Ka Nupepa Kuokoa, Volume VII, Number 37, 12 September 1868 — NU HOU KULOKO [ARTICLE]

NU HOU KULOKO

Oahu. Hale waiho Aila honua.—Ke hoomakaia nei e kukuiu i Hale e malamaia ai ka aila honua inahope aku o Kawaiaha?. Maloko o ia hale e hoahuia ai keia inea pahu, i ole ai e piiikia ke ola o ka iehuiehu. Ua hiki mai na Bcke Kula.—Ua loaa mai i ka Papa Hoonaauao na fcuL*e hou no na kuia; oia hoi na Primer, na Progressive Readers, na Kumu hoo, na Helunaau ame na buke e ae. Ua iako pono loa, a e makaukau loa ana na kuia o Hawaii nei. E loaa no na buke ma ke keena o ka Oihana a eia no hoi ma ke keena o ke Kuokoa nei. —— Kr Kula Nci o Punahou.—Ua hoomaka hou iho nei keia kula Kaulana ma ka Poakolu iho nei o kela pule, a ua iohe raai makou ua nui na haumaoa hou i komo aku, a me kekahi mau kokua kumu hoo» O na Kumukula o oa kula kaulana nei i keia maka* hiki,—o Peresidena YV. D. Aiekaoedero, o Halepule-kane a me Halepule-.wahine (Mr. Church) Miss. £mma L. Kamika a me Miss. Sioan (Koloana). Ke kaa hoomau Alanui,—-Ma ke awakea Poalua iho nei, ua hele ae ke kaa hooma-u alanui ma na aianui o ke kaona nei e hoo-ma-u «i, a iaia e hoi mai ana ma ke aianui Pnpu e hoopiha hou i ka pahu i ka wii. i ka hookipa aoa aeo ke alanoi P apu me Kaiepa, o ke kahuli ae ia no ka ia oka lio, a waibo aoao aoa ilalo. O ke kumu M e oia hina wale ana, no ke kupono ole o kela lio hoo. Ua hai ka lua o kona kolo, a neie iho h ka uianao tona e ma u pooo aoa na alanui. Ua haoa hou ia oae a paa hou. £ia ka he«ra, bc wai kāi kaoa c kopipī nei.

HoolaKo HOC :a iMCOr. — Ca ku rnai oei he eoolu papa hoa do kakoo, »eia ke kiola; ia nei na papo ma A'mahou. Pemiikai k*«kou ke be!o roai a noi hewahewm, i p*beao iki mai hoi paba kekahi miu keoek» o ke | ka paai. elaīb hoi pooo ka iomhow. » Hs ia ku ma HcsoLci.r nei.—Ma ka Po-' aooo ;bo nei. oa hooponiia e ka upena ka i«; ko he HahaUlu rai ke kai o Kuloloia nei, a : qs puni 10 no ka ia e iike me ka manaoiana; 0 ka poe lawaia. He elos na vraa«pd 1 ptba I 1 ka ia, a ua Uweia e kau pakaukau ou ka j Makeke o Uiakoheo. Alakepooo ke koaii ana. be puu nui no ka hapaha. Hu hou ka fajcai o A114,-'M® ka ko!o eoaikai o kekahi wahi hoak)ha o makou o Moanaloa mai.ua ioaa enai ia makou, he mea bou t oia t»oi, be elua pc\ba a oi iki mau; bebedoroa i baSs aenei, ua hu hou mai ka • paakai o oa ioko paakai nei o Alia, a ke bo* iiiili hou mai oei kekahi poe kuewa i oa paakai. He loko paakai eepa keia, be mau raa- ; kahiki ke nalotva!e aku. a!ai!a pii hou loai, la, a iiio i paakai. — Ke kialua Kamehameha V.—i ke kaka-: hiaka o ka Poakahi iho nei, la 7. ua ku mai E keia kiaioa maluna ae. mai na aina lepo ma--nu mai o Puakaiiima a me Hanakeaumoe. | lia hoihoi mai oia he mau paahaoa i paaua | mau maiaiia no kekahi mau maiama ioihi, \ a e iiuliu ana na eheu hulu maou o ua mau, keiki nei, e papaiima mai na haiu keokeo | poepoe i hooiuhiia ai ke kino. l { Ka moku kiakolu Kilona.