Ka Nupepa Kuokoa, Volume VII, Number 30, 25 July 1868 — Ka Halolelo a L. H. Kulika ma Kawaiahao, ma ka la 4 o Iulai. [ARTICLE]

Ka Halolelo a L. H. Kulika ma Kawaiahao, ma ka la 4 o Iulai.

V. na lloa lū i'A o Amkkika lfi:ipiu ; Ke hoomnnm» nei knkou i ki:ia la i ka; pau aii.i o ka mnl>;ihiki kanniwa kumnmalu » o ku kwokoa ana o Ameeikn. Ke j kapnlili m i i ka mnknni, a kc liauuli nei i kn nani o ka la un lioe hoailona a p;iu o ko Amerikii uoho lalmi ana, mn na wnhi n }>au o ka honua nei. Mai kn Monnn A(clntiikri a i kn Monmi Pakifika, ma i kn poowai o kn Muliwui Misisipi n i na knlmkui ako'ako'u o l'Y.lori<!a, a mn un wnhi u akn uo h»i e imho nei kekaln Amenka, mnluiln ke kowelo nei ka ilae lloku me ku huuoli Innakiln. I<c ktipinai /iri un leo o ko Amerikn Innakila, mn na kulunnluiuhnle kuulnnu o I£ur»pfi, n malulo no hoi o ka mnlu uiu, uiu, o nn Mokupuni, hu mii wnle o ku Ini <i kn moann, maluiln e lohe iu nei ih> ua mnu leo h». lle mnn kupono in knkoii e un Hoa Kupn o Ami'hkn, e hoolohe i ke kauoha o ke Kuhina Noho ku i kn wu o Aiuerikn, e hoomnnuo o keia lu kuluia. Ile mea kupono no i nn elele o Ainenka manni i, e lilo lakou i inau nlukai 110 nu Kupa Ameriku ina Mawaii iiei ma na inen pili nlohn Inhui ponoi iwuena o lukou iho. Kc ili mai nei 110 hoi mnluna o kakou kn hunohuno n me kn pomnikni o kn lianwi nna i ke aloha o keia la in Knpena Simpson, n ine ua Alii Moku Muuohauo o ka AJohonogo, e like p\i no me ko kakou honwi anu i ua ulohn nno hookalii la no, i ke Kapenn n me nn Alii Moku aloha ninn o ka Moku Lakawana. He la hoomuiino ku In ehu o lulni noi kekuhi men nno nui mn ka moolelo o na lahui a pnu. I) keiu mea e hoomannoia | nei, un pili, nole i kn Ainerikn wale uo.' nka, i nn kunnkn a pau e ola nei mn ka honua. lle la Inlnle keiu uo ku poe a pau o makemake nna i ka noho lannkiln u me ka hele imun, im na Inhui n pau. O Palnpala Hoike Kuokon i kaknu inon lu no nn moku nina umikumamnkolu o nm ka la 1 o lului, H76, he men no ia e ano v, ai ma ia hnpe inai, a ni i keia hope aku na moolelo u pau o ka iionuu nei. Aohe no meu kuleanu ole iloko o kn uio ann ae o keiu niea nia Amenka, oiu hoi ku noho kuokoa lanakila unn. O ka poe n pnii e kue nei i ka hole imua o ua lahui kunaka, he kuleann uo ko Inkon e 11001100 ai, me ku inakau noe i kn moolelo o kela aina ; a o kn poe n pau e makemake ana e hele imua I ttt kanaka ma ka ike, mn ka noho pono | nnn, a ma ke knukanawai ana maluna o | lakou iho, oiai e noho ana malalo o kela n me keia ano aupuni, he ake nui tio ko lakou e ao pu ia me kakou nei ma na moolelo e pili ana i keia (a. Molaila me ka hoihoi o ka manao, e nana kakou i ke ano o ke aupuui <> Amenka iloko o keia mau makahiki ekolu i hala mai ka pnu ana ae o ke knuo, a e nana no hoi i ka noho ana o kekahi u aupuni e aku ke* kahi. He mea mau mahope ne o na kaua kuloko, ke ano malule o ka manao o na kanaka, me ka hooma!oka ma na mea e pili ana i ke aupuni, no ka luhi a no ka hiki ana ae o ka wa maha. Pela iki no ma Amerika i keia wa: aole nae i like loa me ko kekahi mau aina e ae i ko lakou puka ana ae mai loko ae o ia ano pilikia, uo ka mea, o keia kaua ana iho nei, aole no he kaua no na waiwai inaoli a me ka mana, aka, he kaua e lo ai ka oiaioa me ka pono t nolaiU, ua loaa no he mau ka* nawai e hoopololei ai ka poe e lanakila ana ; mai ka wa no i kaua ai a ka w« i pau ai, aole he hana kanawai ote e like

