Ka Nupepa Kuokoa, Volume VIII, Number 8, 20 February 1869 — Page 4

Page PDF (1.55 MB)

This text was transcribed by:  Christian Po‘okela Davis Lagrange
This work is dedicated to:  Mothermom

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

Dies irae

1.  Dies irae, dies illa

Solvet saeciuin in favilla.

Teste David cum Sibylla.

 

2.  Quantus tramer est futurus,

Quando Judex est venturus,

Cunta strict discussurus!

 

3.  Tuba mirum spargens sonum,

Per sepuichra regionum,

Coget omnes ante thronum.

 

4.  Mors stupebit. et natura,

Cum resurget creatura,

Judicanti responsura

 

5.  Liber scriptus proferetur,

In quo totum continetur,

Unde mundus judicetur,

 

6.  Judex ergo cum sedebit,

Quidquid latet apparebit,

Nil inultum remanebit.

 

7.  Quid sum miser tunc dicturus,

Quem patronum rogaturus,

Cum vix justus sit securus?

 

8.  Rex tremendae majestatis,

Qui saivandos salvas gratis,

Salva me, Fons pietatis.

 

9.  Recordare, Jesu pie,

Quod sum causa ture viar

Ne me perdas illa die.

 

10.  Quarens me, sedisti lass@@s

Redemisti crucem passus :

Tantus labor non sit cassus.

 

11.  Juste judas ultionis,

Donuni fac remissionis,

Anta diem rationis.

 

12.  Ingemisco tanquam reus,

Culpa rubet vultus meus :

Supplicanti parce, Deus.

 

13.  Qui Mariam absolvisti,

Culpa rubet vultus meus :

Supplicanti parce, Deus.

 

14.  Preces mère non sunt dignae,

Sed tu, bone, f@c benigne,

Ne perenni cremer igne!

 

15.  Inter oves locum praesta,

Et ab hardis me sequestra,

Statuens in parte dextra.

 

16.  Confutatis maledictis,

Flammis acribus addictis,

Voca me cum benedictis.

 

17.  Oro tristis, et acclinis,

Cor contritum quasi cinis :

Gere kuras mei finis.

 

18.  Lacrymosa die illa

Qua resurget ex tavilla,

Judicandus homo reus,

Huic ergo parce. Deus.

 

 

No keaha ka mea i hiki ole ai o Pope

Bonipake VIII., i ka lani a hoou

naia i ka Lua Ahi?

 

AIa ka he Pope iloko o ka lua ahi o Ge-

hana!  He hic io no anei?  Heaha ka mea

i kapa ai o ka poe kakau manao Katolika

Koma i ka pope, he Hope no Iesu Kristo,

he kahua no ka ekalesia, he hooilina mala-

ma mau o ka olelo maikai, o ka noho ana

poolei, ka hoomana ana a me ka hoonaau-

ao ana i ke ala o ke aupuni uhane; a ke ma-

natio nei lakou, ke kokua mai nei ke Akua i

ka põe nona keia hana keikie (Na Pope) me

ke kokua lokomaikai okoa ia, me ka maha-

io i ka lakou oihana a me ka lakou lawela-

we ana no ka pomaikai o ka pa hipa holo-

okoa."

Ano, ina "o ha Pope ke kahua o ka eka-

lesia," a o kahi Pope hookahi ua hewa, he-

aha ka mea e pono ai ke kukulu ana i ke

kahua maluna o ke one, nole maluna o ka

pohaku?  Ua kukulu anei ka Haku lesu

Karisto i kona Ekalesia maluna o ke one?

Ina he kahu malama io ka Pope no ka

pololei, aka oia ponoi iho, aohe on a pololei,

a laila heaha iho la kona ano."  Ke manao

vale nei au, ima e hoapono wale ana na Po-

pe.  aole he lala wale ka POpe no Karisto, ke

kumu waina oialu; aka he lalu pili pono

loa pu oie, a ina aole oia i noho iloko o Ka-

risto, e kioloia aku auanei  oia me he lala

maloo la, e like me ka ka Haku olelo; aole

o ke kiola wale ia aku, aka o ka hoolei pu

ia iloko o ke ahi pio ole.  O ke poo o ka

Ekalesia Pope, ua kiolaia aku me he lala

malso la, kupono wale no no ke ahi!

Aka, heaha ka Bonipake VIII.?

Akahi. laia e makuakau ana no ka ma-

ke hikiwawe, ua kau koke iho la o Bonipa-

ke i ke kalaunu alii maluna o kona poo, a

lawe ae ia i na ki ma kekahi lima, a he kea

ma kekahi lima, e noho iho la ma ka noho

alii Pope, e kali ana o kona hopena.  Ua

manao auei oia e lawe i na ki i kela ao, a

wehe aku ia mau puka paa o ka lani me na

ki?  Aole au i ike, aka, he nui wale nae

ko‘u mau manao e pili ana ia mea.

Ua heluhelu au i ka Buke a Dante i laha

nui ae i ka wa o Ronipake, a i ike hoi malo-

ko o ka kihio i na hoopai weliweli iloko o

ka lúa ahí o na huamana a Simona, (E na-

na ia Oihana S: 18-22) no Bonipa-

ke, kekahi o na haumana a Somona.  la‘u

e nooaoo ana i keia mau mea, haule iho la

au iloko o ka hiamoe, a loaa iho la ia‘u ka

moe uhane.  Iloko o ka‘u moe uhane, ike

aku la au he muliwai eleele, a ma o aku o

wa muliwai ka, he puu nui maluna ihu one,

 

Ka La o ka luaina.

