Ka Nupepa Kuokoa, Volume VII, Number 29, 18 July 1868 — Page 3

Page PDF (1.64 MB)

KE KUOKOA, HONOLULU, IULAI 18, 1868.

                     KA MEA KIEKIE MAKUA ALII,—O kona ano mau no ia e ola nei, aole o nawaliwali, aka, o ka ikaika no o na la hapauea o keia ola ana, aka o ko kakou ake nui nae o ka hooloihi hou ana mai i kona ola no kekahi mau la hou aku.
                     MEA KIEKIE KEIKI ALII.—He oluolu mau no ke ola o ke Keiki Alii, Ka Mea Kiekie W.C Lunalilo, a ke ike mau ia aku nei no ia e kaalo mai ana. Eia paha kona hooluolu ana malalo o na malu wehe olu o Waikiki kai.
                     NA PUA ALII—Eia no na pua alii a pau loa ma Honolulu nei i keia mau la, oia na Kamalei Haku. Pauahi, Kamakaeha, Likelike a me Col. D. Kalakaua. I keia mau pule aku nei i hala, ma Waikiki na Kamalei Haku kahi i hooluolu aku nei, a i keia manawa, ua hoi mai a pau i ke kulanakauhale aku nei.

NU HOU KULOKO
-
Oahu.

                     No ka piha loa o ka pepa o keia pule, ua waihoia ka nui o na Mea Hoa Kuloko o Oahu nei, a keia pule ae.

-

                     KUAI KUDALAIA—Ma ka Poakolu iho nei na ilikiiia ae ma ke kudala ana, na waiwai o ka Hale Kuai mea ai o S. Savidge ma Alanui Papu, no ka pomaikai o ka poe ana i aie aku ai. Ma ka la 1 o Augate e kuai kudalaia ai ka pa noho ana e hoopunana nei.

-

                     HIHIA O KAPENA KINI.— Ma ka Poahi iho nei, ua noho na jiure haole e hookolokolo i ke Kapena o Neti Melu i hoao ai e holo i Manila. Ua hoopiiia ma ke Kanawai no ke apuka i ka waiwai i waiho ia ma kona lima. Ua hoahewa na jiure i ka mea hoopiiia.

-

                     OI LOA AKU KA PELAPELA. - Ko makou manao, ua oi loa aku ka haumia o ke "Au Okoa i ka hahai ana mai i ke ano o ka "pupupu laolao ko muaewa e kini e" mamua o ka makou hookomo ana mai. Ke manao nei ke "Au Okoa," o ke ano pelapela ana i hai mai nei, oia ke ano a makou i hookomo ai. Aole pela. Ua hookomoia ma ke ano lehulehu, oia pupupu laolao. Aole anei ano pili like oia mau hua olelo?

-

                     MAKE MA HONOLULU NEI.— I ka Poalima aku nei i hala, ua make ma keia kulanakauhale o Keoni Kauwa, (o Ianake i kekahi poe.) Oia kahi kauwa a ka Moiwahine Emma i lawe aku nei i Beritania, a he hoa noho hoi no lakou i ka lai o Kona me na lani i hala. I ke kakahiaka no o ua la nei, i ka hololio no ia maloko o ke kulanakauhale nei, aka ia ia i hoi ai i ka hale, e loaa koke ia ia ka hawaliwali, a pauaho mai la i keia ao. He mai loihi kona aka hiki no nae ke hele.

-

                     KE KAHUNA LAPAAU HAWAII.—I kekahi la o ka pule aku nei i hala, ua hookolokoloia imua o ka Aha Hoomalu o Honolulu nei, kekahi kahuna Hawaii, o Kahaule ka inoa, no ka lapaau me ka Palapala ole. Pehea i ikeia ai? Ua lapaau ua Kahaule nei i kekahi keiki hou elua wale no makahiki, penei: Kalua ia ka puaa a moa, a ku ka apu awa, namunamu ua kahuna nei i na aumakua a haawi i kekahi kiaha ano like me ka wai oloko. Ia komo ana no, huki ke keiki i o a ia nei, alaila hoomaka hou ua kahuna e haawi i ka wai, a i loko o na minute pokole loa mahope iho o ko ke keiki inu ana i ka laau o ka make no ia, me he mea la he kumu. Ua hoopaiia ua kahuna nei i Hookahi Haneri Dala no ka lapaau me ka laikini ole. No ka hiki ole ke hoopau aku i na hoopai a ke kanawai, nolaila, ua kauoia aku ia e hana ma ka hana oolea ma ka Hale Paahao a pau kona hoopai. Ina ua hoopai ia no keia, oi loa aku ka pono e hookolokolo ia oia no ka pepehi kanaka, a e hoopai ia ia ina e ku ka hewa ma kana hana naaupo ana.

-
Maui.

                     UA HOOKOHUIA aku o H.N. Kahulu o Lahaina, i Luna Kuokoa ma kahi o J.M. Poli i waiho mai, no kona hele i Honolulu, Oahu e noho ai. -
                     NA HAUMANA HOU O LAHAINALUNA.—Ua lohe mai makou ua komo aku iloko o ke Kulanui maluna ae, he kanaiwa mau haumana, a me he mea la paha e pii ae ana a hiki i ka haneri iwakalua haumana i keia muli iho.

