Ka Nupepa Kuokoa, Volume VIII, Number 5, 30 January 1869 — Ka Nupepa Kuokoa. He Palapala Hoike hana mawaena O NA PAKE MA KA MOKUPUNI o Hawaii na S. P. Ahiona. [ARTICLE]

Ka Nupepa Kuokoa.

He Palapala Hoike hana mawaena O NA PAKE MA KA MOKUPUNI o Hawaii na S. P. Ahiona.

O( r. 15.—M.-i ka hikomaikai o keknhi j»akf inea lialu kuai, oiu hoi o Akinikama, ii i kokua mot i kona hoki ia'u a hiki aku ma Keaiwa, nolaila, ua waiho au i knlii lio nawaliwali o Mr. Parisa ma ka liuia «» W. Toma Martin, n nana no e hoouna nkii i Kona. Haawi aku uu ike aloha uo VV r . 'INuna Martiu ame na pako a pau mu Waiohinu ; o ka hanlele iho la iki ia ia (akou, a hoio aku i Keaiwa. Ma ke alanui makai ka hele aiui. Ua mukaikai au i kahi i pau ai na lehulehu kanaka i ka make i ke kai mimiki, mai !!<>uua{)o a hiki ma Punaluu, ma ka maliina o Aperila i hala aku nei. Ua kumakenn ka naau i ka weliweli, ma ka lohe aua ī ka iiahai mai a tia kaoiaaina ia'u, uo na inea e pili ana ia manawa kai mimiki.

Mo» Knlmku mai a hiki nm Punnluu, «in pnu na liah pule ekolu, i ka hoohiolo»;i e ke oiui, k«» pele » uie ke kni mimiki. Ma kuu lohe nae ia VV. Tonia Martin ? om kekahi o na Komito i kohoia e noouoo a v iint no h"i i ku nui o mi dala e luui ai k« kukulu hou i keia ir.nu luakini ekolu. l a hai inai no oia, nia a elm t;ii!N'iiii (l.ilo. ;:laila, |>aa keia niuu luakini. Ta lua;i ti<» nia koou limo i keia wa elua t >i)saui. ahe elua taus.*in! i koe. Ke hiiinai iuīi na Ik>u!uuuui a uie na niea a pau i aloha i ke Akuu, e kokua like i Inwa |K>no ai. noliula. ke lann nei kuu manao, «ok? p iha ia i poina i na haipule a pau, inai līawuii o Keawe, a Kauai o Mano, ina ke kokua hke ana mai i na opana tlahi, i mea e paa pono ai na hnle o hoonani aku ai i ka inoa o ke Akua tmi Kau.

Mahope o ka ain» awakea, hiki aku la ma Keaiwa, n kipa ma ka hnle o Ilev. J. Kuuhaue, ke kuhu e uoho ana malailu, aka, ua lialn nae keh « me konn ohana ma Koua. A ma ka lokomaikai o na hoahunuu maluila, ua hookipa oluolu aku no iu maua muloko o ka hule o ko lakou kaliu. me ka hanui pono ana mai i na mea piii i ke ola kiuo, a moe iho la malaila ia po mu ka maluhia. Oct. I<).—Me kuu manao maoli no, e hele aku a iiiki ma ka lua o Pvle, malaila e moe «i i keia po, aka, ua eha nae kuu wahi" hoki inai Kona mai, no ke aa jiahn o iu hele ana mai; no ia mea, aua inai na hoahanau malaila ia'u, e noho a «īoa ka pule, alaila, e loaa ana no kekuhi mau holoholona e kokua mai ai no maua a hiki k»a aku i Hilo. Nolaila, manao iho ia au, ua oi loa aku ka pono ke noho a noa ke Sal»uti, mamua o ka hele ana aku me ka hemuhema. Ua ao aku au ia luanuo, e noiio iki me lukou a ka Poakufu ue. Ma ka lokomaikai o kekahi kamuaina. ua alukai aku ia ? «» e hele e makaikai i ka h;po poho a ke olai i wnwahiai i ka puu, u»a ka uialuma n Aperiht aku nei, no ka uie i, uole uo i muuiuo, luu ke kaawale

