Ka Nupepa Kuokoa, Volume VIII, Number 7, 13 February 1869 — He Alakai Makapo. [ARTICLE]

He Alakai Makapo.

Ina Keonimana HANOHANO 0 Ke&Na Kl* ckoa ; Aloha orsoc Ci waīho aku au he Oieio Pane ma kt " Au Okoa " ;a J. W. Poohea aiakai mnka< po o •* Moiokai kui iaau,'* no kona wue ana i ke Kumuti>an»o a'u i hoopuka ai ioa ka helu 45 o ko kakoa Nupep* ; aka, ua rooe ia ko« p* ma ka papa ; a ina hoi o* * ohooui mai ia'u e papa leo pu ae me ua o J. W. Poohea, aiaila, aa makepooo kuu fubt. No ka mea, ua ike au 1 kana mau oielo kue u'u, he ala< kai hibu oo la e aiakai ai i ka manao o ka hbui iioko o ke meki hoi:oou o kona kuhi* hevni; a me he au ia eko aoa i k* manao o kekahi poe iloko o ke au a ka hewahewa. M» ka heiu 50 i ike ai au t na oleio palau a ke keiki oi kehikela o** Moiokai kui iaau;*' a i ka manao aua me he mea ia ua ku a ua oka'iakaia na huiu auwae o ua o Poohea, no na o/eio oiaio a hookamani oie a J. N. Keone nei, oiai oia kekahi ma ka aoao e o'eio an<i. " Ua emi k*ein lahui no ka olelo a Ie« hova." Ua hoike akea aku au ia Kumunianao me na manao nui ekoiu, me ka iini e pau ana ia ia manao kuhihewa o kekahi poe.— 4, eia ka aoie.—e Poii anu e." Nolaiia, ke ku nei au a kaiakaiai oku i na puu a me na kee o kuu hoa paio, a i o'e e kikoo ae o'u mau lima i na aia neenonemo o Auwai.iwao ® ® pehi ae ! keia mau manao kuhhiewa. Ke i mai nei oe penei : "Ke manao nei au a ike pono maoii, ina aoie ka olelo a lehora i hiki aku iwaena oia ianui (lserae!a.) aoie loa e emi ana m iahui." He oiaio ua hookahua iho oe i kou noonoo maiuna o kou inanao kuhihewa, me ka hiiinai ioa ana, he oiaio a he po« iolei ia manao ; no'aiia, ke i mai nei lakou. •• ua iaiau oe." E nana aku oe ma Kinohi 13: 16, a penei. " £ hoomahuhua aku no wau i kau poe mamo e iike me ka lepo o ka houua : Ina e hiki i ke kanaka ke heiu i na huna iepo o ka honua, aiaiia, e heluia kau poe mamo." Pela no ma ka mokuna 12:2, ama ka 17:2. 0 keia mau olelo i hoikein, oia ka oleio u lehova u Aberahar.>a, a inaiuna iho o keia ke kumu o ka l«ha ana o ka lahui lseraeia, aoie ma ka olelo n kanaka. Ina e nana oe e kuu ho:i me ka hoomaopopo loa i keia mau oieio, aiaiin, ua pau kou kuhihewa, no ka nieK, na keia olelo nui a lehova ia Aberahama kekumuo ka iaha ana o ka lahui lseraela, a iiio he iahui nui hewahewa, a he hoa kaua no na iahuieae.no ka mea, ke manao nei au. ina aoie i haiia keia oieio la Aberahama, ina la aoie e ulu ia i.ihui kauiana, a ina no hoi aoiee ikeia kona moolelo kauinna ma ka Baibaia. Nolaiia, e ke hoa, o ka oieio nu e manao nei oia ka mea nana e hoonui ia iahui, oia wale no ka mea | uana i hoouiu ia hanauna. He hoike oiaio ' keia o ke ku a me ke ouaiakaia ana o kou j inau huiu i kn auwae, no k.i mea, aele oe i! imi piunho oie iiokoo ka Baibaia i ke kumu j o ka laha nna o ka iahui lseraeia ; aka, ua i wikiwiki koke oe e kue inai ia'u me ia ano' ou, a ua ku oe ia i ka ala o Auwaiawao. j Noiniia, ke noi aku nei au ia oe, e nana ka-; u;i m>i ku oiaio, a maiaila kaua e h;ie ai me ka hookamani ole. o oieioia mai kaun, he ! mau meopuna na Kaneiahuen, i wale.i i ka ; ai uiu puiehu o Weii, i heie a eleeie ka nu«! ku : a he mau keiki kalai hoe paha oo ka | uka o PuukapHe, a he «nau keiki no k«iwaa- | pae paha. Noiaiia, e heie kaua mamuii o ka pono ti me ka poioiei, o puana leo ia niai ka» ua e iakou ne> ne. ;

