Ka Nupepa Kuokoa, Volume VIII, Number 15, 10 April 1869 — Ka Nupepa Kuokoa. He Palapala Hoike hana mawaena O NA PAKE MA KA MOKUPUNI o Maui. na S. P. Ahiona. [ARTICLE]

Ka Nupepa Kuokoa.

He Palapala Hoike hana mawaena O NA PAKE MA KA MOKUPUNI o Maui. na S. P. Ahiona.

K\M l'M llur ANA IKA MoKl'l'PN! O M M I \ >ti: K A K K AlillA 11 \NA >lAI,MI.A. !'«!i 1 I.—He la mii keia no ua pnke n ]mii m * keiu paeaiuu, uo ku iihni, lie la ii tm- inii.i kctu ma Ko ionkou holu makaiiiki : a maiuuli o la auo, ua innlamn ua I' <!xi u pau i!i i Laliaina nei i ko lakou la aka, lie la nae koia nn'u i noi ikaika aku ai i ke Akua, e kinoi i nn hann nlnulia n me tia lealea ino e ae nin ia kulaii ik iuiiale, a nia na ualii e ne hoi o kei.i m;m inokupuni i nolio ia e nu pake. A uia kalii nue u'u e nolio unu ia la, uu inalu'ma io uo. 1 ke nwakra ana ne, in'u e nolio nna ina ka liome oluolu u kuu lioaalolin, oia liui o Mr. nia Imi, ua akoakon inai kekaiū mau pake, a lie mau kanaka kamaaiua iho 110 kukahi olaila. A maiikili oka oluolu onn haku linle, ua hap.n au i halawai haipule 110 kela poe e nonolm mai ana, oiai eouo mau pako knUpa u tnc kokahi mau koko Ilawaii, he am-aiK' iwakalua 1.0 lukuu nui. Ua pulo ;»u nn' ka liaiolelo aua ina ka oielo Hawau. me kuu honknka pu uku 110 hoi i ii i ini a e pili ana no ua la nui noi o mukuii, iiie kuu noi inaoli nku no hoi i ke an nna, e hanwi i ko lakou iiaau mahalo liiu ī ke Akun, ka inea nona mai ko nmkou la hauoli. Ika pau nna oka hni<»lrlo, ua hookuuia ko anuina ine ka pu-! le. lle malu maoii no ko makou malama| ana i kein hana maikai. i Mahope koke iho no o ka pair ana o! ka hal.n\ai, lohe iho la nu he kuna e ho--10 mai ona, oiu hoi o "Marilda" mai Kawaihae mai, 110 llonolulu, he knlewa iki wale no mawaho a holo aku no. Ano keia mea, ua kauoha koke nu i kuu ohana e hoomakaukau ; a hopuku ino moi )a i na wahi welu lole, me ke kokua 10-! koma.kai pu mai no hoi o ke'hi wahine ' uona ka haie, ma ka lawelawe pu anaj me ka'ū nahine, i nlea e haia ole ai ka! manawa. j Ma ka hora 2J o ka auina la, ua haa-1 wi ko inakou alohaiaMr. & Mrs. Aehe-! ong, na kamaaina nana i hookipa i keiu ' mau la loihi o ku noho pu nna me kuu! uhana, a ia Mr. Moku hoi, ke Kuliu o ka ckaksia o Lahaina, a lie kamaaink lieahea lokomaikai no hoi. Oko makou kau no ia maluna o ua moku it Marilcla ,l, nei, a oia no hoi ka moku nana i hoihoi mni ia'u mai llawaiii mai » hiki ma Maui nei; a pe!a uo hoi,J pana no i iawe hou niai ia'u a ine kuu; pau inui Muui inai a Oahu. Eli- 1 ma ku makou uui; owau no hoi u nio ! ka'\i i:v'a, mu na keikikune eluu u maua,| iue ku makou kanaka, oiu hoi o l'uiau, kuu wahi hoa luele i kuapuni ai ia llauu--11 nui o Keawe. No k;» maikai o kn mnkahi, e? !?wo WiUiwiki ana iu makou u kalewa po uua

