Ka Nupepa Kuokoa, Volume VII, Number 37, 12 September 1868 — Hele Malihini ana. [ARTICLE]

Hele Malihini ana.

Ohana Hookipa Oluolu. Ma ka helu i kaa hope aku o keia Hele Malihini ana, ka hoike ana a ka oukou wahi kamahele, ua hookipa ia oia ma ko Rev. J. Kauhane Home. He ohana hookipa oluolu io keia a'u i ike iho nei, a he kamaaina io no na malihini makamaka ole. He elua na la a me na po a'u i noho ai malaila me ka aua hou ia mai no e noho hou aku, aka, no ka holo o ka manawa, ua pale aku au ia leo kaohi. He aina maikai a oluolu kahi a keia ohana e noho nei. Oluolu kupono ke ola. Ka i no ka hookipa aloha ana ma ka home, pau ae la la ko kela ohana manao ana, eia ka e haawi wale mai ana i alanui no'u e holo aku ai a hiki i Hilo. Keu io keia a ka makamaka aloha. Haalele ana ia Keaiwa. Poakolu, la 12, mahope o ka makaukau ana no ka holo a me ka lululima aloha pu ana me na kamaaina, ua haalele iho au i keia wahi, a ua hele malie aku a i ka Lua o Pele; mahope iho o ka hora akahi auina la hiki malaila. He alanui kikekee a aa hoi ka hele ana aku, aka, no ka hele hookahi paha ke kumu o ka eleu loa. Ka Lua o Pele a me ka Hale Hookipa. I ka hiki ana aku i ka Home o ka wahine o ka lau, e punohu ana ka uahi o kona kapuahi hou, oia hoi, ke puka nei ka uahi ma kekahi lua hou, a o kahi a ka Pele e a mau ai o Hale Maumau, ua pau ka a ana malaila. O ka punohu wale no nae ka ka uahi, aohe ikeia aku o ka ula o ke ahi. i ka po ana iho, o ka wena wale no ka ikeia aku. Aneane hookalakupua hou paha auanei ua kamaeu nei o ka lua. O kekahi kumu no e manaoia nei, o ke olai liilii mau mai ma Kau a me na apana e pili koke ana. Ma ka Hale Hookipa o ka lua o Pele ko'u wahi i hoomoeia iho ai me ka maikai a o ka mea nona ua Hale Hookipa nei, oia no Ka Mea i Mahaloia o na Ululaau a me na paia ala o Puna, L. Kaina. O kela hale, ua hoolako ponoia i na mea a pau e oluolu ai ka nanaina a me na mea ai maikai. Ua oi ae kekahi mau mea ai ma keia hale, mamua o kekahi mau hale i ku ma kekahi mau kaona nui o Hawaii nei, nolaila, o ka poe makemake e hele mai e makaikai pele, eia ka wa a ke kanaka Hawaii e malama nei. He oluolu no ka uku, aka, owau nei, ua oluolu kela e hookuu wale mai me ka uku ole ma ke ano aloha. Oia ka'u e haawi aku i ka mahalo ana nona. Iho a me ka hiki ana i Hilo. Kakahiaka nui poaha, la 13, paa mai la ia Kilauea nei i kona kahiko mau o ka ohu, a i ka hoomao ana ae no, o ko'u haalele aku la no ia, a holo mai la i Hilo. He 29 ka nui o na mile a hiki i Hilo. Loihi a inoino no ke alanui no ka hele maluna o ka pahoehoe pele wale no. Ua makai nae ia hele ana aohe ua he malie. Eia ka hoi o na lehua keia o Mokaulele a'u e nana nei, aohe hoi e hihi o kahi kamaaina ole e papahi mai ai la hoi na lehua ma ka a-i. Ia hele hookahi no a komo ana i Panaewa, a o ka hiki ao ia i Hilo, kilihune e iho la nae na paka ua Kanilehu, pukui mai la no keia i ke kihei Sekona hele no. Hiki ma Hiloone i ka hora 2 a mahope iho. Ikaika maoli a kakou nui ka hoki. Kai mimiki ma Hilo. I ka la no a'u i hiki mai ai maanei, la 13, a ia po iho, o ka hoomaka no ia o ke kai mimiki a me ke kai pii. I ala ae paha ka hana i ke kakahiaka nui e ewa ana ka pihe uwa. O kekahi poe holo kiki maluna o na papa pohaku a me na kaheka i hoomalooia a hopuhopu ia. Loaa no ka kekahi a hoi nele kekahi. Ekolu na la o ka pii ana a me ka mimiki ana o ke kai, a nalowale aku la. Kupanaha na hale a ke Akua Mana Loa. Lawe kekahi poe o Hilo-one i ko lakou mau opeope ma na hale kaawale aku, no ka manao e like ana keia kai me ke kai