•' E hoopono ka hele i ka uka o Puna, I E nini ka heie, mai hooiawehaia, j Mni noho a ako i ka pua o hewa, ' O inaiua ke Akua, paa ke alanui, » Actie ou aia e hīki aku ai." Ke oielo hou nmi nei ne. '• Ea, ia mana-; ua, a<»!e io no i hiki mai ko ole?o a fehora, he make no keia iahui, aka, nui no nae ka h-Mi'O ia manawa." Akahi aakaka.aole i'» no oe i nana pau i ka'U tmu eleio, no ku ir.ea. ma paha oe e nana. im ua īke oe i ka i nui o ka m*ke mai ka M. H. 1778—1520.' a ina paha ua olelo ibo ee, " ua nui ka rna» ke. a uuku kn hanau," aka, un wikiwiki oe i ku pane aoa, a Ua piha waie ia kaua kekahi ninu kolamu o ke " Kuokoa, " s ua iilo j ia i mea e hooluhi wale oi ia kaua iho a me' ka poe hoonoho hua, aka, i mea e akaka ai; ka oinio. aole no be pono ia'u • noho muoiu» ie. Kakauoieio ana, i ka nui o ka hanau a uuku ka make. Ua hoike mua aku au i ka nui o na kanaka iloko o ka M. H. 1773, be 400,000. A i ka A. D. lS2ohoi he 150,000. Nolaih, o keia mau makahiki be 42,0ia hoi. (mai ka 1773—1520) be wi no ia i laba oie . mai ai ka olelo a lebova ; a ioa e uauhi kaua i U 150,000 ka oui o ka mnke, nolaila, ua oi loa ka make a uaku ka hanao iioko o { ka wa kahiko ao e i mai nei i ka not o ka hanau. PaUu no hoi oee Poohea, ina e loaa ia kaua he 7COOOOkanaka i ka M. H. IS2O (Ka «ra KarĪ3tiano) ina io oa mahaio au i ka oui o ka hiniu a uuku ka make, ioa U hoi kaoa e onuhi ae i ka 400.000 kee 300,000 ka nui ia o ka hanau, aka, aole ioa pe!a, ua ioaa 'ia kaua keia huina mailuilu be 150,* 000; NoiaiU, ua nui loa ka make. Aole aoei i pao ko pohihihi ? Cia ka'u niuau ia oe i akaka ka oiaio o kau e iiki mai nei. O ka wai papa b*!a kanaka o ka wa kabiko kao i nana ai a ike ai 1 ka nui o ka hanau a uuku ka enake ? £ hai mai oe me ke akaka loa, i kaoaoaako ai au ī ka pono a eoe kt oiaio o k*u, a ina io boi ua pooo, manaoio aku paha ao, «ka, ao-,

t .i? e naueue k4 owio. L kuu i-s,ior i-e» he beiu poioiei ke'i i ka M. H. ]*7Sii n.; ka M. H. 15:20 ? He iie k u pcr.o 54 waiii n Ke palolo heu ra,n r.e; wo war.a. : wa r.v.> kiki loa 0 ke enu i ka \va 1 .aLa >;i«i ai v a o'eio a lehova. Ao!e au e ae : kau w.ih»h et, penei e pau ai ko kunnhih». He 130 000 ki»« naka ikaM. H. IS2O. ah* 00.000 00 owo • 150,000. toe he 95.000 o a ka njs 0 »a mj. ke. A. auhea ka nolokui ioa »c\ \ koa n;a--1 nao ? lioko 0 keia 4S maknhiki a kew ne 95.000 wale ne ; a ilo»o 0 na makahiw: u« 42, he 250 000 ka ai.nwe. Aoi* aiKM 1 nj» ka make iioko oia wa ? Manomano ioa ' H« 155.000 ka oi oka make o ko na maka* hiki he 42. imua 0 ko na makabik< he 4S a oi. Aoleanki i holokiki ioa i. ko oia w«, a pupu bci īioko 0 keia *i ? U<a no. no k» mea, he 155.000 ka oi. Aele anei i pau kou pohihihi ? A ina e peakiki oe, e;a ka'u. £ m ia hookii.'i ♦, Paak:ki. a !u.i ole, Eia mai he uku ho. G aki e ak> aku a:. Waiu hou au e olelo mai n«t. aole kw # emi 0 Amerika, no kn mea, o:a ke knmu o .ka oie'o a Ifhovs. Lalau heu no oe ek« kilo kauiana 0 U'awai.i; mai manao oe 0 Amenka ke kumu o ka ole o a leiiom ; he hope waie no ka iaha ana .N* na Pur {nno i lawe mua !,oko 0 ka M. H 1620 : uoko hoi o ka mai.ima o S*p«temu!M 16 **> iakou ho:o ana, a pse n>a Peiimouta j ka ia 22 0 Dec. A. D. ldi?0. A » nukahiki lt)50. lawe nui :« k« oielo tna Anicr ko. Ao* ie anei i iuo o Amenka 1 iaia f Ke ha) aku nei au ia oe, ua hooiaha mua 1* ka oleio ma Ams l'uku, a he hope ma na wahi e ae, nt>iaiia, ooie ant*i 0 Asii Uuku ke kuu>u, a he iaia o Amenk.n. Peia no. A ina boi e itke me kau, ua iiio o Amenka i kumu no kukou mamuii o ka iawt-:a ana mai 0 ka olelo a lehova, a oia ku ine» ) emi oie ni ia hhui ; alaiia, aoiee emi ui>a ko kakou lahui, no ka mea, ua liio kakou 1 kumu, mamuii 0 kn iaweia ana 0 ka oleio a leiiOTa i Maikonima, e iike hoi me ku Awenkalawe ana moi ikn oieio i« nei ; a ej.» nne ka m« opiki, ua emi keia iahui a «mi ole ko Amerika. No kn mea, ua iaiau oe iua la oiela he kumu o Amenka. He mau kuhihewa koe t»u. nwn. ua lawa keiu ; aia a oni hou mni o-vi-i.i, e iike me kon* nno mua, alaila. iho makawaiu uku ni huna ahi koweio 0 Paup.iu iioko o na paka ua o ka ua Mohuu, a ioaa 0 la ii īloko o kahi pupupuh«ie ona ; a nana la e i ae. *• Hire ! Hire !! Pau ka hoi« i ke abi, Lawe mwi *ni." Ke o nni nei ka ]«o 0 Moh kn Beii, • ho> au e hioiani oiai I " Ua kau kauiuna, Owelehu ka mnla.na, ! Mou nei ae." Aloha oukou. J. N. KATMBO Goiden Hili. lan. 21, 1569.