inawaho o ka nuku ana o Honoluiu ; <n i ke ao nr« ar, o ka hnokomo no i<i o Kn moku iloko o ke awa n»e ka maluhia. K na makamaka, aole no pahn oukou i fw>ina i kuu nioohnn* iwaena o na pake ma ka mokupuni o sfaui, no ka mea, ua loihi kuu mau la o ka noho nna ma ia inokupuui, n>e kn hooikaika n»au i ka !n--wel.iv/c nua ma ka liana nui i l»ooliia nuii ia'u, aka, aole 110 nae i hololea ka oielo a ke Akua inaena o ko laila pne pake, a oiai no hoi, ua lof»e iki jhj, he hooluilahnla kekahi hap.i oko laila pre pake no'n, no knu hoahewa i ka hoomanakii o Kina n me na oihona a ko laila poe kahiinn pule, a nolaila kn men i hooku:»kero ai iakou ; aia kn a liuapono nu i nn ar>:u> hoomana a i elua, aiaila, oluoiu ko i.ikou manuo, ;ika, aolo nae pein ko'u manao, no ka moa, ina no he maopopo ia'u iie pono ia. u hoapono no ia. o ina he hewa e hoahewu no. fleaha ka pomaikai ke hoomalimali akn, me ka hai niaio aku i ka»olclo a ke Akua iwaena o lakou, ka mea nona mai na po:io a lakou e noho nei ma keia aiua. Nolaila, ke kau ieo akn nei au ia oukou e na iinipulu a pau loa mai Uuwaii a Kaui, e puie ikaika lon. oukou i ke Akua no kuu mau hoa o ka aina e noiio nei ma Maui ii pnni, e iho makawalu mai ka Uhane llemoleie o ke Akua, maloko o ko lakou mau nanu paa- , kiki, i hoouiuia ai na hua'e iike me ka'u j mau anoano i lulu aku nei, oin no hoi ka j olel» a ke Akua ; a pela no hoi no ka'u

|hana, i loaa ai ke kokuu mai lunu niai. I No IioNOLLLU. | Eia au ua hiki uuii ma Ilonolulu r,ei, | ke kulnnakauhale Alii o keia aupuni, me I ka puolo o ke oia, oin hoi ka Euanelio a Karisto. E komo ana no kuu kino holookou iwaena o kuu muu hoa nina o noho uei ma keia kulnnaknuhaie hanohano me ka wiwo ole, oini he pnio maikai keia i ka paio m> ka Haku. No KAAPUNI ANA 1 KA MoKUPUNI 0 OAIIU A MK KA KE AKUA ĪIANA MALAILA. Fcb 12.—1 kuu hiki ana mr» keia kaona, ua oiuolu no keka4)i hoo o kuu oinn, a mnkamaka oinio no hoi, oin no hoi o Mr. Aehow a me kana Leele, ehookipa maikai aku ia'u a me kuu ohana ma ko liiua hule e noho ai, me ke kokua lok6maikai mui no hoi i na mea pono kino, oiai he mnu in hemahema ko mnkou o ka hiki anu mai aohe hale enoho ni, no kn mea, ho malihini makou, ako, ua pomaikai makou i kn loaa mua ana ia laua, ma ke kokua ena inai a hiki i ka wa e loau ai ka hule hoolimulima no makou. Ua launu au me na Misionari makua a me nn hoahanau iioko o ka Haku ma Ilonoluiu nei, oia o llev. S. C. l)amon, llev. H. Kuiika, Rev, A. O. Forebe, n pela nku. lle hauoli muoii no ko makou launa ana, a aioha nku kekuhi i kekahi, me ke aloha pumehann iioko o ka Haku. Mn ka lokomaikai o Mr. Damon, ua ulukai aku kela ia\i e hoomakaikai i ka hale kula haole no na pake, n e ike hoi ia Mr. Tucker, ke kumu o ia kula, a he hoa paahana oiaio pu no hoi iloko o ku pono. Hookahi no a moua holawai nna, aka, ua oluolu maikni no nae. Ua hni mni no oiu i kona manao, no ka*iini nui 0 kona naau, e alnkai i kana mau hauinnna pake i poe Karistiano oiaio a me ka hoonaauo pu ia lakou ma na mea pili kino kekahi. Ua hele aku no hoi au e ike i na hoa aina o'u ma ko lakou mau hale kuai a I me ko lakou wahi e noho ai, me ko'u hai aku no'hoi ia lakou i ke kuinu u kulenna no hoi o kuu hiki ana aku imua o lakou, hoi ka hana a ka Haku. A ua hoomau no au i kji hele kaapuni nna 1 keia kulanukauhale aiii mamuli o ia ano a po wale ia ia. Hora o ke ahiahi o ia la, ua komo hou aku au iloko o ka haie kula o na ke- ' iki f»ake, a Mr. Tucker e malama nna. ; Ua oiuolu no oia e hookipa aku ia'u, no ! ka makaikai ana i kana kuia. He mau i Keonimana opiopio ke kokua ana iaia, ma ke ao ana aku i na haumana pake. ; He 9 wale no haumana pake i hiki mai i | keia uhiahi, a he ekolu no hoi kumu ha- ' ole nana e ao aku ia lakou. Ua ikaiku * no na kumu i ke ao aua, a ua eleu no nu hauiuana.- He poe auo Keommaua ka nui o nu haumana pake uia ki kuU, i u he jiuo nauuao hoi. " ! 1 ku hoomaka ana o lakou e kula r «ua 1 haawiia mni ia T< i ka pule mua ina ka ok?- ! ī 100 'kuu aina ponoi. A pau ko kuin, ua ' uo» mui is'> o Mr. Tuckir ia'u, t liuawi j

