Ka Nupepa Kuokoa, Volume VIII, Number 38, 18 September 1869 — Page 4

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

 

KE KUOKOA, HONOLULU, SEPATEMABA 18, 1869

 

Ka Nupepa Kuokoa.

 

A voice is whispering unto me.

 

(NINE OʻCLOCK IN THE MORNING)

1. He leo paipai iloko oʻu

1.                  Ke puka ke ao @

He leo kena e ala ano,

E wiki i ke kula e.

Ninau ka la i o@ e.

A ula mai ka hikina,

"No Keaha la e lokahi nei?

Kok@ke ka hora aiwa."

No keaha la e lolohi nei?

Kokoke ka hora aiwa.

 

2. A mai na home i kaihuakai

Na hoaʻloha oʻu

A nauwe i kahi e kulaʻi,

A owau no ke nauwe pu;

Aole make e kea iaʻu,

@ni no au e nauwe,

I hui pu no me na hoa oʻu,

Ke hiki ka hora aiwa,

I hui pu no me na hoa oʻu,

Ke hiki ka hora aiwa.

 

3. No keaha wau e lolohi nei,

Oi pa ma kuu pepeiao

Na leo nani a kani mai,

Kakani no a ouou?

Hamau! he hele kahea nei,

Kahea hope no keia;

E aloha au a lelele ae,

Ua hiki ka hora aiwa.

E aloha au a lelele ae,

Ua hiki ka hora aiwa.

HAWAII.

 

O come loud anthems let us sing.

S.

1. Hookani aku i keʻLii

I na hosana nui e;

Ka pono ia ke hoomaikai

I ka Pohaku e olaʻi

 

2. Na lua honua, nona no,

Me ko lakou mau waiwai pu;

Na ma@na hinu i ka hau,

Kulou lakou i keʻLii mau.

 

3 Ke kai hohonu e kaa nei,

Me kona waiwai ano e,

No ia la ia, a nana no

I hoopaa me na aina pu.

 

4. Ma kona hale e pii ai,

Kulou haahaa a hoomanaʻe

Imua o ka Haku mau,

Nana i hana ia kakou

HAWAII

 

God the eternal, awful name!

S.

1. Ke Akua ma! inoa makau!

Ke loheia, haalulu no

Ke ao, ka lani, me ka po,

Na mea a pau mai o a o.

 

2. Na ao no kona wahi laa,

Na ahí kan mau kauwa,

A hai akaka mai lakou

I kona nani ma ke ao.

 

3. Hai hoi lakou he nani e

Ma kona maka olu mai,

A ma ke ao he oli no,

He mele nani oia mau.

 

4. E uluhia no kakou

I ke aloha me lakou

Ka põe aloja lano no,

Na Kerubima ma ke ao.

 

5. Hookani nui aku no

I  ko keʻLii mau kamahao,

Hoolohe, kulou, a makau,

Ka põe haahaa ma eia ao.

HAWAII

 

Gladly meeting, kindly greeting.

- Fresh Laurels.

1. Hui na hoa

Me ke aloha,

Ma ke Sabati maikai;

Waiho ae i na kolohe,

Noho maemae a nonohe,

Nana, noonoo, a hoolohe

Ma ke kula nei

 

2. Hui na hoa

Me ke aloha,

Hui kukahi mai;

Ala, ala na umane,

Pule, huli, a hoonani.

Imi i na pono lani

Ma ke kula nei.

 

3. Hui na hoa

Me ke aloha,

Ma na Sabati oonei;

E aoia ma ka imi,

Uluhia  i na imi,

Pii a hui me na kini

Ma ke no maikai

HAWAII

 

He manao hakuepa.

 

E KE KUOKOA E; Aloha oe:

            E ka Luna Hooponopono, e oluolu o e hookomo iho ma kahi kuawale o ko kakou nupepa i ka'u olelo pane, no na manao i hoolahaia ma ka helu 31, buke 8, o ka la 7 o Augate, o ka M. H. 1869, nona ke poo i kauia maluna.