iiias ka luakim aku Keaiwa ; a ine ue rnca la nae pih;i T aole iOl aku mnmun o ka mile hookohi. La kaapuni ou ma na kae o keia (epo, a hiki aku i ke kumu o ka pnl». a mnluna oka lepo e hehiia ai ka hoi ana mai. A ri>a ka nana ano aku, me he mea la eha nnle ka loa, a he hookahi milu ka laula o ua lepo la, a he elima kapuai ke kiekie. He pohop<®ho loa ma kekahi waiii, ;t he apaapaa ma kekahi wahi. He mea weliweli ka ike ana aku i ka uiea kupnmiha ake Akua i hana ai inalaila. H»! Uanakolu kumamakahi hoi poe uhane i make malaila iloko o na minute pokole loa, a Inkou i manao mua ole ai. Pela no ka hlo ar»a o na holoholona, na hok*. na mala kalo, ko maia a pela r.ku ; ua lilo ia i mau mea ole, mamuli o ka nani o na hana inana ake Akua. Maanei kakou e hoomanao ai i ka olelo a ko kakou lloku, ma Matnio 12: 2(5. "Hc mea hiki ole ia i kanaka, aka, e hiki io no mea a pau i ke Akua." Oct. 18.—Sabati mn Keniwa ; a he maikai no ko laila Kula Sabati a'u i ike aku ni. Ua haawiia mai ia'u ka malama oke anaina pule nui. Ua pihu no ka hale pule i ko laila poe kamaaina wale iho no.

Oct. 19.—Ma kn lokomaikuio Knwaa a rne Kekauln, ua kokim mni ia'*i ho lio, a he walii hoki hoi no kuu wahi hoa hele, n me kekahi keiki i alakni no maua. Waiho ia iho la ko maua mau holoholona kahiko malaila, a nn. iVlr. Kawaa hoi e hoihoi aku ia Mr. Mnrtin a mc Akinikama ina Waiohinu, a na Mr. Martin no e hoouna loa aku i ko Mr. Parisa hoki ma Kona. Ilaawi aku la au ike aloha no na hoahnnau malaila, no na knmaaina hoi a me ka hale a maua i noho ai. O ko makou haele aku la no ia, o ka lua o pele no ku ihu ona holoholona. Ma ka hora 2 o ke ahiahi, hiki ana makou i ka lua o Peie. He ia malie maikai no in.

Kipa ae la au ma kn Imle hookipa o o Mr. loane a me Mr. L. Kaina Esq., a na E G. Waller kn mnloma, a he pake no ke kuke. Mahope oka Mr. Wailer ike ana i kuu palapala na ka Papa Hawaii mai, ua hookipa iokomaikai mai oia ia'u e ai a e moe 110 iioi maiaila me ka uku ole, Ua lauun no au me kahi pake, ma ka iioike nna aku i ka oieio a ke Akun. Ua oluolu uo oia e hoolohe i na oleio maika/ oke Akua oinio. Me lie mea la he kannkn i lioohanau hou ia kona naau, noiaila, ua imipuie pu au ine ia ma kona keena moe ; me kuu kauoha iaia, inai noho a poiua i ka puie i ke Akua oiaio ma ka lani.

He maikai no keia hale hookipa a pumehana no hoi; nui na lako hale, a nui no hoi na keena hookipa ; he niaikai a nani no hoi na mea ui, me he mea l;i he hotele mnikai ma ke kulanakauhale. Ua kupono loa 110 i ka poe mukaikai maka hanohano ke hookipa ia malaila.

la'u e noho nanea ana i keia ahiahi ma ke keena hookipa, i alawa aku ko'u haua inawaho o ka hale, e mnlamalnma mai ana ka lua o pele, a e pii ana hoi ka enaeua i ka lewa, a he ao ulaul-i ke uhi pono ana maluna oka lua. Ua holo mai no ka inulamalumu a hiki i ku hule hookipa.

Oct. 20.—Ma ka hora 5 o ka wanano, uiumuii o ke kokua ana mai a Mr. VValler i kona kanaka i pailata no'u, nolailu, ua iho au ilulo o ka luu, a ua ukali pu mai no kuu wahi hoahele, he ekolu ka nui o makou. I ka iho ana aku, he ino no ke alanui, he pali a me ke aa. Ua oleloia he o mile mai ka hale hookipa a hiki ilaila. Aka, me he mea la nae ua palua ka loihi o kuu nana ana aku, no ka maloeioe launa ole o kuu mau wahi wawae. Ma ka makaikai ana i ke ahi a Pele e a mai ana iloko o ka lua, he keu ka nani 0 ka hana ana, e lapalapa ana ke ahi ma ka piko o na puu aa, me ka ulaula launa ole. a holoholo ae la na ahi pele i o a ia nei, e hakinua ana me he ale la no ke kai; a hoopahupahu ae la i na aa pele mailoko uiai o na puu aa, a lele ae la i ka lewa me l>e ahi-kao la ka lele. A o ka hauwalaau ana o loko o ka lua, ua like no me ka liale Mikina ma Ulakoheo, 1 Honoluiu, oiai kona mau la e huna nui ana. He nani lua ole no i ka nana aku, aka, he mea hooweliweli maka nae. Ua mahalo nui no kuu naau i kn ke Akua mau hana akamai a mana no hoi. I ka alawa ana ae hui o kuu mau maka uia o

