Ka Nupepa Kuokoa, Volume VII, Number 35, 29 August 1868 — Hele Malihini ana. [ARTICLE]

Hele Malihini ana.

Haalxle ana ia Kapaliloa. 1 Ka Hoa o ke Keena Kuokoa ; Aloha:— Ma ka iokomaikai o Ka Mea Kauiana K. W. Kuaimoku i hooiaunaia aku e ke Kahu o ke Kihapai o Kapaiiiua, ua hiamoe ihoau ma kona maiu hale i ka po Poalima, Aogate 4, nia kahakai paii o ua aina paii lua ia. He olai ka ma ua po ia, ekolu a eha paha hakui ana, aka no ka maiohiiuhi no boi o kamaheie, noiaila, ua ike ole ae ia i keia mau hana ano e o ka po, Kakahiaka nui ae haawi makana waie mai ua mea hale ia i kona hoki maikai no ka u huakai, a hookau iho la ia'a maiuua ; a makaukau iho ia au e beie, hr.awi aku ia au i ka mahaio a me ka hoomaikai ana nona a me kona ohana. Ukaii pu mai ia hoi ka Kev. S. \VV Papula ia'u a haia paha ka akahī hapakpiu o ke ala e hele aku ai i Waiohinu, a hookuu aloha mai ia kela ia'a e hele. Lulu lima aioha hope ibo ia, a huli aku la kona alo i bope, a huh hoi ko kahi malihini aio a oukoo imua Alo aku la au o na uiu haa a me na kipona kanaka oie, hookahi kaoaka o ke kaoi hala

ote i oa leoo na mana. e iike no ai€ ke ®oo maa o ka ooho ana o na ala nahele. Hik« a»A i Kao. No ko'u hookahi i<w, aohe haii ae i hope, aoie boi i o a ia nei, kakani no kahi waha i ka mukimuki. a oakuoaku no hoi ka helea kahi boki. Hora 4 paha o ke ah*bi a mahope iho, paka ako ia au mavraho o ka uiu iaaa. lioko o ke aa keia hou aoa.a naoa aka ia moiaelae mai la o mus, aka okuka mai no nae na wahi ehia ku kaka»kabi aohe nui. la wa nae looa iho U ia'u be wahi kamaaina no W«iohinu e hoi ana, akahi no au a kamaiiio wahi leo. O Keo ka inoa o ua wahi kamaaina ia. Aloha aku ia aa a alo- i ha mai ia kela. Maiihim nui keia. aeaku ia no hoi ao. Nioau koke aku ia no nae au, •* hiki no au i Waiohinu ?" Ae mai ia no keia. I ko ui hoalaiau roai a ano ane iho ia ka ia i ka ilikai. hosu ae ia maua e hoio. Eia ka o ke alanui a Toma keia a maua e hoio kainepu nei. Maikai maoii io no hoi kn hana a ka Luoa Alanui Toma Matina, ina pela ka haoa a ka Liuua Alsnui o Kona. ina no hoi paha ua inaikai koni mau aianui aa. KA ĪKE ANA I NA AuWAI PF,LK. Aohe i liuiiu ia ho!o ana aku a mnua. ioaa ka auwai pele i kahe ai a puka i kaha- ■ kai o Kahioipakini malaio ma» o Mamaiu Pali. Mana aku no e mahu mai ana no ke aa, a o ka iua hoi i puka ae ai a kahe a wai mai. e punohu mai ana no ka uohi. O kekahi mea hoi paha i uahi ioi ai, no ka heielei ana iho a na paka' ua. Haanui mai la ua wahi kamaaina nei o'u, a heie keaka mai ia, me oieio mai, 44 he ai-na aenei ka keia pele i kahe | iho Dej, he ai ana no a na'li» ka maikai." Komo iki iho la iloko o'u ia wahi kanalua no keia wahi kanaka. Kau a(u la maua iiuna o Kahuku ponoi, a ; nana nku la ekoiu mau auwai pele i kahe ae a poomaku w;iie iho ia no maluna o ka nina paiahaiaha o Kahuku. Aole e like me kekahi iohe mua loa, hookahi no auwai nui i kahe ai ka peie, he mau mile ke akea. Aoie pela ka oiaio. He auwai pele i kahe ai i ka w* hookahi, a hookahi i puka ioa i kahakai a ekolu i poomuku wale mai. Ua moiehuiehu no hoi, pau ua mau iae pohnku pele nei i ke kaa ia maua i hope. Mai poina au. Ke ku nei kekahi hale mawaena o kekahi auwai pele i kahe ai, i poai ia a puni a ku ua haie lu iwaena me na kanaka eha maloko. Mai kekahi kamaaina mai i lohe ai nu, o na kanaka maloko o ua ia, e noho ana me ka nanea, aka hikiwawe "nae a puni ana ka hnle i ka pele. Imi lakou i wahi e