            Hoomana akua e! Eia ka ma Kalepoiepo nei he hoomana akua e, wahi a ka mea hoolalia manao ma kona kukulu manao mua, o keia kanaka o Kahele, he mau akua ka kona elua aea: hoomaua ai waha hoi a ka mea kakau manao; aole ia o ka peiole@ me ka oiaio.  Eia ka oiaio, o ke Akua Kahikolu i ka lani ka lakou e hoomana nei, aole o keia mau akua elua o Peniela a me Penik@.

            O Iehova Sabaoda oia ka oiaio.  E wehewehe iki au malaila o ke akua i hana ol i ka lani a me ka honua, e make ia a me kona kahu pela ka mea i ha@ e Paulo ma ka Ba@, aole oia wale no eia kekahi, la@ oukou no ka ike ole i ka Palapala Hemolele, a me ka mana o ke Akua pela no o D. H. L. Hakuole e olelo nei, o ka puuku malama i ka pono a kupa kamaaina @oko o ka Haku oia hoi o Lono, ua hu@ ae ia ma ka hoomana aku e.

            Wahi hoi a keia wahi satana e hoolaha nei i piha i ka manao ino, me ka ike ole i na mea i hana ia ma Kalepolepo nei, he halawai hoomana ia Iesu ka Haku.  Amene, oia ka makou e hoomana nei i kela ahiahi a me keia ahiahi, pela mau makou e hana nei, a ina ua hewa o Kaumakapili a me ke Kahu Ekalesia, a me na luna a me na hoahanau i ko lakou hoomana i ka Haku i kela ahiahi keia ahiahi.  Auhea oukou e o'u hoa heluhelu nupepa mai Hawaii o Keawe a Kauai o Manokalanipo, e ike lea kakou i na manao i hoolaha ia e Satatna a hakuepa ia Lono, i ka makua malama pono i ka Ekalesia o  Iesu Kristo a me kena mau keiki, a me kona ohana, a me hoahanau ma keia Apna o Kalepolepo nei.  He kanaka kupa kahiko no Kalepolepo, i kamaaina iloko o ka Ekalesia Karistiano, i hanau ia iloko o ka Haku, i ka makahiki 1841 a hiki i keia la a'u e kakaunei, a o keia Hakuole hoi e hakuepa nei he wahi manu no ka lewa mai a noho maanei he wahi kumukula ka hana, na lono no i koho aku i kumukula ka hana, na Lono no i koho aku i kumukula no Kalepolepo nei, a i hoopau ia ae ka hana, hoka wale iho i ke ahuawa, a ku hoi i ka puka o hamo, o keia ke kumu o ko Hakuole hoolaha ana no ka lawe ia ana o ka oihana kumu, nie ka manao na Lono i hoopau, aole ua ka ike ole o na keiki (ma ke ao ana a ua o Hakuole) hoopau dala o ke aupuni, a imi hala wale ia Lono a me Kahele, hokai no hoi ua makapaa ike ole i ke poe i-a o @ o D.H.L. Hakuole a heka i ike olu ai i ka olelo a Paulo, Mai imihala oe i kou hoa noho, aole hoi i ke kookoolua, a pela aku, oia koke Akua makemake, aole o na hana ino, o na hana maikai piha i ke aloha, oia ko ke Akua makemake; auhea oukou e na kumu o Makawao, e huli mai anei oukou ma ke noi a Hakuole, e nana mua ae oukou ma ke noi a Hakuole, e nana mua ae oukou i ka olelo a Paulo, mai ake nui oukou e lilo i kumu, aka hui, ke nonoi nei o Hakuole me ka hilahila ole e lilo i kahunapule no Keokea.  Auwe! ke kanaka i lolelua ka naau, ua lauwili oia i kona mau aoao a pau, pela no keia Hakuole a kakou e ike nei ma kana hoolaha mai ka mua a ka hope o kona kukulu manao ana.  E o'u hoa heluhelu nupepa, e wehewehe iki au ia oukou malaila, no ka lilo i ka manuahi a noho kapae hoi, wahi a Haukole, eia ka ka haina pololei malaila, o Uilama oia no ka makuakane ponoi o ka wahine mare a Hakuole, ana e olelo nei i ka manuahi, nana no i hoowalewale i kona makua honowai kane, me ka noho pu i ka hale hookahi, me ka ike aku no i na hana a kona makuahonowai kane, oia la i lohe oukou e o'u hoa heluhelu nupepa.  Ke hai hou aku nei au me ka oiaio, o na keiki a Lono, aole laua he mau mea manuahi, he mau mea laua i mareia, aole no hoi e loaa ana kekahi mau mea manuahi ma ka Lono hale, a i kana mau keiki, aole, aole loa no, e niniau oukou i na kumu o Makawao a me kekahi haole kupa a kamaaina ma Kalepolepo nei, oia hoi o J. J. H. Johnliilii, i kumu e ku ai i ka oiaio na mea i hoolahaia e Hakuole, e nana kakou i ka nui o na olelo wahahee.  ma ka mua hookahi akua, ma ka lua elua akua, a ma ke kolu ka piha o ka hale ahu i waho, no ka nui loa o keia poe akua wahi hoi a keai Nahesa e olelo nei, o ka ahaaina ka mea nui  hesa e olelo nei, o ka ahaaina ka mea nui a keia poe akua wahi ana, pakahi na moa, pakahi na puaa, oia nei ke kumu e lilo ai ka ke Akua hana mai o Lonoaku, aole, in a hoi ha pela, pehea hoi ko kakou Hake me kana poe haumana, ahaaina pinepine lakou a hoomana aku i ka Makua Mana Loa, pela no keia poie, ua ai lakou me ka hoonani aku i ke akua Mana Loa, a me ka lawelawe pu i kana mau hana i kela ahiahi keia ahiahi, a pela mau lakou e hana nei i ko ke Akua makemake a hiki aku i ka hiku o ka la, he Sabita ia no Sabaoda ke Akua mana hoookahi i ka lai, nana i hoopakele ia Daniela i ka lua liona a me Mesaka, Saderaka, Abedeneogo iloko o ka umuahi enaena a Nebukaneza ke alli o Babalona, pela no keia poe ma Kaleopleop nei, na Lono no i kukulu i kiea luakini ma Kalepolepo nei, aole na keia makapana ike ole i ke poe i-a e hoolaha nei.

