Ka Nupepa Kuokoa, Volume VIII, Number 36, 4 September 1869 — NU HOU KULOKO. [ARTICLE]

NU HOU KULOKO.

Oahu. £77* No ke ku ana m.ii o k«> Kahunapule . hou o i'oleluwa ! keī i pule i hala, no!ai!a. e ; makaukau aua oia i kri i.i apopo e haiolelo; ! ai. No ka manawa waiu no kona ne ana e ! i noho maanei. ■. ■ | ! (E7" Ma ke kula kuokoa o Kaumakapili. e | ;aou nei e Enoka Kilauao, i kokuaia e W.j : A. Kiha, ua lohe mni makou, ua hiki aku I i ka huina o na haumana i ka elua hanen ka-; ; nakolu kuinamalua. Pii nui inaoli keia ku-j ha. _ I Oiai e kaawaieana o Mere Kuke, ma I ka aina e, a nolaila, o kona kuiana noho aoa ; kumu no ke kula kanialii iiilii ma Kehehuj na, ua paniia e Miss Kokeke, Kumukula koj kua o ke Kuia Kaikamahine poino o Maka- | wao. | Sy Aohe ioaa iki oka poe nana i hnpnla ; i ke pena i na inoa o kekahi mau alanui o jke kaona nei. O inkou ina he nui, ke loaa, >e kauia no ka hoopai o ke kaloho māiuna o | lakou. 57" Ua kohoia aku o C. T. Kuiika, kakauolelo nui o ka Oihaua Kaiaiaina, e Toma Baraunu, Luna Hooiaio kope a kakau kope, ī kokua kaleau kope no na mokupuni o Hawaii nei, i kulike ai me ka pauku o ke Kanawui Kivila. (T7** Ua ike iho makou i keia mau la i ka hoopaa pono ia o ka manawa hana o kekahi j nnu kaa kikane kauo ukana, ma ka lawe ; | ana ma kela a mn keia hale knlepa o ka poe | mea waiwai mai maluna o R. C. Male. O"* 1 keia manawa e hele nei, ua akaka ioa ia makou, ke hala pono, nei ka mannwa ; o ka holo ana o ke kuna ' Neti Mela" mawa- j ena o keia awa ame Lahama. Ua like loa me ka manawa o ka mokuaiii e holo ann, E haalele ana kela ia Houolniu nei ma ka Poaknhi, a e haalele ana ia Lahaina i ka Poaisa. Ku hou maanei ika Poaiima. I Paikau koa. — I keia mau kakahinka, ua j loiie pinepineia aku ke kani ana mai a .kahi j pahu a me kahi ohe a na koa ponoi o ke au- ; puni. ika hoomnopopo nna aku, e paikau ! heie ana iakou. 0 ko lakou wahi mnu e iioJ aoao nei ia iakou inn keia Oihana, aia man!ka aku o AuwaioJimu. Oke ake nui oka I inea nana e ao, o ka iuaamaniahi ae o na

wahi koa. O ka Hale Kula haole aupuni i manao nuiia ai e ku ma na huinn o na Alanui Papu ine Kula, ua ike iho makou me ko makou mau inaka, ua kiekie loa ke kinoo ka ha* le, he pnhaUu no inailalo ae o ke kahua,akiekie waie no iluna. Aohe manawa loihi i koe, a e weheia kona mau ī puka no ka hoonaauao ana. Ua lohe makou, e hoalaia ana mawaena o keia anaina, maloko o keia kulanakau» hale, he Ahahui Hoole wai ona, no ka poe hapa haole. Ke kali nei nae makou ike ko io ana oia lono. Ina, e hookoioia ana, alaila, aole onei he pono no ka poe ike namu hoole, a iohe hoi ia oleio, ke komo pn ma ia aha ? {£7* Ua lohe mai nei makou, e hanaia ana a e hoomaemaeia ana kekahi mau keena eko- ; lu o luna o ka Hale Luina, i mau keena e hookuuia ai no ka heluhelu ana i na nupepa haoj le. Ua neia i ka poe a pau enoho ano maikai iana, a e hele ana hoi ilaila me ke nkahai. |Na ka Ahahui Opiopio Karistiano o Hono- | lulu nei, o ka poe haole. | He olioli Il*bile.—Ua lohe lauahea mai inakou, ke hoom&kaukau nei kekahi poe e hoohui iho i&lakou i poe hui meie no ka makahiki luhile ae e hiki mai ana. Ina heoiaio keia lono. alaila, o makou pu kekahi e hauoii ana noko kakou lawe ana ae ia hana. Ke kaii nei makou o ka hoea 10 oia poe. Huinahelū uotj.—Ua ike iho nei makou i ka makamua o ka Huinahelu hou i unuhiia eko kakou makamaka Hon. C. J. Laiaua, mamuli o ke knuoha a ka Papa Hoonaauao o keia w«. Oua Huinaheiu nei, he buke waiwni nui m ma ka makou ike ana. He nui na mea i komo iloko o keia huke hou ! i ike ole ia ma ka Humaheiu mua a me na | Hel6kakau, a ke manao nei makou, e liio ! ana keia hana i waiwni paa no ko kakou ! hanauna hou a me fca kakou mau mamo ma- [ hope akut Ua ike pu iho hoi makou. he | mau huaolelo haole kekahi i hooloiiia ae ma ; ka olelo kanaka, a ai;i mamuli o ka hoonnaopopo ana i na wehewehe ana mahopv ihn ia mau huaoleio hrsole, e aknk.i ai a>»« o ia iuau huaolel" hao'? ī hoolilma ae i o'elo kaoaka. Aohe maopoj>o lo;* ka wa e paa ai, aka, aole nae ptha e lo;hi ioa. n hoopihai.i na inakemake Hiiuuhelu ona keiki II»' ehikn a oi ne pahi ka noi o i i m;u huke v }»aiM s»ī.

