Ka Nupepa Kuokoa, Volume VIII, Number 24, 12 June 1869 — Manomano no hoi ka lalau nui pau ole o kuu hoa paio, oia o J. N. Kapahu. [ARTICLE]

Manomano no hoi ka lalau nui pau ole o kuu hoa paio, oia o J. N. Kapahu.

Eka Nupepa Kuoeoa E; Aloha kaua ; j Ke hooili mua aku nei au ia ee i ko'u | aloha no na Luna Hooponopono, a rae na | keiki ka'uka'ulele hoonoho hua kepau o kou j mau koiamu; Aioha uheuhene honehone la- \ ; kou. j ī E hoomanawanui ena hoa, a e kamau iho' , hoi i keia mau kukulu manao a ke keiki koo-; [ laau o Molokai, a e kapili pu ae i ka hao ' i malalo o keia kapuai hoki, nana e peku aku i ji keia wahi keiki ialau, a ku aku ma kona ; j papa auwae, a i ae, ka ! ( | "0 ka hana aka Hoki ia, | [ Ha-u epi ka waha i ka makani." : ( He ha-u ka ka lalau nui ou ; ea, e o'u ma-; ; kua o ka pono o ka Haleu lesu Kristo; mai | puiwa mai, a lele wale mai ka oili o ko ou- • kou mau puuwai; o'u makua hoi mai ka la ! puka i Haehae a hoohuelo aku i ka la welo | i Lehua, aiae ka manao ona makua, j t4 E alu ka pule ia Hakalu.'' j Kahaha ; aole pono pela e haua ai, aka, e j hookuu ae ia maua e aiualu ia Kekuaokala-1 ni a me kana laau ; a ke manao nei au e j ioaa ana ia Kapahu ua iaau la a ke'iii o [ "HoolehelehekiiAioha ino. | 1. la'u i hiki mai ai ma ke kaonao Hono-! lulu nei. Ua ike au ma ka helu 21 i na ma- j nao nuku a hoonaukiuki a kuamuamu hoi a| kuu hoa, aka, aole au e keeo ana ia mau ma-; nao, a i ae ka manao o hoopiii aku e iike \ me kana mau hana. Hele pela kona ialau.; Ea, ua haki ka uleuie o ka hoeuli a Kapahu,' ua hele hewa ke panana o ka moku, a ke po- j kaakaa mai nei ka holo i na aie o Pailolo, a! e kau paha auanei la i Kapua. Auwe! Hi-i lahila ino no hoi oe e Kapahu, kuu hoa haihai olelo oka Nupepa "Kuokoa." Ika nele paha i ka haina kupono o ka'u mau ninau ia oe, ke laiau mai nei ka pane ana o ka waha, a manao ae, ka, e hoonaukiuki ae au ia Poohea, a e hakukole ae au iaia, i "Haaieie wale iho no i ke kula o Puuia-e," a hooki iho i kona mau kukulu manno, i o!e hoi au e uwa ia mai e kamaiii kumakahiki a Kimo' ma o Lahainalaio ; (e uwa ia no e pono ai, I he lalau ka olelo,) ia "Hooialau ka hele'na | i Kuaioa, Pii ana i ka paii o Kanehoaiani." | He hilahila paha o Kapahu, a he makau pa-1 ha i na makua o ke Kuianui o Lahainaluna, j ke hooka okoa ae i kona noonoo maoli no j keia hawawa nui ona ; ka hoopiiimeaai nui! a'u e ike nei, aole e loaa ka lua, o Kapahu wale no. 2. Ua haalele o Kapahu i ke kumupaio a maua, aia ia ke kau ia maluna o ka iio ma-! kapaa ana i lawe mai nei iwaena o ke kahua I o ka Nupepa "Kuokoa," ke holo kapakahi! nei ma kapa alanui, ua haaleie i ke kuamoo! o ka ninau, ua hapuku wale mai no i kana : mau oielo a pau me ka waiwai ole iioko o kona kukulu manao; Ka ! Ea, e kuu hoa, e Waawaaikinaaupo, i

