana e hana i jhou i ka pali ; a he palnpnla hoopii hoi noj lEwa mai e noi ana i 51,500 no ke Alahaka ; Ima Waiawa. Waihoia a noonoo pu ia mej »ka Bila Haawina. | j Heluhelu mai o Mr. Pilipo he pa!apala| ' hoopii e noi ana e ae ia na makua na lakou • e kohn i na Kumukula; e hoemi i ka nuhau j j lio i hapalua ; aole e ue ia na wahine ī mare j !e hoolimalimaia ; a o ka olelo Hawaiioia joleio mau aole e liio i oleio kope. Waihoia: 1 e noonoo. 1 | Hoike inai o Mr. Kanuka ka Lunahooma- | lu o ke Komite i waihoia aku ai e noonoo i •kapaiapala hoopii o Punn. Hoomoeia ka ipniapaln hoopii koe wnle no ka hookaawale lana i puu dala noka hana alanui. Aponoia j ka hoike. j Oia Komite hookahi no kai hoike mai, ua Ihoomoeia ka palapala hoopii a Wailuku no jka weheana ia Knhului i awa ku moku. ] Ma ke noi ia ana mai ua heomoeia ka | Hoike a ke Komite. j Noi mai o Mr. Keliipio e Koroite ka Hale i kn ia apopo no keia mea. • Hoole mai o Mv. Kanuka ke Komite ma i kana hoike no ka ae ann ia Kaaiuaiu i awa • ku moku. Hooholoia ka hoike. Hoike hou mai keia Komite no ka Palapala hoopii o Puna e piii ana i ke Kuikahi Panai Like, a ua hooholo iakou e hoomoe. Ua hooie pu ke Komite no ka hih pepa dala. O ke koena aku o ka hoopii aoie e hooina'huahuaia ke dute, ua waihoia i ke Komile : Waiwai. Hoaponoia ka hoike. | Heluhelu mua mai o Mr. Matina he bib ; kanawai e hooloii ai i ka Mokuna 38 pauku • 2 o ke Kanawai Hoopai K ; a ua ho. . lo ka bīta ma ka heluhelu nlua. Heluhela mai o Mr. Laiaoa t kana ruht hot» e oleio ana, e unohi mua n na bila a pau ma na olelo elua mamua o ka heluhelu ana i mua o ka Hak. i Hooloii mai o ā!r. Hikikoki. •• Mamua o \ ka laweia ana mai o kekahi bila imua o keia ;hale he pono e unuhi muaia e ka Unuhiolelo poe eae paha." Hooholoia me ka hooloii. • I Heluhelu niai Ka Mea Kiekie W. C. Lo* • oaliio he biU e haawi «na i $6,000 uo ka

i uku boomsu no ka | K«neniakc Kalama. Hoohoioii nia ka heluhelu alut. Heluhelu mua eaii o Mr. Lauina he biU Kananai e ae aku ana nolee dutei» na mea hooluu ili ke bwrei* rmi, Hooholou ma ka heiuhelu alua. Heluhelu mai Ka Me« Kiekie W. C. Lunahlo he olelo hooholo e kahikola na 'Lii me ka aahu kupono e hke n»e ke ano roau o na aina o Europa. Hcopai>e« ioa ia. HooUha e niai o Mr. Pilipo he hooleli kaoa i ka pauku 1493 o ke Kanawai KiviU, a ; e hoopau loa i ka pauku 35*7 a hiki 3d6 o : ke Kanawai KtviU. Heluhelu mua ma"» ka Lo'io Kuhina he bi- j la kanawni e hoomahuahua ai i ka maluhia o ka holoholo moku pili aina, a ua hooholoia -ma ka heiuuelu nlua. . j Ma ke noiia ana mai ua hapaiia na hana ; 0 ka !a, oīa ka hooloii i ka pauku 50 o ke Kumuknnawai a ua hooholo loa ia ma ka ■ heiuhelu akolu. j O ka BiU Kanawai e hoomahuahua ana i ka inana o ka Aha Kiekie ua hoihoi hou ia I 1 ke Kouiite e knkau (HWjH>e. ' O ka Bila Knnawai e hooloii i na piuku I 422, 423 ame 425 ame ka pauku 11S3 o j kk Knnnwai Kivila, ua kauohaia e kakau I poepoe. j Hrluhelu mua ia ke poo o ka B.la Haa-1 wina. I Mn ke noi ia an»i mai un iil<> ka Haie i ke! Koniile no ka noonoo nnn. O Aiiuene tna ka noho Lunahoomalu. Ma ke noi ia ana inai ua heluheluia ka bila ma na hnnwina. ' | Ko ka Moi d;tln pouoi ma ka Oihana Alir 535.000. Noi mai o Mr. Kale Kauka i $50.000. Hooioli mni o Mr. Hikikoki i 840.000. Hooemi inai o Mr. Piiipo i $34.000. Kainniiio mai o »Mr. Koakanu ua kupono no ke $35.000 i;.»in e like nie ko na Kuhina. ■ Hooikaika loa mai o Mr. Kale Kauka i $50.000. Noi mai o Mr. Koakanu e hooemi i ke $30.000, n o ke $50,000 ua nui loa. Noi mni o Mr. Mnhelona e hnawi e hke me ka bila haawina i $35.000. Niuauia ka hoololi i 550,000 a hoole ia. \iuauia no ke $40,000 a hool*» ia. j me ko ku b>Ut i $31,000 a ae ia. ; O Mr. Koaknnu wale no ka inea hoole.