A:•> rr«2ka; ;:.o oka pi o Kaw*iibao, ke neiirc i u it "■* in•>hī .i n t"»r» u «e- e. ■»i e - mae laiki a kekahi pake kj!ep% o keu ka.anakauhaie, om hoi o Ahuiuko. Ke noio aei kaoa hina ihi ih i-uwi. He <rau h.l-.he-ena niiikai io na hao!e inu wai oni o k»va kuhnakauliale mamua, i ike i.i aku \ ken wa e naee mnikai inai ana mi na aUnui, me ka ooa ole. O ia poe a pau. ua kumo :!oko o ka Ahahui Hoole Wai Ona. — E HH lfo - JIAI N0 KO KASO?" MAU AWA. —I kela pule aku nei, ua hoonm? ;ho o Emme<. ka hao!e kapiii moku ma Knpuukolo. i ke kiia o kekahi kuna hou e kapiiiia am e ia I ka wa e paa «»i, alaila, hoohui liou ;a mai no i la maioko o ka huina heiu o ko kakou mau kuna hoioholo pi!i aina. Kulam*! o PunaH'H:. —Ma ka Poakoiu iho nei, ua hoomnka īho ke KuUnui o Punahou. mahope iho o ka hoomaha ioihi ana, no kekahi mau maiaiua. Ma ka Poaiua aku, ka ia o ka ho:k«ia ana o na hauma- ; na komo heu e mnkemake m3i ana e ao ia : malaila. — tZf Ua mnhuka mniu mai kekahi luina ' ! o ka moko \Var Haiek n»amua ae o ka wa i holoai. Ua ;ni mai oia i uka nei maluna c>: i kekahi papa nahaha, ua imiia a no ka ioaa ; ■ oie, ua haaleieia. Ua pae ae no nae keia ma i j Kohoialoa, a hele aku ia i Haiawa, a maiai-i | la kahi i ikeia ae ai. | Hooloiiii ja ka luakim o Kaiia.na. —Ua I ' [ohe mai makou mai ke kukini mama inai ei , l:a;ipuni nei i keia mokupuni, ua pakui iiou ! ia aku, a loihi ka haiepuie o Knhnna i keia ! mannwa a emakaukau e ano mamua o ka no-1 ho ana mai o ka Ahahui Euenelio Mokupnni ! maloko o ia hale i ka la 11 ae nei o Sepate-! niaha. | lle kukim mama.—l keia pule, ua ike iho ; makou i ka mama o ko knkou lawe 4eta S. j Khnehnku o Kaneohe, Hanlele oia ia Hono- j luiu nei, i ka hora eiwa o ke kaknhinka, a j hiki hou ma ka hale leta, mnhope iho o kn : hora elua o kekahi auina la ne, oia ka Pon- • ! lua. O Haaiou ka kakou i ike mnka ma-! mua iho uei, a oia nei ne nei ka hoi ka ho- i iokiki ion. | Ke i'okolk mai nki.—l keia mau ia e he-1 , le nei, ke ike nei kakou, ke hoohikiwnweia | mai nei ka mauawa o ka heie aua a napoo'; ' aku ka la. Ma ka !a o keia mnlama ej j iiiki mai nna, e puka ana ka la i ka hora ! Elima me na minute he 53 o ke kakn- j ; hiaka a e napoo ana, ma ka hora Elima j : me 17 minute o ke ahiahi, nohe hoi e like | ine na la i aui akn, ka hele a lioohuelo i na l pāī*. j ! Kb a.no o Honolulu nbi. —1 na la mua nj o keia pule, nole no i. hooneleia mni, ke kiei j : nna mai a na pnka ua, uialuna o na kuahiwi j i a.me ko kulanakauhale nei. Aohe no i hoo- ; neleirai, i ka linawi aua mai i ke o aheahe : mnkani oiuolu, ak i. he wahi manawa pokole w;jle nn nae a oki pn īlk» !•». ! Kev. J. P. Okki.na no Makawao.—Ma ke j • nhiahi Ponkahi iho-nei, mnluua o ke kunn j ' ,k Ka Moi," ua hoi nku kela kaiiuiinpule m.i-1 i luna ni« a me kona ohana i ka ua ukiukiu o| I Makawao, me ka manao, e lawelawe i ka j iiana i hooknuia aku maluna ona, oin hoi ka