pakele oi, nohe lona, noho pu iakou me ka manao o ko lakou hora hope ia a make aku, aka i maalili nna o ka pele, ua ola mai lakou a pau. Pomaikai ke oia na ke Akua. Kiu wahi Kamaaina. Oiai ke poeieele loa iho neū a ke noke mai na paka ua o iewa lani, a e anapu ana hoi ka uila, ke hele iho la au e penopeno i ka ka mea o ka pulu. No kuu ake nui e ike ia Waiohinu, nohila ninau nku iaau i kuu wahi kamauina, "Auiiea o Waiohinu ?" Pa» ne mai la kela, » aohe i launa aku." Kahaha iho la au, a ka! iho ia, O ko ia la hoohuli koke mai la no la i ke poo o ko ia la lio a palalu mai la mamua, a pane mai la me ka leo. *• Mai walaau oe. Ua ike aku la oe i keia mea ?" Anapu ae la ka uiia, a pane hou ir,ai la keia, "Ike aku la oe i kela ?" Ae aku la au, Panemai la kela ia'u, mai walaau oe. Hiki ana i Waiouinu. Oia hele mumule no o maua a hiki ano i Waioliinu, nana no nae i pane inai "o Waiohinu keia la." Manao ae la au, ua pau ke kapu ona, a papa wahi leo iki aku ia, Manao iholaau iioko o'u he wahi kahu pele keia, eia a mahope iho, lohe mai ana au he wahi kanaka ieie wale iho no ka o ka hauii ke °lai iho, a nolaila paha keia hana naaupo ana i papa mai ai ia'u. E mahalo aku au m ,a « ma kori a alakai ana ia'u ma kahi o ke keiki kamaaina o Waiohinu, S, Kaikuahine, kahi a ko'u poo i hookipaia iho ai maloko o ka malu hnle iaau nui hou, i koe iho i keola», aka no kana hana hoouiiinamana, e koekoe aku au. Sabati ma Waiohl\u. -Moe iho U ina kou ia po a ao »c, he Saba. ti la, la 9 o Augatc. I ka hiki ana ae i La wali 10 paha o ke kakahiaka, kani niai 1. ka bele Kula Sabali, a pau oku la na keiki S rae na maku», a hoomoana ibo la inalalo o kekahi ulu kukui. N ui nil „ me na makua i hele mai, a noho malalo o na malu kukui U me na kuava e ku 'ana. No ke ake ilie alii hoi paha kekahi i ka wahine hele la o Kaiona," nolaila hoi p.,u loa mai ai, oiai ua hiki iho ua Kainalei Hdku nei ka mea n°na kainoa maluna ae, ka Hon. Mrs. p au . ahi Bihopa a im kona hoahele Miss N'eki Keolaloa me ko laua huakai nui, i ka Poali. raa iho, no ke ake e ike i ka pahoehoe i hooheheia a me ka lepo i uhiia iho i kekahi mau hale.. No keaha ka malama ia ana o ke Kula Sabati a ine ke anaina haipule malalo o kela ulukukui ? No ka mea, aa hoohiolo ia ko lakou luakini e na olai kupinai Pehea na ekalesia e ae o Hawaii ne i, « hookuu walc aoa aDe > lakou i na keiki hina o Kau « hele wale, e kokua mai ana paha no ke kukulu ana i ka luakini hounolakou? La mai au, oa nonoi mai ko Kona a me ko na wai-eha, e komo aku o W. Toma Mnina, iloko oia mau ekalesia, a « kokua mai lakou ma ka mea loaa. Pehea oa eka. makui « Honolulu} E nana maka wale inai ana anei? (1.) K* Piaoiaoi miui- o ke Kamalei Hih Oui e hiolani ana ke Kamalei Haku P au ! «bi a me kooa hoahele . ka po Po.li lrk » Aup»e7. aia hoi hakui ,hoJaqa pla, eba. e hoonaueoe aoa , ko laua hiamoe, 0 ko Uu. puobo 100 ae U no i a . haalulu pu tIU me j

ke ano maWau, 110 ka akahi«W«hi hoi p«h;\ keknhi a ike i oa ano oUi oia Waion. (2.) Na Heaxi a ka Pelk a Nt *t kai Pn. Ua ike m.ika iho nei au i na heana a ka Pele ame ke kai noimiki. Ke waiho nei | a . koo. he m#u raea makaikni na ka poe e maketn&kc ana e hele nim p naoa t a e msVnilcu no lakoa iho. Ei* ke waiho nei na au\?ai pele i hoolilo ia i pahoehoe, ka aina hoi i hoonahaia. a i ka hookui ana, ua pili na haie i hooh«neem. na puu i hoomoana'* no ka wa popiliki* makau a me kela met keia mea e ae e pili ana no keia poino. (3.) Na Bckf. Moolklo no kkia «u*ia. ; ia oukou eka poe heluhelu, me he mea la 0 kela a me keia kamka o Waiohiou a m<j na wahi e pili ana, he mnu buke inooielo la. kou a pau no keia pilifria nui, i paiia me na hua paUpala- He lealea mnoli na jwpeiao 1 iakou hahai mai no kela pihkii. L T a haa* wi mai keknhi Keot»imnna o ua kaona la i kona ae ia'u. e kakau mai i kn moolelo holo. 