Ka Nupepa Kuokoa, Volume VIII, Number 20, 15 May 1869 — He Palapala Hoike hana mawaena O NA PAKE MA KA MOKUPUNI o Oaha. na S. P. Abiona. [ARTICLE]

He Palapala Hoike hana mawaena O NA PAKE MA KA MOKUPUNI o Oaha. na S. P. Abiona.

.\o m; snxnyi \>\ i ka MohiMM o OāHv A «K K\ ky. Akca H\NA. Maan«-i pihi, e kapor<o ai i.v'u ke K.'imaiiio ūt a manao piir*rti hol r,o na Papa liiiueni a ;*au u kela i'iākaui keiu iaakim huomana i ke Akuu Kaimkoiu o ke»n Pae Ama llawau nt:i, or«\i, o ka himeni ana. oki kkrll han-i n»;i uo ka na e h«M»win! .'*i i k>* k&kt>u Ak»ia : »>la no k,'j ft(jor,nrti nkti l iin. hui>!ea nku l.in, a hah-iu laia, aku Liia, <'ii «'iku l.nn. W! ith, 'uui ite tiiatk."i ka lnmeni ana, ano ku«»o, cehia t niahHoio a is>e ka uiaikūi o na leo e ineie ai, aiaila, t>ia no kefc«hi inea e lu>uluoi»j £ku ai i ke «Akua. ,No ia iiie-i, he inea nui ka papa himeni, ke h<>oitiaatihi/i mua a mukaukau i na ieo rne»e m ene r«la e noho mahihia ai ka f*n{>i liffj'Cfii. Mai iiolio a p-fiaka \v;ile na pap i hirii«L':ii a. pnu a me na alakai himeiii, iue ka man::o iho, he linim mama wale no ku uahanu himeni mnloko o ku iuakmi.lle ua nui ko kei i j>o ma Kaneohe net, m;n k»* kuiuaumoe a ao Ua po. Mar *JJ.—llela S.ih<iti keia.a he mau no hoi ka uw tifiii. aka, a»«ie nae fn>i e iik<* mo L'i p«) nei ka nm i'oi. L T a mnnao wnle o Rcv. J. M'iiiueia, e uuku h>a «r»a ka poe e iuki ae i k;i j>ule, no kn me.'i. na wai nui na ka!inwai. uole la e luki nna i ka poe mu Kaiiua, a ma Knalaea, Eieloii me ko na wahi e tie ke iieie mni, 110 ka hakukeie mo h»a la o na alanui, aka, i ke kani atia o ka bele Ku!it Sabati, ua pii aku au a me Rev. J. Manueia n kmnu i ka iuakini, a iiapai koke no o Mr, Manueia i ke Kuhi Sabati. Ile ka nui o na haMuunm kula. Ua maiki-.i no ko l.ikou ma'ama ana i keia hnna me ka maiuhin. Mnmuu nae o ka iiookuuia ana o Ke Kul'i S.b:iti, ua himeni i:ui i.ikou i keknhi m-iu ieo i kupono i kela hana ; i*iC Ku JI)U!f.Ū! O (Hio, mnniuli <» ke aiakai akamai a Mr. Kaaen. A \ au ke uiele «na, ua noi mai o Mr. Manuela ia ? u, e kamaiho iki no ke Kuia fcJal»Hti. a ua haawi uku no uu i ko'u waiii manno paipai pTik«>le no la hana makamae, ma ka okio llawini a me ka olelo pake, llora K.U, hoomaka ka haiuwai anainu nui. Ue mahuahua no na mea i iuki mai i kein puie, he mau luioie, he pake a ino na makamaka Hawaii he nui. ' Ua hooili mai hoi ko laila Kaliu, ia'u ka . haiolel". a ua iiooko 110 au e iike me ka uiea i haawiia mai. I ka pau ana o ka'u haiolelo ma ka olelo Hawaii, ua hapai kuke no au i ka haiawai puie no na pake, me ke kokua lokomaikai pu no hoi o ka mea MaImloia J. \V. Kea n>e kona papa iiimeni iiolookoa no ku'u luuia. Ua haawi makana aku au i na buke o ka oleio a ke Akua i ua pake, a ua oiuoiu uo ko i.ikou manao no kuu liai aku i na oielo inaikai a ka llaku. Ua hookuuia ke anuiua me ka maiuhia. lleie uui mai no hr»i na hoahanau a me• iia niea a pau a )ulu lima aioha pu me a'u, n»e ka haawi pu nini i ko iakou mau apana tlafa mamuli o ka lokomaikai nui, me ka paipni nuia oie ia e ko hkou Kahu Kkaiesia. Ua houiuulu noau t ko lakou makana i manawaiea mai ai, a ua ioan ka nui. he §G.S7£. Uookahi a*u mea i miuamim nui ai i keia la, o ka pau |>ono oie ana mai o na , pake o Kailua a n>e ko Kleio ; no ka ua ;■ ke kuiuu. aka nae, o ka hapa nui no o { na pake kn i hiki mai, a ua hooiohe po«o loa u>ni iakou i ka'u haioleio ana. Ma ka hora 4, ua kani i»ou