I noho ana knmuknla no n:i la'iliiAane ma i ' iMakuwao. Ke lana noi ko makou manao o holo kana liana, a e hahaiin hoi e na ])omai* ; kai. Maiuko o Kaiwiki.—Ma kc awakea o ka ; l'oakoln .iho nei, i kulike ai me na olelo hoo- ; lahu mua, ma ka ia l o Scpatemaba e kuai j i kmlalaia ni kela mahiko, pela no i hookoia | I ai. Ua koho ae kekahi poe a hiki ika umi- • ; kumauialima taiisani tlua h»neri,'n kv ko-! i ho hope loa ana, he uinikuuiaiiialnna tausa- j ni eha hanen daia, oi.i ka mea koho i lilo ai, j ! oia no hoi o l'\ M. llailasi, keiki a ko Kuhi- j na Waiwai o kakou. Hoi.o aKi'. —Ma ka Poaha iho nei, ua ho!o aku ka moku kiapa D. C. Mumnj i Kapalakiko, me na ukana Hawaii a me na ohua . no ia awa. O kona mnlamamōku inna iho ! : nei e holoholo keia awa ame Kapala-1 kiko, a i noho hoi a knmuaina nia Honolulu 1 nei, n hololioio maiuna o na kuna ma ko ka- ' kou nei mau kai, oia o Sheppanl, oi i no ke kapena ma keia hoi ana <*>ku, no ka men, ua « noho kona kapeua nuia ma Amerika, au* hele makaikni aku i ka hikina o keia aupuni nui. ! N.v gno i Hooraf.i,\ Tt\i. —0 ke koena i 0 ka uknna o ka moku poino Lorcnzo. i ko« i ino mai :naloko o keia awa i ka hebedom.i : 1 hala, ua hooleleia mai no ia maloko o ka j Hale ma kn akau o na huina o na Alanui i Nuunnu a me Moiwahine, a maiaila e woi-i hoia ai no ka manawa e knpiliia ai o ka mo- i i ku. O keia hana oka hoolele ana n»ni ma-; uka nei, aia no ia mnlaio o na lima hana o ; na knnaka Hawaii iuu pau la no kekihi j puu dala, i ae oleia mai makou e.hoikeaku. j > Mahope Woke iho o ka mauawi e p*»i a; ka j : lawe una ī na lepo niiuu, i(»u.tno) «luili. ej ) hoomaka kokei* ke kapiii ana o ka moku. " i ; Pcaa LIMA KANAKA. —Maanei ko makou ; Luna Nupepa, oia hoi ka im-a kaulann S. I Kaieohano o Laie i k.i Poalu i ū\o nei. a mai iaia inai 1 lohe n»»i ai t:nbu i keknhii ; ho;obofona ī hanan kupanahan ; n p«*n.'i no ia : Ma ka ia 17 o Aupie, ua kekahi ! f»u.ia ma kt*!a wahi maluna. O ko:s t kuiu, ' hr pua;*, .« oka amw»- n auwae >; k t;i o m u!m. hi* nlia pa j-i. -> kona ( ; mau kapaai. he n»;»u manamaua ?ima kiua» ; ka. l T a m:inani.-i eko kakou lamn, t« maia* iuū n h\\.« i!».»i I ia»M h*.tU,k-\ :«k t. wihi 1 ī i-* o u mnke ihx i». I t J» ; au\.* uo 'ii t . sf»a y;.iv.