No ka Puuku o ka Moi ame ke Kakauolelo $5,000, hoohoioia. No ka Moiwahine Kanemake Kalama $4 000. N«ii mai o Mr. Hopu e noonoo akahele, a olelo mai e hoopauee ka noomm ana. Ninau niai ke Kuhina oko na Aina e e kue aua paha oe a noonouia me ka bila e waiho nei. Kue inni o Mr. Koakanu no ka hoopanee i kn noonou ana ; a he kokua oia i ke $4,000. Noi mai o Hou. D. Kai ikaua e hoopii ae i $6,000. Noi mai o Hon. Bihopa e hoopanee. Ni» nauia a ua hoopaneein. No ka Moi \nhine Emma $12,000, hoohoio ia. No Ka Mea KiekieM. KekuanMon $S,OOO hoohoioin. Ala ke noi ia ana mai ua hoopauia ke Komite. Heluhelu mua ia ka bila Kanawai e huikala ni ike Kuhina Waiwai nu na $5,500. Waihoia i ke Koinite Waiwai. Heluheiu alua ia ka hila e hoemi ana i ka uku (uinee o na dala, n ua waihoia i ke Ko* mite Knlepa. Heluheiu alua ia ka bila Kanawai e ae ana ina Kiaaina e hoohiki. Waihoia ike Komūe o na Aha Hookolokolo. He Kanawai e haawi ana i ka mnna i ke Kuhina Kahminn e lawe mai i ka wni o Kuoawai ma ke poo o Alauui Liliha. Heluheiu aiuaia. Noi mai o Mr. Waila e waiho i ke Komite Ku i ka wa. Ua kohoi'i o Mr. Wilder» Ailuene a tne ke Kuhina Kalaiaina. Hoopanee ka Hale. Poaono, Mei 2, 1668. Halawai ka Hale i ka hora mau. Ka Mea Kiekie M. Kekuanaoa ma ka noho. Pule īa e ke Kahunapuie. Heiuheluia ka mooielo oka ia i hala a hoaponoia. Heiuheiu mai o Mr. Haiemanuhe paiapa* la hoopii no Hamakua e ooi ana, e hookaawaleia i $6.000 no ka hana ana i alanui ma Waimea a Honomaiino; a ehookaawaie hoo ia i $1,200 no ka hana hou ana i ke awa o Hooomalino a ine na mouo. Waihoia ike Komite Kalepa. Heiuheiu mai o Mr. Keliipio he palapala hoopi» mai ka L»twe Lela enai o Oahu. e noi ana o ke koena o kooa oku t hookaawaleu» ai ika 1866 e uko aka ūiia. Waihoia ike Komite WaiwaL Waiho roai Ka Mea Kiekie M. Kekoanaoa he palapal* hoopii mai ka poe laa-elawe mai o ka Haie mai Lepera e hoohaiahaia ana no kekahi m»u mea, a ua noi mai oia e heomoe no ke kupono ole. Waihoia t ke Komite Papa Oia.

