Ka Nupepa Kuokoa, Volume VII, Number 44, 31 October 1868 — Hele Kaapuni ana ia Kauai. [ARTICLE]

Hele Kaapuni ana ia Kauai.

E ka Nupepa Kuokoa e ; Alha e: | Ke inakemake nei au e hoike holookoa; aku i na mea a'u i ike ai a i hana ai hoi ma kahi a'u i hele kaapuni ai o ka mokupuni o Kanai, oia hoi mni Waioli a Waimem Ke pono nae ia i kou manao. Ma ke kau ana aku o ke ano ahiahi o ka j Poakolu inua o Seputemnb.i r oia no ka helu j eiwa ana o kona mau la, haalele iho la au ia i Oahu nui a Kakuihewa, a me kona kaona ' hnnohano a na puo nlii a kakou e hoohonna : pua loa nei, i muimuia pu ia mai hoi e na j kanaka o kela ano keia ano, i piha kui ai kou kaona e Oahu i ka nani like ole o kela j a ine keia nno waiwai a pela aku. j 0 ke kuna " Luka " ko'u mea nana i la- > i we oluolu aku mnluna o na ale kawahawaha i o Knieie, a hoopae ola aku i ka oukou wahi kamahele ma ka ne one huaiaia o Hanalei ; ua nui a ka Pueo, ma ke kakahiaka nui o | ka la ] 1 o Sepatemab.i. A mai Hanalei one aku ko'u nnue hele nnn'ku n hiki wale ma ko Mrs. K. loane hale ma Waioli, a hui nloha pu au me lakou. A i ko lakou wa i paina kakahiaka ai, hookipa oluolu aku lakou | ia'u e paina pu ai me lakou, a pela no hoi ma ko Inkou pule ohana ana. A ma ka pau ana o ko'u luano ana me ka ohana i hoonele ia mai i ka Papa-ole o keia mau la pokole o keia ola kino ana, hele aku ln au m» ko Mr. i A. Wilikoki hale, a hui aloha pu me lakou meki hiuoii pu iloko o Kristo. A me lakou I au i noho ai a hiki i ko'u wa i hanlele aku ni ia Wuioli, a ma ko Mr. H. J. Wmna Esq. hale hoi au e paina ai. , No Waioli. He wahi mnikai a oluolu keia i ka'u ike iho, uliuli maikai no hoi ku ninn ke nnnn; aku. Aole nae he kahu o ka ekalesia o Wai-' oli ia wa n'u i hiki ni ilaila, n oMr. A. Wilikoki nae ka men nana e malama nna ia ; eki<les{o. Ma ke kakahiaka nui u ka Poaono o ka ]a ]2 o Sept. he wahi haiawni ko ma ! kou, un mahuahua uo ka poe i heie mai. a ma ke ahiahi no oia la, he anaiua halawai I nui no kai akoakoa mai innloko o Waioli < luakini, a ua iehuiehu no na kannka i akoakoa mai. A ma ka !n Snbati ae ko'u hahai ana'ku i na mea a na kanaka o Ebona i hana ai t ka wa kahiko, a me ka haaiele ana 0 kekahi poe ia mau hana ino o ko wa o ko, lakou noho pegaua aoa. A ma ko'u hai aku 1 ke ano kii o kekahi poe oloko o ke anaina ; i akoakoa nui mni, me he mea la ua nui ko lakou olioli a tne ka makemake pu kekahi, : ke ole nae au e kuhihewa. A i ka pau ana ■ o ka halawai. kau ae ana kekahi mau hoa- * hanau i kekahi mau apana dala maluna o kahi pakaukau iki o Waioli hiakim, no ka ; waihona o ko kakou Hui Kalepa Hooia Uha-. ne ma na aina peg»na v a i kuu hoi ana ia! lakouapau, $1.50, a o ko makou hoi aku la no ii tna na home e hooluolu iki ai. i A tna ka hora 2£ ae, kahea hou mai ana! 0 Waioli-bele ia inakou e komo hou aWu ilo-; ko o kona matti, a ua ae aku no makou, a j ua ano mahuahua no ia anaioa. O Rer. E. i H. Piulo ko makou kahuoa ia wa, oia ko Anahola a me Koolau Kahu Ekalesia, ma ka Poaono kona hiki ana mai i Waioli me kana wahine, mc ka manao e malama i ka hana a ka Hako malaila i ka ta Sabati ae, aka nae hoi, hui pu ibs la au me ia ma ia la no, a o ko maua ka-ana like iho la no hoi ia 1 na haua o ia la, a ua holo like ia īnea iwa v