—* 7 1 me kekahi owu k««». Oka «* 110 *«*• kau® ma k« hoopaī ofe aku i ka poe k»pi i pio; aoo ka oloolii loa no keia oka ma-; nao, • aole no ka manao maka» pat», a makemake ole e hooeha. He poe mahiai a he poe kalepa Inhi ka hajra nui oua iahui !a r a lilo koke no i lahui koa ; pau hoi ke kaoa ana hoihoi; koke ia no oa pahikaua a lilo i hao oopabu,a lilo na ibe i pahi oki laau, a hoi: koke ae la no lakou i ko lakou mau aina mahiai f a ina hale uihaoa o lakou, n»e ka hoomakaukau no e hooholo kanawai n.o kela mea aoo pilikia o ka hoopono-1 pono hou ana ika aina. Aole i- haalele | ia kekahi pooo aoo nui ma ia hope maij ma keauo kapulu a hooponopono ole/ Maloko no o na pilikia a me ke kue nui. ia mai, ua hele no imua ka lahui iloko o - keia mnu makahiki ekolu me ka loaa ana i ka pono i oi ae mamua o ko ka loaa ana ! o na makahiki kaua. | [ He hiki no paha ia kakoii ma ko ka-| I kou auo Arnerika ke kuena no ka makau-| | kau loa u ko kakou poe e hapai i ka hoo-j kaa ana i na auhau lie kaumaha loa i j mea e hoihoi ia ai na iiio o ke kaua. lie! lahui kau kanawai no lakou iho ; tia kau nne maluna o iakou iho i ua auhau kaumaha l<*a me ka inenemene ole. A eia kekalii, e hookaa ana 110 ua lahui nei i koua mau aie a pau ina ke guia, aule ma ke (iaia pepa,a e hoike ana mamua o na : iahui a pau ke pololei na hnna a ua lahuinaauao nei. Ama kein, ua ao hou i» | kakou, na na makaainana ka waihonaj aupuui, a e pono no i na nuf>uni a pau i j iuu ni i ka pono lahui e ivaiho i ua niaka-| aiuaua keia uiea o ka hoopouopono ana i. na auiiau. I Ua lioole ioa kekahi poe kupuna o ka- j kou ma Boseton« i kekahi auhau maluna| 0 ke ki-lau, aka nae, ua iioike pouo ka-| k«>u iih inamo a Inkou, aole oka auhauin ka mea a Inkou i hoole ai, aka o ke ano a jhau kanawai oie a ine ka auhou i ae ok ia ma ka waha o na mea i kohoia e ua mau makaainaiia nei. Ua iioike maopopo loa no hoi na Ame-l rika i ko lakou mahnnn )oa i kela u»ea iiej Kumukanawai i linnaia e lakou ilw» no, o! ke Kumukanawai, he mea hoomaiu i nn | pomaikai o ka ii.~f)a uuku, a he meael koohi ia ai ka makemake o ka hnpanuii ianakiia noonoo ole. Ina pnha ika wa ' 1 pau ai ke kaua ua hanlele ia na knnawai a pau o ka wa knliiko, me ka iini wale ia nku i inau pono i niaiino wale ia. Ue mea hiki ole, no ka men, ua paa na kanaka • ke Kunntkana.vai a lakou iho no i kukulu ai no ka aina. Oiaio, tta mau hikou ikn malninu ann i ka meaaj iakou i kau ai i kanawai no lakou iho, I nolaila, aole i hiki ia lakou ke haalele. I Hookahi wale no hooioii ano nui i hana ia mu ke Kumukanawni, a ua oi ae ka | pomaikai o keia hoololi mamua o ko ka| waiwni a ine ke koko i maunauna waiej ia i kela kaua ; eia ua hooloii nei, " Aoie e iiiki i ke kauwapaa ke uoho mn Ainenka, no ka men, he noho lanakila ko kela a me keiu mea e ola nei ma ia aina." No ka ikniko lon o ke aloha a me ka malama ana i ke Kumukanawai, nolaiia, o ka poe imihala, malaila wnle no iakou i imihnla ai, ma ka oielo aua "He kue Kumukanawai, iie kue Kumukanawai." j K like no me ka mea e kaliea leo nui! ann, 14 Aihuo e ! Aihue el" oiui oia no! ka aiiiue, pela