He'ul elu mat o Mr l'pa he paUpuU hoor» i N\kauta e ka ;no* hoo*fihi, e neu ana e hoolo$h» aku i ke Aianut r»p« « hiki t l*iu. «*- Waihoiaike Koraite Ama Aupum a me na h?ina hou. lleike mai o Hoo. Bihopa Lurvahoom»ta o ke K«*m:te VV»m»i, ua mahaio Ukoa i ka hi»pi» 4 li>k'**Yii\ a he pono e ukuia aku ke k iena diU u u ; n o k* me» e pili arva i na nuhnu ua hoole ii. Hoiponoia ka heike. Hoike ma» o Mr. Kanuka, Lumhoomalu o ke Komue Kalep* no ke Kanawai e luah* ma ana i na o!a mai na mea pahupahu mai; 0 na piuku mua ekolu e Uui a hookahi. Ae ia ka hoike. . Heluhelu mai o Xlr. Upa he olelo hooholn e hookaawaie $500 i kuikui no ke awa o Hiio. Waihoia \ke Komite ona hana hou. Heluhelu rnai o Mr. Keliipio he oleio hooholo e kauoha ia ke Ko-ime o n.n Buke Helu e kikoo aku i ka Wnihona data, n e ukum na hoa i S5O. pakahi me n-i uku tuiU a nie n% uku ona Luna oka Hale. Hooholou. Heiuhelu mai o Mr. Koakanu he olelo hoohoio e uku hke ia n.n iii e like me ka l*oeikohoia. M« ke noi ia nua ttiai ua hoopaneo loaia kn oleio hoohoin. Hool«ha mai o Wiila he bila kan;i <? hooioli ai i ka Pauku 45 o ke Kumukanawai. Heluhoiu mai o Mr. Lmana he olelo boo> holo e l.iwe inai na poo aupuni a hoike mni nona lilo o ka oihnna pai Ae la ka oielo hooholo. Heluheiu mai o Mr. Kumahoa he ok»io Ihoohoio e noi am i no ke kukulu ana :i Haie Hookoiokoio »na Puna. Waihoiu a inoonoo k* hiia hauwina. aiaila hapni. | Heluheiu mni o Mr. Mntina he oloio liooholu e kauoha ana i ke Kuhina Kalaiaina e hoomakaukau i ka paj>a inoa o ka poe i loaa na makana aloha mai ke aupuni nku. Kue ikaika hm mni ke Kuhina oko na Aina e ia olelo hooholo, aka noi mai nae e hnawi ike Komile Woe. U Mr. Matuia ka Lunahoomalu. Ma ke noi a ke Kinnina o Oahu, ua kapa in nn ruln, a ua wniho hou ia mni imua o ka hale ka hila e hoihoi nna i kn oihana mnkai a nie na Luna hooko o ke Kanawai i ka Lo* ! io Kuhina. O'.elo mai ka LoioKuhina i hoihoiia mai ine ka hoololi ihoma kahi o4ta IlamuMiwi hookomo na Kinaina. Ae ia ka hooloii Q kauohaia e kakau poepoe. Waiho mai o Mr. Jones i keia mau hila : Ji hooknawaleia i $5,000 no ka hana hou nna i na alanui o Lahaina. £ hoana e i $500 no kekukulu nna i Ha. le Hookolokolo ma Lnhninn. j E /loau ie i $200 no ka Lawe Leta mai Lahaina a Lanai. 1 Waihoin a lnki ika wa e hnpiiia ai ka ; Bila Haawina. j Heluhelu inni o Mr. Nakila he olelo hoohnlo e noi ana i $f>oo no ke kukulu ana i Hale Hookolokolo ma Makawao. Wnihoia e like me kela mnlunn. ! Hoolaha mai o Mr. Mnheiona he hiia q ! hoololi ai i ka Pauku 1477 o ke Kauawai ! Kivi) i ; a he hila hoi e kaunh." nna i ka Lu« na Auhau e hookuu aku i ka auhau o ka poe mni ; he bila hoi e hooluli ai i ka Pauku 75S o ke Kanawai Kirila ; he hila o haawi ai i ka mana ike kuai ana ina ainaaupuni; he bila e haawi ai i na dn!a koina o na Aha no ke kukulu ana i na iiale Hookoiokolo; he b:!a e hnawi ana i ka akahi hnpaiua o na jaiua kuia e haawi i na Makaainana ; he bila je ukuai i na'lii i loaa oie na Oihana nupuni. | He bila e hoololi ai ika Pauku 999 