—Aha aenei j maiama o keia moku m«i Bosetona mai, me i na ukaoa wae no keia kuianakauhale ; au , pu hoi nlaiuna oia mokuna Baibaia ano hou j he nui ma ko kakou olelo nei. Oia no na : baibala kuhikuhi m»i na aoao, e hke loa me, na buke kakaikahi i koe ma ko makou nei keena hana. e hiki koke mai keia mo* ku, aiaiia e weheia no a kuni koke ia aku na baibala i ka poe a pau e ono mai ana, ; Na Kula Kuokoa o Honolulu ne». —Ma na kuin kuokoa o Honoiuiu nei, ua ike iho! ; inukou ma ke komo ana aku iloko o ia mau , ; kula, ua hiki ae ka huina o ke kuia o Kau-! | makapili i ka 145 i keia pule, a ke komo liilii niai nei no. O ke kula hoi o Kawaia-: hao, ua pii ae i ka 120. He pono loa e loaa ona kumu koUua no keia kula hope. He' mea maopopo ioa, aohe he kupono no ke ku- i mu hookahi ke ao i keia nui haumana i oi i kelakeia ka huina i I Kahu ekalesia no Waikane.—Ua lohe j mai makou, ua kahea aku ka ekolesia o Waiknne m,! ka palapala ia Rev. P. W. Kaawa, ke Kahu o ka ekalesia o Kaupo, e hoi; mai e noho Kahu no Waikane, nolnila, ke i kali nei lakou o kona ae mai a hoole mai paha. ina he oiaio e ae mai ana ia, alaila,! e haiawai koke ana ka Ahahui Mokupuni o i | Maui ma ka mnlama o Okatoba, a iiaila e j ! hookuuia mai ai oia ke noi aku no kona hele! |e like me ka rula mau o ia Aha. j NA OHUAMAKA HANOHANO 0 KILAUEA.— UA ' ike aku makou maluna o ke 44 Kiluuea " i , holo aku nei i ka Poakahi, i ke kau nna aku ! 0 na Mea Hanohano Elisha H. Alena, S. H. j | Pilipo a me kekahi a ka Papa Loio. 1 hele i nei na mea mua e malama i ke kau | j Hookolokolo Knapuai o ka apana o Waimea, j j e hoomaka ana ma ka ia inehinei, la 11.1 I He nui na ohua e ae, oia ka Luna Hoopuka ! ! o keia Nupepa. wnhine a ka Lunakanawai I ! Kiekie Alena a me ka iaua milimiii Sarai' j K. Kalunn, Rev. J. F. Pogue. Ua piha u ! i ka oneki i na ohua o kela a ine keia ano. ' Komo i ke Kulanui o Kapunahou.— Uaj | iohe mai makou, ua komo aku iioko o keia | Kulanui elua inau Hawaii ponoi, mai ke ku-j ia aku o Kahehuna, malalo o ko J. R. Kini I noho kumu ana. O ko laua mau inoa a B. | David Kalino a me Suba Keliikanakaoie. . | Ke paipai nei makou i keia mau keiki, mai i j paupauaho koke iaua i ka imi ana i ka nn-| ! auao a laua e ake nui la, e iike me ka nui i i : pauiehia aku, a hooki pu waie iho. £ noho • i« na ke kumu e hookuu mai ke ike iakou j j ua makaukau. Aoie ka haalele wale, a ui-1 J uiiani iho i ke komo ana ia kuia, ua ike. i ! Mai hana pela. ! I He Paiki i.oaa.—Eia ma ko makou nei 1 keena hana kekahi paiki lole, i hui pu iloko! ; o ke kaa ukana o na kaikamahine o ke Ku-i ia nui o Waiaiua, i ka wa i ku mai ai ke ( 44 Kilauea " i ka Poaono hope o Augate, Ua : laweia aku nei ua paiki la ilalo i Waialua, j a mahope o ka nana ana o keia a me keia' | kaikamahine, aohe i maopopo no kekahi o j | lakou keia paiki, noiaila ua hoihoiia mai ī \ . Honoiuiu nei, a ke maiama pono ia nei e ! | inakou. 