E ~'ix am —O k* h30;2 i hvV3la ai •kt pah: c ksk2hi haeie rr.i Honc!u!a r.ej. i r.co* bba mu\ h aka e iss*au rna kekahPpepa o ka malama o lulai, us lehe «nai mikau, ua oiuoiu ae. a e oU ana. Ka sosr.%H! "L»aho."—.\la ka nana ana H>a ka pap..i manawa o ka ho'oheio ana o kela mokuahi u*a!una ae, mawaena o keia awa a me Kapaiakiko. ua ike ia ibo, o ka la 26 o Aogtitc i peti hope aku la, ora kona maaaNva e haaieW? ai ia Kap«lakiko, a hoio msi i Honoiuiu nei. Ok* PoaUia e hiki mai ana, la 1 o nei, o»a ka manawa 1 r.ianaoia, e h.ilu} i mai ana rra Honolulu ne», aka, no ua oi ae kona holo, oohe no he mei iioohalahala, inn oa hiki e mai ia ma« mua o ka manawa. Pomaikai iLi wale keia. —Ma ka ia Saba-: :i nko net i hala, i ka \va aka moku \Vstr Haiek e ku ana m.i ka nuku o Mama'a, e ni:ik'tukau ana e holo, hiu ia kona heleuma, aka, no!e nae i kau iiuna, moku e ke kaulahao. he eiima paha anana mai ka heleuma ; mai. Lo«a e nae kekahi heleuma hou, a hoopia hou ua makou la i kona hoio ana, a 1 kvkahi l.i ae, oia ka Poskahi. laia nae i , hukt ae ai i ka heleuma hou i kuuia ai, lou ; hou ae la i ka heleuma, he kaulahao he knnakolu anana ka loihi a me ka heieuma, I pu. Noiaiia, ika hookuku ana, ua loaa i ! ;ja moku la, ka pomaikai oi ae ma ka loaa : hou ana o keia heleuma e, no kekahi mau moku eae paha i ku a inoku ka heleuma. j Ki'iwpau uwe hoomaewaia. —Ua lohe mai ; ninkou. :i ua hiki ole ke huna iho, ina he oi!aio la lohe, a penei no la : lka auina la | Poiooo aku uei i hala, mnke iho la kekahi ! kanaka ma Houolulu nei, a kui aku la kona • j make i na makamaka. I ka po ana īho, hele | rn<ii Ia na makamaka, rne ka ona, a uwe hoo- | maauwe iho la i ke kino make. I ko makou i lohe ana i keia, nalu koke īho Ia mnkou iloikooinakou, me ka ninau iho, " He liana j kupouo unei keia i hoikeia ae i ke kino ?" | Ke ao aku nei inakou i ka poe o ia ano, mai ' hana hou pela. ; He iMAMo Aferika imua oka Aha.—l ka ' |la i hookolokoloia ai ka Alalamamoku o ka ! Lorcnzo, ua lawe pu ia ae, he haole paele i ' ! hoike ma ka aoao o ka haole iMalamamoku. iXo kona olelo pakike a hookiekie, nolailaJ i u;i hoounaia aku oia e noho pu me na paa- : Imo o Kawu no na la he umi. laia i laweia j ' mni ai a mawaho ae o ka Hale Leta, e uila'ni ne ana kela e hoi i ka moku e kii i kona ; pahu. aka, m» ke koi a na makai, ua lawe | io;;ia. i ka Hale Hoopaa. j | W.AiiiNE oki ruy.— Ua lohe mai makou,: jmai kekahi poe i hoi mai nei mai Kauai ! inai, i ka hon nna o kekahi wahine i ka pahi : |i kona puu iho. ma kela mokupuni maluna : ! ;i2. Oka lono nne ike kumu o kona haina j jana i kona ola, no ka uluhua no i ka hoona- ■ uliiuiu a kekahi poe eae, no ka hailiili aku , iaia i ka hehena a pela aku, oiai, he ano pu- ; pule kona ;a ua loaa no lioi ia mai. Ua pa- ■ kele nae ke ola o keia wahine m.ii make. i Ua moku lihilihi no ka puu, aka, aole nae palia e inake ana. 0 ka inoa o keia wahinei ; 5 o llalemaukua. . ! i Na aaiiu koa. —Ma ka Poaliina okahe : 1 . . ; hoeloma i kunewa aku la, ua hoikeia na aa-1 hu koa oka Puali Koa Pualua Kaiieln o ; Hooolulu nei, maloko o ko lakou Hale i'ai-j kau, ma ka Hale Makeke kahiko. Ua | maikai )oa keia mau aahu koa i hoikeikeia, ! n lia ili no hoi ka mahaloia maluna o ko la-l kou Kapena opiopio, nana i hooikaika i m.iu aahu nani no ia I'uali, akn, aole no hoi e pono e lioopoina ma ka mahalo ana aku ia i MeOolokana ma, na haole humuhumu lolenu- | j na i maiau noeau mai i keia mau aahu ma ka ; j iielehele ame ka humuhumu ana. Maloko ! o ua Hale Paikau la i kela po maluna ae, !ke Kiaaina o Oahu a ine kana alii wahine, I j k.ihi i nana ai i ka paikau ana a ia Puali ; a |ua hoholn pu la no hoi he muu papa'kaukau j ahnaina na la Puali. j ! ' | Ka taakai o Kakaako.