oke | Kanawai Kiviia kai heluhelu mua la a hooiholoia ma ka hkluhelu alua. | He bila e papa ana ika auau ana ma ke Ikahawaio Kapena heluheiu mua i.n a hoohoioia tna ka heluhelu aioa. Ma ke noi ia ana mai ua lupiiia na hana o ka 1«. Heluhelu ia ma ke poo no ke Kanawaie hoololi ai i ka Pnuku 433 a me 425 o ke Kanawai Kivita, a ma ke noi iu at}« toai, ua holo ma ka heluhelu ako!t>. He Kanawai e hoomahuahua ai i ka inana oka Aha Kiekie. Heloheluia ma ke poo a hoohololoaia ma ka heluhelu akolu. He Kanawai e hooioli ai i ku Pauku 1163 oke Kanawai Kivila. Heiuheiuia ina ke poo a hoohoioia ma ka beiul>elu akolu. Ma ke noi ui ana nni, ua Komite ka Hale no ka B»la Haawina. O Mr. Aiiuenema ka noho. Na iilo no ka Ahaoleio he $15.000 boo» >holoit. | Kakauolelo oka Aha Kukamalu $200, ; hoohoioia. 1 Lako paiapala ame na lilo eae o i Kukamalu $100. hooholoia. I No ke kakau ana tna moolelo oka Aha Kukainaiu $600. hooholoia. Noi mai o Mr. Keawehonahala e uooooo bou īa ko ka Moi uku poooi me ka haooha* no Alii. Hooholoia.

$0 ka Moi a roe lra b»oobino »!ii bt $35 t * 000 hoeholoia. Holn mti ka Looahoomahi oa koe i ka rul* e Komiie boo ka hale. Ma ke ooi la ana oa ooi n>at ke Komite • ; jvaiho, a oa hooholoia» I

Ma ke ooi ia ana mai ua hoopaaia ke Ko mite no ka noonoo ana i keia noi mua. ISoi mai o Mr. Keawehunahala i $40,000 no ko ka Moi uku. Kue ikaika loa mai o Mr. Koakanu, a o'elo mai oia o ka poe e koho ana ma keia noi he poe hoopilimeaai lakou. Ma ke noi ia ana mai ua hoopauia ke Komite. Hoopaneeia ka halawai. Poakahi. Mei 4, 1868. Haiawai i ka hora mau. Peresidena ma ka noho. Pule ia a pau. Heluheiuia ka moolelo a aponoia. Heluhelu inai o Mr. kalemanu he hoopii no Hamakua c noi ana i $600 no ke kukulu aoa i mouo, heleuma a pela aku ma ke awa 0 Honokaa. Hoole ia. Heluhelu mai o Mr. Matina he hoopii no Kau e noi ana i puu dala no ka Hale Hookolokolo a Hale Paahao no Kao. Waihoia a noonoo. Hoike maio Hon. Kamnkau, KomiteHoo, kolokolo, ua hoomoeia ka hoopii a Honolulu no na luna. Ae ia. Hoike mai ke Komite Kalepa i ko lakou manao mnikai no ka uku kuaia o ke (ialn. Heiuholu mni o Mr. Pinebasa he olelo hooholo e hooiako mai kn Makai oka Hale 1 mau kaa lio e holo e nana i na Hale Aupuni. Noi mai o Mr. Hikikoki o ke Komile walc no o na Hona Hou. Noi mui ke Kuhina o ko nn aina e, o na Komite no a pnu. Ae ia keia hooioii. Heiuheiu mai ka Loin Kuhina he olelo hooholo o knuohaia ke Knmite Kalepi, e noonoo no na Haawina i na Laina mokuahi. Ua kamailio pu mai oia me kana olelo hooholo, a ua wuihoia i ke Kormte Kalepa. Heluhelu mua mai o Mr. Matina he bila e hoololi ai i ka pauku 876 o ke Kanawai Kivila, hoio nm ka heiuheiu mu». Hoike mai ke Kuhina Kaiaiaina i na lilo 0 kana oihana no ke pai palnpala he $227. Noi mai o Mr. Laiana e kohoia i Komite Wae e hele e nana i na iiio oka Hale Pai Aupuni. Eia ke Komite Messrs Lainna, K. Jones. Ailuene, Kaukaha a me ke Kuhina Kalaiaina. Hooiaha mai o Mr. Keawehunahala hebila e hooponopono ai no ke koho bnlota ana a mc ke kanawni e hnawi