-

KULA HAOLE KUOKOA O LAHAINA.—Ua lohe mai makou, ke malamaia mai nei keia Kula Kuokoa e ke kumu kula mua iho nei, a o ka mea pono loa no, o kona hoolilo loa iho iaia i makua no kona mau hoaloha ponoi loa o ua malu ulu la o Lele.

-

                     No WAILUKU,—O ko kakou hoalawehana Maikonisia. D.P. Aumai, ua noho iho nei oia ma Hawaii nei i hookahi makahiki, nolaila ua ake nui aenei oia e hoomahuahua hou ia kona ike Baibala, a e hoi ana i ke Kula Kahunapule o Wailuku e hanai hou i ka ai o ke ola. —
                     KULA KAHUNAPULE O WAILUKU.—Ua palapala mai kekahi haumana o keia Kula ia makou, ua hoomaka hou iho nei ia Kula, ma kekahi la aku nei o ka hebedoma i hala. Ua hiki aku no kekahi poe mua, a ke kaliia la kekahi o ka hoi mai. Ua hele aku hoi kekahi e komo a pehea aku la la auanei.

-

                     MAI POINA I KA HOIKE KULA O MAKAWAO. Ma ko Poaha ae o keia pule e hiki mai ana, la 23 o Iune nei, e malamaia ana ka Hoike makahiki o kela kula kaikamahine kaulana i ka namunamu haole ma Makawao, nolaila ua poloaiia ka lehulehu puni naauao o Maui e hele e ikemaka i ka hoike ana a ia kula, o lohe pepeiao auanei, a makahehi wale i ka akenaia mai.
                     AHAAINA KULA SABATI.— Ua kakau palapala mai o S.N.K. Kuhelemu o Kula, ia makou, e hai ana i ko lakou malama ana i ka ahaaina Kula Sabati, ma ka la 20 o Iune, Mamua ae o ka ahaaina, ua komo na haumana Kula Sabati maloko o ka luakini, a malama i kekahi mau hana haipule, a pau paina nui. -
                     KEPOIKAI KUAI WAI-ONA.—Ua palapala mai o J.K. Sweet o Makawao ia makou, ma ka la 11 o Iulai, he Aha Hookolokolo nui ma Wailuku no N. Kepoikai, no kona kuai ana i ka mea ona. O A.M. Kahalewai ka loio o ka aoao hoopiiia. Malaila pu ke Kiaaina o Maui a me kekahi poe koikoi eae. Heaha ka hopena o ia hookolokolo?

-

                     MAKE KUMU OLE. —Ke palapala mai nei o J.O.L. Kamauliolono o Kula ia makou, ma ka la 12 o Iune, i ke kakahiaka, ua loaa aku ke kino kupapau o Kalaaupokiikalei malalo aku o ka Hale noho o Poohina ma Makawao ua make loa. Ua make oia i ka po me ka mai kuhewa, ma ka manao o kekahi poe, a he make i ka oio, wahi a kekahi poe.

-

                     UA HOOPAIIA E KE KANAWAI.—Ua poloai mai o John M.K. o Makawao, ma kana leta ia makou, ua hoopaiia elua mau lawehala imua o ka Lunakanawai apana, (no ka hihia hea la?) a ua hoopaiia ka wahine i $15., a o ke kane i $20, aka no ka pilikino loa o na olelo hope aku i ka Lunakanawai a me na Makai, a me kou hai pololei ole mai i kou inoa ponoi, nolaila ke hoopau nei makou, aohe e hoolaha hou aku.

-

                     LA 4 O IULAI MA ULUPALAKUA.—Ke palapala mai nei o Kahuakai o kela wahi maluna ae ia makou, e hai ana, ma ka la 4 o Iulai, he ahaaina Pokiulai ma Ulupalakua; me ke kai ahuakai ana, mai ka pa poepoe mai. O na kane me na wahine, ua kahiko ia me na aahu kupono, a ua kani hele na pahu me na ohe ma ke alanui; a i ka hora 11, ua noho iho lakou ma ka papa aina i hoomakaukauia no ka la. -
                     HAOHAO KO KEANAE POE.— Ke palapala mai nei o T.H. Pelekekina o kela wahi, no ke ano o ku aina, a mahope ke haohao mai nei oia. No ka mea, mamua, he aina Konohiki keia, aka i ka wa o Kamehameha IV, ua ae ia lakou e hoolimalima, no kekahi mau makahiki. Ano nae, ua hoonohoia mai he Konohiki e papa ana i na mea a pau, aia a hele i ka hana Poalima, alaila no-a na mea kapu. Ke haohao nei nae na kanaka no keia mea. -
                     PUHI NANAKEE O KAHOOLAWE.—Ua hoouna leta mai o K.M.K. o Makawao ia makou, me na olelo nuku a hoinoino i ko lakou Lunamakaainana, a e ao mai ana i ka lehulehu mai Hawaii a Kauai, mai koho hou i ka poe i loaa ole na makahiki he 60, no ka mea, o lakou ka poe paakiki a kuai ole i ko kakou mau pono. O ka poe opiopio, he poe puheko wale lakou, aohe kupaa. Mai kupono loa no hoi, e nuku kino ia aku ua Luna la, no ka mea hoi ua hoi aku la no a noho pu. Hoopiha pepa kau olelo nuku.

