Ka Nupepa Kuokoa, Volume VIII, Number 24, 12 June 1869 — Page 3

Page PDF (1.63 MB)

This text was transcribed by:  Ian
This work is dedicated to:  Kamehameha High School Maui Campus

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

            Ua kahiko mai ka moku paina “Ki@@ P@@@@@” i na hae o kela a me keia ano.  I ka auina la Poakahi iho nei.

            Ma ka Poaono aku nei i hala, ua hoi e aku na Kuhunapule o ka Hekuawa o Wailuku maluna o ke “Kate Lee.” Awiwi no ka hoi kela mau Kahu.

            WAIWAI NUI. Ma ke kuai hudalaia ana o na lole e ka Hale Kuai Kukaa o T.H. Davis o keia kulanakauhale, ua hiki aku ka nuina o na dala i kudalaia i ka iwakalua tausani. He kumuku@i makepono anei keia?

            I keia pule ae, e hoomaikaia ka hoike ana o na kula aupuni ma ka olelo haole. E hoomaka ana i @n@ Mililani, Kahehuna a ma Kaukea@o. E @e@e no hoi e ka lehulehu e @@@a i ka ike o na keiki a oukou.

            Ua hooluolu a hooina@u mau ia noke kaona alii. O@a ka @@@huiu pakakahi ana mai a na paka u@ a ma ka p@ hohaihai ana mai a h@ k@@l@@@@@ aole no @@@@ ia he mea e pau ai ka la o Ho@oi ku nei.

            Ua ike aku makou. Ua ku ae na kia o kahi kuna @@@ iho nei. i hoolauaia ae ai i kekahi Puaoko aku nei I hale. Ke huli nei oia @@@@ iho.  a he mau ia hue, alaila, makaukau e holoholo.

            Ua lohe makou he huakai nui ke holo ana e @@@@ i ka hoike Kula o Waialua, a noia@@ paha.  ua hoolaka ae kekahi mea kaa hoo@@@@@@@@@ e @@@ ana @@l@, me lawe i na ohua.

            Ma ka Pulima I hala, ua make aku ka A.J. Cartwrighr ESq kaikamahine hookah I aloha nui loa ia e laua me kana wahine. @@e hookah wale no hel@@lo@na o ke kaa ana I ka mai, a moke aku la. Poaono, ua hool@wa@@@ kulia kino kupapau. Eia no ko kakou wahi mokuahi kolo moku he hana ia nei. Ua ahu wale kona iwikaele, a ke pulumi nei ke koi kahi a me na hamare a na kamana i kona mau papa. He mau ka helu paha koe, alaila, paa lua ae kona mau hemahema.

            Ma ka huli hoi ana mai o ke kiapa “D.C. Murray”  ma Honolulu nei, ua hoihoi mai oia I kekahi mau ohua ana I lawe aku nei, a I hele aku hoi e huli pomaikai ma ka Mine eli kala o Paina Keokeo. Aohe I noho aku no la ano.

            Ma ka po Poaono aku nei I hala, ua ike iho makou, ua hoolawaia ae na hoa o ka Puali Pukaa o ka Hakuk Hawaii Ponoi me ka aahu kupono a ia Puali i hooholo like ai, oia hoi keia, he aahu polu ko lakou e like no me ka aahu mua I ka wa e ola ana ka Moi Kamehameha IV. He lawa loa nae keia, a he papale kapu lala@keokeo.

            Ua lohe mai makou, ua hooloihiia aku ka hoomoe ana I ka wai piula ma ke alanui e holo nei I Ewa a hiki I Leleo, a pii ma ke alanui Li@@au hala loa aku i kahi o Mr. H. Pease. (Pi) Kei nu nein a makamaka o ia wahi I ka wai piula. Ua pau ka inu wai ana mailoko mai o na punawai a me na loi kalo.

            HOLO MAOLI KA “D.C. Murray.” – Ma ka po Poalua iho nei, ua ku mai keia moku maluna ae ma Honolulu nei mai ke awa mai o Kapalakiko iloko o na la he umikumamakolu, me na nupepa o Nu Ioka mai, he iwakalua la a me na pepa o Livapulu mai iloko o na la he 3S. Holo ka hana. Kokoke hui ka honua ma ka emoole o na hana.

            AIHUE RAMA. – I kekahi po o ka hebedoma I naue aku la, ua aihueia e kekuhi kanaka Hawaii I pau ka piko I ka iole, he mau omole rama. Mailoko aku o ka Hale Kudala o Adamu a me Waila ma Honolulu nei. La wa no, ua ikeia ka lele ana mai a ua nihue nei, a hopu kokeia oia a paa. Ma kekahi la no oia pule, ua hookolokoloia oia imua o ka Aha Hoomalu, a ua kauia ka hoopai a ka hoonege@@ iaia, i eono malama ma ka hana oolea me ka uku mai i na koina.