0 ka mea nona keia paiki, he po-| 1 no ia ia ke heie mai, a hooiaio pu mai ma i i ke ano pono e like me kona ike nona. HE PONO ANEI I NA MAKAI E HANA PELA ? ' j Ma ka po Poaono o kela pule aku nei, ua 1 ; hopuia kekahi kaikamahine uuku e hele pu' ; ana me kona makuahine. a iaweia aku ia i; j ka Hnlewai e hoaoia ai e lawe i ka Paiapa-j \ ia Laikini. O k« komu o keia hopuia ana,| i oia ka! ka mea e hooko ponoia ai ke 44 ka- : | nawai e hoemi ai i na mai ino i loaa ma ka | j hookamakama;' Oia anei ke ano o ka hoe- : ;mi ana i na mai ino o ke kono aku i ke| | kaikamahine i wehe ole ia kona maiohia e j lawe i ka paiapaia, a e hookamakama paba, ■ • a pela hoi i ka wahine noho pono e hana i . ka hewa ? Aoie makou i mahalo i keia ha- ! i na 2M pela, aka, enahaio ioa nae makoa ina j | o na wahine aea e hele waie ana i o a ianei { i i ka po me ke koieana ole ke hopuia, no ka! j iuea. he «no oie no ia heie ana, aka, o ka | mea kuleana a me ke keiki e hele pu ana! | me ka makua, aoie ioa he pono e hopuia, a i | hoomaka*uka'u ia e haoa i ka hana hoomae-! ! waewa. 1

He kui awa ho^. —Ua koho ako oW. F- j Alaoi, ka Looa Dute Awa Nui o Honoiolu; n*i, ia Horace B. Papai (Cnbbe) i Looa K»i j Awa hoo oo keia awa. \ Ua BEL£ a kakaka oa maka i ka mea o t ka amo aku iloko o ke koehu mai a lfa lepo ma oa alanui, a komo pu mai U no e iolu s iima pu roa ke keena haoa. Hauie ole noj hoi o Honoiuiu ma ia heluna i keii a nae keia makahiki — ! Hale Kusci Awa.—l kela puie aku nei i j haia, oa holo aku ke Kuhina Kalaiaioa me | ka Luoa o oa Hana Koloko e aoa » ka ouku i 0 ke awa nei. i akaka ai kahi e ku ai ka Ha- J ie Kukui hou. '<■ \ Poe hocxae.vak Auxci. —Ma keia puie | iho nei, ua ikeia aku kekahi poe kanaka me na haoie e hoomaemae mai aoa i oa Aiaoui, ma ka hoepuupuu ana i ka lepo a pou iiiiii, aiaila mahope hoopuiu mai li ua kaa wai kopipi iepo nei. He xau Hale pohaku iiou.—Ke iohe ma l nei makou, ke opu nei ka manao o kekahi mao haole kalepa o Hoooluiu nei e kukuiu hou i mau bale pohaku no lakou iho ma Aianui Papu, oia o Lui & Dkkson, o Mr. Holo a me kana keiki, a me W. N. Ladd hoi. Pahu wai kai. —Ua kukuiu ae na haole nana e hooma-o nei i na aianui i pahu wai kai hoiowna makai ibo o na Haiemahoee piii ia ika uapo. Ua hoomoeia he pauma mai iaio mai a hiki iluna oua pahu in. Ma ia pauma e pnuma ai, aiaiia pii ke kai a hiki Ika pahu. Oka wni keia e iawe heie ia nei e kapipi i na Alanui. Kahi na anaa.na.—Ua lohe inai makou, eia ke mumuiu nui nei ma Waikahaluiu n me na wahi e pili nna, be puulu kahuna hooman.imana. Aohe o iakou hoike i ka lakou iiana i ke ao, aka, ke hana maiu nei iakou inapo e puie-umi ai. Ike aha ka lakeu pule e hoao nei e kuni ? Ika waia anei o ka ia e hoomaaliii ae, a i ka punhiohio paha e iilo lakou i iapuwaie? Auhea nn makai e kii aku e kinai i kein hana hoo* paukoaiaaia aka Hawaii. Mai makau iko iakou kahuna anaana ana. He lapuwale o na lapuwale lakou. £3" Ua lohe mai mnkou m»i ko makou hoa mni S. W. Pauli o Kamoiiiili, i ka hana kuii iauna ole ka o kekahi mau haole no ke kani pinepme o na