'okoa mai ka mua n ka hope o keia pilikia, e hoolahaia ma ko kakou a ua ae :aku au. E ike io nna jvibn kakou. Iho ke ahi a.pii ke kai keknhi olelo nui a lakou. (4.) Huakai nana Lepo a kb Alii. Ma ka Poakahi «e, ia 10, ua hoou ke nfii e hele e ike i ka lepo o Keaiwa, n me ia pu na kanaka he nui i hahai aku. L T a komo pu kahi malihini nei maloko o ia huakai. L T a heleaku ua hukainei e mikmkai ta Ho. nuapo a me Punaluu kah» i hamoia ai m kauhale a me na kanaka e ke kai pii a mimiki. Ua loaa pu aku hoi ia makou o Ho- < loua, ke knnaka i kauoia nt e k« kai a pakr |c mahunehune mai. He mau papa olelo kekahi no kona pakele ana nohe hiki ke hoo-. ; lawa loa. Ke olelo nei ka nui oko Kau poe, 'ua emi ku aina ilalo ma kau wahi, a he nui . na olel o e ae a lakou. i ka auina la, hiki ka hunkni i kahi a ka lepo i lele mai, a make ai he 31 knuaka ka : nui, a uhi pan pu ia hoi nn hale h« umi a oi ae, kahi a ua poe la e noho nna mamua iho :o ka poino ana. Nana aku, ano menemene ino ka hoolele ia ann mai o kela lepo. Eia ! hoi kekahi, nohe nhni lono o kela jx>e i ulu ia ni eka lepo. Oko iakou hnle lun iho U kola lepo i lawea mai kahi e mai, a uhm iho maluna o lakou. Eia nne ka pomaikai ntn i haawiiu mai, ke kohe nei he kalmwiii inalumi o kela lepo i uhi maiai, mai keii : wa mai o ka malaina o Apehla a hiki i kein wa. Ua kokoke loa keia wai, nohe e luhi ka auwana ika huli wai. Ua inu iho nei ke Knmalei Haku, a he ono io no i ka inu nna. Pomaikai ka loaa nna o kela wni; ma kela wahi wai kahawai ole. Un hookipa iho o Kev. J. Kauhane a me knna wahine i ke alii e paina, n i ka pan ann no, o ko ii la huli ae la no ia, hoi ana i Waiohinu. He wahi moolelo no kekaiii mad mea i : PAKELE. Ma ka hora 4o kela la 2 o Aperila, oia kela olai nui. e noko ana he nmu loahiuo a elemakule ma ke kumuo kela p«li i lele mai ai ka lepo, maloko o ko laua inau pupupu. Eia nae, i ka lele ana mai a kela lejx», ua koe no kela inau mea aohe i uhiia e ka lepo, a ke kipuka ala no ia wahi a hiki i keia la. lia pakele ko laua oia; a o laua paha na ahai lono. Eia hou no. Oiai e lele ana naoili o na haole a me na kanaka o Keaiwa i kela la, hoouna aku la o Kauhane i kekahi o kona mau kanaka e kii i mau lio e holo ai i Hilo. i Kii kela knnaka a loaa na lio, alakai e pii e | hoainu wai ma kahi i uhiia iho lae ka lepo, I eia nae, hoololohe na hoki. 0 i huki wale a o ka hiki ole, hoi hou i hope, aohe i liuliu iho, hiki ana ke olai nui loa, lele aku la kela paa i ke kuinu koa, a pepe wale iho la no na h»ki. n mao ae la, holo na hoki; he kani ana kana i lohe, halulu ana ka pohaku ihaluna o kela kumu koa ana e pua nei,a pa mni la ma keknhi lala haihai liilii. Helelei mai la kekahi mau hua keokeo ano e, a haa;lulu mail la kela k»po. Mao iki ae la hoi, ; holo kiki loa kela me ka makau, a hiki i | kaohale mawaho iho kaanini ke nlo iluna, i jka ka mea oka eehia. Ua pakele mai nei ia. ' Ua hookipaia ko oukou wahi malihini ina ah Kev J * Kauhane inaikai, a malana i hoomaha ai no na la elua me elua P O, Malihinihele.