            ULIA WALE. – i kekahi la o ka pule I nalo aku la, ua kau ae kekahi wahine maluna o kona lio, e hoi ana i Koolau. I kona hoi ana a ma ka uka o Nuuanu, halawai aku oia me kekahi k@@ pipi. Ia wa no nae, hihia ka huelo o kona lio I ke kano o ka huilla, a o ka huki aku la no in o ka huila, ia wa, puiwa koke ka lio, a kiola ia aku la ua wahine nei. A waiho a make. Na ka lokomaikai o kekahi poe I kii aku, a kokua iaia, a lomilomi, a loaa @e kona pohala. I ka hoomaopopo ana, ua eha oia. E loaa ana paha iaia ke ola, aole paha.

            HE KULA PO. – Ma ka po Poalua iho nei, ua hoomakaia he kula po ma ka olelo haole maloko o ke Keena Kula o Davida Malo ma Kawaiahao. O Anatonio Manoela ke kumu. Ua hoalaia keia kula no ka poe e makemake ana e no I ka olelo haole, a ua paa nae I na hana pili kino ma kea ao, nolaila, ua kaawale ka po no lakou e ao hou ia ai. O ka uku pule, he hapaha. Aole nae e kula ia nap o a pau, he ekolu wale no po kula. E hele ae e ka poe makemake e ao ia.

            KU MAI KE “Kate Lee.” – Ma ka auina la Poalima aku nei I hala, ua ku mai kela kuna malua mai ke awa mai o Hilo, me na lawehala I hoohewaia ma ka Aha Hookolokolo Kaapuni o Hilo. Ua lawe loa ae nae ke kuna I ka Lunakanawai a me ka Loio Kuhina, a kiola ma Lahaina no ko laila Aha Hookolokolo e kukuluia ana ma Lahaina I ka Poalua iho nei. O na lawehala a pau I hookolokoloia a hoahewaia ma Hilo, ua hoopukaia e makou nei kekahi kolamu o ka pepa o keia la.

 

            KA HANA A NA HUHU. – Ua pepehi inoia kekahi wahi keiki kala e kekahi mea o ka aoao hoomana I hooponopono kou ia ma Honolula nei, a paka li@@@@ koko ma ka ihu a @@@@ ke Kauka a hele mai e haoa I ka eha. Na kekahi kahunapule o ua ekalesia hemolele nei I pepehi iho a puka ka wai ula I waho. He wahi keiki uuku keia i hookoaloia aku I ke kula la malaila. E ao ia mai ai ma ka ike, aole me ka pepehi. O kekahi hana no ka hoi keia. A ua a@@@ hoomana la. Peia ko makou lohe ana mai.

           

            KA IAPANA HOOKOHU – Ma ka po Poakahi iho nei, ua hakaka kekahi mau iapana paahana ma na huina o na Alanui Papu a me Beritania. Aia ma ia huina kekahi makai kiai, aka, I kona kii ana aku e hookaawale ae I na mea hakaka. E oki mai ana kekahi iapana iaia a moku iho la ia. Ua hopuia aku a hoopaaia ua iapana oki pahi la. O ka makai hoi. Ua lawe@a aku me kona eha I ka Hale Kauka o Mahalu. O ka waiwai paha ia a ka poe o waho e k@@@a aku nei la me ko kakou mau dala. O ka pepehi mai I ka poe nana e malama ka maluhia?

            KE KUNA “KEONI ANA” – I ke kakahiaka Paolua iho nei, ho@a mai ana ke kuna ma luna ae mai Koloa Kauai mai. He kuna keia I holoholo loihi ma Hawaii nei, a I kona mau ia hope a @@@ ai, ua lilo oia I kekahi kanaka Hawaii. Aohe I emo mahope iho, hooi@@@ aku la ua wahi kona nei ma Koloa, a  ma@@@@@ oia I moe a kau a hooilo mai nei, a akahi no a ike hou ia na maka ia Honolulu. Ke hoomanao nei no paha ka lehulehu, ua lawe aku oia I ke kokua no na Misionari o kakou ma Nuuhiva I kekahi makahiki, ae oia no. Nani ua hiamoe ana I ka la wela o Koloa, aka, e eku ana nae paha I ka ilikai, oiai hoi, ua paa ae la.

            Ke kuna “PAUAHI.” – Ua lohe mai makou, o ke kuna “Snow” I holo mai I keia awa mai Kapalakiko mai, ua lilo aenei I ka Hui o Kale N. Spencer ma, o lakou no hoi na ONa o ka moku kuna o “Maria” I nahaha aku nei ma Onomea. Ua kapaia aenei ka inoa o ua moku kuna nei, ma ka inoa o kekahi o na Kamalei Alii a kakou, oia o Pauahi. E hooholo mau ia aku ana keia kuna ma na awa o Hilo malalo o ka noho alii moku ana o Kapena Papakoki, ka mea I hele a kamaaina ma ia mau awa, a I ike nui ia hoi he oluolu. He moku nani keia a maikai aole no paha e ole ka mimikiia e na ohua o ka aina ua nui.