"Hapuku kai la o Kapaau, Ua hele ke kai ka makamaka." Manomano ka lokomaikai nui a me ka hoomanawanui pauaho o!e o na Luna Hooponopono, a ine na keiki ulele hua kepau, i na manao hapuku wale o ka Kapahu, he hoopiha hewa wale iho no kana hana. Ea, • e na Luna Hooponopono o ka nupepa,e kauoha aku oukou i ke kahu o keia wahi puaa ■ kolohe, e hikiikii a paa i ke kaulahao o ka ■ oiaio; aia paha ke kahu la i Hawaii ma ka • Apana o Kau kahi i noho ai, i ka aina i oleloia, "Kau i palahemo." Ke eku mai nei la,, 3. Ua lalau o Kapahu rna na kuhikuhi | iloko o ka Baibala. Ua like auanei keia ku-: hikuhi a Kapahu ma Nehemia 1: S, me ke ano o kuu ninau, penei no ia : £ kuhikuhi mai oe ia'u i ka mokuna a me ka pauku ilo- • 0 ka Baibala i ke kumuhana e hiki ai ke hoonui aku i keia lahui. E kuhikuhi pu mai' no hoi i ke aupuni a me ka mokupuni, a me! ka aina kahi i noho ai na mamo a ka Isaraela i keia manawa, e ola ana lakou. Ua lalau ke kuhikuhi ana roai nei a Kapahu ia kakou ; e huli pu ae no kakou a e īke no i ka ialau o Kapahu ma kaoa kuhikuhi. E na keiki o ka uapo o Honolulu a me Lahai- ; na ; e hipahipa huro ae kakou i ka lalau nui ■ lo Kapahu ka mea nana kela kuhikuhi iaiau. 4. Ua keeo o Kapahu a ua hilahila maoii; | paha i ka hoopilimeaai, a me ka noho kuke ; malalo o Bihopa me he kauwa la e hana ana 'na kona haku; oiai no, he kauwa io no o j Kapahu. Ke laiau ae nei o Kapahu ika : nele manao ole, a ke pane mai nei i na mea e pili ana i kuu kaikaina e noho pu la me ia Ima Lahainaiun&, a he hoopilimeaai ka kuu ; kaikaioa e noho ia maiaio o Bihopa; ea, aujbea oukou e na hoa, he kuene ka hana a • kuu kaikaina e noho la me Bihcpa. E ninau ka pono ia Bihopa i hoike no ke« I ia. Ke i mai nei o Kapahu ika noho hoo- ■ pilimeaai o kuu kaikaina, a me ka hiki ole Ike malama kuokoa iaia iho, a e ole ka ka \ noho knpae o ke kaikuahine o maoa pono ka noho ana, he la!au oe i ka ninau ole mamua ia Puiki a me Keawe, a me ka poe i l ike maka e ae e noho la iualai!a.

U\ ha?:C''i ;>>■! au i ki hwe ana aku i kuu, kaiieiina e aoho i ka oihana kuene. a eao ia ho: nva ia i!ie hohoau loa. maialo iho o ke ao ana a B;hop& wah.īae. He iinolhau wale no a ka hioa a ktsu k.\iknjna tne ka aahu maik'ii. rae ka maemae o ka helehelens, ; kahi f?ī\q *a ka laeoho, a t kawele pono ia na mika. 4 *ota no !a ika ltwt makM poleoa o k.e kuahiwi." O Kapahu ke kuke a Kihopa, oii no ke kauwa hana roab!o iho 0 kuu kaikaina, mamuli o ke kauoha a na kunvj. a haku hoi. hoho-no ke poo I.\ e Kapahu. Ke pane hoa mai nei, no ka hiki o!e ke maUma kuokoa kuu kaikaioa iaia iho, ao?e ka he wahi hulu o ka pakeke, e.i, aole piha 1 like Ka nwlaiua ana a kou makua a me kou mau hoahanau i ka la a rae ke dala i kou wa e noho nei ma Lahainaiuna e like me kuu kaikaina, hana inau ka ia i kela Poaono keia Poaono. Ea, na'u no i iawaia i ia na . kau kaikama, a i huli hoi i daia nana i mea | e hoopau aku ai i kahi hemahema o kuu | kaikaina ma na eaea aahu a rue kana mea e: ono a i. ( (Ja lawe aku au i keia mau mea a i elua j mai Molokai aku a waiho aku ma ka lima o| ke kaikaahine o maua, a oia no ka puuku ■ nana e maiama pono i kem inau mea, oiai,, ua ike no maua o ka puni a kuu kaikaina o | ka haawi, he hilahiia wale i ka nana mai o na maka a me ke noi mai a kamalii i wahi; ia, nolaila, ua kauoha ou i ke kaikuahine o maua, e haawi aku oe i ka ia ma ka mea ku-; pono e iawa ai ka hebedoma, pela no hoi ka- ' hi da!a, oia ke kuhihewa n me ka iaiau nui = o Kapahu, no ka ninau ole mamua, no ka \ mea, o ka ? u hana no ia uia Molokai, o