-

                     NO LAHAINALUNA.—Ke palapala mai nei o S.W.K. Paiaalaopuna o kela wahi maluna ae ia makou, e paipai aku i na keiki puni naauao a pau o Hawaii nei, mai ka la puka i Haehae a ka welona a ka la i Lehua, e komo nui ae ma ka Hale hoonui ike o ke aupuni Hawaii, no ka mea, ua maikai ka noho ana, maikai na hana, a ua loaa pono ka manawa o ka huli palapala ana. Malia paha ua lawa kupono iho la o Lahainaluna, ke kahea leo nui mai nei hoi oe, e komo aku. O kekahi no anei keia o na kumu e kahea mai nei? -
                     HE MAU NAKE OPIOPIO.—Ua kaumaha a minamina makou i ka lohe ana mai, ua make aku la ma Lahaina i ka mai kunu kalea na keiki elua a Rev. A. Pali o Kawaihae, oiai ko laua makuakane e noho ana ma ka Halawai makahiki o na Misionari ma Honolulu nei. Make mua kekahi, a i ka lawe ana e kanu iaia, i hoi mai ka hana a i ka hale, make iho ana ke kokoolua o kana mau keiki. Aloha ino ka make opiopio ana, aka aole na kakou ia. O ke aloha a me ka luuluu ka kakou e hii, oiai ua hoonele ia mai la. Aia maluna o na makua i haawe iho i ke kaumaha a ke aloha keiki ko makou kanikau pu ana. -

Hawaii.

                     KA MILENIO! MILENIO.—Ke kukala leo nui nei ke Kaula J. Kaona ma Kainaliu, he hookahi makahiki i koe a me ka hapa, alaila hiki mai ka Milenio, o ka hopena paha ia o ke ao nei. Ike e no ua kaula nei, ke kuhikuhi puuone e nei. Owai la o kakou e puni i kana alapahi, mahope iho o kona hoao ana e pii i ka lani maluna aku o na lala laau? Hele kapeeka o Kaula a-ke J. Kaona. Pono loa e hoopaa iaia ma ka Hale Nui o Kalaepohaku, a malie paha o noho malie iho. -
                     MA KA PULE HOPE O IUNE—Ua ikeia aku ka mahu o ke kuahiwi o Mauna Loa ma ke Komohana o ke kuahiwi. Nui ka ikaika o ka mahu, ekolu manamana o ka mahu i ike ia me he la e hoala mai ana i na ai o Hinakahua.
                     PII HOU KE KAI.—Ma ka Poakahi, oia ka la 29 o Iune. Ua ikaika ka pii ana o ke kai mai Honuapo a hiki i Punaluu.
                     NO KE OLAI —Ke mau nei no ka naueue liilii ana o ke olai ma Kau nei e 2 a e 3 olai ana i ka la, a pela i ka po, (naue paha auanei na hala o Naueikekai. J. KUWAHA.
Kahuku, Kau, Iulai 6, 1868.
                     [He oiaio anei keia mau olelo maluna ae? He nui hoi ka poe e holo mai nei mai Kau mai, aohe lohe ikiia o keia mau mea hou Kai pii a me ka Pele o Mauna Loa. Na ka poe ike maka e hai pono mai ia makou i pau ke kuhihewa. L.H.]
                     LUNA KANAWAI APANA O KAU.—Ua lono mai nei makou, ua hookohuia aku o J.W. Kupakee o Kona i Lunakanawai apana no Kau, ma kahi o F.S. Laimana i hoi i Hilo.

-

                     HOIKE KULA MA KONA HEMA.—Ma ka la 2 o Iulai, ua hoikeia na kula la aupuni o Honaunau, Hookena a me Kalahiki. A i ka nana a na makua a me na makaikai, aohe kula hemahema. Ua pakeo iki ae nae ke kula o Hookena. Pela mai o J.S. Kekukahiko ia makou.
                     —Ma ka la 3 ae, oa hoikeia na Kula ekolu o Kealakekua. Ua like ka makaukau o keia mau kula, ma na palapala a pau i ao ia ia lakou.