pu ma na kaupapaloi a me na lokowai e kokoke ona i kona wahi noho. Wahi ana, 4, he kaua mawaena o kekahi mau haole a me na manu." Ua nanea io no kekahi mau haole o ke kulana» kauhale aiii nei ī ke ki manu, a ua ike aku no makou ma kekahi mau ahiahi e hele ana me na pu; maiaio kekahi poe, ma na iio kekahi, ama ke kna kekahi poe. He mea maikni ke ki pu, aka, e malama pono o lilo | auanei ka pu i mea hoomuUmuu i na lima. ] ——_ 1 Hakaka ike alanui. —I ke ahiahi Poaiua o kela puie iho nei, i a'u e ku ana inaloko o ko makou pa, hauwalaau mai ana owaho o ke alanui, a i kuu kiei nna aku, he kane a me ka wahine ke hakaka ana. Kohu like me ka puaa kaoni i ka lepo; ua haehae ia ka iole oka wahine a olohelohe. Keu ka men hilahila o ka oni oioheiohe ana o ka wahine i ke alnnui imua o na onohi he lehuleho e ku «na. Ninau pono aku la wau i ke kumu o ka hakaka ana, haiia mai ia. ua ona no iaua i ka rama. A hea la malama ia ka maiu oke Kanawai, e papa ana aoie e hanwi i na waiooa i ke kanaka Hawaii ? Ikemaka. He hooko ia ke Kanawai.—E hoomanao oukou e na wahine ui a me na kaikamahine 0 na Mokupuni o keia Pae Aina, e manao ana e holo i ke kuianakauhale nui o Honoluiu, nia be Kanawai e papa ana, aoie e holo wale ke ole e loaa ka paiapaia ae. Nolaila, e makaaia oukou e kii i mau paiapala ae holo i na Luna haawi palapala ae no ka holo ana, i ole ai oukou e pilikia, no ka mea, ke makaala loa oei na makai i k.i huli i na wahine oia ano maiuna ona moku ku mni. A ke mahalo nei makou i ka hooko pono ia ana oi.i Kanawai maikai, oini ua ike aku makou ina makai e lawe ae ana i kekahi mau kaikainahine e hoopaa ma ka Halewai. Paiiau koa haunaele.—-Ua iohemaimakou, ma ka po Poaono iho nei, ua paikau ka Puali Koa o ka •' Haku Hawaii Ponoi" maloko o ko lakou hale paikau mua, aka o ke aiii Kakiana nana e alakai ana i ua po la, ua powehiwehi kona ike i ka wai lohi o km aina e, a na ia mea ino i hoouiiani oe i kona kino e hana i kekahi haunaele. lua Kakiana la i puka aku ai i waho o ka hale, ua hoomakaukao mai na makai e bopu ia ia, aln ika hopu an» m »i, e puhalahio iho ant kel», o bolo a lele īloko o ke kai, a ina ke k*i ae poha pula i kiuhale. Ika Poalua ibo nei, ua hookolokoloi» oi«, a ua poohu ka iae i na ala paa o Kaualeau he $25,00. No na hca «iawe.—Ke mikiala mau nei kekahi poema ka pa-pole o Kawai.hao e •bi ai ina hua kiawe, a i lia n in.u aoa aku 1 kekahi mau loahine i ko lakou mea i ohi nui ai aku ka puolo; olelo mai aim ia. ka na ka puaa. He ai niomona loa ka no na puaa oa hua kiawe. Oa hai mai no ho, o loela, ke kanaka nana e malama nei ka pa pule o Kawaiahao, o "» lio no ka kekahi ono loa i na hua kiawe, ake hanai nei oia i kona mau lio. Ua like ka ka ono o oa haa kiawe i ka lio i maa ine ka ono oka o«a. |ka nana i 0 ,ku no' oa momona maikai loa io no na liooua wa! hi loela oei. A ina he mea maikai io nei no na lio, alaila, e paa ana paha ke Imai ota am o kekahi poe. . ona ota kiawe k» iakou e hanai ai i oa iio.

