Ka Nupepa Kuokoa, Volume VII, Number 40, 3 October 1868 — NU HOU KUWAHO. [ARTICLE]

NU HOU KUWAHO.

Ma ke ku nna mai nei hoi o ka mokuahi ldaho i ka Poalua iho nei, iloko o na la 1U mai Kapalakiko mai, ua loaa mai ia makou na nu hou ano nui malalo iho :

111 AKAI ALII A KE KEIKI Pl'NI HELEA VirTORIA. Ua hiki hou mai na Nupepa o na Aupuni nui, u maloko olaila i ike iho ai makou, ma ka malama o Okatobj nei, e hooinaka hou ai ka holo ana mai o ke Keiki 'Lii Ka Mea Kiekie ke Duke o Edineboro, i kana makaikai a puni ka honua, inaluna o kona moku hanohano Gūlutea. Ē haalele ona oia ia Pelecnuta, (Plymouth) ina Enelani, a e holo ae ana i Madeira, Foyal, Kanikani, Lne Hope, Maurita, Bouiebe, Kilona, Madar.»sa, Penonog, Singapore. Honogaona, Manila, lokahoma, Sidane, Nu Zilani, Houolulu, a i na inokupuni ma ka Hemi ; i V r alaparaiso, Lima, Sana Balasa, Mazatalana, Kapalakiko u me Vanak&uva, a malaila aku, hoi i ka home. He huakai hele kaapuni honua ka ke Keiki Alii e inakemake nei, a o kana hele aua paha auanei keia e puni ai ka honua. No Europe. Ua hala aku ka Moiwuhine Victoria i ka makaikai ma Helevetia, a ike wale aku paha i na hiohiona o na mauna kaulana o Alnpa a me ko laila mau wahi pana.

Aia ke Keiki Alii a Napoliona, mn na kapakahakai o Geremania Akau kahi i makai* kai hele ai maluna o kona mokn A!ii. Ke olelo nei na palapala o Parisa, ua ho* ole ka Moiwohine Victoria i kona hui ana me ka Moiwuhine o Sopania, ma kahi i oleloiaai e hnlawai pu. Aia o Adimarala Furagu ke hoolioli la, a ke hoomaha la iaia iho malulo o na hookipa hanohano ana a ke Su!etnna kaulana o Tū> reke a me ke Kuhina Kusini ma ke alo Alii 0 Konetinepeln. Ua lohe ia ma ke kulanakauhale o Pari> sa, ma ka la 29 o Augate, e hoihoi ia mai ana hoi na Puali Koa a pau e noho la ina Homa. He kaua hou mai nei mawaena o ka poe Kerete a me ka poe Tureke, n ke akena nei ka poe Kerete, ua huipa ino ia ka poe Tu* reke e lakou. Ua manao wale ia, e hana kuikahi ana kekahi mau «upuni o £uropa, no ka mnla> ina ana i ke auiiuni o Mekiko, i ole ai e komo okoa mai o Amerika Huipuia. Ka i no ua aikena na aupuni a pau o Europa no keia mea he punikoko, mnhope o ko Napoliana huipaia ana aku ma ke kikala e Mekiko, a hoi luuluu ana i ka Moani Ate!anikn, a keelii hapa-pu ana na kapuai i ke kapakahakai o Farani. He 'ono lauahea ma Parisa, lua ka la 31 |o Augate, he wahi kuikahi mawaena o Na-1 [poliana a ine ka Moiwahine o Sepania. Ina i e komo o Sepania iloko o ke kau?., e mnla- ! ma paha i ka Pope, aiaila, e hoouoa ae no o j Famni i mau nuali koa i Sepania, e mala* | ma i ka mea e noho nei ma ka Noho Aln, i pale aku ai i na kue a na hoaloha a ke Duke o Montpenister a me ka poe kuokoa. Ua hana m»i nei ka poe Tureke roa Kerete, i kekahi bana ano e. oia hoi ka uiupa ana i na laau olira me na hua ; a ke manao la ua poe la, oia ka mea e hoopuipui ae ai i na hoopolewalewa o ka poe Kerete, i hele a maka pooiuniu ai ole. Ua hoopoka ae ka Alihikaua o Tureke, he olelo kuahaua, e kauoha ana i oa poo o na ohana a pao, e hoihoi mai i na Kerete i holo oialo aku ; a 1 hoolohe ole, e lilo ko lakou mau aina a rae na pono e ae. Ma ke ahiahi o ka ia 20 o Augate, e holo ana kekahi kaaahi ma ke alanui hao, me n«i ohua a roe na leta mai Ireiani mai, e holo ioi i Livapu!u e like me kana Inna mau. Aka. iaia nae e holo aoa, halawai iho la oi» me Im pilikia, Penei hoi ke ano: Ua holo mua kekahi kaa abi i hoopiha ia i ka aila honua, a hiki i kahi i hoohuli ai ia kaa e holo aku ma kona wahi i manao ai, me ko* na hoihoi bou oie ae hoi i kahi i booke«*ku ai, i pololei »i hoi kahi a kt kaa hopa • hoio mai ai. A no keia pilikia i ike mua ole ia. u« holo pololei aku ke kaa hope a hookui.