a maanei, he !ehuīehu I«'»a na uahi e pun«»hu niai aua, a he nani okna no hoi ia i ka nana aku. He k 2O fninute wale no ko makou no|ho ana ma ke kae o ka lua ; a no ke ake 'nu) o ka inanao e hiki i kai o Hilo i keia ahiahi. noiaiia, ua haaiele koke iho makou i ka makaikai ana i na hana a ka pele. a hoi aku ia me ka pau olt* o ka makemnke. Iko makou hoi ana mai a hi:ki i ka hale liookipa, oin no ka iiora 8 o ke kakiiiiu.ku. Oka hoomakauknu koke iiio la nr» ia i ka hana i na holoholoua.

A mahope o ka pau ana o ke paina ana, haawi aku la au i ko'u aloha hope loa ia Mr. Walier a me kahi pake, a o ko maua haniele iho la no ia ia Kilauea, a huli aku la ma ke alanui e iho ana i kai o Hilo.

Maanei i mahilo nui ai kuu nnnu ia Mr. loane a nie Mr. L, Kaina Esq. na mea nona ka waiwai o ka hale hookipa, h ia Mr. Waller hoi ku mea nana e malama ana ia wa, no ko lakou hookipa lokomaikai.ona mai ia'u, oiai he hale uku du!a keia no na mea a pau i manao e kia moe malaila, aka, ia'u hoi, ua hookuu wnle ia na auhau a pau o'u a me kuu hoa hele, no ka ai ann, ka moe ana a ene na holoholona hoi. Me he mea la, ua aloha maoli no lakou i na knnaka paahana oke Akua Kiekie Loa. Nani ka pono o ke aloha ; a he tnea no hoi ia e ko ai ka Ics j i olelo mai ai: "O ke aloha ko'u makemake, aole ka moiiai."

Mai ka lua o Pele a hiki i kai o liilo, he 2P mile. He pf»hoehoe ka nui oia alanui, a he pohopoho hakukele ma kekahi wahi ikn wa ua. He la ua no hoi keia a maua e iho nna ; mai ka lua o pele mai no ka loaa ana i ka ua a hiki ma Olaa, i ka hora 2 o ke ahiahi, hele maua a opili. Auo ka nui loa okauama la la, manao iho la au, aole pono ke hoomau loa i ka hele ana, uolaila, ua kipa ae niaua ena ka hnle o Mr. llauola, a hookipa oluolu uku ln oia a me kana wahine ia maua, a noho iho ia mau a moe no hoi malaila ia po. Mai ka lua o pele a hiki i ka hale o Mr. Hauola, ma Olaa. he na mile, a nolaila. ua kapaia kona hale, he "Hauola hulf w«iy house." He hale hookipa maliliiui no. Malaila no o Mrs. Coney a me kona mau ohua he lehulehu. l\o ka lua o pele no kana huakai, a no ka ua paha ka mea i noho ai malaila. He mau mea oluolu no o Hauola a me kana wahine, a he mau maka hoihoi no i ka hookipa i na malihini. nolaila, ua moe iho malaila ia po me ka oluolu. Ua halawai au me Mr. J. Hanu, ka lunakiai no ia apana, a ua oluolu ko imiua iauna pu ana. I ka pau aua o ko makou paina ahiahi, akoakoa mai la na malihini a me na kamuaina malaila, a nonoi mai la ia'u e hupai i halawai. Ua ae noau ika lak<iu noi. Maiiope o ka pau ana o ka'u haiolelo, ua kokua mai no o J. Hanu, me ka manao paipni i ke anaina, i mea e hoolana ai i ka makou hana. Ua kokoke e kanakoiu na eoea i noho mai i ka halawai o keia ahiahi. Oct. 21.—Mahope o ka pau ana o ko makou pule ohana o keia kakahiaka, ua hoomakaukau maua no ka iho nna i kai o Hilo. Uu niuau aku au ia Mr. Hauoia, i ku uku o ko maua noho ana malaila, aka, ua hoole mai no ia a me kana wahine, aohe inakemake i ka uku. Nolaila, haawi aku ia au i kuu manao mahalo ialaua. noko lauu hookipa lokoinaikai ana ia maua ; a peia no kuu aloha ana ia lakou a pau ka poe e noho ana ma ka ihaie. He la malie 110 keia. Haaleie iho ia maua ia Olaa, a huli poloiei ko niaua alo i kai, e iho ana a hiki i Hilo. (Aole i pau.)