39 ?€oiū rotNG i ka hau.—Ut kn ae ki?kn. hi moko okohola mi Kealakekni i k* p u !„ iku nei i taln, t m*lon* mai ooa i loheia mai »i* hoopoinoia e W» h»o ma k» mon. m anu ak»o. be 39 mau Okohola. I n , i* (M kiM haaiele mvm i m wahī 1«, a bo> tMĪ oei i Hiwaii. £ BOO»ASMAK 1 KA fA HAL£.—Ol*l kr p* ika»ka lo« mai nei ka weKi » ka b, noUil# be me« pono loa i na mea a pmv e noho ma ma ke» koianakaohale. e hoomaemae i ko !«. kou waa f» hnie a me m hale pu hoi keln. hi: inaUa o «aae* mai kekahi mau ea mr> mailoko mai o na pou opala kapulopulu a oukou, a loaa mai be ea ino kopono ole. 0 ka lohe ko oukou a hoolohe. Xo ka o UMi. —Oiai ke bete pani nei mai puupuu ma ke ao akea holookon, nrirla h* pono la kakou Hawaii nei, ke lawe r ia kakou a ka poe i o lima mua oleu, e 0 ia mai oa lima. I na makahiki moa nei, o Apale haole Farani ka mea nana e <> ma keia kuiaoakauhale. oolaila me be ia no paha, oia no ka mea o lima i keia w A . Lio ko i na kiwi Pin.—Ua lohe mai n*. kou, ma ka Poakolu iho nei, i keknhi poo Paniolo e hoa mai ana i na pipi o Wainlua i Hooolulu oei, a ia lakou i hiki ai paha m* Nuuanu. ua hihiu a piena lon kekahi pipi ka wela loa paba ia hele ana inni, no!di!j, ua hou kona mau kiwi i keknhi lio kannUi» hoa ana a puka pu. Ua i:iakc koke iho m lio ta. Piena io aku la nn. Ka lAPANA MaHELK OLELO. —O kn Lauui lapana nui i hoouna pu in mai ni me ka paahann lapana i Honotu!u nei, ua knurh;im mai oia e kona Aupuni e nnho mnnnei a ; au ka manawn hann o na lapnna, nlnila lum pj aku. Ua hookomoia iho nei ua lipin i it iloko o ke Kulanui o Kapunnhnu e hooninaao. a nolaila e hoi aku ann pnhn in i kona aina hanau tne ka iko hou mni keia Aupwni aku, ke hooloihiia inai kona ola. Hk mau wahi halk Kuai paoxioni.—K/ \ ke k> nei mauKa a ma kui o ka huinn o .\ »• nui Aienui, u me Nuuau, eiua mnu wnhi hnle kuai liilii. I keia Poaono aku nei i hla, ua kuai mnnunhi ne kahi hnle kuni mv kni, a hiki paha i ka hapalua o ke kumukuai mnu, a o kahi Imle ka mnukn, nnna aka ka lelepi nn wahi ona. Eu lelepi hou n> paha auanei i keia !a. Kaaipuaa hookani i»ahu.— 1 kekahi h o kela pule, ua komo uku knhi hookani paliu o na kon ku mau o ke Aupuni malokoo k,i [\i Alii a hoohaunaele. Ua hoomakauUu i.i oia e hoopaa me ka hao e kekahi mau nln koa; aka.ua holo kela a puka iwaha o kr alanui, a ua ike aku makou i kekahi mau koa e alualu mai ann. Ua ona no kn ua wnhi hookani pahu la, a na ia ona i hoopupule i kona noonoo mnikai. 1 Ke Kuikahi Panai Like.—Ua hoike nm na Nupepa Amerika i kekahi mnu men no - ka hoopanpaaia ana o keia Kuikahi. I'a : waiho m a kekahi manawa e aku. Un oloio |ae ka poe ku-e i ke Kuikahi, oiai he Kuikajhi ko Amenka Huipuia me Sepania i hon. | kauia ai oiu ma ke kahua o na Lnhui knula- | na, a i hiki ai hoi ia lakou ke la*ve i ke ko |mai Kub« mai, a me keknhi mau aina e ne mekeduteole: ina e hooholom keia Kui- | knhi ine Hawnii nei, o lilo ana o Amcrik.i Huipuia i mea poho loa. Ua manao laknu aole e holo ana ke Kuikahi Panni Like, aka, | aole nae i inaopopo. He Hawaii a he Haole.