[Unuhiia noloko mai o ka olelo Latina]

1.  La inaina, e wela‘i la

Keia ao a lehu ne la;

Me ia i boike ia

E Davida me Sibila.

 

2.  Kei ka weliweli ana!

Iho mai ka Luna Mana,

E hoike i na hana.

 

3.  Hamau e! ke kani mai la

U ka pu, e kaluea‘e la

Ina make, e ala‘e la.

 

4.  Ku na make, eehia!

Loho, ala, a halia

E hookolokoloia.

 

5.  E weheu ka huke mana

I paa ai koonei mau hana,

Ma ia no ka hoopai aua.

 

6.  Aia ku ka Luna iluna,

E wehea na mea huna,

I hoopai pu ia lakou la.

 

7.  Auwe au! ia wai kuu pule?

I o wai la hoi kuu huli?

Ane make na haipule!

 

8.  Ke Lii Nui, weliweli

Lua o ka meneimene,

Nana ia‘u a hoopakele.

 

9.  Hoomanao, lesu aloha,

No‘u i lilo ai kou ola;

Ma ia la, mai hoopai ia‘u la.

 

10.  No‘u kou imi, no‘u kou eha,

No‘u kou make ma ke kea;

Make hew anei ia?

 

11.  Luna pono o ka inaina!

Kala e i kuu mau karaima

Mamua o ua la hoopai la.

 

12.  Auwe au!  ka lawehala!

Hilahila ke nanā la!

E ke Akua, nau e kala.

 

13.  Nau i kala ia Maria,

Me ka powa ma ke kea;

Kala ia‘u, e Iesu ea.

 

14.  Pule hewa!  hana u‘a!

E aloha, e hoola

Mai ke ahí a mau loa,

 

15.  Kapae ia‘u mai na kao aku,

Me na hipa no kuu ahu,

Ma ka akau la o ke Kahu.

 

16.  Aia iho na mea hewa

Ina lapalapa wela,

Hea ia‘u me au mau hiwa.

 

17.  Noi au me kuu kaumaha,

Me he lehu kuu maau la,

Kiai ia‘u a paa mau loa.

 

18.  La waimaka! ke alā la,

Mai ka lehu, na mea hala,

E hookolokolo ia‘e la;

Nau, ke Akua, e kala mai la.

Hawaii

 

e ku ana ke kulanakauhale o ke Akua. A

ia‘u e haka poo aku ana, ike aku la au he

kanaka e pii ana iluna o ka puu.  Pehea la

ia i hiki aku ai ia ma o o ka inuliwai?  Aole

au i ike.  Malia paha o na Manaolana he-

wa, ke kanaka a olo-olo ohua ma ka muli-

wai, Buniana i olelo mai ai, nana i ko-

kua aku iaia.

Mahope iho o kekahi wa, pii mai la oia

ma ka puka pa o ke kulanakauhale me na

ki ana e paa ana i ka lima, a hoao aku la e

wehe i ka puka: aka, o kana mau hana ana

a pua me kona ikaika, ua lilo i mea ole.  No

kona ike ana ua hoka ia, hoomaka aku la e

kikeke; a i ka wa o kekahi poe i nana mai

ai maluna o ka puka, olelo ae la ia, us ka-

hea mai o Petero, ka Aposetolo.  Aohe i

liuliu iho, puka mai la o Petero, aka, me he

mea la, nole nae i hoomaopopo oia i ke ka-

naka e ku ana ma ka puka, nolaila, hoike

koke aku la o Bonipake i kona mau kuleana

oia "Christi vicarius Petrique successor,"

(he Hope no Karisto, a he Panihakahaka no

Petero,) a iaia i haawi aku ai o Bonipake i

na ki o ke aupuni o ka lani, a ua kohoia oia

(Bonipake) e ke Akua, i Lunakanawai no ka

põe loa a me ka põe mame; (E nana i ka

Palapala Pope a Bonipake i kakau aku ai i

ka Moi o Farani,) a ua hoomaamaa hou oia

i na ikaika a pau ana i hoike ai mamua a

me na hoomanuwanui ana i na ehaeha he

nui, i mea e hookiekie ae ai i ka Ekalasia o

ka Haipule Petero, a i ka wekiu kiekie o ka

hemolele.  Aka, me he mea la.  ua ano kue

ka Lunaolelo Petero i kana mau olelo, no

ka mea, aole oe i komo aku ma ka puka e

komo aku ai iloko o ka pa hipo; no ia mea

i like ai me ka powa."  Ma na kumu pono

ole, ua hooko oe i ka hoopau ana ia Celese-

line, ka mea mamma iho ou, a o kou hana

akamai ana e kue kekahi i kekahi o na ao-

ao ku like ole iloko o ka Ahaolelo Hui koho

i Pope hou; a i ka wa i maluhiluhi ai lakou

no ka noho ana iloko o ka Ahahui no na la

he umi, nolaila, us waiho mai lake i ke

koho ana ia oe, alaila, ua koho oe ia oe iho,

a no ia mea, ua kohoia oe.  O kau hoopea-

hao ana ia Celesetine, ua mainoino loa a hi-

lahila maoli ia.

Aole o kou manao nui ka hanai i ka Ka-

risto mau hipa a me na keiki hipa.  Ua hoo-

kaunani oe e imi i na pomaikai o ka Ekale-

sia kau e kokiekie ae nei i kou mau pilikana

iho a i ke kulana hanohano o na Cadinela a