Ka Nupepa Kuokoa, Volume VIII, Number 6, 6 February 1869 — Ka Nupepa Kuokoa. He Palapala Hoike hana mawaena O NA PAKE MA KA MOKUPUNI o Hawaii na S. P. Ahiona. [ARTICLE]

Ka Nupepa Kuokoa.

He Palapala Hoike hana mawaena O NA PAKE MA KA MOKUPUNI o Hawaii na S. P. Ahiona.

Ao UlL'» A MK KA KE AKUA lIANA MAI.AILA. ()< t x!l.—Ma kli ahiaiii oia la, hiki •ilui la inaua inn ko Hilo Knona, a hooki|i:i lokomaikaiia aku la e Rev. T. Koa- " ka niakua o ka uhane" ma koua <iuiiu; oluolu, t>ia !;o'u wahi e noho ai. Mamui <» kuu hiki ana i kai o liilo, ua kau iim uiai nr. nuika o na kanaka, na haolo a uio iiiii pnke o ia kaona, e nke e ike ui'u. A loho lakou ua hiki au malaiia, aia hoi, ui\ launa nui mai no lakou e ike ia'u, me na maka hoihoi,a me ka leoj oluolu ; a he mea no hoi e lioike maopo-j po mai aua, ua hnuoli io no na naau oj ko liilo poo, no ka hiki nna nku o keia! {Kiahana a ke akua i hoouna aku ai. J l ke ahiahi r4iia ilio o ia la, ua liele pu ;iu me T. Koana i ku halawai Poakolu, eiu» ka hale j:»ule haoie, no na haole. Ua} hh ia'u kekahi mau minule pokole e kn-j oiailio ai ma ka oleio Bcritn:iia, ua lianal «u e like me ka moa hiki ia'u, a ua lohej eo paha lakou i kekahi mau mea u'n i namu aku ai aole paha. Orr 2.—Ma ka lokomaikai o Rev. T. Koana, ua kono mni kela ia'u e hele| (»u iue ia iloko o na hnle o na hnole tne j na pake ma ia kaoua. Ua ike 110 hoi au j 'ia Rcv. I>. B. Laimana, keknhi o na makua o k« uhane a mo kekahi mau haole cnnl:a hauohano malaila, a me na pake| halekuai hoi a pau. Mnanei no kuu na-| au i ninhalo iiuī m ia Mr. Konna, no ka maloeloe o kona mau wowae, i ka hele ana ma na nlanui lehulehu wale, me na hale he nui a maua i kipa ni, oiai ua ko-i koko no e puni ke kaona halookoa ia In. No keia inea, ua maopopo ia'u, oia no kekahi kumu nui o ke «lolm ana o nn knnakn a f»au o Hik» ia Mi Koana, no ka eleu a iiH' ka mikiiniki maoli no hoi, he oluoiu oia a me kona ohana ; a he hoihoi kū launa maka ana me na mea a pnu ma ia kat)oa, me ka pnlaleha ole ma ke Akua | inau h»na. Oct Hele aku au e launa pu me kekahi mau pnko ma i'uueo, ma kela aoao o ka uaf>o kaulana o Wailuku. Eha no pake i loaa ia T u, a ua kamailio au me ; lakou, a he olnolu no hoi lakou i na mca| a pau a'u i olelo aku ai. | Ocr £4.— hou me na pake halekuai a pauhana hoi ma ia kaonn. Ua hoike mai ko lakou mau maka oluolu no m mea a pau i ao ia aku ai ia lakou, ua ar mai no iakou e hele nui mai i ka pule « ka la apojpo. Oct 25.—Sabali, honi 8 paha o keia kakahiaka, iiele pu au me Rev. T. Koaua oUialawai pule me ua lawehala nialoko o ia hale pnnhao. Ua haawiia mai ia'u keknhi; olelo paipai pokole ia lakou. A pau ka han» inalaila, hoi mni inauu, a hele koke mo e uiHlania i ka halawai pule uui maloko u ka luakiui o Huili, ka