ai i ka Lunakanawai Kanpuni o Oahu e hooiaio. He knnawai e hoihoi ana i ka Oihana makai a me na Luna Hooko o ke Kanawai i ka oihana Loio Kuhina. Waihoia ike Komite Wae. He kanawai e hooponopono ai i ke kuai Waiona ana, heiuhelu aiuaia a waihoia i ke Komite Hookoiokoio. Heiuhelu aluaia ka biia e dute oie ai i na mea piuln ke lnwe ia mai e na moku Hae Hawnii, a waihoia i ke Koinke Kalepa. Kornitc ka Hale no ka bila e hoopakele ai 1 ke ola kino no na mea pahupahu, pau ia a peia aku, a ua holo ma ka heluheiu aiua. Ma ke noi a Mr. Lninna ua lilo ka Haie i ke Komite no ka noonoo ana i ka uku panee oke (iiiln. Noonooia ma ka pauku. Noi mai o Hon. Bihopa e holoi i ka 8 hapa haneri a e hookomo i 10 hapa hanen. Noi inai o Mr. Laiani i 9 hapa haneri. Kokua mai ke Kuhina o ko na aina e i ka hoololi i 9 hapa haneri. Kokua mai o Mr. Kaiue i ka hooioii a ka Hou. Bihopa. Kamailio mai ka Loio Kuhina ina e hoemiia ku uku hoopanee, alaiia pii ka pomaikai. Nmauiu ka hoololi i 9hapa haneri, a hooholnia. He kanawai e papa ana i ka auau i ka wai o Kapena, heiuheluia a waihoia i ke Komite Woe. Hoopnneeka Hale. Poaloa, Mei 5, 1868. Halawai ka Hale i ka hora mnu % - O ku Mea Kiekie M. Kekuanaoa nia ka noho. Puleia e ke Kahunnpule. Heluhelu ia ka moolelo o ka la i hnla, a aponoia. Heluheiu mai o Mr. Mahelona he hoopii no Honoiulu nei. e noi ana e hoopii ae ka uku o na makai (i $60. a $70. no ka malama.) Waihoia a noonoo. Hai mai ka Loio Kuhina o ka nui o ka nui o ka lilo no knna oihana no ke pai nna, he $17.50.

Hoolnha mni o Mr. Knle Kauku be bila : kana e hoololi ai i kr\ pauku 599 a me 691 o ke Kanawai Kivitn. | Hoolnhn mai o Mr. Hikikoki he Kannwai e kohoai i Komisirm no ka hooponopono hou nna i ke Knnawai Hoopai Karaima. | Heluholu mni o Mr. Upa hc olelo hooholo e wku ia nn makai o Hilo i $25. no ka mala- ■ ma. Waihoia a noonoo. Hooluha mai o Mr. Kaiue he bila e hooponopono ai no ke koho ana i Lunakanawai, Kanpuni no Molokai. He kanawaie hoololi ai no kn hooloihi aku i na pono o na aina i konohiki. He knnawai e hooponopono ai i ke kannwni Hope Lima Hana. Heluhelu mai o Mr. Mahelona he olelo hooholo e hoana e ai \ S5»000 no ka pale le« po wai o ke awn o Honolulu nei. Waihoia n nooooo pu me ka bila Haawina. Ma ke rtoi ia ana mai ua hapaiia na hana o ku la. Ka bila kanawai e hoololi ai i ka Mokuoa 51oke Kannwai Hoopai Karaima. Heluhelu aluaia a waihoia i ke Komite ona Aha Hookolokolo. Ma ke noi a Mr. Laiana ua kapaeia oa mh, n o na hiU mi ka papa oia ke noonoo mua ia mamua o ka hila haawina. O ka bila kanawai e hoololi ai i ka Mo> kuna 38. pauku 2 o ke Kanawai Hoopai K«»

