Ka Nupepa Kuokoa, Volume VIII, Number 16, 17 April 1869 — Na Hunahuna o ka Moolelo Hawaii. [ARTICLE]

Na Hunahuna o ka Moolelo Hawaii.

MAKE O IMI, A ME KA PILIKIA O KUAANA KANA KEIKI. I ka hiki hou ana i ka wa pono e hele hou ai ke'lii e like me mamua. Hiki ae la ia huakai ma Kona Hema, a haalele ia laila, e hele ana ma Kau a pela aku. Loohia iho la ua I nei i ka mai, a noi mai la i kana keiki e ukali aku ia i ka huakai a ke'lii, a maanei aku nei au, ae aku no ke keiki me ka i aku. Alia paha au e haalele ia oe, malia paha he mai pilikia keia ou, ike ole au ia oe. A me he la ua pono ka ke keiki i ko ia la lohe mai. Kai no a hala; i ka hiki ana o ke Alii ma Kau, make iho la ua I nei. Nolaila pilikia kana keiki na ka huakai a ke'lii, e like me ke kauoha a ka makuakane, no ka mea, ua haumia laua me ka mea i make. No ia mea noho iho la Kuaana iloko o ke kaumaha, a me ka manao ana i kona wahi pono e hele ai. No ka mea, ua haumia oia i ka mea i make e like me ke kanawai o ia wa. A ua pono i ko Kuaana manao e hoi ia me kana opeope ma Kona Akau a Kawaihae a ma Waimea a pela i Hilo i ko laua paia paa. HIKI ANA MA HILO. Mahope o ka pau ana o na oihana o ka mea make, pela Kuaana i hoi kaapuni ai ma kana huakai kaumaha o ka naau a hiki pu aku la laua me ka mea make, a oiai ua lohe mua ko Hilo ano, a pela no hoi paha ke'lii ma ia ano. No keia mea, ua hiki ole i ke'lii ke hele ma Hilo, nolaila hoi ae la ma Kona i kona wahi paia paa, i ke kaulua iki ana o ua wahi Kuaana nei ma ko laua paia paa, kukulu ae la he hale makuaiwi i wahi e waiho ai kona makuakane make, a oiai ua loaa kana keiki o Kuahuia.

NIANIA IA O KUAANA. No keia mea, ua haiia aku ia Keakealani, ua hoi o Kuaana i ka makuakane. I ko ke alii hoomaopopo ana ia mea, ua hoouna koke ia o Kuaana e halawai laua me ke'lii ma Kawaihae. I ka lohe ana o Kuaana a me kona poe alii aialo, a me me na makaainana o ia mokuaina, nui ka pioloke no ka make o Kuaana, ke hiki ma Kawaihae, no ia mea hoole lakou i ko Kuaana hele ana ma Kawaihae. Nolaila, kauoha o Kuaana i ke kahuna o Hulu ka inoa, e ike i kona manao no ka pono a me ka ole o kona hele ana, no ka mea ua hoole ka lehulehu i kona hele ma Kawaihae. I mai ke kahuna; ua oi ka pono o kou hele mamua o ka noho mai ou, aka, e loaa ana no i ka pilikia, aole nae ka make e loohia ana ia oe, aka hoi, e like me oe i kii aku ai i ka ia o ke kai eleele a ai ka maukauka, pela no keia. I ka hiki ana la o Kuaana i Kawaihae ua lumalumai ia i ke kai. Mamuli o ka ke Kahuna pono, pela o Kuaana i hiki ai ma Kawaihae. A oiai aole i ninauia ke kumu oia hana ana a Kuaana i ke'lii. Pela kakou e nana ai i ka pono ole o ia hana o ka wa kahiko. A oiai e kakau ana, he anapuni malaila no ua Kuaana nei e lumai ia ai mamuli o ke kauoha a ke alii e make. HOAOIA MA KA WAA KOWALI E LIKE ME KA KEAWELUAOLE. I ke alii e kena ana e lumaiia ua Kuaana nei, oiai oia e ku ana iloko o ke kai. Pane ana o Keawe a me Palena a me Luwahine, he mau alii keia no ka mokuaina o Kohala. "E Kalani e, e akahele i kama a I. O kona make, oia ka hoee

aku iaia ma ka waa kaula kowali la, a hookuu aku iaia i ka moana loa, he make ia nona." Hoolohe koke ae la ke'lii i ka lakou la, a ua hanaia pela. Ia wa no ninau ae la Kuaana i ka mea e paa ana iaia; owai la oukou? O Keawe, Palena a me Luwahine. Ae, ae la o Kuaana. No ka lakou la mau pane ana, ua kuuia aku ia ua Kuaana nei ma ka waa kaula kowali. Aka, me he la nae paha i ko ia la nalo ana 'ku mai ko ke'lii mau maka aku, ua hoao ae la kekahi o ua poe nei i ka waa a kupono, me na kanaka kokua, a pae ana i Hamoa Hana i Maui Hikina. MOKUMOKUAHUA ANA O KO HILO. I ka hiki ana aku o ka lohe ua pilikia o Kuaana ma Kawaihae, nolaila ua hoopaa koke ia o Hulu ke kahuna no kona hookuu ana e hele o Kuaana ma Kawaihae, aka hoi, aole no ua Kahuna nei i paa koke, i kona olelo ana mai ia lakou aole i make. No keia mea, ua hoounaia kekahi poe ma ka waa e holo i Hana ma Maui e imi ai, e like me ka ke kahuna mau olelo ia lakou. Mamua o ka hiki ana o ka poe imi, ua hai mua o Kuaana i ka poe o ka hale wahine ana i noho aku ai nana ia i hookipa maikai aku ai, i ka i ana ae, kaua kuu aina. Ke aha la? wahi a ko Hamoa. Ke a mai la ke ahi i Mahiki, he wahi puu ia i kai o Hamakua i Paau, i ole ia i kau wahi pahu e kokoke ana. Ina e a ke ahi ia wahi puu, he kaua no ka hope. Aia. Aole i pau.