—Ua ike ihonn kou ma kekahi pepa, ua hiki ia Ameboro A\ Bute, o Ohio. ke hipai i 2,717f paona o n& mea kaumaha. Pehea hei ko kakou kan iki ikaika o Kalnni o Hilo. Ma ko makou mai, ua hapai oia he lio me ka wahine mv luna iho, me na pai ai ewalu, inai kekahi aoao o ke kahawai a i kekahi «oao, mp 1* mea la paha he 1,000 paona a oi ae pnha, aka aole nae ia o ka palena o konn ikaika Aole no he mea hewa ke hoike mai keknhi mea ike pono i ka nui o kana mau paona i hapai ai. » Kk hoolaha nki ka Pabesioena o ka P«p« Hoopae Lima Hana, he makemake lakou e loaa kekahi moku e hoolimalima aku ai, o ki: i mau kanaka ma Maikonieia ma, a e mai i Hawaii nei, i mau paaua hoohana no ko kakou inau kula akea. O i mamto aku paha auanei ka hookauwa kuapaa, a ike kumaka ihn kakou. Ke hoolaha nei hoi ke Kuhma Noho o Amerika ma Honolulu nei, aole he pono i m Moku Amerika, ke hoolimalima no keia hana he kii kanaka, a lawe mai i Hawaii nei mamuli o ia uku hoolimalima. K haaiele loa a pale loa aku ia mea na moku a me n* kanaka o Amerika Hoipoia. O na moku e j hana pela, e tawe wale ia e ke Aupuni. 0 n» kanaka e ku>e, e hoopaiia he mau tausam dala. —_ KANAKA HaWAU HANA GtTLA.—Ua Wfbc ae nei o Keoni i hale paahana nona, mn Alanui Maunakea. Ua maamaa loa oia i k* hana i na mea gula, kala a keleawe, o kei» a me keia ano e makemake ai, e like me ke komo lima, apo pepeiao, na pine, pihi, 'i 4 tne ke komo kukui i okomoia me ke gul a 1 me ke kala. He liiki ioa no hoi it i a hoomaemae i na wati nui a me na wati lnl"* * me la mea aku in mea tku. He mahaio ko makou i na Hawaii a pau e maiaa ana 1 oa hana o kela a me keia ano, a e hooroth ut ana hoi i na hana inaikai. Pela kakou e pono ai e Hawaii, aia a paa hana kakoualaila pomaikai, aole e palaualelo wale. aole hoī he kuhi ana ae, i Hikauhi, i Kauna* kakai i Manamana. I

Maui. Kanikela Ane&ika ko Lahai*a.—No ka me». oa kaawale aku ka Hope Kanikeia Amerika no ke kuiaoakauhale o Honoiola i Kapalakiko i keia manawi, ooUiia, ua ko* hoiu o S. E." Perkins, KamkeU o Lahaioa, i pani hakahak* no keia wah»; a o Uiiama Mcedham, ua kohoia i kokua Kanikeia no ka maoaw.i no Lahaina. MAKt ika Macxa.~Ma ka ta 26 o Aoiho nei, ma ka uka wahie o Honokowai. ia Kahakei a me kona mao hoa e kua wahie ana roa ke ano hooiiinaiima ma kahi iiiamao aku ; a hooknhi no hunoielo i ioheia j aku mai kona waha ma» : ♦* Pooli mai nei o'u mau maka/* O kona make loa iho la! no ka ia. Oo» mof >no no f»ha oka po. ! L'a lona mai keia lohe ia makou, mai a S. Anapu rnai no o Kaanapaii. Half.pcle *a KaHalapalaoa.—Mai ko makou makamaka opio mai o Lanai, Mr Mua, ua iohe ia mai, oa paa ka haiepuie o la wahi, uiamuli o kona kamnna ana. He t P nmi [>aha na maknhiki o ka hoahu ana i na I tiK*n e iako ai. a akahi no a hooko ia ko na ho.-ihanau inakemake. Ona hemihema ka i koe. oia ka papahele a me na noho. Hoeu 11 Ue ae no oukou ia, oka pau no ia. Ona liio i hoolilo ia he $505.00. No ca lai U T .o o Lele.—Ke mau ia no hoi ka papnnia o ua kaona in, i ahona no i k't [ i kohaihai mni a ka niaknni Mana. Ua hon-naha hoi ka wiii ana o ka 4 Paionia Mili." a ke nhi la ua malako he kinikini waie, a e kokoke ana paha e wili*nau ia ka nui o ia niau (imlnko. Ua hoopiiia ka uku ohua o ko laila mau waapa, mai ka hapawaiu a i ka Inpaha no ke nolo hookahi ana ; noie hoi v like in'.* inamua, he hapawulu iiilii hamani wale no. Pono no, he loa ka hoe ana. Haunaeik ma Lanai.