r*ima, heluhelu «iuai* a kauohaia e kakau poepoe. O ka b»la kanawai e hoomahuahua ai i ka hoomalu ana o oa moku holo pili aina nei, (heiuhelu aluaia a kauohaia e kakau poepoe. I He kanawai e flute oie ai ina mea hooiuu i ili ke iaweia mai, heluhelu aluaia a waihoia i ke Komite Kalepa. { He kanawai e hoomau ai i Haawina mau (no ka Moiwahine Kanemake Kalama, heluIhelu aluaia a waihoia i ke Komite Waiwai. He kanawai e hoololi ai i ka pauku 999 o jke Kanawai K;vila, heluhelu aiuaia a kauo- | haia e kakau poepoe. | He kanawai e hoololi ai ika pauku 876 |o ke Kanawai Kīvila, heluhelu aluaia a wa- | īhoia i ke Komite o na Aha Hookolokolo. j Hoopanee ka Hale. | Poakolu, Mei 6, 186S. j Haiawai ka Hale ika hora mau. ! K Peresidena raa ka noho. j Pule ia eke Kahunapule. I Heluheluia a hoaponoia ka mooielo oka la i haia. Heluhelu mai o Mr. Ailuene he hoopii mai, e noi ana e hoopii ae ika uku. Wair hoia i ke Koroite Koa. ! Heluhelu mai Mr. Hikikoki he olelo hoo- | holo e kohoia i Komite Wae no ka nanaana |i na liio o ka Oihana Kaua, a e hai koke | mai. Kue mai ke Kuhina o ko na aina e, no ka mea he Komile no ko ka Oihana Koa. Kokua ikaika loa moi o Mr. Kanuka i ka oleio hooholo no ka pono. Kue hou mai ke Kuhina o ko na aina e i ka oieio hooholo. KokOa inai o Mr. Kaie Kauka i ka oielo hoohoio. Olelo mai o Mr. Hikikoki, i lawe mai nei ou i keia olelo hooholo i iko ai na poeikohoia 0 na makaainana i na iiio o īa Oihana. Kokua ikaika ioa niai o Mr. Kanuka i ka oleio hooholo, a hoole mai i ka hooioii a ke Kuhina Kamailio loihi i ai ke Kuhina o ko na aina eno ia noi mnaana. Ninauia ka hooioii, a ua ae ia. Noi mai o Mr. Hikikoki e hoomoe i ka olelo hooholo ma ka papa e like me ka hoololi. Oieio mai o Mr. Kanuka, he hana pono oie wale iho no keia a ke Kuhina o ko nn aina e, e hoololi nei. 1 Ninauia ka hoomoe tna ka papa,a hooleia. Hoohoioia ka oleio hooholo me ka hoole. | Heluhelu mai o Mr. Hikikoki he oieio hooholo e kauoha ana i ke Kuhina Waiwai i ke ano o na lilo e pili ana ī ke Kuikahi Pa* nai Like. Ae in. Heluhelu mua mni o Mr. Kuihelani he bi•la e pili ana i na PalapaU Kuieana aina, a holo ma ka heluhelu mua. Heiuheiu mai o Mr. Pinehnsa he olelo hoohoio e kauoha ana i ke Kuhina o ko na aina e, e hai aku i ke Kapena o ka Mo/iohg 0 e ae mai i na Lunamakaainana e hoio nku e makaikai. Ma ke noi ia ana mai, ua hapniia na hana o ka la. Kapae ia na ruia, a ua ae īa o Mr. J. W. Keawehunahaia e heluhelu mua mai i ka bila no ka Hooiaio Kope. Holoma ka heluhei lu mua. | Ma ke noi a Mr. Hikikoki, ua Komite ka | Haie no ka bilae hooemi ana i kaauhau iio. 0 Mr. Nahaku ma ka noho, | Noi mai o Mr. Laiana e hooholo i kapau--1 ku L ! Kue mai ka Loio Kuhina, no ka mea e haule ana he puu daln nui. i Nui mai o Hon. Kalakaua e hoopanee loa 1 ka noonoo aria. Oielo mai o Mr. Kapena Loke, ao!e ka ia o ka wa kupono e noonoo ai, aia a haia nku : i wnena o ka bil« Haawina. I Kokua ikoika loa mai o Mr. Lniana i ka j bila, a o ka wa kupono keiā e noonoo ai. i Kokun mni no hoi o Mr. Waila ika nooj noo ana i ka bila i keia wa. ; Kokua mai o Messrs Hopu a me Halemanu j i ka bila. j Olelo mai o Mr. Upa, ina ua makau na | Kuhina no ka lawa oie o ke daln, alaila mai ; haawi i kokua i ka laina holo mokuahi i ke $50,000. E hoole ika uku o ke Kuhina noho ma Wasinetona he $10,000 ; n e hoo. emi ika uku ona Kuhina. Oka iiio no ke Kuhina ma Wasinetonn, aohe wahi pomaikni no keia aina. I Hoopanee ka Hale.