no keia poe e makemake j ana e uhi ae i ka lakou mau iiana kue> Kumukanawni. ' lua ua waiho ke Kumukauawhi nm ka! lima o ka leiiuleiiu i ao pono ia a luko i; ka nnnuao, ua mnlu a ua looa mamua o ke Kumukannwai i maiamaia e kekahi j hapa uuku wale uo. Ua ike hou in keia | mea ma keia mooleio hou mai uei, e pono! no e waiho i keia mea waiwai nui ma kal lima o ka hapa nui a me ka iehuieiiu, a' aoie ma ka iima o kekahi hapa uuku wale no. Ma ka hoao ia ana oke ano '; aupuni makaainana, maluila no e ike ia ka pouo o ka hilinai nui ma ia ano, a eia no ka hono nui ana o kela hana ma ka olelo mua o kela aupuni, 41 O makou, na kanaka o na Mokuaina i ke kauoha nei a ke kukulu nei i keia Kumukanawai." Oia na hua olelo mua o ua Kumukanawai In. j Ke mahalo nei kakou i ka iakou maiama i ana i na mea i kukuiuia, ke mahalo pu nei; me ko lakou imi ana i na mea hele imua«! me ke kue nui ia, a roe k& pilikia, ma ka' hana aua i keia hana aloha ole, ke kukulo: hou ana i na Mokuaina i waiho heleiei mai,! | mniloko at o kela aupuni i kapa wale ia he; Aupuni Hui o ka Hema. oiai ua hioio na j kanawai a un hauoaeie ka noho ana o kanaka o ia mau Mokuaina. i Ua make no kela mea oke kipi; me he' ia nae aole i kanuia kona kupapau, a e wai-1 ho wale ana ma ka ili-honua e piiau ai, a e j komo ai ka hauna i na puka ihu o ka poe j aloha aina oiaio*. A me he la no e hoaia| hou ia ana e kekahi poe. Aua poe la no e ] hoala hou &na iaia, he poe i hoohikī e hoopai aku, o ke kipi ma ke aoo kamiina nuī. NoUila ua hoololohi loa ia ka hoomaemae

«na o k« aīna e ke» poe kota» ī muo ok» Heena. Ek nae. ke elīn oei ka laa 4 bohooa {oa e kei* «o«o, a kKnow, n*k> iia!o o Mila aa me» piii aoo £>iab»lo oei, «ole no e hiki ui S>aiaoa ke ain noi o ke kipi ke keaU boo ae, i oa kupapaa neī o ke kip» a me kaoa mao keiki iapowale. Ma keta hana knhi ioa, ma keīa bakaxa aomeome e booponopono hoa ioa ia aoaoei ua maa Mokaaioa nei, a lilo > aoo hoo loa roe he la he aioa okoa (oa no. He mao kaikaioa hele he«ra, —oa au> waoa wale, a opaha ka pepalina, Ua wiwi a poloii, a aneane e ma-, ke, eia nae ka mea e o!a hou ai, a hoaoo hou ia, a lilo i poe u-i a ikaika ; —o ke komo ana o ke k«ko mehana o ka puawai o Kolumebia iloko o iakou, a ma keia hope aku, aohe wahine u-i i mahaio nui ia e iike me ua mau Mokuaina nei o ka Hema, i hele hewa ae nei, ke hooinaka hou e heie raa ke aia o ka pono. Mai na kuahiwi mai o Tcncsi, ke aiakai uei keia ia iakou i ka hoi mai i ka pa, a oka iua, oia no o Akanikau, e ieiia i na muliwai eiua. A ke lohe mai nei kakou ua makaukau o Karoiina Akau, o AUhama, o Luikiana, a me Georegia, e hooponopono i

ka lakou mau oihana aupuni. Ua hoao no| kekahi poe e hookauwa i na negero keknhi ano hou, a ua haule no ko lakou manao, e like no me ka hauie nna o ke kipi. Un kukuluia ke koho ba!ota no na kanaka a pau ma na Mokuaina ewulu, a e kukuluia ana ma na Moku Hema a pau, Ke kapa nei o Karolina Henia i ka mea i noho kauwa iho nei he kanaka okoa, a ke noi nei i kona balota. Elua mau ili-eleele ma ka Hale Keneke o Georegia, a he umikumanialua o ia poe hookahi no ma kona Hale o na Poeikohoin, £ kukulu nui ia ana na kula maoli ma na wahi a pau o ka Hema, i mea e pau ai ka wa i kue ai lakou, no ka ike ole a me ka naaupo. ' E