            PAU I KE AHI – Ma ke kakahiaka Poakahi iho nei, ua hoea ae kea hi mailoko ae o ka Hale Mekini o Mr. Leonard ma Ainahou. O ke kumu o ka pau ana I kea hi, ua hoa ia kea hi e hoowela ai I ka mahu, e ke kanaka, aka, ua helelei iho na hunahuna ahi maluna o na opala e waiho mokaki ana, I ka wa a ke kanaka I kaawale aku ai ma kekahi wahi e. I ka ike ana o ka mea nona aka hale a me ke kanaka hana, a lapalapa ana ke ahi maluna o na opala, nolaila, ua hooikaika e  kinai, me ka manao e pio koke mamua o ka nui loa ana, aka, he okoa loa ko kea hi manao. Ua puka ae ia a lapalapa loa i luna o ka hale. I ka ikeia ana, ua kani koke na @ele, a ua emoole a puka mai na kaa kinai ahi. Mamua nae o ke kinai ana, ua puni ka hale I kea hi. E ole nae ka ikaika o na kaa wai I ke kinai ana, ina ua pau mai ka hale mauka a me ka papa e pili pu ana.

            NA LA HOIKE O PUNAHOU – Ma na auina la Poalua a me Poakolu iho nei o keia pule, ua hoike makahikiia na Keiki o ke Kula Nui o Punahou ma ko lakou Keena Kula. He kamalii liilii wale no ka nui o na haumana o keia mau makahiki, aka, I ka ike ana ma na haawina I hoikeia ia lakou, e hooia mai ana no ia, ke hooikaika nui nei lakou I ka imi naauao. Hoko o keia makahiki, aia maloko o ua Kula Nui la, he ekolu mau keiki kanaka a me 2 mau keiki pake I hoonaauao puia me na keiki haole. Ma keia mea, e ikeia iho ai he Kula Nui keia no ka lehulehu e makemake ana e imi i ka hoomahuahua ana ae I ka naauao.

Ma ka po Poaha iho nei, ua haiolelo a himeni na keiki I waeia o ia kula, me kekahi mau mea a lakou I hoopaanaau ai, a I haku maoliia iho hoi. He elima na haiolelo haku o keia makahiki I hoikeia I ua po la. O na leo mele I himeniia, aohe mea nana e papale ae I ka mahalo ana aku.

KOHO BALOTA – Ma ka po Poakahi iho nei, ua koho ae na lala a pau o ka Oihana Keinai Ahi o Honolulu I ko lakou mau Luna nui no ka makahiki e hele nei. Mai ka hora 7 a hiki I ka hora 9 ka hamama ana o ka pahu balots. Mahope iho, ua heluia, a ua koho ponoia o C.E. Williams I Luna Nui; o J.A. Hassinger I Hope Luna Mua; o ka Hope Luna Alua, aohe mea I kohoia, no ka mea, ua like na balota o Kimo Lemi me T.H. Hughes.

KOHO HOU ANA I KOKUA ALUA – Ma ka po poakolu iho nei, ua koho hou ia ke Kokua Alua o ka Luna Nui o ka Oihana Kinai Ahi o Honolulu maloko o ka Hale o ka helu Alua. Ua ili ka pomaikai maluna o Toma Hiu (Hughes) ma kona kohoia ana ma ke kulana maluna ae. O Kimo Lemi ua haule. Penei ke kulana o na balota. No Toma Hiu he 115 balota; no KimoS Lemi he 85. Nolaila, ua kohoia ka mea nona na balota oi. Penei ka nui o na Luna o ka Oihana Kinai Ahi o Honolulu: C.E. Williams Luna Nui, J.A. Hassinger kokua mua, Th@s. Hughes kokua alua.

O lakou nei na Luna nui o ka Oihana no keia makahiki e hele nei. Ka lana nei ka manao e lilo lakou a pau I poe makaala ma keia hana. I ka pau ana o ke koho balota, ua hele huakai ae ka poe I olioli I ke komo ana o Toma Hiu ma na alanui me na ipukukui malamalama.

 

            Huakai o na Kula Sabati o Honolulu.

            H@ la kulaia nui no na keiki o na Kula Sabati o Honolulu nei ka Poaono I hala la 5 o Iune. E hui pu ana na keiki o na apana kuaaina o Kamoiliili, Waikiki-kai, Palolo, Manoa, Makiki, Pauoa, Kapalania me na keiki o Honolulu nei. E hoomanao hoi, no na keiki o ka aoao hoomana Hoolepope waie no keia.