—J kekahi ahiohi i i h;«la, ia makou e holoholo ana ma na ae- j i I | kai o kela wahi inaluna ae, aia ike iho |la makou i na puu paakai he iehulehu wale j i hoopuupuuia, a e kaulai ana i ka la ; a e i lana mai anu no hoi kekahi paakai iioko o ' | na kio paakai, a $ kopeia ae ana hoi kekahi : i e kaulaiai. O kein wahi hana paakai, i luo k» Mea Kiekie M. Kekuanaon. a no ko- ! na haule ana īloko o ka make, ua ili iho koi na hooilina i ko kakou Poo ma ke Kalaunu* | O ka poe i neia e hana paakai, ua haawiia 1 ia lakou ka hapalua o ka phakai ; a ina ma- ■ ! kemake ma ke dala, alaila, kaai mai no me ! • ka onn nona ia waiwai, ma ke kumukuai, | he hookahi dala no ka paha. ! j Ke Kula haole o Kamoiuilk—Un hopo- ! hopo makou i na keiki a na inakua hoahanau mea keiki niaikai o Kamuiiiili, i ka ike , :ana iho, e alakai, a e ao ia ana e kekahi io I ponoi o Hawaii i ike ole ia kona kuiana i Imaopopo ole hoi kona ano kupono, a i loheia ; |a i ikeia aku hoi ma kekahi wahi mua oni , ' i noho at\ aohē kupono. £ like me ko inaf kou manao mun, ua hopohopo makou i ka : ■ mea kupono oie nana e ao na keiki ma Ka- ; moiliili. pela no makou e noho kaaaiua nei , : i keia %va, aka, ina ua makemake aa makua o Kn-noiluli e hoomau aku me īa ana kapu- ; lu. ;i!.»ila, aole no ī& he mea e haino e ae ai ; i Jco lakou ano " hookeiakeia. " e kau mau ■ ■ ana no ke aluia o īa huaoielo maluna o lakou.

Mauī. U? AkU HELU —,\in iua Waiehu nei ekolu a eba pol>a kiuo kauaka i make. ina oko o ka hale hnoknhi, h.ookahi la a ri«a k»* kaeaka intnv3entt o t;?k3hi «ml:#», * ',w% ke ak'» ia kctatii, pela ka iohe m»>.

Hawail. Hholi SAH: STA>A ! J Isr KrLA — E u nia ke kuia Sat«osi o Kauakioiiehm nei. na m?.: aka inaki t ike 3k*i ai; a nt ham a k'* nsaa e iini net n rm» na hana a ka* manao e hauou nu< ai. a be mea ho-« ke.i i ko'u mau U i kanaka makua ae nei ika ike a«a; am? iakou nei pu ae oei kekahi, a ownu o kn rne;\ niaa e hoopuka nes keia kukula awnai» ana. ao'e au he!e mau i ke kola aka ; ia mai k au e kekahi o ko*y mau hoa. i ui.»a i ka hele mau ana a i ko makou hele ana. īke aku la au i na hana maikai e hanai.i mai ana. A nolai.a; fce paipai aku nei au i kekahi 0 ko'u mau hoa, ian eia lakou ma!oko o na Pa kumakahtki. e naue mai kakem a piu e ike i na hann maikai i haiia ae k maluna. A ina esa iloko o na ululaau lo'oa o ua Kaniiehua nei kekahi poe i :ke oie i na mea hou e pono ai ka Uhnne, aia malaila ka at !ant no na mea a pau loa. ke alanui e hsk; aku ai 1 ke aia mau ioa, ma ke alakai maikai la ana e na Kahu kuia Sabati D. H. Httchvcck, fl. K. Hiieheook, Hon. K. A. Lv:nan a me na knhu a pui ma'aio tho. L\t nui k>'u hauoli no keia hana maikai. a me ka a pou i hele nvai ma keia kuia Sabati. K holo e Hilo ua knulana imua ma na mea e poma* ikni ai ka Uhone. O wau tne ka m»h,uo. \V. B KA :: aiNAlc LI , Puueo uka, Hilo, Sfn-. 3. 1