-
"Makehewa"—paha!
-

                     Ke hoolaha nei kekahi o na makaainana o Kohala Akau, ma ke Au Okoa. I ka makehewa o ko lakou koho ana i ka Luna i noho iho nei ma ka noho o Kohala. Wahi ana;
                     1. "Aole o makou hale hookolokolo 2. Aole o makou hale paahao."
                     Ua waihoia ka hoopii no keia mau mea (i kakauia 16 wale no inoa) imua o ke Komite Wae no ia hana. Ua komo ma ia manawa hookahi no na hoopii hale hookolokolo mai na apana mai a pau o Hawaii. Aole i hiki i ka waihona Aupuni ke hoolako ia lakou a pau. O Kau wale no ka apona i hoolakoia oiai he apana pilikia. A o kekahi mea i nele ai, ua noi e ia e na Kuhina, a ua holo, ka Hale Hookolokolo a me ka Hale Paahao no ka Aha Kaapuni ma Kohala Hema. Ua nele like no me na apana a pau i noi mai, koe o Kau. Pela ma na mokupuni e ae, hookahi no apana ma ka mokupuni hookahi i hoolakoia i keia makahiki, a na kekahi Ahaolelo hou aku e hoolako.
                     3. "He hoopaapaa wale no kana" &c.
                     Ke ninau nei au, he mea makehewa anei ke kokua i na pomaikai ano nui o na makaainana ma ka hoopaapaa? O ka hapanui o na hoa Ahaolelo he kokua pono Kuhina, a pono Alii wale no e laa o Nahaku ma me Keawehunahala. Aole ia o ko'u kuleana iloko o ka Ahaolelo, Ke manao nei paha kekahi poe he mea uuku loa, a ano ole na mea i hoopaapaa ia. Na keia mau makahiki aku e hoike mai ke ano nui, a ka ole paha. Oi ole haule ko keia aoao ua lilo kekahi mau Luna makaainana i mau alii, aole poe makaainana oiaio.
                     4. "Aohe dala o ko makou mau uwapo."
                     Aole oukou i hoopii mai, aole no i palapala malu mai e like me ka mea kupono. Aole hookahi. Heaha ko oukou e hoohalahala nei? Ua noi mai ko Waimea a ua ko ka lakou. Ua loaa he $4000. no ko lakou alanui Ua holo na Bila Kanawai i noiia e lakou, aia o ka poe i ike i hiki ke hoomaopopo.
                     Eia hoi ua noonoo no au no ko oukou mau alanui, a me he la he makehewa ke waiho i ke dala ma ka lima o ko oukou luna alanui aupuni kapulu. Eia no hoi kekahi, he puu dala i haawi i puu dala ku-i-ka-wa no Hawaii he $5000, e imi aku oukou i ko oukou kuleana iloko o ua puu dala la. Ua manao au he makepono ke hooikaika nui no ke alanui i Kawaihae no ka mea he pono ia aole no Waimea wale—no ka mokupuni holookoa a hala i Hilo. Aole nae he pono e haawi i kela puu dala $4000, ma ka lima o ka luna aupuni. I luna wae no ia hana, a e makaula oukou e ko Kawaihae poe.
                     5. "Ua pakui hou ia he Hale paahao ma Ua Hale paahao o Kohala Hema." Aole no na'u ia i imi aku, na na Kuhina no, aole nae au i hoole, no ka mea aole no ke aupuni ka Hale Hookolokolo e ku nei ma Waimea, na kekahi haole ponoi no. He hoolimalima wale no ka ke aupuni mamua iho nei.
                     Ua hana no wau ma na mea a'u i manao ai he pololei imua o ka lahui a me ke Akua. Ina ua haule kekahi mau mea a'u i imi ikaika aku ai aole na'u ia hewa. LAIANA.

-
Ia Makamaka Hawaii.
-

                     Makemake no au e u kamailio kaua ma ka pepa a nui e ka hoalauna, aka hoi, no kuu ike maka ana i kau mau olelo e ka makamaka, he wahi kumu Parani ao mau oe ia makou i ka mea io ole, aohe hoopololei iki kau mau olelo ma ke kahua o ka kaua hana, aohe ka inoa ponoi a'u i noi ai, o ka nuku wale no kau hana nui, o ke amuamu a me ka hoino wale ana ia hai kau hana ike, maa ko lehelehe ma ia hana, lealea ka naau i ka hailiili, a kanikani ko waha i ka akaiki; hoowahawaha wau a me ka lehulehu naauao paha e ike pono ana i ka kaua mau olelo, kuhi ka manao he kumu ao naauao oe e alakai aku ana i ka malamalama, eia ka he ole loa no, he Parani naaupo ke ano i ka ike aku, e alakai ana i ka naaupo pu. Aloha ino ka poe e alualu ana mahope ou e ka makamaka, oia nae, akamai wale aku la ia poe i ke kuamuamu.
                     A eia ka mea i koe a'u i manao ai e hoopaa kuu paio ana me oe, he mea nui ia. O ko hoolilo ana mai ia'u i Akua wau no uokou." O ka olelo ao ino loa nei au e ka makamaka, pelapela a pelekunu maoli i ka'u ike, aku, e aho loa oe ke kuamuamu mai ia'u a nui, e like me kou makemake, ke hailiili a ke haikaika paha hoi a hiki aku i ko haumakaiole ana, mamua loa aku o kou hoakua ana mai ia'u, aka hoi, ina paha wau he Parani naaupo, a he anaina Parani naaupo, e ae aku ana no mamuli o kau lapuwale e na naaupo, no ka naaupo o keia puulu Parani, aole loa nae au e ae aku mamuli o kau koi, no ka mea hoi, ua ike lea wau i ka malamalama me ka oiaio, a ua hoopapailua mau hoi i ka pouli a me ka lapuwale mau o ka oukou mao hana, e aho wao pela i ka malamalama, o oe ao a me oukou ke noho i ka pouli. A no keia mau kumu, aohe o'u makemake e paio hou me oe, i Parani hou aku kuu hoa paio, i Parani naauao nae, e hoopololei ana malalo o ke kumu paio aole mawaho e nuku hele ai, i na Kumu Kalavina, na Aha Euanelio, ka Baibala, poe maka nahelehele o Koolau, a pela aku, no ka hele manao paha keia mau kumu, a i ole ia; no ka naaupo loa no a me ka piha mau o ka naau i ka ukiuki kekahi. Aloha maikai oe. Z.P.