hooikaika nui ana kn poe pono o na ano a pau ma keia hana o ke ao ana. Ke hooikaika nui nei ka ili-eleele e ku like la me na mea e ae ma ke auo o ka noho ana. Aole no e hiki ke honno e i ka ili o ko Aitiopa, aka ke hoano e ia nei kona mau ano o ka noho ana ma na inea a pau. Aole no he wa Inihi a paa loa keia ninau ana a me ka hoopaapaa ana, a me ka nana ana i ke ano hooiuu oka ili oke kanuka. E iilo ana o Arqerika i aina e kaulike ai na kanaka ilikeokeo, ili ulaula, ili-eleele, a me na ano a pnu, a aole e nanaia ke ano o ka lauoho o ia auo, he piipii paha, a he poloiei paha, a he eleeie paha, a he ehu a ulaula maoli paha, hookahi no mea e nanaia, he kanaka. (" A a man for a' that") E na paahana o ka Hooponopono Hou, ma ko ano noho pono, ina ke ano aupuni, ma na aina a pau i hooiamalamaia e ka iani o ke Akua, p hana, i nui ke aho! a ina aneane maule a j>aupauaho, alaila e alawa ae ka maka a e nana i na mokuaina i hooponopono hou ia mn Amerika Akau i kela huhui hoku nani ma ka iini o na kanaka. Ua ku mai iwaena o keia inau makahiki ekolu keknhi hoopaapaa nui o ke kue ana ! iwaena o na oihana ekolu o ke Aupuni, o ka oihana Hooko, ka oihana Kaukanawai, a ine | oihana Lunakanawa. Ua nianao nui I ke-j knhi mwmwa e iilo ana ka Aha Kiekie i kokua no na ino oka wa kipi. Mai liio inaoii { kona tnau hooholo ana i mea e hiki ole ai e j imua ke kaa aupuni. Hooholoia nae e ka Ahaoleh», aia a hui elua hapakolu o ua aha nei, aiaila lilo ko ka /\haolelo i mea oie. E oie keiu hooholo ana, a me ka noonoo ana o j ka Aha KieUie, inano ua liio ua Aha la i j mea e kue ai ka lahui ia in iho. He mea! manao nui ia a hiliuai nui ia na Aha Kiekie aka nae, nole inana nui ke ole e kiai mau ia , e ka lahui i lili no kona mau pono iho. Ina e ole kiai ia pela na aha, alailn, e lilo no ua: mau aha nei i kokua no ka poe kue i ka hele imua o ka iahui. O ka hoopaapaa nui nae, aia i waena o ka oihana Kaukanawai a me ka oihana Hooko oia hoi o loanasana. oka hoopii ame ka hookolokolo ana ia Peresidena loanasana, oia paha ka hana ku hanohano loa o na moolelo oka honua nei. Me ka haki ole o kekahi mea e hui paa ai na mokuama, ua lawe ia ko Poo Kiekie o ke Aupuni nui o ka Honei imua o ka Aha Nui o ka Lahui e pane aku ina hoopii no nn kuaama pili aupuni. Aohe mea ī hoole i ka mana e hookoiokoio, > aole hookahi ma na aoao eiua. Aole mea e | hooie ai i ka mana e hoopau ai ia ia ina ua | hewa, a e hoonele ia ia i ka makana nui i I ha&wiia e na makaainana, a rae ka oihana ? Kiekie !oa ma ka honua oei. Kukuluia keI ia Aha Kiekie Loa, a pane ka mea i hoopii j ia, u aole h«wa." Aole hoike \ hooleia, aoie I kumu paie i hooleia, pau ka hapakoiu oka makahiki i keia hookolokolo a pau haawi I pakahi kela hoa keia hoa oka Ahaolelo i s kona manao oiai e hooiohe aoa na miliooa o | ka poe e makaikai aoa. Aole no i hoapono ī !oa ia ka Peresidena. aka pakele nae ma ka ; Aha,« ke noho nei no ma ka noho Pejesideoa. He mea ao keia no ke aoo pooo o ka hana ana a nie na alii a pau a me oa luoa. aupuoi a pau i kue miu ina pomaikai o ka lahui malalo o lakou. Aole peoeia ka hana roe Kale ame Louisa XVI, na Moi i hoopaiia n>e ka make. He hele imua ioa keia mai ia wa t ua imiia a ua loaa ke ano ioi loa o ka