No ke Kula Sab.\ti.—He oia mau no ka pii mau ana o na haumana Kula Snb.iti, o na kumu no ka haule pinepine i na pule a pau, i kekahi pule i kohahe aku nei mnhope, 0 ka huina o na haumana i hiki mai he 445, o ka pule hookuhi no ia i hiki aku ai iliiila, i kekahi mau pule no ka nui o ka ua, nolaila, ua emi mai, aoie hauie mnlalo o ka 300 haumana, i kuu manao o ka haaheo oi ioa aku keia o Kohala nei, oia hoi ke Kuia Si*bati, i ku iike ai me ke kumumanaa u He aina haaheo o Kohaia." O ke kumu o ka hoio o ka hana oia no ka.puahi o Rev. E. Bona ko makou Keneia. e kahea ana, Imua e 1 na koa opio ! linua e na koa opio !! Ua ho. Ipu aku makou ia ieo, a eia makou ke heie nei unua. E o'u hoa pokii o ka pono hookahi. e iike me ka'u e pauieie nei. e iei i ka pono. e hawele ia oukou iho me ka manaoio, i hoowaiewnle mai keknhi ia oukou mai puni aku. E ka tnaiu Uiu o Lele, imua oukou e na kaikuaana o makou e hooikalka ana i keia inea maikai he Kula Sabnti, e heie ako imua. E Kawaiahao a me Kaumakapili, e hlau i ka hana maikai he Kuia Sabatt. hoe no imua, nui ka makani. ino ke kai, kupikipikio na a?e, mai makn'u boe no iroua, «luaiu iho no ku i ke A-u, aoie a oukou nana mai ia Kohaln, eb o Kohala !a ke lele nei i\una, he hamoh-imo paha «uanei koe i ke kuala o Puna. Me ka mahaio. W. E. Pu«ahoa. Kohala Akau, Haiwii, Apcriki 22, lS6a

07" ilio nei mnkou ina ka he iuheln aiia i ka niooielo o ka liale Ahaolelo, ua hoouiiika koke lukou e hoololi i ke Kumukanawai o ka makahiki 1864. Ua hoohoioia iho nei ina ka helulu'lu nkolu nna, he Bila Kunawai e hoomahuahua ana i ka uku o na Lunamnkuuinnna, i hoopiiaia ma kela Kumukanawni. oi» hoi he $150. no ke kau Ahaolelo. He mea kanalua h;a ia ka pono o ka hooloii o keia ano i ka wji e pono ai e hoemi i na iilo a p.iu ma keln a me keia Oihana Aupuni. Akn, ina e hoomnka ana ka Ahaoleio e luaiele i ke Kumuknnawai o ka innkaliiki 1864, aia no he mao wahi oi ba ae 0 ke ano nui mamua o ka uku paa o na Lnnamakaainana e hiki ai e hooloiiin. I mea e hoopau mannwa ole ai i ka imi ana ma o n mannei o ke Kumukanawni no na hemahema iiilii' e ne. eia l;a p»no ia lakou. e oki ae me ka wiwo ole me ke koi-lipi i ke na o na ino a pau e hoopiiikia nei i ke Aupuni.e aenku ia lakou e hoihoi mai ia lakou i ka Hale o na Maknaiuana. O ka Hale knnwole a kuokoa iloko o ka Ahnolelo me ka pono hookahi o ka hookumu ann i nn hanwinn a «ne ke kau like ana i nn nuhau a pau.oin no ka puuhonua o ko nn makaknaiiiana mau pono. Ua hoikeia inai pela m« na moolelo mai 1 hala o ka honua nei, o ka hooknawale aim i na llale Elua, ua hoapono loa ia e ua Inhui kunkoa a naauao o keiu honua. Ke hoakamai nei na Kuhina e hoohalike ine Berilania, aka, aohe nae be mau kanaka ikaika e like pu me lakou i ke kue i ka hoomaka ana i na hana maanei i hke l<»a me ko ka Hale o na Mukaainana ma Beritania. Ua noonoo loihi loa ia a hoopaaia ka noho kaauale ana o na Hale Elua ma Enelani, a oia kumu hoi, ua ae likeia e Canada, A l u Hqlanl n me na Panalaau Beritania e fte, & pela no hoi ma Amrrika Huipuia o na mokuaina okoa he 36, a pela no ma na wahi a pau i ike pono ia ka holopono o keia hana. O keia iiooihm» o ka hoohui ana i hookahi Hale, ua hoaoia ma Amerika Huipuia : ma Peii:3tlavauia ka hoomaka aoa,