—Ua lohe mai makou, he hnunneie ka ma ka Mokupuni o Kauiulaau, inawnena o na kanaka Hawaii a me kekahi pake paahana a Gibekona haole Moreinon», ma ka Poaha, ia 28 o Augate. O ke kumu o ia hana ana pela, he hookeke mawnena o ria holohoiona a ka haole a me na kanaka Hawaii, no ka helehewa maiuna onn aina i hooliinalima io e kanaka. Ua makaukau ka pnke i ka pu ine ka mnnao e ki, akn, ua kaili koke ia ka pu e kekahi keiki haole, a neie iho ia ua enemi (pake) nei 1 kn mea eha ole e kaua oku ai i kona hoa hakaka. Henha keia hana a oukou / Mai hana hou oukou pela, o ala mai auanei na hann o ka wa i haia, ina iho iana la he aina ua ka«i-ka-ai, nohe wai nui e manalo ai. Waa makk i ka Moana o Pailolo.—Ma ke knkahiaka o ku la 28 iho nei o Augate, hoomakaukau iho la kekah? waa o Lahaina, e holo i Molokni, a ua ee iho maiuna o ua wan nei he eono kanaka. Iko lakou hoio ana a mnwnho ae paha o Keknn, haalele iho la elun ohun, a knu aku ia launmnluna o ka wnapn, (o ka mnnn paha ia o ko iaua aumakua) n koe iho maiuna o ua waa In eha wale no, no lakou hoi na inoa paknhi, Kukae, he elemakule; Knleieau ho keiki ui; Nakilau lie kanaka makua, a me Kaaihaneri kana waliine, Ia iakou no i hoopuka mai ai mai Lahaina mai, ia Nakiinu ka uii o ka hoe, aka, aoho nne ia i mnu i ka hoio moana, n niaanma iki la hoi ina ka hookeie ana ike kai loa. Holo inai nae iakou a waena konu o ka moana, hopohopo iho la ua Nakilau nei, o kahuli aunnei lakou a make hoi, nolaiia, kahea aku oia i ka eiemakule e noho ana mnmua o ka waa, e hoi mai e ku i ka hoe, no ka mea, oia ka mea i inaa i ka hookele ana. Pane mai hoi ua elemakule nei, " Pela, pna ia, a ike aku i ke alii, o ka mea ia e ike ai ika holo wna." Ke pa nei ka makani, n ke nkuku nei ko kai, kahiko paa mai ia ka moana i ke kapa keokeo, kilihuna mai ia na ehu kai, hao aku la ka hoio o ua waa nei, nana aku no ka hoi, noho lakou nei iioko o kehuehu. Aole nao i iiuliu iho ia holo »na oku, hookahi no kikiao makani o ka pa ana mai me ka ikaika, a nioiau ne Ja ka ihu o ka waa, a o ka lele mai ia no īa o ke ama. huli hia iho ia ka waa, haliu iho la ka waha ilalo, a lnna ana k« auwae kahi uuku. Hoao lakou nei e au i Mo. iokai, aka, eiua waie no i pae aku i Molokai, o Nakilau no ame kana wahine. Oka elemnkuie hoi a me ke keiki ui, ua poholo aku iaua ika opu oka inoana, Okn waa hoi, ua pae aku i Lanai, me ke kia no a me ka pea. Aloha ino lakou, aka, ina paha e hoi ka elemnkule e ku i ka hoe» ina paha aole la hoi e leaa i keia piiikia, Lokomaikai na kamaaina, —Ua loaa mai | ia makou he palapala mai a S, P. Heulu o j Waiiuka, e hai mai ana ia makou i ka nui o ka iokomaikai o na kamaaina o ua Hekuawa la, i ka malama ana ī na keiki o ke Ku(a Knhunapuie ma ko iakou mau hale, mai ka hookumu ana mai oia kula. Pela wale no ka noho ana ona haumana, Ua pono no ko oukou mahaio io i ko na kamaaina iokomaikai. a pela no hoi makou e mahalo pu aku nei. Eia hoi, ke kaena mai nei oukou i ka iokomaikai o na kamaaaiaa, nola. ila, e hoomanao oukou i ka oielo * kela po» wa i kauiia pu ia ai me lesu ma ke kea, —Mai keia mea kakau mai no maluna'e ame S. Paaluhi no hoi, a mai ka lehulehu pilikoko mai no hoi, ua lohe ia, e haalele mai ana o Kev. Toma G. Tatina opio, ke Kahu hoi o ka Ekaleaia o Wniluku, i kona noho ana Kabu no ia pa-hipa, a e hoi ana i ke one hanau o na makua, no ke omaimai o ke ola kioo o kana wahioe. Pu ks kumpioai oka i-A.—Ke boobala. hnla hou mai oei lakou maluna ae, no ka pii loa ka o ke kumukuai o na i*a malaila i keia wa, a o ka ai ka ka mea nui hewahewa wahi a lakou. Ina pela, he pooo no paha ia oukou e imi aku ma kahi e loaa ai na i«a makepono, no ka mea v aohe mea nana e papa ia oukou ke hana pe3a.