maikai o ka hoopau ann i na alii pono ole. Ina hookahi % elua paha inea hou ae i kue ia loanasana ma ke Keneke, ina no ua hnalele malie keia i kona hale Peresidena, a hele malie haunaele aku a 1 kona haie ponoi, a ua kakaa miu no na huila o na nihana aupuni, me aa pilikia ole e like me na hoku e kakaa la ma lani. E huli ne kako'i a e alawa ae a e nana i na anpuni kahiko ina ka Poai Hikin»—ke hele la p<iha imua kekahi o ia mau aupuni ia kakou e kiai ai i keia la eha o lulai. Ale he la o ka makuahine o Enelani, ua kau ma ke kaa mahu, e holo am, e like nie ka mea i wanana, a e hiki nku auanei i knhi o na aupuni makaninana. Makehewa wale ka wawa nui ana o na mea naauao i ko lakou manao iho, e kahea leo nui ana no ka poino o ke aupuni. E makaala nae ua luahine nei, a walea iho i nei ano holoholokaa, a mahope e makemake loa auanei i ke kaa holo a kakae aku i ke au hou o na kula maoli no na mea a pau, a me ke koho balota no na mea a pau. Na ka aoao aupuni no ka hele imua, aole no he wa koe, a pau na kakaka a pau i ke koho balota, a pau no' hoi na ekalesia aupuni no ka hooikaika no ka aoao makaainanu, a e ikeia ke kumu hauoli no Eenelani kahiko, a me ku poe puni iulai eha. Aole paha hiki ia Farani ka mea nani, ke nana mai ia kakou i keia la. O kealoha koa wale no paha kona ia kakou i keia la laelae, oiai ua paa mau kela i na aahu koa a ke mnlama nei i ka malnhia o Europa. Aka ke nana nei no o Farani i ka hele iinua a me na mea nani o keia hope aku, aole no he niea e kahaha ia ina e lawe ko laila mau makaainana i kekahi mau pono no lakou iho Ke.haawi lulii nei o Nepoliona, me he mea e lawe nui ae paha lakou. Ua puni o Italia i na pilikia kuwaho a kuloko, aole paha e loaa koke ia ia ka hui ia i hookahi. O keia mau pilikia paha, a me keia mau mea kula, oia no na mea e kukulu paa loa ia kela aupuni. Ina no e ku hou ke kaua o Europa, wawahiia paha na pale e hoonele nei iaia i kona Kapitala o Koma. Ua lilo o Keremania Hoole Pope, me kona pu kuikele, me kona ao ana i kona mau keiki a pau, i lahui hookahi ma ke ana hookahi 0 kona mau kanaka. He aupuni no boi ia e ku nei tna ka papa akahi o na aupuni. Ua loaa i keia la ke kuinu e hauoli ai kelo a me keia mea i auwnna malihini mai, mai ka aina Makua o Keremania t no ka inea he aupuni Kumukanawai ko Keremania i keia wa e haawi ana i ke koho balota i na kanaka *«i pau. A pehea o Auseturia, Auseturia Katolika, Auseturia kuemi ihope o ka wa mamua ? Ke hele nei imua. Ua haawiia ka inana nupuni ia Hunegaria, a ua hoopau ka Emepera i kona aelike hookaumaha me ka Pope, no kona makau o kulanaiana kona noho alii. Ke hele nei o Auseturia imua. Nani ka hooikaika ana o ka poe noho mokupuni ma Kurete. Nani ko Ukou hoomanawanui, i mea e hemo ai na kaumaha o ko Tureke noho ahi ana maluna o lakou, a 1 huiia ai lakou me ko lakou aupuni maka> maka me Helene. Ua mahalo na kanaka a pau i>t lakou, ua aloha ia lakou, a ua meneI mene loa i ka lohe ana i na hana hoino ioa [O ko Tureke. Eia nae ka mea maopopo io ko lakou wiwo ole i ka imi ana ī ko ilakou noho lanakila ana. a ke hu nei ke oloha o ka puuwai īa lakou, oiai, ua hoohiki ia lakou e like me ko Helene mamua, e hooniaa roe ke ahonui a me ka paopauaho ole, a kukulu paa ia ko lakou kuokoa ana, a i ole ia, a i make lakou i ka lima o ko lakou poe hookaomaha mai a mama ae ka luuluu o kei* ola kino. Ua hoala iki ia k* Sufetana o Tureke i keia makahiki iho nei, i kona hookipa ana me na hoa alii ooa ma Farani a me Enelaoi, aka, me he la ua makahiamoe hou mai nei. Ke olelo ta nei oae, e kukuluia ana oaalanui hao me na kaa mahu mai ke Kaiwaenahonoa a i ke Kaikuooo o Perusia. ioa pela, e ku aoanei ka ehu o ka lepo o na