            Ma ka hora 9 o ke kakahiaka, ua ikeia aku na keiki e pulelo ae ana ma na alanui o ke kaona nei, e hele ana kela a me keia keiki ma kahi o kona Kula Subati iho e houluulu ai.

            Mahope iho o ke kani ana o ka hora umi o ke kakahiaka, ua kukuluia ka huakai o na keiki hula wale no o Kawaiahao a me na apana e pili mai ana ma kea alo mai o ka luakini, malalo o ka hooponopono ana a S.B. Dole Esq., ka Hamuku o ka la.

            I ka makaukau ana o ka huakai, ua kai mai lakou ma ke alanui Moi a huli ma alanui Papu, e kii ana I na hoa Kula Sabati o Kaukeano, Polelewa a me Kaumakapili, oiai lakou e ku makaukau ana ma ka alo iho a kaa ma uka o Kaukeano. I ka hiki ana aku o ka huakai o Kawaiaho, ua hookaawaleia na keiki o kela mau kula mauka a makai o ke alanui. Ike komo ana aku o ka huakai, e himeni mai ana kela mau kula I ke mele, “Hui pu anei ma ka muliwai maikai.” Aka, aole nae I paa ko na keiki o Kamoiliili mau waha, e kanikani mau ana no lakou mamua iho o ka hope o ka huakai o Kawaiahao. I ka pau ana o ka huakai mamua, ua hui ae la na laina elua o kela mau kula, a kai like aku la mahope o ka huakai o Kawaiaho. Hele ae la ka huakai a huli ma alanui Nuuanu, a huli hou ma alanui Moi, hoi a komo iloko o ka luakini o Kawaiahao, kahi I ale holookoa ia aku ai ka huakai, ka lehulehu a me ka poe e ae I hele e ike I na hana o ka la, o na ano kanaka waihooluu like ole.

            Ua kukuluia na hae hoohiehie ma ke poo o kela a me keia Kula Sabati pakahi, me na hae e pulelo ana, kupono no ka hoonani. O ka hae hoohiehie nae o Kawaiahao a me Kaumakapili ka makou I anoi loa aku no ka nui o ka hoohiehie ana I na wai gula, a o na lole, he mau kilika. O ko Kaumakapili hae hoohiehie ka oi loa ma ka nana aku a ka lehulehu.

            I ka hookomo ana I na keiki iloko o ka luakini, ua hookomo e ia na keiki o na kula e ae, a mahope ko Kawaiahao, no ka mea, o lakou na kamaaina nona ka hale, o nolaila, ua haawi lakou I na malihini mua e komo a e noho.

            Mahope o ka hoonohonoho ana, hoomalu ia ke anaina, ua ku mai o Mr. C.J. Laiana Peresidena, a heluhelu I ka himeni I paiia ma ka papa hoike hana o ka la, oia keia, “Ke Kahuhipa Maikai.” Pau ia, puleia e Rev. W.P. Alekanedero ma na olelo elua, I ka pau ana o ka pule, himeni huha ke mele, “Ala, Ala, Ala Kamalii.”

            I ke kuu ana iho o ke mele, ku mai ka Peresidena a hoolauna ae la ia Rev. T. Koana, ke Kahu o ka Ekalesia o ka ua Ka@ilehua o Hilo. Ma ka olelo haole a Hawaii kana kamailio ana, a o kea no nui o kana haiolelo, mailoko ae no ia o kekahi himeni o ka la, nona ke poo, “Hui pu anei ma ka muliwai maikai.” Pau kana, puhi mai ka poe puhi ohe o Honolulu nei.

            Mahope iho o ka pau ana, alakaiia mai la o Rev. A. Pali, Kahu o ka Ekalesia o Waioli. Ua hauoli ke anaina I ka lohe ana I kana mau olelo paipai, a o kahi olelo I komo iho iloko o ko makou papa naau, oia no kana olelo hoolana, “E na keiki, aia alu like kakou na Kula Sabati a pau ma na hana pono, a laila, holo pono kakou hana, e like me ke kuke Akamai, hoiliili oia I ka pulupulu ma ke kapuahi, kau I ka wahie maluna iho, hoa aku I kea hi, alaila, punohu ka uahi a pail aka mahu. Pela hoi, ina ua makaukau kakou e ai I na papaaina ma keia honua, oi loa aku ko kakou pomaikai e makaukau e ai ma kela papaina ma ka lani.”

            Pau aku la kana haiolelo me ka makemake o ke anaina a me ka paipai lima, aka, hua hoomalu kokeia, a mele ia ke mele e na keiki, “Naue ae, Naue ae.”