a Kane ka hoolanaia o Hilo holookoa. Ua pau mua aku no kekahi i ka haiia. Hale o Maka ma Puueo. Aole au e poina i ka haawi ana aku ia Maka a me kona ohana i ka mahalo, i ka puliki ana mai ia'u e noho ma ko lakou home a hiki i ka wa a'u e haalele iho ai ia Hilo nei. Me lakou pu ko'u aloha nui, a e kapaia lakou, he poe hookipa maikai a kapono no ka oukou malihini nei. | Awa va o Hilo. | He umUumamalom na !a &'u ī noho ai tna Hilo-one* 00 ke kaii o ka maiie ae o ka ;ua a me ke apaap«a ae ona alanui e hele , ■ mai ai ma ka aina a hiki i Hamakua, aole | oae i hoohala mai ka hauie ana a na paka ; lua tne ke ki'ihune pu aoa. O i noke wale ihoi i ka oleio. "malie malie ka oa i Pohakea, mauka ca, makai ea, pupu la-i paa i ka : mano,*' aohe wahi mea a hooiohe mai ka' ua, o keaiwa ua loa iho la ia. He lohe waie ko'u mamua be keu o Hiio a ka aioa ua, a akahi noau a ike kumaka. Poiolei loa ' kela inele kauiana no Hiio a ka poe kahiko \ i hnku ai: ! " Eleeie Hilo e j Panopano i ka ua/ &c. I .No ka hiki ole ke hoomanawanui a bala«j (he mau la hou, noiaiia, ua ho u okoa no i!o-J ko okauaa me ke ino oke aianui. La 25 j |o Augate, haaleie aku ia ia Hi!o me ke ko- | mo pu o ka hoowahawaha, a heie mai ia ina |ke aia ioa o kainaheie. Oka Liloa o Waii pio ko'u hoaheie mai Hi!o aku. He keiki I kamaaina ia uo u;t aina ua iani piii ia ; a ; nana i hahni mai ia'u i na moa o na aina, i na kahawai, na aianui, na pali a rne na wa- i hi pana a pau. He wahi iuaui iio no ko'u i |mau makamaka ko'u aianui o ka heie ana, [nonakainoa ••Kilauea." He 15 wale m> |na mile o ka hele ana i keia la holookoa n i moe iho ia ina Hakaiau, inaioko o ka malu Haie o Zakaio Kawainui. O ke kumu o keia pu ana, no ke pohopoho o ke nlanui a me ka nui o na kahawai a ine na pali. I keia inoe ana, ua oiuoiu loa ke kamaai|na ma ka hookipa ana, e hooiuhi ana iaia i |iho a me kona ohana i ka maiama ana mai j i ka Liioa a ine ka oukou wahi maiihini. Me ua mau kamaaina la na aheahe aioha \ oka iauu inaliliini, a peia no hoi paha ka 1 Liloa o na pali kuhoho o Waipio. Haalele ana ia Hakalau. j, i Ue ao ana ae, la 2(5, haalele» iho la i na . kaomi pumehana o ke aioha i na kamaaina,! a hele aku ia. No ka nui loa oke ino o ke : aianui i ke pohopoho i ioaa ole ai ka holo i ana o ka iio, noiaiin, he 10 waie no na miie j 0 ka hele ana, a moe hou iho la ina Laupa-1 hoehoe. He keu ka paii o keia aina o liilo! a me ka lehulehu launn ole o na kahawai. | Kupono kona inoa o Hiio palil<u. Ma Ua | jhome maiu laau Amenka oKalaionehu ke | hiolani ana, iVle īa ame kana wahine ke : aioha o ka iaua inahhini nei. 1 ka Lusa Alakui o Hilo. 1 hookahi a'u wahi huaoielo e pane aku i ka Luna Aianui o iaila e hana i keia aianui ■ heie loa a maikai. He mea maopopo ioa ma ka ike ana iho, aohe no i makaala ka; hanaia ana o kela alanui, a inn pela e wai-! 'ho hoopahenmhema ai no kekahi manawa, | aiaila, e hakukele anu a lilo i mea ole. I nui ke aho e ka iuaui makua e hoomaemae • 1 kou alanui heie, a pela e kaulike ai ka pomaikai inawaena o kou aupuni a ine oe. Mauhinihele.