hnlf;pti}p nui a itrnu hr»i r»o k.i j oe hoomnna i k<? Akuu oiai«> mnl.-iiia. Io"u nae i koin.> ;»ku ui, «; Kula Sabali ana iakou. II») nui no n:t iiaumnna. a liu inaik«ii hoi nn hana. O Judg.'i llikikoke ke Kah» o i;i Kula Sabuti ; a o na kumu o ia kuia, he poe noiau a naauao wale iio lakou. mai na kumu kane a na wahit»e ; pela io no lakou i ka nana aku. A mahnpe o ka pau ana o ke Kula Sabati, ; ua haawi mai ke Kahu ia'u, e paipai au no ia kula, a ua hooko aku no au e like me ka mea i noi ia mai. i A hookuuia ke Kuia Sabnti, kani koke no ka bele pule. Ia manawa, e komo hou ana na lau kanaka he lehulehu loa. na haole me na pake ua iehuiehu no lakou, a pela no hoi na kanaka, ua hele a piha pono ua luakini nui nei a hu iwaho. Ua olelo m?'i kekahi kamaaina, he tausani a oi ka poe i hiki ae i ka pule o ia kakahiaka. Ile oiaio paha ia ? Aka, akahi no nae au a ike i ke anaina nui loa e iike ine keia. Ma ke kauohaia inai hoi e kuu makua iloko o ka pono, ke Kahu hoi o ia Ekalesia, nolaiia, ua iilo ia'u ka haiolelo o ia huiawai, me kona kokua pu mai oo hoi ma ka hnna ana. A hookuu ia ae ia ke anaina, ua hele nui mni na hoahanau a me na makamaka a pau e ike ia'u, e luiu iima ana me ke aloha. Ma keia nno, i kaena iiio ai ko'u inanao, iie mea ii;nioiiano maoii no no kanaka ke iieie oia ma ke ano kauwa eia ke Akua Kiekie l^a. Ma ka hora 3 o ke alimhi o ia la, ua halawai liaipuie makou me na pake o ia kaona a me ka p«»o e kokoke umi ilaila. Ua ike aku au, ua akoakoa mai na pake n }).'iu loa o ke kaona ponoi iho, mai na pake elemakuie a na pake opio, mai ka poe waiwai a ka poe iiihune; a he loka'ni maoli ka manao o ko iaiia poe pake i ka hele i ka pule ; a ua mahaio ko'u naau i ka oiaio o ke Akua, k'a mea nana i hoopalupnlu i ko lakou mau noau. a hiki ai lakou ka liele nui ana mai ka pule. Eia kekahi mea a ko'u naau i mahaio ai ; ia'u no e hapai ana i ka halawai pule pake, maloko o ka luakini o na haole, ua kokua mai no o Mr. Koana i ka'u hana, i ka heluheu ana i ka himeni haole a me ka pule hookuu no hoi ma ka olelo haole. He manao paipai 110 kekahi ma ka oleio haole, a owau no ka mahele olelo; a ia'u no ka hapai nui ana i ka hana, nka, ua kokna mai ka papa liimeni haole i kuu hana, a peia no keknlti lioniiannu haoie maka hanohano, a iaia no ka liookipa ana i na pake ma kahi kupono ia lakou e noho ai. Ua pilia no hoi kekahi hnpa o ka iuakini i na haole, a peia no mawaho o ka iialepule, ua piha no i na kanaka makaikai. I ka nana aku, ua ku i ka mahaio nui, ka lokahi like ana o ka manno o na haole, i ka makem.ike nui e launa mai i ka'u linnn, no ke kanu ana i ka Uhane Hemolele iwaena o kuu mau hoa o ka aiua. Oct 26.—Ma ke kaona no o Hilo, o ka'u hana o keia la, oi/i no kuu hele ana aku e launa me na pake ma ko lakou wahi kau liilii, a ninaninau aku i ko lakou mau manao, no na mea a'u i haioielo ai i ka la inehinei, a he mea hou wale no ia lakou a pau loa, oiai akahi no lakou a lohe. Oct 27.—Ma ke knona no o Hilo, a oia mau no kuu hele e launa pu me na pake maiaiia, a hai aku no ma na mea e pili ana i ko ke Akua pono a me kaua olejp. Ocr 2S.—Ma ke kakahiaka, ma na hale no o ua pake, e hoowalea ai me iakou no na mea o ka uhane. 1 ke ahiahi iho, he halawai Poakolu maloko o ka luakini o Haili, no na kanaka, a ua lilo no ia'u ke kamailio nna no na mea e pili ana i ka hoonmna ma Kina a me na nila 0 ka aina. He anaina nui no ka i hiki mai ia halnwai. Oct 29 —Ma ke kakahiaka o ia la, ua kokua lokomaikai mai o Mr. Koana i kona lio, nolaila, ua pii aku au ma ka hale iliko nia Amauulu, a maluila i halawai ūluolu ai me kekahi poe pake, a holo loa iku la i Paukaa, oia ka aina mahiko o na Pake. Ua kokoke kanaha ka nui o na pake ma ia mahiko, ke huiia na Ona waiwai me na luna hana a me na paahana a pau. Ua hookipa oluolu ia mai au e na ona, a ua aua mai ia'u e noho malaila i kekahi inau la. I ke ahiahi ana iho, ua hoakoakoa ae 1 na pake malaila, maloko o kekahi keena kaawole, a ua hapai no au i ka halatvai pule no ia |x>» Ma ka ikaika o Mr.