huakai la eha o lulai ma kae o ka muliwai 0 Euperate. Eia nae ma Kina ke kupunnha loa. o na alii Maneku o ua Aupuni Pua la, ma ko lakou nana ana i ke nno kanawai iwaena o na aupuni. ma ka weheweh? ana o ka Amerika kaulana o Wheaton. ua innkemake lakou e waiho i ka hooponopono ana i ka lakou nmu liana kuwaho ina ka liina o kekahi Amen'ka kaulana. a ma ka hoolilo ana iaia, (ia Burlingame) i elele no na ua hui lakou me na aupuni e ae ma ka hele iiuua. E holo pono keia hana a lakou, oia ko kakou makemake, a e laha keia ano o ka hele imua ma na aina a pau o Asia. a e ili inai paha kekahi hua o keia hana uia ka hoohalike iki ia ana ma na hana kuwaho a ine na hana kuioko o ke Aupuni o na K«mehameha. E ka poe kokua i ka heie imua, ua ike oukou i ke ano o ka aeto o Amerika ; i kona pii ana a kahi kiekie loa, malaila kahi e lana malie ai a kiai mai i na haunaele o ko laio nei, aole e hiki aku i onu la, iaia e lana ana pela na hokeke a me na hakaka o ke ao nei o lulo. Pela kakou. Mai nana kakou i keia la i na kina o kekahi lahui a mau lahui paha. ina no ua hele i hope kekahi lahui, aole no e nana aku i keia la in mea i mea e poho ai ka inanao n hopohopo. Ua ike no kakou he mau kina kekahi, eia nae, i nui ke aho a hooniaemaeia i keia makahiki aku, a ulu ae ka niea hauohnno a me na mea maikai o na kanaka. Un hele imua o Europa ma kein mea, ma ka mahele ana o na nupuni ma na ano lahui, a aole ma ke kuko wale o na alii, e li» ke me Wa wa mamua. Ke hookaawale ia n ei ko laila mau aupuni ma ka noho kuokoa ana o na lahui ano okoa. Me he la ua aeia ka leo o na makaainana ma keia mea. Ma Amerika nae ua ikeia he kaula ano hou 1 paa ai na kanaka a pau iloko o ka lahui hookahi, aole o na mea koko like o ka hanau ana wale no. Ua oi ka hookahi f> ka noho lanakila ana namua o ka hookahi o ka noho lahui ana. Ua oi ka like me ka lokahi o ka noho hookanaka ana mamua o ke ano like o ka ili a me ke ano hoouahi o ka olelo, a me ke ano hookahi o na kupuna. Eia ke kaula nui e paa ai ke aupuni i hookāhi a e lilo ai na kanaka o na ano a pau i hookahi, o ka hana aku i kou hoalauna e like ine a'u e makemake ai e hana mai kela ia oe. Oia ka io o ka palapala hoike kuokoa o 1,776; oia no ka mea e lilo ai na kanaka a pau i hoahanau kekahi no kekahi. Ina e ulu hou ae keia kumumanao e like me ka ulu ana iloko o keia mau maknhiki he kanaiwakumamalua i hala ae nei, aole oo he mau haneri makahiki a lilo na lahui a pau i hookahi no aupuni, aole no paha o ke aupuni Amerika ia aupuni hookāhi, aka, he Hui Aupuni i komo ai ko laleou knmukanawai nui, oia na ano aupuni a kakou e hoo. manao nei i keia la. Eia kekahi mea ano nui a kakou e noonoo ai i keia la; aole no ke koko mai ke ano nui o ka lahui, aole no ke ano wela paha a anu paha o ka aina ke ano nui o ka lahui, aka, aia toa ka mea i manao nui ia e ka lahui, a ma ko lakou mau