-
Na Luna Helu o kela M.H. 1868.
-
No OAHU.

Honolulu Samuela N. Kakela.
Ewa a me Waianae S.W. Mahelona.
Waialua J.W. Keawehunahala.
Koolauloa J. Amala,
Koolaupoko J.L. Naili.

No MAUI.

Lahaina Daniela Kahauleilio,
Wailuku T.S. Forsyth.
Makawao T.W. Everett,
Hana C.K. Kakani.
Molokai a me Lanai, J.A. Nahaku.

No HAWAII.

Hilo F.S. Laimana,
Puna J.W. Kumahoa,
Kau N.C. Haley,
Kona Hema J.G. Hoapili,
Kona Akau C.F. Hart,
Kohala Hema J.K. Kaunamano,
Kohala Akau C.K. Hapai,
Hamakua Akono Akau.

No KAUAI.

Hanalei H.J. Wana,
Anahola G.N. Wilikoki,
Lihue S. Kaiu,
Koloa G.W. Lilikalani,
Waimea D. Kaukaha,
Niihau J.H. Kaika.

-
I loihi ai ke ola.

-

                     E hoolaulea i ka manao.
                     1. He nui ko ke kanaka haule ana iloko o ka ehaeha a ka manao.
                     2. E ai manawa, aole e oi aku maamua o akolu ai ana i ka la, aole hoi e paina hou iho mawaena o na manawa ai.
                     3. E hoi e moe ma na hora mau, e ala ae i kou wa o ke kakaa ana ae, mai hiamoe i ke ao, aole hoi e hiamoe a oi aku mamua o umi minute mamua ae o ka aina awakea.
                     4. I ke ao wale no e hana ai, aole nae o ka hana e uku ia mai ana.
                     5. E hooki i ka hana mamua ae o kou luhi loa ana, mamua ae hoi o kou maluhiluhi ana.
                     6. E kanu iho i ka manao oluolu a me ka laulea.
                     7. Mai hele e maluna o ke alahaka mamua o kou hiki ana aku ilaila, pela e pakele ai i kekahi o na pilikia o keia ola ana.
                     8. Mai ai ke ole oe e pololi, mai inu hoi ke ole oe e makewai.
                     9. E mau ka ono o kau mea ai me ka onoonou ole ia mai.
                     10. E hoomaalili aku ia oe maloko o kekahi keena i oi aku ka ela mamua o kahi au e hana ana. O keia rula kekahi mea nana e pale aku i ka mai hiki wale mai, a e pakele ai hoi ke ola o na miliona kanaka i kela a me keia makahiki.
                     11. Mai hookuu i kou kino e hookuululu ia e ke anu. O keia kekahi mea nana e luku nei i kekahi poe i kela a me keia makahiki iloko o na la pokole wale o ke kaa ana i ka mai, oia hoi ka mai nomonia, i kapaia ka mai fiva o ke akemama.
                     12. O ka mea inu ole i na wai ano e me kana mau mea ai, e loaa pu no iaia he mau makahiki oluolu o kona ola ana. O ka mea inu koekoe a pumehana paha, o ka mea mua kai oi aku o ka ino. O ka inu ana iloko o na manawa ai ke kumu nana e kono mai i ke kanaka e ai hou aku a oi ae mamua o kona piha mua; a ina e hiki ana i kekahi ke hoao e hoohialaai, a ku a pakela ai maoli, he mea no ia e anai ia ai ka aina e ka mai, auwe ana a me ka make.
                     13. Mahope iho o ke ola ana no na makahiki he kanalima, ke ole nae e hoopapau i ka hana i kekahi la; a o ka poe noho wale iho no hoi aohe hana, no lakou na makahiki he kanaha a oi ae, e pono lakou e ai palua i ka ia, i kakahiaka a i ka hora eha o ka auina la na manawa e ai ai. E hikiwawe no ko lakou walea iho i ka ai palua i ka la, a ehiku hoi hora ke kaawale o na manawa ai, he mea keia e loaa ai i ka opu ka manawa hoomaha, no ka mea, o kela mea paahana keia mea paahana i hoohana mau ia e hikiwawe auanei ka poloke.
                     14. E hoomaka mua loa no i ka noho ana malalo o ka pono Kristiano, no ka mea, "oia iho la no ka haawina o keia ola ana, a o kela hoi e hiki mai ana."—Hall's journal.

-
Malihini.
-

MR. LUNAHOOPONOPONO; ALOHA OE:—
                     Ua hoea hou mai o Ioane Makani, kela ilikini hai ola i kipa mai mamua maanei. A eia hou makou ke launa pu nei me ia, o ka ha keia o na la o ko makou noho pu ana me ia.
                     A ua hai mai oia ia makou i kana hana imua o kona lahui, oia hoi na ilikini. Ua hoolohe mai kekahi poe, a ua hoolohe ole mai kekahi, o na keiki opiopi ka kana e ao nei i ka palapala, a ua ike kekahi poe keiki ma ka hookuikui ana, a ua manao ia e holo ana no ka ka ike imua o na keiki ke kokua mai ke Akua, pela kona hai mai ia makou.
                     A e noho pu ana makou no na la e hoea mai ana, a hoi aku no i ka uka ana o ka mauna. Me ke aloha no. J. KAPU.
                     Vernan Sutter Co. May 28, 1868.