ka beie no ; ka hai iwni ahiahi no na knnt>ka Hawaii. ' i Ua pii hou' aku no au & me Mr» Manu- I ela, a hoomaka koke no oiu i ka hana. v i He heluhelu Bsibala, me ka wehewehe i hoi i ke ano mahila, a he manao paipai i hoi kekahi. Mahope nae o ko Manuela i paipi ana, ua lokomaikai mai no hoi oia | ia'u e kamaiho hou, o ua im<>ko nku no | au me ke kanniua ole, 110 ka*hapai ana i „ j ka hana a ka Haku. , \ l ka pau ana o ka halawai, a puka I mui la makou a mawaho iho o ka iuaki- i ni, hele iit»u mai la kekahi mau t ka Hawaii a me kekahi wahme piike, me i ka haa*v» hou mai i nuu apana eiala la'u, ; . uo ko ke Aku« aupuni, ua loaa he $ i.TS. * \ l/a hui pu iho au me m apa.ia <iala mmt : i loan i kt*i:i kaknhūiaka, ua )oaa k;i huma . I houlunlu, he Ke paa nei n» i 3i) i keii m4U *bb, me ka manao e hoi. \ \

[io« aku i Puu'au oka Papa ilawaū. k#.* h-ki aku au i Honohilo. mahope 'ho 0 ka pnu anri o ke kanpuni an2 i Keia n)«»kupuriī. ;'U'3 hoiaot no au t Keia mau da!a a j?au ma ku waihoua o Ku Papa llawaii.} Ma ke ni-iahi ih»». nomuii o ka lokoenaikai o Mr. Meemano, keM&hi o na Lui»a Ekale»ra o KaL'ieolie ue\, u>a ka ae io ana mai, e heie pu n e a'u e ninanīnau i iki f«ske ma ka wihk»», ina lie makemake ko lakou e ike » ka heluhelu Hawaii. ala»)a r ua ae ohiolu o=a e ao aku in lnkou ma kēkahi m>u :;}n,,l.i n ka hel>edomn, me ka uku o!e. N'u'nil i, tia h iele pu no rnaua ma ka hnle o n.t |>rtke, u ua iauna oluohi mui iio lakou. I kuu ninnu ana uku i ko lukou mokemake i ke kula po, ua ae oluolu inaii uo, ine ka olioli o ko lakotj naau i»o i:i mea. Ua kauoha no hoi nu ia ln!;ou, e hoike i ko hkou mau inoa, (un mea makemakeio i ke kn!.») ia Meemauo, a naua no e hoouna ae iu'u i llomolulu. alaila, e haawi pakaiii »o nu i'i lakou ina bu. l »e Ku-numua, e hke me ka iiui ona imra. Ua paipai hou aku uo au ia lakou n:> k« haua maikai aka H«ku, me ka aehewehe maoli uku no hui i ka wuiwai io o kn mea ike i ka helūhelu 1 na huke maikai i hco;>ihnia i ka oleh» a ke Akua. Ua loiiii.no ka nanea ana me lakou ia j»o. a hoi ;,ku la au ma kuhi o kuu hoa;iloha Mr. Mauuela. M;ir '2'2—Maliope »» ka aina'kakahiaka, ua haawi iho au i kuu aloha ia Mr. , Manuelo a me kona ohana pu, me ka mahalo »-o hoi no U«> laua hookipa loko- : mnikai n;ai ia'u i keia muu la 3 i kaaho- ! pe aku la, a kau ae la au malūna o kuu ; wahi lio, a hoomou aku la i ka he)e ana a hīki ma Knalaea. 110 aoi na })akc ! ma ia hui mnhiko. O 11. F. Dickerton I ka Luna nui, « ua halawui koke a'u me \ in, me kuu hoike }.\i aku no lioi i ka pa- ; !a{»,'la mai ka P'npa lnn ' u \j lx ae ohiohi mai 110 oin ia'u e hapai i haiuwni, a e kamakamaihr> paha ;jo konn mau pake. Eia nae ;.' ei nhinhi,-u!ai);> lona ko I 'kou mnnawa kaawale, nolaila, un iiolo kuu olelo me ia, e hapai nna nu i hnla .\ai haipule ma kela wahi no kona mau pake n me na kanaka maoli no ma kelo wahi, j n pau ia, ahuin holo aku au i Waikano. Ua manno no hoi au. he (> wale no paha miie mai Kaneolie a hiki ma Kaalaea. Ua ike no hoi ma kein hele ann, elun mau hale kuai no na pnke e ku ana ma 'knpa nlanui. a.ua kipa ae no nu ma ia inau hnie, me ka Inuua pu no hoi me na pake. Ua haawi aku au he mau buke e pili ana i ka pomaikai no ka uh&ne, a me ke no walia pu aku nolioi i ka hana maikai a ka llaku. He mau mile p(»koie wale 110 mai Kaalaea aku a hiki ma Waika/.e—o kn hora 2 pnha ia o ka amnn la, halawai pu iho la au me Rev. P. \V. Kaawa, ke