Ka Nupepa Kuokoa, Volume VII, Number 41, 10 October 1868 — NA KANAWAI I HOOHOLOIA. [ARTICLE]

NA KANAWAI I HOOHOLOIA.

HE KANAWAI £ 1100PAL* A1 1 KKKAHI Ka.NAWAI I KAPAIA "Hk KANAWAI E PIU ANA l KA POE I AEIA E Koin BALOTA." t APONOIA MA KA L\ 31 o Dekemaba, 1564, a e hooponopono ai UOl NO KE KuLEANA KoilO BALOTA NO NA Luna Makaainana iloko o ka Hale AuaOLELO, 0 KELA ME KKIA MEA 11AAWl BA LOTA. iKoeu* ai*i keU Pule mai) Pauku 7. E noho mai na Luna Nana Koho ma kahi kupono maloko o ka Apana, iloko o ka manawa aole e emi malalo o na la he umi, aole e 01 nku na la he iwakalua mamua iho o ka la koho, i mea e hoolohe ai i na olelo hoike no ke kupono o)e o ka poe i kakauinoa ole ia e ka Luna Helu a Luna Auhau paha, me ka mea i oleloia ina na Pauku 3, me 4 o keia Kanawai, o%a poe hoi e noi ana i kuleana kohohaloM; a i mea hoi e hooponopono hou ia'i na papa inoa i oleloia ma ka Pauku 6 o keia Kanawai ke ikeia ka pono. E hoolaha e ia e na Luna Nana Koho no ia mau halawai ana ma ke kakau pu ana i na papa helu inoa i hai ia, e like hoi ine ka Pauku 6 o keia Kanawai, a ma ia mau halawai una, e hoolohe pono i na olelo hoopii a pau i hoopukaia e kue ana i ka haawi balota ana o kela a me keia inea i kakau inoa ia ma ia ni iu papa helu, a ina e maopopo i ua poe Luna Nana la he pono ole ka hookomoia nna o ka inoa o kekahi kanaka ma ia papa inoa, alaila, e holoi koke ia kela inoa. Pauku 8. 0 kela a ine keia Luna Helu a Luna Auhau paha i kakau ole i ka papa hoike, papa inoa e like ine ka mea i kakau ia ma na Pauku 3 a me 4 o keia Kanawai, e hoouku ia oia no kela a me keia hoike ole ana pela i na dala hookahi haneri. A o kela me keia Luna Heiu a Luna Auhau paha, e kakau ana i kekahi olelo ma ke ano hoo. punipuni, a oiaio ole paha e pili ana i ua papa hoike la, e hoopai ia oia i na dala he umi. Pauku 9. 0 na Luna H'.Mu a pau, i ole i lawe mai imua o na Luna Nana Koho o ko lakou mau Apana īho, i papa helu, e likei me ka mea i oleioia ma ka Pauku 5 o keia 1 Kannwai, o n« knnoka a pau maloko oia Apana, i hookaa i 1,0 Inkou m«u auhau ilo- : ko o ka manawa a ko Kanawai i olelo ai, a i u» ike in ko lakou mau inoa ma na buke 1 helu o ka Luna Helu, nlaila, e hoopai ia ua ! Lnna Helu la i na dala hookahi hanen. Pauku 10. I mea e pono ai ka oiba»n ■ koho halola, e hoolako mai ke Kuhina Wai-| wai i na Luna Auhau, be mau palapala pai ; hakahaka, no ka hookna aua i na nuhau, e like me na palapala hookm e lawelawe ia «na i keia manawa a o na palapala hookaa : e lawelawe ia ana ma keia hope aku; aku boi, e kau moakaka lea ia nialuna ow' mau palapal». na hoaolelo i pai i a , i keia mau olelo. "Ua pono laia ke koho balota." A o' kela me keia Lun» Helu ke hookaa ia m ,j na auhau i koe o kekahi kanaka i loan iaia ka pono o ke koho balota malalo o ka Pauku 2 o keia kanawai e kakau ia ai ma ka hoopiha hakahaka a e haawi i, ,ku i kela a me keia kan.ka oia ano i pal.pal, hooka, ' «übau i pai ia e like me ka me» , olelo mu« 1 Pauku 11. lo» ma kek.hi halawai ana o' oa Looa Nana Koho « r>>« D iele .i no k, poe 1 koho . like me ka mea i olelo ia ma ka p, u . j k» . o kem Kaoawai, boom.op.po it J kek.bi kaoaka i komo ole kooa ino. ma ka i p.|« be « inoa . k« L„o. Auh.u i l.we ,ku! .i »1» Lun. N.o, Kohoi e H|| ; w 10.. , ua kanaka nei i nnae k —; !o i u e koho w*. > o. noooi hoi kela i n* Luiia N.na Koho e hoo--0,0 ' k " n ' n,m k. p.pa helu 0 k, |)oc