            Pau ke mele ana, alakaiia mai o Rev. W.P. Kahale, Kahu hou I poniia mai nei no ka Ekalesia o Wailuku. Mailoko mai o kana haiolelo, ua apo iki aku makou I kekahi mau olelo, “E na keiki, elua mau kanaka ma keia ao, aohe o laua anuu e pii hou ae ai, oia ka Moi a me ke Kahunapule, aka, o oukou e na keiki Hawaii, o ke anuu mua a oukou a pii ae ai, o ke Kuhina Kalaiaina, a o ke anuu alua e pii ae ai, o ke Kuhina Waiwai, ina e malama oukou I keia pono nui o oukou hoi e na keiki haole, e lilo I Kuhina no ko na aina e, ke malama I keia. Pela hoi, ina oukou e malama loa I keia pono nui, alaila, e lilo ka hooponopono ana o ko kaou aupuni ia kakou iho, aole I ka poe o ka aina e, e hookano nei.

            Mahope o keia, ua hookaoiia ka ogana e mele oia wale no, malalo o ke kaukaulele ana a Mere Kuke, ka puukani Hawaii. Mahope iho, he haiolelo haole na Rev. H. Binamu. Ua makemake loan a keiki haole I kana mau olelo paipai, aka, no ka pakake loa hoi, loaa pono ole aku la. Pau kana puhi mai ka poe puhi ohe; a pau ku mai o Rev. C.B. Aneru e paipai ma ka olelo haole a me ka olelo Hawaii.

            Ua piha ka hale I na makaikai, a ua maluhia no hoi na hana me ka haunaele ole. Ua helu makou I ka nui o na keiki a me ka poe I komo I loko o ka huakai, he @@@, koe nae kekahi poe e hele ana ma waho o ka huakai e lilo ana I mau alakai. Nolaila, I ke @@@@ ana, oia no m@@@@@na o ka ewale a me eiwa haneri. Ua hoohanohanoia hoi ka huakai wa ke komo ana mai o na lala o ka Ahahui Kula Sabati nui o ka Pae Aina. Hookuuia na hana me ke mele ana I kahimeni ana “Hui pu anei ma ka muliwai maikai.” Me ka pule hookuu na Rev. T. Koana.

 

            Pau na hana, a hei aku keia a me kela Kula Sabati ma ko lakou mau luakini iho e paina ai.

            Ahahui Euanelio

            Halawai ka Ahahui Euanelio ku I ka wa o ka mokupuni Oahu nei ma Kawaiahao I keia la 10 o lune, hora 3 ahiahi. Eia na lala I hiki mai:

            No Kawaiahao – Rev. H.H. Paleka, Kahu Ekalesia; Kalaoli, Elele.

            No Kaumakapili – Rev. A.O. Poiepe, Kahu Ekalesia; Kalauao. Elele.

            No Moanalua a me Kalihi – H. Polapola, elele.

            No Ewa – J. li, Haiolelo; Kaumai, Elele.

            No Waianae – Rev. A. Kaoliko, Kahu; Amara Kekili, Elele.

            No Waialua – Rev. J.N. Paikuli, Kahu; Kauwalu, Elele.

            No Kahuku – Aole elele.

            No Waikane – Rev. Kaawa, Kahu; Kane, Elele.

            No Kaneohe – Rev. Maauela, Kahu; Kanehaku, Elele.

            No Waimanalo – Rev. S. Waiwaiole, Kahu; Kekipi, elele.

            No Wailupe – Rev. S.N. Holokahiki, Kahu; Lulea, Elele.

            O Rev. L.H. Gulika a me Rev. L. Smith no Honolulu, a o O.H. Gulika no Waialua.

            Heluheluia he palapala noi a ka Ekalesia o Kahuku ia Kekahuna.

            Hooholoia, E haaw@a he palapala Haiolelo ia Kekahuna mai lune a hiki I Sepatemaba, alaila, ninaninau iaia; a ua ae pu aku hoi I ka palapala kahea o ka Ekalesia o Kahuku; a na ke Kakauolelo a me ka Luna Hoomalu e haawi ia palapala haiolelo.

            Hooholoia, E palapala aku ke Kakauolelo I ka Ekalesia o Kahuku e like me na mea I hooholoia.

            Hapaiia ka palapala kahea o Waihee a me ko Waiehu ia J.N. Paikuli; aka, ma ke noi ana I ka mea I kaheaia e hoike mai I kela palapala, ua poina wahi ana.

            Heluheluia mai ka palapala ana o ka Ekalesia o Waialua. Hooholoia, “Na  ke Kahu no o Waialua e pane aku I keia mau palapala e like me kona manao.”