ka \ mahiai. a o ka lawaia, a o ka nuli wahi da-' la e holo mau ni i Lahaina, a loaa ae, alai-ī la, haawi aku i ke kaikuahine o maua, no \ ko'u aioha loa i ko'u pokii. Ke umuamu mai nei o Kapahu i kuu kai-[ kaina i ke "koiila," ea, pono auanei keui ī hopunaoleio, aole pono iki, kuhihewa au ke | moni nei o Kapahu i ka ike o na kumu, a e | hoopololei loa ana£ia hoi e like me ka ka ! Baibala. (E nana i ka wa o Elisai.) He nele paha i ka manao ole, oiaio no, aole manao i koe; e aho e hooki kou hoohoka ana ia oe iho. 5. Ea, ua hoohalahala o Kapahuikuui papa helu hanau, aole ka i pili ka hama i ka i ohana ponoi, kupanaha ka lalau nui ou. Oi ka iahui hea ka hoi ka kaua e iini nei. ? Oj ka lahui Amerika anei, a i ole, o ka lahui; Pake paha? uole, o ka iahui Hawaii no, o j kuu ohana a'u i hoike aku ai. He ohanaj Hawaii o ka lahui Hawaii, aole he ohana i Amerika, aole Pake, aole he Apenka. He lahui Hawaii no, o kou hawawa nui loa ia, ea, kuupau ke kai la e Nuaioio. 6. O ke oli-oii ka kamea e hewaai na keiki o Lahainaiuna wahi a Kapahu, aoie ka paha oe i ike i na inele a Davida a me na kanikau a leremia ? oia anei ka mea e kipakuia ai na keiki o Lahainaluna ? aole, eia, o ka nioekolohe, o ka aihue, aole o ke oli-oli me ka maikai. oka hana ake keiki puukani la o Molokai, ha-i e na pua o ke kuia, peia no ke ao ole a pau na hana e hoonanea ai o ke anoahiahi a me ke kulu-aumoe o ka noho inea ana oia wahi. E hoomaha iki ae au, i oluolu ponoihona hoa o ka nupepa. E hoomaopopo ia ke kumupaio i ike o Kapahu, anoai paha ua hiamoe loa, na oukou e ao hou i ike pono i ke kumupaio no ana; hilahila ole oe e Kapahu, i kou hele mawaho o ka ike maka i ka ninau. E na Luna Hooponopono, e hooki aku ia Kapahu, mai noho a pane mai, o hooluhi hewa ia oukou i ka manomano kinikini o ka lalau. EKapahue; "E hele oe ma Ewa, lie Kikane kou moku." He hooluhi oe i na hoa o kaua, aloha ole o hoi oe, manao paha oe o kou mau inanao palau ka lakou la e hoopuka ai, ea, e mihi mai oe e like me kou mihi wahahee ana inai ia'u ma Lahainaluna, mamuli o kau noi ana mai e hoopau kaua i keia hana, o luhi ka hoa o kaua. Oka mihi auanei keia la a kakou e ike nei iloko o ka helu 21 ? pelaka ka mihi. Me he mea la, i kuu ike ana i ka olelo kokua a ka Luna Hooponopono mahope loa 0 ke kukuiu manao lalau a Kapahu, ke kumu paha ia e hilahila ai o Kapahu a e hoka loa ai, aka, ma ke noi a ka Luna Hooponopono, i na he makaukau au i ka manao e pane aku ia Kapahu, alaila, o ka pa miliona loa aku ia o ka hokahoka, ea, ua makaukau ioa au, a no ka nui ioa o na olelo lapuwalea Kapahu, noiaiia, ua hoopokoie mai au, ina paha e hookuu aku au i ko'u mau manao mamuli o ke kumu hana, piha ioa ka hapaiua o ka nupepa, aka, no ko'u aloha oi kelakela loa i na Luna Hooponopono, nolaila au 1 kaohi iki mai ai i ka hoio a kuu wahi lio, ea, e kepa aku kakou ia Kapahu no ka oihana a ka poe negero. i hoopaaia ke kaulahao ma kona puhaka. Me ke aioha i ka Luna Hooponopono a me na keiki hoonoho hua kepiu o Kuiailua. J. \V. M. Poohea. Kapauhi, Honolulu, Mei 29, 1869. [Ma keia hope aku aole makou e pai ana i ka olua mau olelo pane, oiai, aohe o olua malama i ke kumupaio. L. H.]