aka, mahope iho o ka hodo aoa ike maka, a ua hoihoi hou lakou i Elua Hale e like me m imua. Ma Farani, Sepania a me Polugala» u » hoaoia ua Hale hookahi b, a ua ikeia ka h».»!o pono ole. Ho hiki no ia uv»k*»u ke oleio aku a nui, aka, kt> kamniho ne» makou im Hawaii uei r i ka nrti f>ok*>ie i iioaoia ihu nei, a o k.i luaiele koke no ka keia. Hv wea kue i ka noonno maikai o ke kanaka ke kaj<i aua nku i iu MaUauiaua, oia\ekahi o na Mana Kauhke Ekolu " ke Aiipuiii, a h«H»fe :>ku i «n iii>h«» ana o na Makaainma uia ka liale kuawule. Heaha kekani ona mea nui oke Aupuni kuokoa ; Oia uo ka |»<«no oko na Luuainakaamana nooti«>o pooo ;«ua e kau i ua auliau a ine ka hooponopono ana ina iiio oke Aupuni. O ka nonnoo ;»na no ke l*usani inakahi!;i i hala no keia mea, a no k \ noho nna kun\vu)c «> ua Haie Kiua. u;i honpono ioa m i »»ie ni o hooweliweiiia e ua Kuhiua na iiUija;naknaiuuna. O ka liuipu ana o na'Lii, ua Kuhina a uie na Liiuiiuiukaainaua iioko o ka Hale liookaiii, 4ii! lieinaheina loa k»* luki inai ika wa e hoopaapuaia ai na Pninpaia Hookohu o un Lunainakaainann. O keknhi knnm r pomaikai ni ka hookuiiuaie nn;i i Eiua H;;!e. o ka pupuahuiu ole o n « haiia a nie ke k-ui aua i na Kannwui. Maiaio oke Kuniiiknuawai nui', ke lioonianao nei kakou a pnu i ka nui o ua Bila Kanawai pouo 010 i hooholoin e kekahi Hale Ahaolelo a pepeiiiia o kekaln Hale.

lle inea akaka loa i;i makoii ke hoiko ae,.he m;iu Kamiwni ki)|umo oie kekahi i hooholoia me k» pupuahulu a loaa ole ka wa e noonoo ai. Ua ike no j>alu\ kakou i ko kakou pakele wale iho no mni holo ka ,; Btla D.ila Pepa" i ke kau Ahaok'lo i h.-la. lua e hookaawuleia ka ilāle o na Makaaiuana, aole h»a e hikiwaue i na Kuhma ke onou ae i ka Hila D.ila Pepa a me na bila e ae }>aha o ia ano mnluoa o ka Lahui.

No keia kuinu e hiki ai e paleia aku ka wikiwiki o ka hooholo ana i n<t Bila me ka noonoo nui ole o ka Ahaolelo, a eia o F<trani ke noho nei elua ona mau hale, aole hookahi.

Mai ae aku e kapa mai i ka Poeikohoia e na makaainana aohe naauao e kau ponoai i mau kanawai ke hookaawale i hale kuokoa. Aole loa makuu e hilahila inn mooleio o ka Ahaoleh», mai ka iuakahiki 1652 a hiUi iku makaluki lc:(j4. O kekahi poe naauao o ka haie olalo, lie poe noho maiie loa, a he poe ake hana lakou mamua ae o na'Lii. Oka hookaawale aua i Hale okoa, he Halekula ia wahi na na makauinana e hele ai e naua a hoomaamaa iho i ka hana ana o ko lakou mau pono, a noho ; na kamaaina e like me na iuhui Kristiano, a i maopopo ai ia iakou ka noho kuikahi like ana me na i.ihui nui e ae o ka honua. O keia mau haole no e p;ihcnehcne nei i ko kakou Ilale Ahaolelo kuokoa. a ine ko kakou mati pono koho haloln, o lakou no auanei ka poe e hoowahawaha nna ma keia hope aku i na pono o ka Ilookolokolo Jure, a me na pono kuleana aina, a me he la no e hoihoi ana ia kakou i ka noiio ana pouii o ka nnnupo.