Ka Nupepa Kuokoa, Volume VII, Number 42, 17 October 1868 — Lalau maoli o Hua.-a!! [ARTICLE]

Lalau maoli o Hua.-a!!

Ua la'«a j©i © Hn«~* i km hoopili aoa i kc kumumaoao ana Oke k«boa mamoa mahope kakulo" i m m , re . « ra « ke kabo« o ka mare, a me ke kaooa • ke kumamanao ana 1 oia hoi Ls tmre aoa oT. Puoohau rot rae oa kaikamahioe o Wai*. iaa (H. Perisci!U a roe no km om, aole o ka paiapah niare a ro« ka hko. a me ke kuoooono o ke kane ke kahaa o ka euaie ana. be mau mea pili wale oo i*. Eia ke kahoa io o ka mare ana a ke Akoa » knuoha mai ai, o ka hooalu i ka iahoi. o ka malohia o ka nobo atta i me ki maUmi ia o ke oia. O ka hale e kukulu iho ii maluna o<a kahua. o ka makemake. o ka oluola. o ke aloha »o o ke kaoe me ka wahine, kekahi i kelrahi mamua o ka mare aoa. He mea oie ka iako a me ke kuooeono o ke kane roamua o ka mare aoa. ke ole ka makemake ka oiuoiu i me ke aloha iike o m aoao eiua mamua o ka mare ana. Ina o ka lako, o ke kuouoono o ke kaoe mamua o ka m«ne ana ke kahua, me ka ne«

ie o ka makemake, ka oioolu ke aloha, alai« ia, un kuai maoli ia ka w»bine e ke kane, « ua mare ia kn wahine me ka waiwai o ke kane, oka haaieie no ia o ka wahuie i ke kane ene ka hewa oie, alaiU, ua wahahee ke kauoha a ke kahuna, e malama ke kene i ka wahine a me ka wahine i ke kane, i ka wa ai, i lea \va wi, i ka wa lako, n i ka wa i!ihune, i ka wa ola a me ka wa mai. A o ka no ho ona n ka wahine he hoomnnawauui wale iho no ine ka oluolu ole, aioha ole mnkemake ole. Lla iike ka mare ine ke kupapau! O Uekahi mea e kupono ai ke kukuiu ana i ua hale nei, o ka mare i ka wa 00, oia ka 20 makuhiki o ke knne n oi aku, a o ka 18 makahiki no ka wahinea oi aku. Oka mare me ka pili ole o ko iaua koko i ka ba o hanauna mai ke kupuna hookahi mai. O ke kaupoku ana. oia ke kii ana i ka palapala mare malaio o ka mana oupum. O ke komo ana o ka haie a me ke oki una o ka piko o ka hale, oia ka hoohiki auu o na aoao elua e malama kekohi i kekahi, i ka wa ai i ka wa wi, i kn wa i;«ko i kn wa ilihune, i ka wa ola a n;e ka wa n»ai, u na ke kahuna e hanwi aku i kn ae ana e liio laun i hookahi io ma ka aouo o ke Akua. A o ko iaua liio anu i io hookaiii,na iaua aku r»o ia e hoohui a e hoolaha, a e lioopiin i ka honua i mea nana e hoonani aku i ke Akua. A o ka lako a me ke kuonoono, iie inea pili waho waie no ia, nole ia o ke kahua o ka n»are ana, a nolaiia, ua Ininn o*Hua-a i k« oi'.'lo ana o ka palapala mare, o ka iako a mo ke kuonoono ke knhua o ka mure ana! Eia kekahi laiau o Hua-a, o ka ninauana i ka oihana a na kane ia hai. kainoa e ninau nku i na mea i mare ia, a ina makna paha o na kaikamahine, a ina kumu paha a na kaikamahine, "nawai o lakou ka inakemake e innre koke?" ina ua pane poloiei ia mni ♦'no na kaikamahuie no," no ka mea, na noi aku na kane e hoopalau i hookahi makahiki olaila mare, ua paiapaia mai hoi na kaikamahine e mare e no mamna o ko iaua puka ana, a ma ke kuka pu ana imua o na kumu, ua hooakaaka na kane i ko lnua hemahema a me ka iiihune, oielo na wahine,