H. Akiomma a me Mr. S. W. Akana a me kekahi man luna e ae i ka paipai, ua pau pono (oa na pake i ka iiele mai ma ia haiawai. Ke mahaio nn» uei uu ina Ona ame na iuiia hana ma ia Mahiko, 00 ke kokua ia'u, ma kn puiipai ana i na pake paahana, e hele nui mai i ka halawai ina la po. Oct 30. —Ma ke ahiahi o la In. haiawai pule no ma Paukaa, no na kanaka a me na pake, ma ka olelo Ilawaii. He •nui no na mea i hiki ne ma ia halawai. ; Ma k eia ahiahi ik>, ua kamailio pu hou j 'me na pake, a ua paipai au ia lakou e ihooikaika nui i ka heiuhelu buke Hawa- j 1 ii, i mea e ike ai i ka Paiapala Homoleie, j |oini ua oiuolu no o Mr. Hanai, ke kahu j haiolelo malaiia, eao kula aku ia lakou j me ke uku ole, noiaiia. o ko lakou mana- j wa no ia e kula ai. Ua ae mai no keka- i hi poe, he 17 ko inkou nui. Ua mnka- ' na wale aku no hoi au ia lakou, he 17 ! Kumu Mua. I I Oct 31.—Ma ke kakahiaka oia la, |ua paipai nui aku au i na pake maiaiia, je hele nui ne i ka pule ma Ilaiii Luaki!ni, i ke kakahiulin o ka la apopo, a peia no i ka puie pake iho ma ka iuakini haoJ le. Ua ne oluoiu mai no ka hapa uui o 'iakou, e like mu ka'u mea i olelo al»u ai, ja hoi e mai ia au ma Hiio-une. j Nov I.—Sabati nui ke kaona o Hilo. I I ka wa kakahiaka nui, ua huie au e makaikai i ke Kula Sab«ti ma ke Kulaha- I nai a Rev. D. 15. Laimana, a nia ka !«ule kuia haole a ]\lr. Hikikoki; he knnaiima a oi ka nui o na haumana Kula Sabati, jina kela ame keia oia inau kula. Aua haawiia mni no ia'u ka manao paipni no ia mnu kuia elun. Ma ke anaina puie nui ma ka lunkini lo Haili i keia kaknhiaka, ia'u uo ka hai;oleio. Ua piha liou no ua iuakini nei i ua kannka maoli, i na haole no hoi a me na pake. ! Mnhoj)e oka pau ana o ka'u haioieio, ua liilu dnia Mnhina Ilou mai keia auaiim nui, no ka mea o ka ia mua no ia o ka malama. Ua lohe wale mai nu, ua kokoke i ka eiua haneri ka nui o na dala 1 loaa ma ia lulu ana. Ma Ua hora 3 o ke ahiahi o ia ia, ua inaiama ia ka haiawai iiaipuie no na pa!ke, inaioko o ka luakini o na liaoie. Ua kokua hou mai no o Mr. Koana a me na ! haoie i ka'u hnna e like me nuimua. Ua inui loa nn pake i hiki mni ma keia hnln- ; wai nnn ; nini Pnuknn mai kekahi poe, a ( mai Amnuuiu mai hoi. a hui pu me na j Ipnkeponoi iho o ke kaona, ua kokoke | 'paha ike kanniimn. Ika pau ann iioi o ! ; ka'u haioielo, ua iuiu <lala mai na pake J ;no ka Mahina Hou. He $ 17.10 ka nui <ma ia iulu ana, a ua lnu pu ia aku ia uinu daia me na daia mniiinn hou o ka apana • holookon. j Nov 2.—Launa hou me na pake ma Miio nei, me ka hooikaika hoi ia iakuu e hoomnopopo i ka ke Akua hann. Nov 3.—Naue nkn ia nu e ike i ke ! Kulnhanai n Kev. D. B. Laimana, u ua ; oiuoiu no o Mr. Bond ( kekahi kumu o ia kuia) e alakai ia'u e ike aku i na wahi a pau. Ma ko'u ike nna, he poe hnumana maka oluolu lakou a pau, me he mea la, e hoike mai ana i ko iakou nno, | he poe imi naauao io no. ■" 5 | [Aole i pau.) i