nu i ktkalii o!ei<» paipai i na hanmana nta ka oielo pake. L'a tioo.<o tio au e iike n»c kana noi. A pnu ka'u oleln paipai, pule- o Alr. T«ckor ma # ka o!t»lo F.nelaei, a hookuia ke kuh. Ma ka Ini ana : niai n Mr. Tuckcr ia T u, nolaila, ua ike ie au, he rula mau ia, e pule mua i ke Akua ina ka hoomaka ana e kula, a pela oo hoi ma ka pau nna. Maikai n»noli } ina peia ka hana ana a nn kumu kuin a pau. < feb 13.—Ua iuK)mau no au i kuu ko- , ,mo heie ana, e npoo ana ma kela a me i keia hale i noho ia e na pake, e launn pu • me Inkou, me ka hai nku no hoi i ka ma- j i kemnke o ke Akna, me ka p;n{)ai nui no hoi ia lako(j, e hele nui ;ic i ka halawa' | puie pake mu ke ahiahi o ka la apopo. A . jua «e nui mai no lakou me ku oluoiu o 1 j ka manao. j j Ftb M.—He In S;.bati noia, ama ke pkakahiaka o ia la, ua konoia mai no nu o j j R<;v. A. O. Poiepe, n u:i iiio in'u ka hai- } ) olelo imua o ke.amiina nni ina ka iuaki- : |ni o Kamunknpili. Ma ke kauoiia ana ! mai hoi a Rcv. 11. 11. Pareka, ua hlo no | hoi ia'n ka haiok lo i.-nun o .ke anaina j i puie ma k;i iuukiiū o Kawaiahno, j ka i I auina hi. ! ! Ma kiia ahiaiii no, hora ma ka io- j | komaikai o Rev. S. C. Damon, ua wehe i ! ia kona luakini haole ma Poieiewa. i im- j j le no na pake e iioomaua ai ia leh<;v i, a nolaila, ua linpai koke au i ka halawai puie puke ia manawa, me ke kokua pu mni o ltc:v. L. IJ. Kuiika, ma ka heluhe-

iu ana i na hiinein ; aua oinoi.ii no lioi ka Pnpa Ilimcj)i o ia iuakini, e kokua mai ika makou hana. He kniiahiku a kanawalu paha ka nui o na pnke i hiki uiai nia ia hulawni, a tnc kekalii mau ha- ' ole no )ioi i )mi olu<»hi 'nai. lla hapai au i ka pule n me ka haiolelo ana ma ka oie'o pake. Ai ka pnu nna, ua liookuuia ke anaina me ka maiuhia. Feb 15.—Ma keia kakaiiiakn, launa pu uii ine na inisionnri iiaole, (na makua