            Eia kekahi, he wahi kauaka palaualelo, mahiai ole, e hele ai me na eke loloa i kauhale e noi ai i ai me ka hilahila ole, me ka lawe pu no i ka wahine me na keiki e makaau ai i kauhale; eia kekahi, o ka hoopunipuni kekahi mea nui, olelo kela iaia ka malama o ke dala a na hoahanau o Lahaina, haawi na hoahanau ma ka lima o ua wahi Hokuole nei, ko ia la aheka ae la no ia noho ana i Kalepolepo nei me kahi manu no ana he palahu, i kani iho ka hana pokeokeo, pokeokeo, pela ke kani ana a hala he mau malama, i kii mai ka hana o na hoahanau, ua pau ma ka eke a Hakai, a hoka wale ana na hoahanau o Lahaina, o ka hoi aku la no ia a Paukukalo ao i ke ahuawa, mailaila aku a Kaanapali pulu i ka ua Nahua, oia na hana a keia wahi kanaka o D. H. L. Hakuepa, ua ike ae la no oukou e o'u hoa heluhelu nupepa mai Hawaii a Kauai.  Aloha oukou. Ke hoi nei ko Kalepolepo keiki ua olu ka la i ka matani.  @EA KALAUWAIA.

            Kalepolepo Kula.  Maui, Aug. 19, 1869.

 

Na Pauku a me na lalani a hapa lalani

I LIKE OLE O KA BAIBALA

Kahiko me ka baibala hou.

 

            Pauku 19.  E heluhelu i ekolu lalani o keia pauku mai ka akahi a ke ko'u alaila, pau ae.  "He mau ninau nae ko lakou no ko lakou hoomana ana e hoopii mai iaia, a no kekahi Iesu."  Oia ka heluehelu ana ma ka Laitala hou. Eia mai ko ka @aihala kahiko.  "He mau mea ko lakou no ko lakou manao ikaika iho, e hoopii mai iaia ma ka mea o Iesu."

            Pauku 20.  Ma ka lalani elua.  "hoopaapaa." Oia ka mea i kakaula ma ka buke hou.  "Mau mea." Oia wale iho no ma ka buke kahiko.

            Pauku 25. Ua ikeia ma ka buke hou, lalani eha.  "Manao paa."  A ma ka ike ana hoi ma ka buke kahiko, "Maopopo"  Oia kana hoike ana.