-

                     UA HAAWI AE o Adimarala Faragu he ahaaina nui maluna o na au moku malalo ona ma ka la 22 o Iune, he hoihoi ana ia i ke aloha o ka Moi a me ka Moiwahine i haawi ai i ahaaina nona (Adimarala.) a e ai pu ana na moi me ia maluna o kona moku.

KULINA! KULINA!!
I MAKEMAKEIA.

Kulina maikai olemalena i makemakeia iloko o na Eke.
E ninau ia BUKA ma (C. BREWER & Co).
Honolulu, Iulai 17, 1868. 345-4ts

OLELO HOOLAHA.

E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU O Kauakauilihua o Hilo, ka aina o ke aloha i noho ai a kupu. Owau o ka wahine mare a Kahuaikahaku, a no kuu lohe ana mai iaia mai no, nolaila, ke hai aku nei au, aohe mana hiki i na kane nei a'u ke kuai i ko maua mau aina me kuu ae ole, a me ke kakaku ole o kau inoa ma ia palapala kuai. O ka mea kue i kiea, maluna no ona kona puho.
Mrs. E KAIMINOONOO
Kikihale, Honolulu, Iulai 15, 1868. 346-2t*

OLELO HOOLAHA.

O WAU O KA MEA NONA KA INOA MALALO iho. Ua hoonoho ia mai nei au i Lunahooponopono no ka waiwai o S.P. Koko, Lunakanawai Apana o Kohala A., Hawaii i make aku nei, a nolaila, ke kauoha aku nei au i na mea a pau i aie mai iaia, e hookaa koke mai, a o na mea hoi a S.P. Koko i aie aku ai, e hoike koke mai ia'u i ka lakou mau Bila aie, mamua mai o ka la 20 o Augate ae nei.
WILIAMA (Wm. Magrsburgh).
Kohala Akau, Iulai 9, 1868. 346-3ts

AHAAINA! AHAAINA!!

E IKE MAI NA KANAKA A PAU, NA KANE, wahine, na kaikamahine maka palupalu, a me na keikikane puukani e noho ana ma keia Mokupuni o Oahu nei. Owau o Kaanaana, ka mea nana ka Ahaaina ma Kawaihapai, Apana o Waialua - ke kau leo aku nei au i na mea a pau i haiia maluna, e hele ae i kuu Ahaaina, ke hiki aku i ka la 15 o Augate. Ekolu papaaina - Papa mua hookahi dala - Papa alua he hapalua - Papa ekolu he hapaha.
IOANE K. KAANAANA.
Kawaiahapai, Iulai 10, 1868. 346-2ts

LOIO! LOIO!
LEO. WOLFF,
LAHAINA, MAUI.

342-6m

Hoopoho i ke Kumukuai!

HE 12 PAONA KUI-WAI NO KE DALA hookahi, a he Eono Dala no ka pahu kui holookoa ma ka Hale Kuai Mea Hao o
NUKA (W.N. LADD).
Ma Alanui Papu, Honolulu. 345-3ts

OLELO HOOLAHA!

NO KA MEA, UA HOONOHO AKU AU IA CHAS. H. JUDD (Kale Kauka) i Hope no'u. Nolaila, ke hoolaha aku nei au i na kanaka a apu, mai keia la aku, oia wale no ka mea mana e ohi ai i na uku hoolimalima a me na aie e ae. Aole loa e uku ia kekahi mau bila aie ma ko'u helu ke ae ole oia a kauoha ole mai paha.
H.K. KAPAKUHAILI.
Honolulu, Iulai 9, 1868. 245-6ms

KALE N. SPENCER HANALE MCFARLANE OPIO

C.N. SPENCER MA
NA KOMISINA KALEPA.

E LOAA MAI ANA NO IA MAUA NA MEA i hoounaia mai o na Mea Ulu o keia mau Mokupuni, e like me na Ili Bipi, Ili Kao, Kope, Pepeiao Laau, Pulu, Ko-paa a me na hua ai e ae, a e hooliloia no ke kumukuai pomaikai oa. E kuaiia na waiwai a hoounaia aku e like me ke kauoha.
344-1yr

MAKEMAKEIA KA
LAIKI ME KA ILI

UA MAKEMAKE KA MEA NONA KA inoa malalo nei e uku aku i ke kumukuai kiekie no ka Laiki me ka Ili. E ninau ia Luka (L. Severance) ma Punaluu a i ole ia, ia Walker & Allen ma Honolulu.
(L. SEVERANCE) LUKA.
Iulai 4, 1868. 344-4ts

KAUKA LAPAAU.
-O-
Dr. Kennedy (Kenede) kona inoa.