kanawai luna manao, malaila ko lakou ano mana. Ua hoano e ia no na lahui tna ke ano o ka aina a lakou i noho ai, aka, aole kela ka mea ano nui, no ka mea, o ka ohane o loko, oia no »lakai no ke kino. Ua oi loa ka raana o na mea pili i ka uhane mamua ae o na mea i pili i ke kino wale no. E loaa i ka lahui ka iini no ka pono, a e hahohano no ia lahui ke noho no ma ka aina wela, a ke noho no ka poai aou aleao. He hoo'pohala wale keia e olelo ia nei no na iahai e noho nei ma na aina wela. Aia a laha na kana. wai Kristiaoo ( eia hoi na kanawai o ka la eha o lolai, alaila, e 1.10 ka poe o Hinedu e hoopili wale nei i na mea hanohaao maluna ilio o iakou i p<>e kokua ikaika i na kana. wai a me ke kuokoa ana, a pela no me ka puni lealea o na mokupuoi o ka moana Pa. ktfika. o laieoii ka poe Ameiika ma kei, p, e

Aina, ua hooil» pinepine p«h» knkon i u kakou mnu hev,Ti maluna o lee nno wrla n ka «inn, akn, i ka nnna nko, he nina kupo. no loa keia e hooiknikn ni mn na hnnn » puii, • e hoopan loa ai mn ka noho pnno nru. a e imi nui ai no hoi i kn nnnimo, a e piī n, i ka hanohano onn hana innikni a pnti. A«>. !e no o kn weln o kn nmei kn mea o h»t .malule ni a pna ole ai o ka inanao, nka, n<» ka Inha o na nno hooponopono o(c o k;\ m>ho nnn. Aole no ke komo ana mni ka ninn nuu a i ka ninn wela ka inr;i e hele hewn rti kn jkh' e haolele nei i na aina i kupiia nui ni nn kn. naka ika pono. Ina pela e ponn paln r hoouka mii i hau paa a nui ma na mokn i mea e p«u ni kela mni laha i kaulnna īwm* . na o kakou, oka hoopilimeani! Aole oka hau paa, aole o kn hoololi niu i na <iu?n ku. waho ka inen e inii nui ia, aka, o kn hahai pololei me ka uaauao i kn pono, mn kela mua keia aina oia ka men e pono ai, n p;«u hi kn hnhai wale i kekahi mea hewn. Aole, eka poe i iini nui I ka lauakiln, aole i haalele ke Akua i kekahi mau nina maikai o ka honua nei iloko o ka hrvv,i a me ka nanupo, no ke kaa ana o ua mnii aina nei ina ka Poai Waena oka Honua. () na nno knnawai a knkon e hoomuunn m>i t keia la, oia no, a om wnle no, ka men e !>l«» ai nvi aina o ka Poai Waena i mnu Eiiena no ka Honua nei. Ua ikeia no na kanaka oiaio. n me nn knnaka wiwo ole malalo o ka Poai Wnenn r like no me ko ka latitu 40' o ka Akau, n e ikein hou ia ana no. Ae, eia no ma keia mau mokuauni o ka lai moana, kahi i ikria iho nei na knnaka i kupna ma ka oiaio o n« inea pili aupuni, me ka manao pna e like no me ko na aina anu. E mahaloia i kein In nani eha, i ka poe ma ka Ahnolelo i kupaa i ke kanaka o Europa Akau, i kn maino o Enelnni, i ka haole hanau ma Hawnii, i ka Hawaii maoli no hoi o ke koko alii, a me ka Hawaii maoli o ke koko mnknninnnn, i kupaa, me ka nnna ole i ka oluolu o ka no. ho *na, aole no ina mea ai a me na mea inu, aole no hoi i ka inoa koikoi o ka luna nupnni, aka, ua malamn me ka wiwo ole i ka Mana o ka Paipalapnla, a me na pomaikai oiaio n pau o ka Lahui Hawaii. Hooknhi wole no men i koe e na hoa kupn o Amenka; o ko'u hoike ana ika lana oko kakou manao, aole e hala hou kekahi la in«. kahiki o keia ano, n koino aku o Aujcrikn i ke « u nani loa o kona moolelo, ike au hoopomaikai no hoi i na lahui a piu oka honin holookoa malalo o ke alakai ana a me ka noho Peresidena ana o (UlysBes S. Grant.) ke Kalani o Amenka.