| koho balota i hoike ia m«i i» [akou e [me k« Pauku 5 o keii Kamwa», ah;!, rJ4 I m Luna Nana Koho e kauoha nku \ (~ '■ na Auh.no e kakau a e haawi «k>> i m , kaoe i aponoia pela. ena Luna N« na . , ; palapala hookaa «uhau. e like mc ka , nf , . | kauoha ia oo ka poe koho haiou nu u,, . \ka Pauku 10 o keia Kanawai. Eta nar . |ka palapala hookaa i haawi mua la ia,* , 1 hoihoi ia mai ī ka Luna Auhau eho)ow». n * i km mea. ua loaa iaia kekahi palapaU hoo*«n ' hoi i p«>ia *-Kupono ke koho baJota." Pauku 12. Ina e hookoiuo na Luna N,. ! oa Koho i na inoa o ka poe koho balota e ; . ke me ka mea i kauoha ia ma ka Pauku «5 0 keia Kanawai, o ka poe hoi i hni in mai ko lakou naau inoa e na Lunn Auhnu i oie.o mu« ia. e like me ka roea i olelo mua ia n}t i ka Paoku 5, o keia Kanawai, aole no e paaia iakou e pani no kekahi mea i haule ! ma ia pap* helu. ! Pauku 13. Ala ka la koho ona Lunama- | kaainaoa e lawe no Qt Luna Nana Koho > I na belota o ka poe a pau i kakau inoa ia ma !k« papa helu o ka poe haawi halota, ka | nae i hoike ai imua o oa Luna Naoa ma n 'la kaho, be palapala hookaa auhau i pn t ia !me na huaoielo, "Kupono ke koho knloM." U oia palapala hookaa aohau, e hoihoi ! i ka mea nona ia mea, mahope iho o kn ;ia | waiho ana inai i kona baiota, a nie ke kalo j : ia ana o kona inoa ma ka papa helu o ka poe | i koho balota. Ina manawa a pau ua knuohaia na Luna Nana Koho e holoi i na hua. [olelo ♦•Kupono ke koho balota," mamua ae | o ka hoihoi ia ana iaia I kona palapaia hoo. i kaa ī pniia me la mau huaolelo. Aole no e ; hiki ke hoahewa ia na Lunn Nana Koho ko lakou hoole ana i ka balota o kekohi k<- ! naka i komo oie kona inoa ina ka papa lu li) 0 ka poe koho baiota, a ina hoi i hoike < ' mai oia he palapala hookan auhau mai u 1 Luna Auhau inai. i pai ia me na huaoK u. 1 "Kupono ke koho balota." Pauku 14. Ina e hoike hoopunipuni kckahi i kona inoa,' a pane aku paha mr k.i oiaio ole imua o na Luna Nana Koho i k i \va e halawai «na lakou e like ine ka mea i olelo i« uui kn Pnuku 7 o keia Kanaw u, j alaiia, e hoouku ia oia i na daia he umikn- | mamalima no kela u»e keia hewa oia nno. I Pauku 15. On.i huaolelo "Knmima Nu»;' |ma ka Pauku 2 o keia Kanawai, ua komn | inalniia ka pepehi kanaka o kel ime keia - |gere, moe aikane, puhi hale, hoohiki wah.». ! hee, plapala hoopunipuni, aihue, kipe, Uwo 1 ka waiwai i haawiia mai e innlama, n m<? !na kamima nui e ae na karaima e ioaa iio ai i ka mea nana i hana i kona inau ponn ni:\l;\lo o ke Knnawai ke oie i kaiaia mni o ka Moi. J Pauku 16. U kela me keia kanaka i hoaj hewa;a i kekahi karaiin» nui a ua kainin e ;ka Moi, me ka hoihoi ia «*»««i o kona ninu l pono a pau malalo o ke Knnaw'ai, e hoike akuoia imua o ka Luna Relu, Luna Auhau, i a o na Luna Nana pahn, i ka palapnla hoi' ke no ia kala ana inai, a i ole ii i kop* oia ;paiapaia i hooiaioia, alaila, e hiki no iain ke ! koho baiotn. Pauku 17. Ina mauawa a pau ina elu ke ole na manawa ina i iike ole na manao o na Luna Nnna no kekahi mea t pili nna » ,; ka lakou oihana, aiaila, o ka mea i holo i ka hapanui o iakou, oia ka mea paa. i Pauku 18. O keia me keia Luna Nana- ! Koho. i hoonohoia inaialo oke Kannwni. e I hooko i ke koho ana no nn Lunnmaknnmana ino ka Ahaolelo kau Kanawni o ka Pnn Aina, ke hooie i ka wehe, a ke wohe ole paha i ka wahi koho balotu i ka hora ewalu o ke 1 kaknhiaka o ka la koho, a i lokahi ka manno, a i kokua aku paha ia hoole ann, a wehe ole iana i ka wahi koho; a i pani paha i ka wn. i hi koho mamua ae o ka hora elima o ke ahi« ahi o ka la koho, a i lokahi ka manao a i koI aku paha ika pani e ana oka wahi koiho mnmua ae oia hora; e hooukuin no ia i | ka uku hoopai, i kela me keia manawn e ha. | na ai pela, aole e oi aku mamua o ka elima ; hanen dala e hoopiiia e ke Kuhina Loio ma. muii oke knuoha a ka Ahaoleio knu Kannwai e noho ana mahope koke mni oia mana;w» koho. Ao na uku hoopai eae a pau e pili ana i keia Kanawai, e ku no ia i ka hooko a i ka hoopai ia imua o na Lunaknmwai Hoomalu a Apana, o keln me keia Apana, : kahi ī hanaia ai oia hala. A oka mea e hai nnn . ka kue ia o n» pauku o keia Kanawai I I hiki ai ke hoopai iae na Lunakanawai Hoo» a e I° oll ona no iaia kahooke* o kn uku hoopai e loaa mni nna ; mai ka inea i ku ai iai.i ka hewa. , Pauku 19. Ona Kanawai me na hapa : Kanawai a pa>i e kueana i keia ua hoopauia. I, U , 'ilo keia i Kanawai ma ka j 'a aku i hoohoioia'i. Aponoia i keia la 22oIune, M. H. 1968. ; _ KAMEHAMEHA R.