Knhu o.ka Ekaksi» o \\ aikane. a me kona ohann holookoa, a hookipa ia aku la au e noho iho rna kon « home oluolu. Ma ia mnnawn, un m°e mni la kn un, nka, ua kauoha ia ne kekahi knnnka e Mr. Kna.va, e hookam i ka bole hnlawai no ka mahhini. Ma kuu manao kanaka no hoi, oole palia he kanaka e hiki mai ana, no ' ka mea, ke ua mai nei no hoi. Akn, i ka hora t pahn, hiki aku la makou i ka luakini, aia ki ua akoakoa nma mni lakou, me *he mea la, ua makaukau num 110 ko lakou manno no ia halawai. Ua haawi mai no hoi o Mr. Knawa, na kahi malihini ka haiolelo, a ua hooko aku no e hke me ka iini o ka naau o ka poe i | hiki mai ma ia hahwai, a ua maikai nn | hoi ka makou mau hana, a hookuuia ee la me ka olto!ii. Ika pau ana o kuu halawai pule kana- ; ka mnloko oka luakini o Waikane, ua \ hoomakaukau koke r.o au e hoi hou mai i Kaalaea, no ka malama nna i ka hala- , \rai ma ka po, no na |Mike malaīla. e like { me ka mea i hooholoia mawaena o'u a ( me ka luna nui oia mahiko i keia awa- j ken, aka, ke noke mau nei ka ua a me | ka makani ika laua hana. Ua hopoho- ] po no keknhi poe kamaaioa o Waikane < ia'u, no kuu liolo aku iloko okaua a me I ka makani, aka. ua pin ioa no kuu ma- | nao e hoi mmhila, o knpaia mai auanei au he.k&nak* hoopuninuni, a oiaino hoi, ua owaka mua ne kuu -waha i»nua oke i Akua a i?uu;i h.i okoke ao nc j f nolaih, :i--ua hooko no au. a hoi aku la. I I kuu hoi «f»a nae mi K«ahea, he pi- l likia no, no ka pulu i ka ui, aka, i ahona ( ik» no nae i knhi louiu a me kaht piiila- t keke. nobib, a«4e no i ko no iho ka wai

i!>.ko. a f>eU i ai kei3 wabi kino me ka pumehana no. I ka hiki am maUiia. a nunu;h hot o ka loko.naikai o Mr. Rc\crton, Uvi hookipaia sku U au maloko o kona haie e hcH)pumchana ai, me kona oielo iho no ho», •• so!e au i manao e hiki mai ana oe i keia ahiaiii, no ka nui ioa o ka ua, Pela no, aka, o ka liooko ta o na oielo, oki >raie no ko'u makemake, nae ka pihkia nui hisi oie ke hooko. Ama ka lokomnikai no hoi o Mr. B ckerton, ua hook»ps aku oia iu'u maiuna o kona pupakaukau no ka aina ahiahi. Ma ka horu 1 ponoi o keia ahiahi, ua ho-a ia na kukui oka hale puhiko. Iho pu aku la au n>e Mr. Bickerton, no ku uialama anu ika haiawai po. Ua puhiia ka pu, a uaakoakoa mai na haole knkaikahi, me na knnaka. na pake lie it> a me na lapana he umi a oi. Ua haawi nlvu no au i na buke pnke, i ka poe pake iioi i ike i ka heiuhelu, i ike ai lakou i ka oieio a ke Akua. la manawn. ua liapai koke au i ka oleio pnipai no na'knnuka Ilawaii, a pau ia, hnf>ai hoi i ka hann no na pake ma ka oieio pake, aka, elua nae ano oieio ma ia knmnilio nna ; n pnu ia, he waiii *>leio paipai pokoie no na Inpana, mn ka oielo lap:ina no, e iike me ke noi ana mai a Mr. B c.kerton ka luna nui mniaila. No ka uuku no hoi o ko'u walii ike i kn olelo lapana, noiaiia, aoie no i nui ioa ka'u oleio paipai no i»kou. a no kuu liopoliopo iio iioi. o ioiie ole mai lakou i ka'u loielo e hoopukn aku ai. Ma ka pau ana ; hoi o ka'u haioielo lapana. ua ninau hoo;mnhua aku o Mr. B'ckerton i kekahi o : kann m«Hi lapuna e l;u kokoke nna me ia, ; no kona lohe a 4 iohe ole pnha i ka'u iiai- ! oielo Innana. Ua ii«ii oku kn inpana inia. ■ua lohe oia i ka'u mnu hua e.ieio a pnn ; a'u i hoopu«n aku ni. Ua loiiii no ka'u inalama ann ika lialawai no keia f>o. A • hookuuia ka halauai, ua hookipn i.iuolu ia itUu la au e Mr. Bickcrton ma konal haie e moe ni no keia po. (Ao!e i pau )