            Heluheluia he palapala mai ke Kakauleta o ka Papa Hawaii, penei: “Ua hooholo ka Papa Hooko o ka Ahahui Euanelio o ka Pae aina Hawaii nei, e paipai I ka Ahahui Euanelio o Oahu e noonoo no ka hookahuna ana ia H. Aea mamua o kona hoi ana I kona hana misionari kuwaho.” Ua noonooia e keia Ahahui, a ua kohoia ke Komite nana e ninaninau a e hooko ia hana, ina I pono ia lakou. Revs. T. Koana, M. Kuaea, L. Kamika, A. Kaukau, H. Binamu, Komite. Hookuuia ka Aha me ka pule a S. Waiwaiole. A. Kaoliko, Kakauolelo.

            Aha Hookolokolo Kaapuni o Hilo.

            Maloko o ka Hale Hookolokolo mua ma Hilo, ma ka la 15 o Mei, ua weheia ka Aha Hookolokolo Kaapuni. O on. A.S. Hartwell ka Lunakanawai Kiekie I noho mai me na Lunakanawai Kaapuni T.S. Laimana a me D.K. Naiapaakai. Eia iho na hihia malalo.

            Ke’Lii kue ia Kale – Moekolohe. Hookuuia. F.H. Harris no ke aupuni A.F. Judd Esq., no ka paahao.

            Ke’Lii kue ia Kamahi – Hoike Hoopunipuni – Mai Kau mai. Hoopau wale ia.

            Ke’Lii kue ia Kamaka – Hoike Hoopunipuni – Mai Kau mai. Hoopau wale ia.

            Ke’LIi kue ia Kauwahi – Hoike Hoopunipuni – Mai Kau mai. Hoopau wale ia.

            Ke’Lii kue ia Kaluaokahaku a me Lukia – Moekolohe. Unuhi houia ka hoopii.

            Ke’Lii kue ia Kamakaahi – Puhi Rama. Hoihoi hou i aka hoopii.

            Ke’Lii kue ia Puakela – Moekolohe me ka manao e pue. Hoomauia a I kela Kau Hookolokolo aku.

            Ke’Lii kue ia S.W. Case – Hakaka me ka hoeha me ka mea make. Ua hoahewaia me ka uku I $300. Me 24 hora ma ka Hale Paahao. A.F. Judd Esq., Loio no ka Paahao.

            Ke’Lii kue ia Kale West – Hakaka me ka hoeha. Hoihoi houia ka hoopii.

            Ke’Lii kue ia Kaluahine, Kahihonu a me Kioi – Hoike Hoopunipuni – Hoahewaia, ma ka pa alima malama pakahi ma ka hana oolea.

            Ke’Lii kue ia Kalawaianui – Hoike Wahahee. Hoopau wale ia.

            Ke’Lii kue ia Kalohihula – Hoike Wahahee – Moekolohe. Hoopau wale i aka hoopii.

            Ke’Lii kue ia Wahinepupuka – Kuai Waiona me ka laikini ole. Hoopaneeia I kela kau aku.

            Ke’Lii kue ia Kahikoku – Pepehi kanaka ia R.B. Nevela – Hoopaiia ma ka lawe ola, he 16 makahiki ma ka hana oolea. A.F. Judd Esq., E.G., Hikikoki a me D. Kalakaua no ka paahao.

            Ke’Lii kue ia Kaona, Alika, Kamaka a me Kalama no ka pepehi aua ia Kamai. Ua hoahewaia na paahao ma ke degere alua o ka lawe ola. Penei ka hoopai ana: Kaona he 10 makahiki; Alika he 10 makahiki; Kalama he 5 makahiki; Kamaka he 5 makahiki. Ua noi hou o Mr. Kaona e hookolokolo imua o ka Aha Kiekie, a ua ae ia kela noi.

            Ka La kee ia Kakina, Lumaawe, Kaelemanu, Hopoeie, Kuinuku, Kamai, Kupuhe, Kamukahi, Keawe, Kaina, Kualaau, Kaoluloa me Kalulo @.—Poe Hoohaunaele. Ua keakuuia lākou.

            Ua waiho pu ia aku hoi imua o ka Aha, he elima mau hihia kirila mai ka hoopai mai a na haku hana.

            Ua hoolohe aku ka Aha i na hoopii hooki mare i noiia mai imua. Ua noho ka Aha mai ka la 15 mai o Mei a i ka la 1 o Iune.

            Ma ka la 18 o Mei nei, akahi no a hoohelelei iho na paka ua o ka lewa a lani maluna o ke kaona lai o Hilo, oiai e muimuia ana wa kaona la i na makaikai mai kela a keia pea mai o ka mokupuni o Hawaii.

 

1808. 1869.

 

KINI PAI KII

E NA MAKAMAKA

A

ME KA LEHULEHU

O

HONOLULU OAHU

 

ALOHA NUI OUKOU

 

Me ka olioli, ke hai aku nei au ia oukou, i koʻu @@ ana @@

 

HALE PAI KII.