Ehiko BQ4U haoie m* ke k*a !eta i pta ioa i k» iuake, ■ be oai hoi ka poe i maiooino e w«ibo maewiewi »m. Ma keīa hooko: «oa 0 o« kaa eioa, e poha ae aoa ke kaa ai!a hooua, a muka ta ako I* na kaa aht eioa e ke abi, a liio koke iuo U ī iehu ahi. O kekabi Hui nui o Bodeaa ma Farani, o*o* i kapīli i na moku hao kaua oo ka ao.; ao kipi o ka Hetna, oa hooiaioia mai, ua pa-f ka oa Hai ta malalo. a ke kalele ta n* lima! Ika «owae. He puka ka hoi ke kolohe, e* hana malu ai i ka inea make a hoouna ake.. Olia wale la ae ia no nae hoi kahi o kooa* poho, u.i oki oe e mi mihi ana ua o K*uiu- * ki ma. \

No Amerika. | Ua hīki ae kekahi iohe ī Nu ioka. ma ka s la 24 o Augate, utai Wai Peie Keokeo ae aia malaila o Uenerala Hosekarana, no ke | kakakuka ana me Gen. Lee a me na Ahhi-; kaua eaeo ka Hema, e kuikahi, a e noho 5 iike na kanaka o ria aoao elua. He nui na iohe inai ka Mokuaina mai o Tenesi, e oielo nna, he nui ka hauoaele a j puni oīa ainn. Mai na wahi mamao iki | ftku, a mai na kulanakauhale nuiaku; he \ iihilihi uuku loa ka pakeie ana o ka poe Uniona. O kekahi o na lio hooheihei kiauau hoio ioa, o Oexater kona inoa, ua hiki iaia ke ho-; lo kiauau i hookahi mile iioko o elua minu- j te ame 14 aekona. O keia ka lio mama ! ioa ma ka bo!o kiauau. ] U;i hooie ka Haie Ahaoleio o Geotia, ao- • i le e pono i na negero ke noho mai maloko o ' ia haie. Ko !kai no hoi ua pau ka hookae 11 ana a ka iiikeokeo, eia no ka ke hoomau i nei no. ! I Ma ka ia 13 o Augate i hala, ua hooha-j kui iho he olai nui ikaika ina na kulanukau- j i hale ma na kapakahakni o Peru a me Ekua-1 dora ; a o kn nui hoi o na kanaka i make : i he 32,0(J0 ; u o ka nui hoi o na da!a 1 poho ; i

ma keia olai he 8300,000,000. Mamua iho nae o k.i hiki ana mai o ua olai la, he hnlulu ano e loa ; pii koke mai ke kai n kupikipikio, u ua hal.ina ia ae la na knpi. kahakai, nhe mau nule ka loihi. O Arehe kulannkauhale nona na knnnkn he 35,000. ua pau loa aku la v i ka holoia eka wai, a nahaha n.i kauha.'e, aohe wahi mea i koe e ku ana. eha hnnen ka nui o na kanaka i make inalaila. O Aric«», he kulanakauhale ia nona na kanaka he 25,000, ua halana pu ia no e ke kui mimiki, a ua hoo* neoneo loa ia ia kuianakauhale. aole wahi hale hookahi i koe e ku la ; a o ka nui hoi o ka poe i make malaih, ua hiki aku ka heluna i ka elima haneri. O ua kai hoee la, he kanaha kapuai ke kiekie o ka pii ana, a kauo hele aku la i na moku e ku ana ma na uwa, a hftla iuka lilo o ku aina me ka halulu—ua like me ke kai owili ma Punaluu, i piu ai i ka make kekahi poe kanaka. Akahi no kai nui i ike ia, aole mamua ae. O ka inokuahi lawe ai o Amerika Huipu. ia e ku ana malaila, oia hoi o Fredonia, ua kahuli i ka hoopokaakaa ia e ke kai, a poho iho la a nalowale na kanaka a pau maluna. O ka nui hoi o na dnla no na mea ai maluna ona, he $1,800,000. Ua kauo hele la i o a ia nei, a nahaha liilii ae la. O ka mokuahi kaua Amerika Huipuia hoi, 0 Wateree ka inoa, ua kauoia, he hapalua mile iloko o ka aina, a ili iho la oia ma kahi kiekie a maloo. (Koele aku la na iwi o Hua 1 ka ia.) Noka loihi ioa o kona wahi i kauo ia aku ai, nolaila, ua hiki ole iaia ke holo hou ma ka ili oke kni. Ua pakele no hoi na ola o ka poe e ae maluna, a hookahi wano wuhi luina i poholo. Ua lako keia moku i na inea kaua, aka, aole nae e hiki iaia ke pale ae i ka la o kona popilikia.