HawaiL Ke siu sei ka Eka!«sbi haok o HHo no hikī mai o kona Kahunspy!e- E b?ki ko ke mai ana oo poha i keia maa pole *ico. MinLii o 5a mea i hoopoinu ia m* Hiio īloko o ka wi kai pii iho nei a me ke k&> miiaiki, oka oipo o Wailoa, ua luo ia i ī me * °k» • ke htm ia la pabt e m kaioaoa. ; O ua uapo la no hoi f oia oo ke aimnoi e hiki mai ai maanei o ka muiiwai o Wailoa. O KE KAl£A3L*Ui>t K£ KCXC FIEFIEUC. Ua palapeia raai o D. W. H. K. o Kooa He- ; nia ia makou, oo ka hana piepieie o kekahi imakua i kaoa kaikamahine, i kurnu e hooi kaa ai i kooa aie. He nui aku no oa olelo, |aka t oo ka bai poloiei ole mai o ka mea ka« kooa inoa, noiaiLa, he aiea makehewa 'm makou ka akena waie ana aku a nui, n»a* lia be manawaioo a opu keemoa wale mai no hoi paha kekahi. Hoomae.hae Luaklm o Waino.— Ua pa|iapaia mni nei o W. A. Mio, o keia \rahi ; maluna ae, no ka hnomaemae hou ia ana o ko iakou luakini »• Sana Paulo." U* pena ! ia n maikai, no ke kokoke paha i ka hiki i mai oka wa Hui Euanelio. E.' Naniiol no! I kekahi aku nei oae hoi o makeu i he- j iē ako nei e makaikai, o ka aoao wale no e j hoii ana i na kuahiwi ke penn ia ana; akaj 0 ka aono ma kahi a nn luaka e nana nku j ann, oia mau no, aohe i loli ae. nn ka pau e j ana kn oke pena. Kupanaha no hoi oe, me j waiho no hoi a pau pono i ka hoomaemae! la, ului'a no hoi kukahekuhe mai, eia no ka j aole i pau i ka hana, apuhi wale mai no. E j alu like ae paha oukou la i paa koke iho i ke pena, he oki loa hoi keia e haanui mai nei ia innko'i. Eauai. Palapala.— Ua loaa mai ia inakou, he leta na P. W. h.. Alohookahi o Anahola, e hai mni ana i ka haiawai ana o ka ekalesia ! 0 Koolau meloko oka luakini no ka aua ana Iko lakou Knhu, Ua hookupu lakou no ke oia o ke K»hu, i Umikumalima omilumiiu wale no wahi dala. oka nui aku o kana palapala, he hele i Kuahewa. Koki:a Mahinahou o Hilo.—Ua paiapala mai o J. M. K. Wahineole o Hilo ia makou. no na kokua mahina hou olaila, a penei knna hai ana mai; MAHINA HOU 0 IOKE ME IULAI. IuSK. iCLAI. Apana 1 Ohele, - - - §0 00 $7 00 2 Kulepolepo, 20 00 22 00 44 3 Punahoa, - 22 00 12 00 4 4 Puueo, - - 16 00 800 $64 00 $39 00 j līe mau Dala i manawalea ia ena wahine. No Ohele $20.00. Kulepolepo $31.35. Punahoa $60.00. Puueo $20.00. ilui $131.37 ana mai i ke ano o ko laua hele malihini ana me kana wahine ea, a me he mea la o ko kakou i i ike like ana no ia i ke ano a me ka maikai oia mau aina nui o ka honua. Ka ukana a ke kanaka Hawaiī.—Ke palapala inai nei kekahi makamaka o makou o keia moku,i ka hana pololei ole a kekahi Kapena moku. Penei no ia : Ua hooiliia ma Honolulu nei o Luka i ka papa iaau hale no Nakula a me kona iuaui makuakane, me ka iawe a Kalnlau. Ika holo ana oua moku nei a hiki i Hanaiei, kiolnia maiaila, nole hoi ma kahi i oleloia, (,No ke aha ?) Ua | kii aku no na mea nona ka laau a kolo mai mahope o na waa ; e lawe ana i Kalalau, aka i ke kaa ana mawaho o Haena, o ka hemo no ia o na ama, a haalele laua i ka puu papa e lana malie. Hoi laua a kapakai, hikiikii a paa ke ama, kii hou aku, aka i nana aku ka hana e iaweia ana eke au. Oi noke waie inai laua i ka huki a pau ke aho, no ka mea e pale ana ke nu i waho. Ike nhinhi ana iho, un naiowale iaua mni ka ni* na aku a mamno waena monnn. Ua imiia aku iaua e keknhi wna, a loaa aku e u mimihi ana ika pilikia. Ika ioaa ana aku ika waa huli, ua kau mai laua maluna ona, a haaieie aku la i na iako hnle i ka moana. Mahope mai na pae na papa a me na pili haie ma Aiiomanu, a o ka hnpa nui, ua heo nku ike kai. Aloha ino hoi ka hoomanawanui ana e loaa ka hale laau,a ua loaa hoi, eia ka ho\ na na a\e o ka monna e nuho.