Maluna ae o ka HALE PAI O WINI, a o ka Nupepa “Kuokoa,”

 

Maloko o keia mahina o iune

 

E hele nui mai ka poe e makemake ana e loaa na kii maikai hoohalahala ole! Me ke aloha i koʻu mau makamaka a me na makaainana o Honolulu.

 

Halekuai Hou!

 

@@

 

KEOPUKA, KONA HEMA, HAWAII.

 

E kuai makepono loa ana no hoi a@a I kona mau waiwai @ kela ano keia aao; a e ku’u mai no h@@ la I na KOPE ma ke kumukuai kiekie, ma ma ke dala a ma ka lole paha e uku ai.

 

LIO NALOWALE

Ua nalowale mai au waioli.

Mu aku kekahi lio kāne ulaula, he kookoo ma na kapuai mua a me ka lae, a o ka hao i kuni houia iho, he kaha poepoe me ka hua helu 7 iloko. O ka mea a mau mea e loaa ai, e hoihoi mai ma koʻu wahi ma Auwaioiliou nei, me ka loaa aku no hoi o na pomaikai.

Mrs. Kaluna

Honolulu, Iune 11, 1869

 

Olelo Hoolaha

 

E ike auanei na kanaka a pau ke nana mai lākou, owau o ka mea nona ka inoa malalo, ke papa a ke hookapu loa nei au i kuu mau apana aina kuai e waiho nei ma Kalihi-waena. Oahu, oio hoi o

APILI a me NIAU

Aole e hele wale kela a me keia mea, a me na holoholona hoi maluna o na niau aina la. Ina he kāne, wahine a keiki, e uku no i $1.00. Pela no hoi i ka Ripi, ko, hoki, miula, hipa, ka a me ka puna, e uku na pakahi hala no ke poo. Ina e hoopoino i na mea kanu, e uku no i $5.00. O ka poe mea LA WAI wale no ka i aeia, i elua hele ana i ka la, e hooponopono i kona LA WAI a me ka poe e makemake ana e ike i na mea a pau o kou hale. O ka mea kue i keia hoolaha, e hana no au e like me ke Kanawai o ka aina. Ke hoolilo aku nei au ia @ Luna nana e hopu.

Kalihi, Oahu, Iune 5, 1869.

 

OLELO HOOLAHA

 

 

E hoike ana ke kula Hanaio Mauna Olu, o Makawao i ka 22 o Iulai, ma ka halepule Hoala Hope ma Makawao ma ia la no. e kuaina ma kekahi mau mea nani i hana noeau ia e ua lima o na haumana o ia kula. Pihele nui mai na makamaka o kakou e nana i na mea o ia la

 

HALE KAMANA!

INA KANAKA A PAU LOA E IKE OU. kou, ua wale ae nei makou he mau kanaka Hawaii, i ko makou Hale Ha@ Kamana, aia me ke Alanui Ma, na ka aano mauka, e pili ana ma ka aoao ma Ewa o ka Hotele Revere House, a ke keiki o ka aina pua, aia ma ia hale o kaa ai na paia kupapau maikai loa. A ke kaulea @ aku nei no hoi makau i na mea hana e pili ana i ka makou oihana, e hele ae no ma ko makou hale hana e ka makamaiio pa no ka uku oluolu no.

M. Kumalae & Co.

 

KEKAUNU A NA KANAKA!

KA MAKEPONO O NA MAKEPONO LAUNA OLE!

I na keiki lalawai a me na kaikamahine papalina nohenohea o ka ua kukala hale o Honolulu nei, a me na mokupuni a pau o eo Hawaii nei pae aina.

 

Ke Kahea aku nei au ia oukou a pau, e hele mai oukou ma koʻu Hale Kuai Lole, ma ke kahi o Alanui Nuuanu a me Marine, ma Honolulu nei, a na koʻu Ewa ao o KENAHU, e kou aku ia oukou me ka makepono loa, i na Lole Sa@a o kela ano keia ano. E komo no maloko, a e nana, a e wae i na mea a ko oukou puuwau e ha ai, a nana no e hooluana ia oukou i na olelo palupalu, no ka mea, he iwihilo maoli ia no oukou, a mai nana mala oukou ia la.

 

NA LAAU LAPAAU

A DR. JAYNE.

OIA NA

LAAU KUNU            ,

LAAU HOOPAU NAIO ME NA KOE

LAAU HOOPAA HI,

LAAU HOOMAEMAE KOKO

LAAU HAMO—PENIKILA,

HUALE OLA.

 

AIA MA KAHI O KAKELE ME KUKE,

 

KUAINA HANA UPENA!

E KUAINA NO MA KAHI O

DILLINGHAM & CO.

@

 

S.B. DOLE.