0 ka uhnue) ma ka haie halnwai nia Polelewa, no kn hoike hnna no na hebcdoma i hala, me ke kuka hou no na mea e hiki inai ana, 110 kn pono o ke aupuni o ke Akua. Me mea muu no ia lakou iloko o ka malnmo, ka halawai nna ma ka Poakahi o kela puie keia puie. Mnlnila no o Rev. L. Kamikn, Rev. B. \'v r . Piireka, llev. S. C. l)nmf)n, Rev. J. F. Pogue, Rev. L. 11. Knhka, P»,ev. A. O. Poiepe, Rev. H. Diuamu a.me Mr. Twcker ke kumukuln no nn pnke, a ownu no hoi. Eiwa ko makou nui. I ko inukou hoike- I ike ana, kukuka ana, a f»e mau pule kekahi. Ua haln ka hura okoa ia /nnkou, a hookuuia ka makou hniawni, me ka pilm nae o ka naau i ka hauoli. Un inuna hou nku nu me na pake ma kein kaona. e like me kcf lakou nui i lo- | aa aku ia'u, ma ko lakou iuuu hale kuai, ; ma na walii Imna, a ma na pihpa a ine • na liuina alanui, a ua kuka pu no me la- | kou no" pa hana pnno. j l ke ahiniū iho, he hulnwni ka'u maloj ko o ka hnle halawni ma Polelewa, no ua | pake e manao ana a n:akengike hoi e ike | i ka heluhelu a me ka olelo haoie. oiai e | hoomnka ain au uehe i keena Kula | hnoie malaila no na pake me ka uku oie. ; He mau poke. uuku waie no ka i hiki | mai no keia manaw«i, noiaila, ua heopa- | neeia ke klika ana no ke kuia, aia ma ke ■ ahiahi Poaiima e hiki mai ana. A hoo|kuuia na pake i hiki mai, ine ke kauoha ;ia iakou e hoi me ka pūle. | Feb 16.—pHc mau no kuu hoolauna ana aku me na p*ke ma keia kaona. me ke ao aku ia iakou i ka pono o ka Haku. 1 ka po iho, ua hui nku au me ka hala- j wai pule ohnna a Mrs. Cn»bb ma ka lla- | le Luina. He 10 a oi inakou ma ia /»a- | lawni ana, me ka haawna o ka mauao j paipai pakahi, ene ka hai uo hoi o keia a | nie keia i kona mnnno iirt>. He waiwai ! | maoii no ka nha halawai ma ke ano pela. j 17.—Me kuu mau hoa aina «o I he iehuiehu maoii ma keia kaona, e ka- ! mailio ai a kuka hoi no na mea a pau e j pil» ana i ko ka Uhane. j I ka po iho, ua hele au i ka haiawai j Poakulu ma Kaukeaem, mamuli o ke ko- I noia ana mai. Ua hui aku no au iu.ua ( o ke anaiua, no kekahi n;au mea e piii ? «na no kuu kaapuui ana in Hawaii a me j Maui, itm? ku kv Akua iiana ainlniia. I Feb 18.—Un komo au n:a ka iiale- 1 panhao n>n K;nv«, uo ka launa hou aua | me na puke pejH;hi kamka mai Maui ' inai. Ua h«»akojUoaia ae hkou m.iioko o ke Keem Oihana o ka Lun?» Parfliao. Utt launa au iiie kikou, a ua ou ako uo

hoi ia lakou nsa ka o!e : o ake Akun. me ke kuhikuhi aku i i hkou i na men e piii aua i ka poniaikai no ka uh&ne. n:e ko makou haipule pu ana inalaila. He hora a oi ae kuu noho pu ana me lakou roa m keena, aiaiia. ua hookuu au i ko makou lau»a ana, a hoi mai la au e hui me rn pake ma ke kaona. I ke ahiahi iho, lanna hou au me Mr. Tucker, ma kona ha!e kula jmke, a ua lioolilo makou i keia uhiahi. i ahi ihi halawai haipule r.o na mea a pau o keia kula. Ua haawiia mai no ia'u ka paipai ana ma ka olelo pake. ile mea ma»kai maoli no kuu manao no na kula a pau. inn e hoolilo ana lakou i kekahi mau hom knawale iloko o kela n me keialiebedoma i nnnuwa haipule. Feb ll).—Launa hnuno u.»e n« pake ma keia kulanakauhale, ij)e ke kuapuni hele nna ma ko lakeu wahi kauliilii, me ka hoike inau aku no ia lakou i ka olelo maikai no ke oia mau |oa. .1 ke ahinhi iiio. ua lummaka au i ke kul.i A D Cno na pake, ma k'e'keena lialawni ma Pōlelewa. He 5 wale no na haumana i hiki mai ma ka hoomaka aua i keia po, nka, un ma-u no ia. He hora a me ka hapa ka'u ao ana ia Inkou. Ao!c innkou i poina i k;i pule ana i ke Akua. ma ka hoomuka ana ame ka pau ana o ko kula. |Aole i pau.)