AIA NO KONA HALE KAUKA MA ke Alanui Papu, makai iho o ke Alanui Hotele.
Honolulu 318 ly

S. MAGNIN
MEA KUAI LOLE MAIKAI
—A ME-
NA ANO LOLE HOOHIE A KA MANAO,
Na Kamma, Buti, na Papale Kapu a me na ano Papale.

E hele mua maanei mamua o ka hele ana aku i na hale e, a e kuai makepono aku no waa. Aia makai iho o ka Roiala Hotele ku'u Halekuai Lole. E wehe ia ana ka puka i keia la.
Honolulu, Ian. 4, 1868. 345-4ts

OLELO HOOLAHA!

IKE AUANEI NA MEA A PAU MA keia palapala, ua haalele mai ka'u kane mare ia'u,

UILAMA KAAHAAINA

ka inoa no na makahiki eono, nolaila, ke kauoha aku nei no au iaia e hoi mai a e noho pu maua mai keia la aku, a hala na mahina elua, a i hoi ole mai oe i keia leo uwalo, a kou hoa, alaila na'u no kahana mahope.
Mrs. ALAPAI UILAMA.
Kaupakuea, Hilo, Iune 29, 1868. 345-4ts

OLELO HOOLAHA.

OWAU O KA MEA NONA ka inoa malalo nei, ke papa aku nei au ia oukou e na kanaka, na haole, na Pukiki a me na Pake, mai hoaie ma oukou i kuu wahine mare oia o

MARAEA A PAI.

Ina e hoaie kekahi o keia poe i haiia maluna nei i kuu wahine mare, aole au e hookaa ana i kona aie, no ka mea, ua haalele kumu ole mai oia ia'u. Owau no o APAI (Pake.)
Nawiliwili, Kauai, Iulai 1, 1868. 345-4t*

Na Buke i Hoolahaia e ka Papa
Hawaii.
-

Baibala Hemolele Nui ili gula nani
me na kuhikuhi ma na aoao - $12.00
" " uuku iki iho " " 8.00
" " Nui ili eleele kaekae wai gula 7.00
" " Pananaiki iho ili eleele " 5.00
" " " " " 3.00
Kauoha Hou ili gula nani me na kuhikuhi 3.00
" " eleele kaekae wai gula " 1.50
" " " " " 1.00
Kauoha Hou Hapa Haole - - .75
Baibala Ohana nui me na kii moohana,
ili eleele - - - - 5.00
" " " " kao 2.50
Lira Hawaii 1848 me ke kanawai .25
" " 1855 - - .25
Kumu Leo Mele ili manoanoa me ke
kanawai - - - - .25
" " " lahilahi - - .12
Moolelo ekalesia - - - .50
Haiao - - - - - .25
Hele Malihini ana - - - .25
No ko ke Akua ano - - - .25
Lira Kamalii - - - .25
Hoike Palapala Hemolele - - .25
Moolelo Heneri Opukahaia - - .25
Hoike Akua - - - - .25
Wehewehehala - - - .25
Ninau Hoike ili manoanoa - - .25
" " lahilahi - - .12 ½
Ui Kamalii Kula Sabati - - .12 ½
Kumumua Kula Sabati - - .12 ½
Haawina Kamalii Buke 2 - - .12 1/2

Eia na buke i haawi wale ia.

Ui.
No ka Aoao Pope.
Hoike Pope
Ka Ekalsia Oiaio.
Palapala Liilii-
Helu 4---Makemake anei oe i ke ola?
Helu 6---E hele i o Kristo la.
Helu 7---Ke hoi ana mai o ke Keiki Uhauha.
Helu 11---No ka hoohiki wahahee i ke Akua.
Helu 16---Ka eehia ana o ka Ahaaina a ka Haku a me ka Papekiko ana.
Helu 17---Mai hana ino i na Holoholona.
Helu 18---No ka mahi ana, kuai ana, a me ka inu ana i ka Awa.
Ka Davida Malo Kumumanao.
Ka Moolelo o Batimea Puaaiki.
L. H. Kulika.
Kakauolelo o ka Papa Hooko o ka Ahahui Euanelio o ko Hawaii Pae Aina.

E HOLO MAU ANA KA
Moku Ahi
"KILAUEA"
I keia hapaha Makahiki, e like me keia
malalo nei.

E haalele ana ia Honolulu
Poakahi Iulai 6
Poakahi Iulai 13
Poakahi Iulai 20
Poakahi Iulai 27
Poakahi Augake 3
E hoomaka ana i ka pule elua o Augake 10, a e hoomaka ana i ka holo i ka Poakahi Aukake 17
Poakahi Augake 26
Poakahi Augake 31
Poakahi Sept. 7
Poakahi Sept. 14
Ma ka hora 4 1/2 ponoi o ke ahiahi, a e ku ana ma
LAHAINA,
KALEPOLEPO,
KEALAKEAKUA,
KAILUA,
KAWAIHAE,
a me MAHUKONA.
Ma ka hoi ana mai, e haalele ana ia
KEALAKEKUA ma ke awakea Poakolu.
KAILUA, ma ke ahiahi Poakolu
KAWAIHAE & MAHUKONA, ahiahi Poaha.
Ku hou ma HONOLULU i ke kakahiaka Poaono.
E hoopae ia no na ohua o MAKENA.
WALKER & ALLEN
Honolulu, Iune. 27, 1867. NA EGINI.
318-3m

No Hilo.
KA MOKU KUNA
"MELE HILO,"
O Ballastier ke Kapena.