LOIO

Kamaaina @

 

J.D. HALAI,

LOIO

@

 

@

C.N, SPENCER MA

NA KOMISINA KULEPA

E LOAA MULANA NOI MAI A NA MEA @

 

Hale HUMUHUMU LOLE!!

@

 

HALEKUAI MAKEPONO!!

UA WEHE AE NUI AI I KA HALEKUAI O NA LAMA LAIANA, MA ALANUI @

 

M. BENFIELD (BENEFILA),

MEA HANA KAA A AMARA HOI.

UA MAKAUKAU AU E HANA I NA @

 

HALE HOOMOA PALAOA PAIONA

KE KOMO AKU NEI KA MEA NONA

@

 

OLELO HOOLAHA

O KA POE a pau ma ka waiwai o ko moku, o waikane

@

 

REMOVAL

THE UNDERSIGNED RESPECFULLY gives @ that he has removed to king street. Two doors from Castle & Cooke’s, where he will continue in the business of

 

BUILDING & REPAIRING ALL KINDS OF WAGONS

CARRIAGES, &C.

 

WANTED TO COMPLETE FILES

 

POLYNESIAN

@@@

COMMERICAL ADVERTISER

@@@

FRIENDS WILL GHEAILY OHLIOE IF THEY CAN SUPPLY THE ABOE PAPERS TO COMPLETE GLESIA THE LIBERTY OF THE HAWAIIAN HOTEL.

 

HALE MU!

HALE KUAI MEA AI!

HE OLUOLU LOA KE KUAI ANA O NA MEA AI MA KEIA HALE, I LOHE OUKOU E NA MAKAMAKA ILA WAU A PAU!

 

RAIKI no Waimea, Kauai mai,

            PALAOA maikai loa,

                        KAMANO ia ula no Keamolewa mai

BIPI uahi no Kaleponi mai,

            KOPA keokeo—KOPA ulaula

                        AILA Honua! AILA Kohola,

                                    KOPE—PAAKAI,

                                                Ai no na Lio me na Mua

 

Na mea ono he nui wale o kela ano keia ano.

 

            PIA NO HAWAII MAI,

                        PUA AI—

            A he nui loa no na mea ai maikai e ae.

 

Nolaila la ea, e na makamaka, e hele mai na me kahi la e ike maka no oukou i keia mae mea i halia ae la maiona.

 

HALE PAI KII!

AIA KOʻU HALE PAI KII MA

MONIKAHAAE,

Mawaena o ka Halekuai ripi a me ka Halekuai mea alo S. SAVIDGE ma ke Alanui Papa. He nui lua ke kumai kua o na KII.

 

MEA HOU!

 

HOOKAHI TAUSANI DALA MAKANA

I Hoohoihoi ia ai

KA MEA HOOMAU

HANA KULOKO HAWAII NEI.

 

$1, 000!!

 

Me keia mea, ke haawi nei pa i Hookahi Tanui Dala, he mau aku kaaiele e hookahia ai i ka mahiai ia ana o ka PALUPULE SI AILANA ma keia Pae Aina. ke kanaka mau, a haole, paha, i oi ke kanu ana i ka Pulupulu S Ailana @ o ka makahiki 1880, a i loaa mai na paona Pulupulu, aohe i ma iho malalo o 28,000 paona, ma ka hua no, a e haawi ao aa i ku uku kaakeke

 

ELIMA HANERI DALA MA KE GULA!

 

($500.00!)

 

i ke kanaka mai a kāne paha, @ @ mea i hoala nei i ka Halepu @ @ @ @ imua, i emi iho malalo o 21,000 paona, me ka hua no—E haawi no au i uku kaulele,

 

EKOLU HENERI DALA MA KE GULA!

 

($300.00!)

 

2—i ke kanaka maoli a haole paha, ke kolu nei o na mea hooula nei i ka pulupulu Si Ailana @ @ 1868 i emi ole iho malalo o 16,000 ma ka hua no—E haawi no au ake kaulele,

 

ELUA HANERI DALA MA KE GULA

 

($200.00!)

 

O na kama nei wale au i haawiia ai keia mau makana ma luna, a i wehe akea ia ai hei i na mua a pau, no ka pulupulu wale no i honalu ia ma Hawaii nei, --A no ka Pulupulu Si Ailana hei ka makana e haawiia ai; a e kuai hoopaki ia no e ka mea nona ka inoa malalo nei me ke Kumukuai Kiekie. O ka manao nui o ka mea nona e @ nei ua uku kaulele, i mua e mahiki panu ia ala ula ka Pulupulu o ka makahiki 1880—Ao ie e kuai ia ke kahuhipa aia mea me ka pae a ae.

Ina he ano kaualua, e ainau poni mai no i ka oiio, e waiheia keia uku makana a huai i ka la 31 o Dek. 1808 eia ka wa e waheia ai  H.M. WINI