'•aole o maun mnnao ma ia mea," a no ka ike ana o na kumu ua paa ka manao o na kaikamahine e mare koke. ua ae na kumu. Ua hai la aku ia manao i na makua o na wahine, a ua hele mai na makua me ka manao kanalua a hoole hoi, me kekaLi mau kumu o ia hoole nna, a un hai ia oe iinua o na kaikamahine a me na kumu, alaila, ninau aku na makua i na kaikamahine u laua, ua pane mai na kiiikamahine, "ua paa ko'u manao e mare, a ina he pilikia maluna o'u ia, ua hala ole oe e kuu makua." He hoike na kumu na makua nu kaikamahine no keia mea. Eia hoi, mai ko lakou inare ana n hiki i kein la a'u e kakau nei, aoie i lohen ua hakakn a kue lakou kekahi i kekahi, no ke kumu a Hua-a e hoohalahala nei, oia hoi ka ilihune o na kane, no ka inea, o laua lae hoopuiu ia mai ia e ks ua Kanilehua, he noho lni U'ale iho no i ka pohu o ka oluolu a me ke aloha, ame ke kuikahi. O Uua la hoi e hoopue mai la i ka hekuawa o Wailuku, he noho malie wale iho no i ka lai o Hauola,o kahi unene a uheuhene i ka pua koolau o Malama, no ke aloha a me ka makee o kekahi i kekahi, aole no ka hoowahawaha o ka wahine i ka iiihune o ke kane, no ka mea, oole ona manao ia mea, ua haawi ia iaia iho e ilihune no ka Haku, a no ke ola o kona lahui.

Eia hoi, he nui ka poe i puka mai Lahainaluna mai a mare koke i ka wahine, a ke olaolu m«i nei ko Ukou noho aou. £ naua ia Re?. J. K«keU rae Naonai, a ine Rev. S. Kauwealoha me Kaaiawihia, Hon. Mr. Naiapaakai tne kana wahine, a pela aku. Pe!a hoi ka poe i puka mai Kahehuna ae a me Kapuoahou, ua mare koke no kekahi poe i ka wahine, a ke oluolu mai nei ko lakou noho ana. E nana ia Mr. Kahooluhi e noho mai la i ka ua Kanilehua, pela no hoi o J. W. Nakuina e noho mai U i ke ehukai olalo, a me kahi poe e ae, he oiuolu no ka noho ana, ua hoohoa, ua hoolaha, e hoopiha ae ana i ke emi o ka Uhui Hatraii. O ka lini nui no ia o ka poe nana i kukolu i ke kola kaikamahīue o Waialua e aooi m.ii la i Amenki, o ka lilo oia kuU i kumuUu hooUha Uhui, a hooUha ike, hooUha maemae, -hooU uhane no keU lahui a me na Uhai e ae o keia moaoa. Heiha U ka inea i hoolaha akea ai o Hu,v-« i keia mane mnikai ana, aoie kue iki i ke kanawai o ka aioa a me ke leaoawai o ke Akua, ua eo ponu na kane a me tta wabine, aole hoi i piii i ka ha o oa haoauua, ua

; nwkemake. ea oioo'u. ea afoba kekahi i ke«. k*bh ake nobo oluoiu mai eei o« hei. Xo i keaha U i hana ofe iho nei f*U la Leleo i i ka mare koke ana ro« Loe, kekahi ttik»nni hioe o ua koU la ? he ele pwb* i >. laili, aoo ai ua pili ka'koahioe paha kahi o . laua oei Uia. aoUila. ua n»akee kaikoahine 'iho ie paha, a noUiU keia hoohalahaU aken ,»na. A i ole ix he moeohaoe moa pah« e lifo kekahi o Uoa nana. a no kn liio e ana 1 ia laua U. noUih, haku boi keia i kaoa kuniuuiaoao, ao ke kaona no me keU. Nani no ka maalea o Hua-a, e itke no meka inea 1 ona o Hua-a i olelo ia ai "Nant trale no hoi |ku a kii a be oi «rale ako i»o o Hua-a." No ko i« nei His-« ho» paha i ka ooUiU, hopu keia i inoa kapakapa oona o Hia-a i hoololi iki ia'e o Hua-a. Owii U keia mau keiki ana i oioiu iku ai ? ooa hoa no paha ona o Kahehuoa a;me Kapunahoa. Ae. e kaonoooo io aoa oo ; oukou, a e noho olaolu ana me ni wihine i : oukou, no ki met, ke hoahu nei i puu daU | nui no ka hale, aina. a iako o ka oo|hoana. £ oani io ana ku i kii, ihe oi (wale iku no ui o Hua-a. Me ke alohn.

j W. B. Kāu. ! Lahainaluna, Oct. 2, 1869.