O kekahi moku k;ilepa Amerika, o Rosa Revera kona inoa, me ka moku 6eritania Chanceellor (Kanakela), a me ke kiapa Fa* rani L'detcada, ua pau lakou a paii i ke po* ho. O na kulanakauhaleliilii o Iquique, Moquegua, Lerumba a me Pisaqua, ua pau loa i ka lilo i mea ole. Ua nui ke poho o na haole kalepa iioko o keia poino. O na kauhule o lbarra, S«na Pubalo a me linanatada, ua lilo i ole. O kahi a ke kuianakauhaie o Kotakaki (Cotucchi) i ku mua ai, he moana wai ia i keia manawn. O na kanaka o keia kulanakauhaie hope, ua aneane e pau ioa i ka make. O na kHuhaie o Peruco, Puella a me Kakiguama, ua pau ioa i ka poino. A no ka nui ioa o ka poe i make, ua ane ino loa ke ea mai na mea make mai, nolaiia, ua hoio aku na kannka ola inai ka poe make aku. Ua hooiaha akea ae ka Peresidena o Peru, e heie mai na kanaka e kokua i kn poe piiikia. Ua loohia ka mokuihi Orixabū i na oiai kupinai, ma ka ia 15 o Augate, iaia e hoio ae ana mawaho ae o Sana Ditgo a me Sana Pedero ina Kile Amerika Hema. Ua kopikipikio ke kai, a ua pii ae a kiekie lon maluna o na kapakahakai, o ka la no kew i kai pii a kai mimiki «i ma Hawaii oei. iloko o keia makahiki. Ano e ka ke Akua mau ha> oa ina keia mea. Aoie i peu loa i ka lohe ia mai ko na wahi e aa ma Ameiika Hema. Ua ku ae ma Kapalakiko ka mokoahi Coforado mai lokahama ae, a aia nuiuna o ua moku h na ohua ewalu hanen me kawwilu me na ukaoa, a he 20,000 puolo ti laa, na kilika, o pela aku, no na makeke o Amerika a me £uropa. Aohe no he pokeokeo mai a kana ra«i. Nai no hoi ka imi ana o kahi o ka loaa. O ke Kuikahi i haoa ia mai nei mawaena o Aroerika Huipuia a me Kma, ua hooiaio loa im mai nei e ka Hale Ahaoleio Noi, a ua l«we ia aku i Kioa no ka hooiaio mai. O Wa haie Hwhko Buke Nui o Nu loka,

—~ » oaa ia e D. App.etooa ma t oa hilao ia mai i* e na hma menemeoe oie o k* ahi, ma ke kakahiaka o ka ia 14 o Aug*te. a oa liio na waiwai a pau maloko i pao iahu noi. Ca maoaoīoia ma W»sinatoo*, ma k* la 17 o Aagate, aia o Farani a me Penuia «*« ke ao omamaiu o ke kaoa, aka. oa pau «ra--5 «īip I *** oo °°k o ,d * ° flwu paba ma Wasinetooa. | Oka mea boo mai ka ookupaoi mai o Paioo Rico roa iota Komokaaa, oa pili kaa- . maha loa ko laila maa makaaioana no na ftubau a ke aoponi Sapania, nolaila, o ka a kaoa «ale mai no koe.

Ua hooholu ka Ahaoleio o Teoeai. a ua kohoia i Komite ku i ka w», e hele aku ai i imoa o ka Peresidena, e noi aku e hoouoa • fnat i mau koa nana e malama i na pepehi j maiu a me oa hookahe koko e hana maiu ; mai nei ma ia mokuaina. Ina e hooie ia ; mai ke noi. alaila, e kahea koke ia no na I koa ponoi o ka mokuaina iho, a e hooma-' kaukau no ke kaua. ! He mau olai nui kai hoohakai iho ma ke 1 kaiamtkauhaie o Kaiio a me Peru. ma ka la | 23 o Aug»te. Ua pti ae ke kai he umi ka- { puai maluoa o kahimau. I O Koiopaki ka Hope Perssdena o Ameri- j ka Huipuia, e inanao ia nei e koho no keia | kan koho Peres dena ae. na hanauia boi ma j Nu loka, i ka makahiki 1823, a lioonaauao j ia ma na Kuia La, a i aoia no hoi i ka ha-' na hoonohonoho hua ; a i ka wa opiopio no,' holo aku la oia i Indiana, a iiio i Lunahoo. ponopono no ka nupepa Southßend Registcr, j no na makahiki loihi. Ua noho Kakauoieloi h!i no kekahi Aha Elele, i ka makahiki j 1&S a me 1552 ; a mahope iho, ua kohoia ! i Hoa no ka Haie Ahaolelo o Laio, i ka ma* | ka inakahiki 1854, a mai ia manawa mai j kona noho ana i Laia no ia Hale. A eia oin iloko o na makahiki ekoiu o kona noho Luna Hoomaiu ana no ia ilale. I keia manii. ( w.i hoi, ke houpuupuia nei oia e kau ae iuh j ka noho nna Hnpe Peresidena no Kaiani. |