E HOLO MAU ANA KEIA MOKU I KE Awa maluna, no na ukana a me na ohua e ninau ia
HULIPAHU, (L.L. TORBERT).
318-tf

E KUAIIA AKU ANA
KA MOKU KUNA
"MERE HILO"

nona na tona 48 14-95, i kapili hou ia iho nei i ke kele awe, a hana hou ia iho nei na hemahema a pau, a hoolakoia he mau mea hou, a ke holoholo nei mawaena o Hilo a me Honolulu nei. E kuaiia aku no i ka poe e makemake mai ana. No na mea aku i koe, e ninau ia
L.L. TORBERT (Hulipahu)
ma Honolulu, a ia J.H. CONEY (Koni) ma Hilo. 338-tf

HALE KUAI LOLE HOU!!

UA WEHEIA AE NEI MA KE ALANUI NUUANU, ma o iho o ka Hale o McLIIAN, he Hale Kuai Lole Hou. Malaila e loaa ai na Kamaa a me na Buti o na Kamalii a me na wahine. E kuai makepono ia na lole a me kela mea keia mea.
JOS. DAVIS &Co.
327-6m

HALE HUMUHUMU PEA.
W.G. WOOLSEY MEA HUMUHUMU PEA.

UA WEHE AE NEI AU I HALE HUMUHUMU Pea ma ka Hale Pohaku ma Alanui Moiwahine, oia ka Hale Kalepa mua o Walker, Allen & Co., malaila e makaukau mau ai ma ka hana i haiia maluna. Aohe uku no ka hoahu ana i na pea.
Honolulu, Iulai 4, 1868. 344-3ms.

I KA POE MAKEMAKE KUAI WAIU!

O WAU O SAMUELA ANARU, UA HOEMI loa iho nei au i ke kumukuai o ka'u waiu pipi i ka hapaumi o ke kiaha piula, nolaila no ko'u manao he poe makemake no na kanaka Hawaii i ka inu waiu, ke kahea aku nei au e kuai mai me au. Aia no ia Keoni Pukiki ma Nuuanu ka halihali ana i kela a me keia kakahiaka a ahiahi o na la a pau.
Honolulu, Oahu, Mei 9, 1868. 336-ly

HALE PAI KII!
AIA KO'U HALE PAI KII MA
MONIKAHAAE,

Mawaena o ka HALEKUAI BIPI a me ka HALEKUAI MEA AI o S. SAVIDGE ma ke Alanui Papu. He emi loa ke kumukuai o na KII. H.L. KEIKI (CHASE)
318-ly Mea Pai Kii.

NU HOU PULUPULU!

NO KA MAHUAHUA ANA O KE KUMUKUAI PULUPULU ma na aina e, e haawi aku no au maloko o na malama elua o Iune a me Iulai, no ka PULUPULU SI AILANA maikai mua-

Ehiku (7) Keneta no ka Paona Hookahi.

a eono (6) a elima (5) keneta paha no ka paona Pulupulu ano maloo. E lawe ma kuu Hale Oihana Pulupulu.

-
OLELO AE-LIKE

                     Me ka manao e kokua i ka mahiai ana o ka PULUPULU SI AILANA, ua makaukau au e hana i Olelo Aelike me kekahi mau kanaka mahi Pulupulu, a me kekahi poe Hui paha, e kuai mai i ko lakou mau Pulupulu a pau, e ohi ana iloko o na makahiki elua a hiki mai ana, e like me ka uku kupono. Ina ua makemake oukou e hana i Olelo Ae-like, e hele mai no oukou e hui pu me a'u.
                     Auhea oukou e na kanaka mahiai Pulupulu iloko o ka wa i hala-mai kanalua oukou, aka, e hapai hou i keia hana.
H.M. WINI.
Honolulu, Mei 20, 1868. 338-2m

NA LAAU LAPAAU
A DR. JAYNE.
OIA NA

LAAU KUNU,
LAAU HOOPAU NAIO ME NA KOE,
LAAU HOOPAA HI,
LAAU HOOMAEMAE KOKE,
LAAU HAMO-PENIKILA,
HU'ALE OLA.
AIA MA KAHI O
KAKELE me KUKE,
Ma Honolulu 327-tf

HALE MU!
HALE KUAI MEA AI!

HE OLUOLU LOA KE KUAI ANA O NA mea ai ma keia hale, i lohe oukou e na makamaka Hawaii a pau:
RAIKI no Waimea. Kauai mai,
PALAOA maikai loa,
KAMANO io ula no Keamolewa mai,
BIPI uahi no Kaleponi mai,
KOPA keokeo - KOPA ulaula.
AILA Honua! AILA Kohola.
KOPE—PAAKAI,
AI no na Lio me na Moa,
Na mea ono he nui wale o kela ano keia ano.
PIA NO HAWAII MAI,
PIA AI—
A he nui loa no na mea ai maikai e ae.
                     Nolaila ia ea, e na makamaka, e hele mai no me kahi dala, a e like maka no oukou i keia mau mea i laila ae la maluna.
Me ka mahalo.
I. BATALETA.
318-3m