eoa o maea a i eiua. e itke me ia maiona'e., A oiai oia e haawi mai aoa ī kana mau oleio e pili un no kaoa poooielo. aia be mabaio nui kai komohia ia iioko o no oaau o s ko ke Akoa poe; a peia iho U makou i hapai £ at i ka h*oa a ka Haka. a hiki w»|e i ka f pau «na o ka halawaū | 1 ioa noa paa keu balawai, e ko-i no o W»to«i-beie i kona kaoi, bo ; ta no ka haiawai haoie. a u& akoakoa , noi mai no na opo akea o Kaiiiki. A oa< r ooho po iho oo hoi kekahi mau apek Ha- ( waiī e iaona pu me lakoa, obi kd Ukou wa , halawai. a oa lohe aku ko makou niau pepewo i ka iakou k namu mai, pa-ka-ke he na ol«. A o kekahi opuu Hawaii kekahi i i ; hui aku me ko lakou mau puu kaniaoei eiea i ; he Hiaieni, oia boi o Miss. K- A. Waoa, a ; | oa ano ieo haole io no i ka'o hook>he ako.! | A i ka pao ana o keia ba{a»ai, o ka pau ioa ; , no hoi ia o na haoa Hoano i malama m e »a | haipuie o Waioii. a me Haoalei. A oa ma* haio nui loa ao j «a. mea i haoaia nia keia j la a ko kakou Haku i ata mai ai mai kn ma>| ke awii. A me he la mct kahi o ka eiua ha-j neri a oi aku ka nu» o ka poe i akoakoa nia* inaioko o Waioii luakiiū i ka halawai kaka*>; | hiaka. A ua emi iki mai hoi ko ka halawai | j awakea, a peia mai no hoi ko na haoie. ? | Haalele aku au ia Waioli a me Hannlei il j ka Poakahi ana ne, oia ka ll 14 o Sepr. A o ( | Kev. £. H. Paolo a me lenna iede ko'u mau i | hoahele, a ia makoa i kau mai ai ma keia! j kapa o ko muliwai o Hanalei, maluna maio' j ke Kao, kipa ae la makou ma kahi o ke ku-i mu-kula haole, o Princeville Plantation, ma( j kona hale knlu; e like me kana kauoha ia 1 | mnkoo, e kipa aku ma kona wahi, ke manao' ! makou e hele akii no New Gnsena, kahi no- j J ho o kuu mau hoahele, a pela ae la inakou i j hooko kauoha ai. I A ia maua o Rev. E. H. Paulo e makai-' j kai ana i na hana ike ana i ao aku ai i kana; j mau haumana, mahalo loa iho la maua i ke! jakamai u kekahi mau hauinana ana m£ ke ; Ikakauliiua nn i, a pel;\ no ma kekahi mau ; | niea ike e ue nna i ao aku ai ia lakou. He | inau hapa h;»«»le kekaiii mau haumana, he ; | pake kekahi, he mnu hapa pake kekahi, a | he mau pua olira Hawaii ka hapa nui o na ? haumana o keia kula olelo Beritania. Ehiku : j ka nui o na keiki e noho pu ana me iu ma ! { kahi hookahi, he mau keiki kane wale no' nae lakou. A i ka hiki ana i ka hom 12,' hoomaha ke kula, a o ko ia la koi oku la no ia la makou e hoi e paina me ia ma kona i hale, a o ko makou hooko aku la no hoi ia i i ka i ala, a o ko mokou hoi aku la no hoi ia. i i Ia makou i hiki aku ai, ua makaukau ka{ ! papa aina, a o ko makou paina iho la no ia. i i A i ka pau ana ae, hooluana iki iho la hoi (makou a hiki wale i ko makou hele ana aku , | mai laila aku. Ia makou i hele mai ai a ka ! | muliwai o Kalihi-wai, hoau i na iio b mal kou, a me na wahi ukana pu. a pau ma keia ' kapa. A mai laila mai no hoi makou a hi- : ki ana i kahi o'u mau kamaaina, oia ke ono f a oi ae o na hora o ke ano a ke ahiahi o ua ; ,la la. ; I Anahola a me Koolau. ! | 0 Rev. E. H. Paulo ke Kahu ekalesia o, | keia mau Apana. O New Gosena nae kona ' 1 wahi e noho paa ai, a malaila no hoi mu i ■ hookipa oluolu ia ai e ia no na wa a'u i lua- ' na pu ai me ia, a hil<i wale i ko'u hele ana i nku mai laila nku. He ano okoa no hoi 1 ka nohona o neia wahi, a ua nani no kona ; 1 nanaina ma o a_ maanei, n me ka ula ! ;maiokonamau kaiaulu, a me kona mau ;kula palahalaha e eni aku ai ka puua holo I houua, n moe okoa i ka ua inea he nani i ka ; nana aku. Ma ka Poakolu ae, akoakoa mai ' kekahi anaina kanaka he lehulehu wale ma- | loko o Annhola-luakim, a ua hai aku au i na | mea a'u i ike ai a i lohe ai hoi o kahi a'u i I noho ai, o na mea o pegana ma, a me ko j Karistiano ma hoi. A i k.i pau ana o ku halawai, hookipa maikai aku o Kalaeone ia ; maua o Rev. E. H. Paulo, a me kona mau ; , pokii, ma kona paina awakea ana. A pau ; ■ ka paina ana, o ko inakoa haalele aku la no ; ! ia ia Anahola ma. a o ka hao mai la no o ka : lio a ku-ku-ku nna makou a i eha ma ke ■ i ka-e ma ka Hikina o W r aiiua-inuliwai, o na ; : wahi pokii o maua km hoopaa lom iho i ko' ' laua mau kulana maiaila, a o inaua hoi kaij , kau mai maluna o ke Kao, a hiki ana ma ; : keia kapa, a me ko'u lio pu hoi kekahi. Ki- j pa ae la maua ma ko Kapalehua hale, a ha-1 ■ iawai lulu lima aloha pu makou kekahi me *kekahi. Paina hoa maua inalaila, a maho-j pe iho hookuu niaua me kuu hoa aloha oiaio \ iloko o Kn»to i keia hui hoahele ana o kela J | ihona ana mai o ua kaiaulu o na Koolau i! : emi hope aku a hiki wale i ka wai o Wai j lua. O ko lakou la hoi aku )a no hoi ia, a ; owau hoi a me ko'u kamaaina hou no Na- j ! wiliwili mii, o ko maua naue haele mai ia ! no hoi ia a hiki ma ko Rev. J. Waiamau ! hnle ma Lihue, hui lulu lyna akau iho la ; roe in, a me kona ohana pu no na minutej ! pokole, a o ko maoa hooiho mai la no ia a | i kopopou ana i na kaiaulu o Nawiliwili a hi-! : ki wale i ko S. Kamahalo Esq., hale noho,| | a hui aioha pu me na kamaaioa o ia &e kai j |olalo o Waialeale, hoohui aku la no hoi I , kVo lima akau me ko ka Mea- Hanohano, ke | Kiaaina o ka Mokupuni o Kauai, me ka : lulu I*ma pumehana o nei mea he aloha } Karistiano, me ka haaoli nui iloko o ka Ha- | ku Saboou. | Lrßos a nb Nawiuwiu. O Ker. J. Waiamaa koonei Kahu Ekalesia, a oa hoikeike aka au i na mea ano nui o k*"p hoikai i hiki maiihini ai m a na ln|Mlai o K«o*i, n» k« hi 20 o Sept. A ua leholeho oo k« poe i hele m»i, o oa ho*ba. n*u a roe kelahi poe ka*-oa w*le ma j, , pela no kekahi mao haole. A ua luaikai 110 ko makou malama ana i

ke» «Miua hoom*na, * mt he U oa »<>s km aiaoa* o kekabi poe a olioU no hoi p«h» j in» roca i Hahai ia'ku ia Ukoo. Me lakt>o : | qo hoi au i ko iakou wm i kula Sabatt »«, • ; oa no kau uau. A i kuu naM «ku ua ano ain a makaaU no na hoahanao o, keia a roe lakoo kihuoa, aua . ano like no hoi «ne kj>'u lohe ati» oamua aa j 0 ko'u ike maka aai. I ka pau aoa o ko, makou halawai an«. ipa Lthue, holoaku, maua o Ker. J. Waiaenau i Wailua e hala«ai me ko laila poe hoahanau. roe he la elua miie k* i<>a mai Lihue aku a laila. . Ja maua j 1 hiki aku aj, ua akoakoa roua ae oa kanaka roa ka iuakini, a ua hoomaka koke no ka t a e iike me ke kaiua iike o ka u mau hana mai ke kuiaoa enua a hiki «raie ia «ra t pelii no hoi au i kuu pau aku ai iioo* o keia anaina ano puni mea hou o na kihapai ku* wnho o kakou, a peia iho la makou i hooiunea ai a hiki waie i ka pau ona. j He maii hoo aloha oiaio no iakou nei no, ke ake nui aha e imi i ka pono io a knkou e| ake nui nei e loaa, no ka inea, ke hoike inai na hoike owaho i na mea i hanaia e ko U* kou puuwai aioha, ma ko lakou ake nui e iohe i na hua ohaha o ko kakou mau hann . hoola uhane pegaoa kuwaho. 1 Pau ka haiawai, hoi mai a ma ko Mr. lva-1 palehua haie paina ka aina ahiahi. he kana*| ka hookipa oiuoiu maikai ioa keia o ke kapa j Komohana o Waialua»iouliwai, ua ano like kona papa aina me ko na haoie, a ua nui kuu inahulo nona a me kana lede. t Hoopau ia ka paina a o ka hoi mai la no ia, mahope o ko L?hu& ume ana aku i na kukuna o ke keiki hooniaiamalama a Kumukahi lakou o Haehae. ina me Maknnoni i Puna Hawaii, a ua haawi ia mai kon& raea kue iaia, a pela iho la i hoi poeleele aku ai a hiki waie i ka haie. Eha la okoa o'u i luanaai ma keia apana a hiki waie i ko'u haaiele ana ia Uila a nee aku no Koloa. Mahajo no au i keia wahi, no ko'u ano lualihini no paha keia mnhalo ana, oiai oka hiki mua io o ko'u ike ana ia Kauai, nniaih. ua nn hou no ia ia'u. Aoie i pnii*