            Mokuna 26:3.  Lalani elua ma ka baibala hou, "hoopaapaa" A ma ka baibala kahiko hoi, "manao."

            Pauku 4.  Ma ka lalani elua a me ke kolu, a penei ka mea i heluheluia ma ka baibala kahiko, "Aia no ma Ielusalema mua ma ko makou aina iho," Aole nae pela i ikeia ma ka baibala hou.  Eia kana hoike ana, "Aia ia mai kinohi mai ma Ielusalema i waena o kou lahuaina iho."

            Pauku 5.  Lalani elua, E ikeia ma ka buke hou, penei kana hoike ana, "in a i ake lakou e hoike mai."  Eia ka ka baibala kahiko, "ina lakou e hoike mai," ma kela ea, he (ake) a ma keia hoi (lakou.)

            Pauku 6.  Ma ka lalani elua a pelu ae i ka lalani ekolu, A eia ka ike ana iho ma ka buke kahiko, "No ka manao makemake." A o ka buke hou hoi, " No ka manaolana."

            Pauku 7.  Lalani mua no, A e heluhelu aku penei ma ka buke hou, "Ke manaolana."  A huli iho hoi a heluhelu ma ka buke kahiko, penei mai hoi kana hoike "Ke manao."

            Pauku 9.  Mamua o ka lalani mua e heluhelu penei, ma ka baibala kahiko "manoio" a penei aku hoi ma ka baibala hou, "nolaila manao."

            Pauku 11.  Lalani mua, "Hana ino pinepine," Oia ka heluhelu ana ma ka baibala kahiko.  A penei iho hoi ma ka baibala hou, "Hoopai pinepine." Hana ino ka ia la, Hoopai ka ia nei.  Wehe no i ka pili a laua.

            Pauku 12. Ma ka lalani elua, "Me ka mana a me ka aeia," O ka heluhelu ana ia ma ka baibala hou.  A ma ka baibla kahiko hoi, eia kana , "Na ua kahuna nui mai ko'u hele."

            Pauku 31.  Lalani mua, "I ko lakou hoi ana'ku," Oia ka heluhelu ana ma ka baibala hou.  Eia ka ka baibala kahiko, " I ko lakou hele ana ae i kahi malu."

            Mokuna 27: 1.  Lalani eha, "I kahi lunahaneri," Oia ma ka buke hou, a ma ka buke kahiko "Na kekahi kanaka," he lunahaneri no ma ka buke kahiko, aia iho nae ma ka lalani elima.

            Pauku 7.  Lalani elua, "a hiki apuepue," Oia ka heluhelu ana ma ka baibala hou.  Eia hoi ma ka baibala kahiko, "a mai hiki ole" a ma ka lalani ekolu (aeia) ma ka buk hou, (pono) ma ka buke kahiko.

            Pauku 8.  Lalani mua, "Apuepu" ma ka baibala hou.  "Hakalia" ma ka baibala kahiko, a nana hou iho ma ka lalani ekolu.  "Naawamaikai," O ka ka palapala hou ia, Eia ka ka palapala kahiko "Kaloulimena."

            Pauku 16.  Lalani ekolu, "Loaa ia makou ka waapa me ka hakalia," Oia ma ka buke kahiko, aole pela ma ka buke hou.  Eia ka hoike ana malaila, "hiki o apuepue ia makou ke paa iho i ka waapa."

            Pauku 18, Lalani elua, "Hoomama iho la lakou i ka moku" ma ka baibala hou ia.  A ma ka baibala kahiko hoi, "Hoomama iho la makou i ka moku." Ma kela ea (lakou) ma keia hoi (makou) pono paha keia ea, ua lawelawe pu io aku no paha o Paulo iloko o ka pilikia ana o ka moku i ka ino, aole anei? ina aole ua pono kela ea?

            Pauku 20.  Lalani akahi, alua. He mau hua o ka baibala kahiko i komo ole i ka buke hou ma ka lalani akahi, haule ka huaolelo (loa) a ma ka lua hoi o ka lalani haule, ka (mahina,) he alo paha i ka maka i haule ai.

            Pauku 21.  Ma ka welau loa oia pauku "a me keia poho" Oia ka welau o ka buke.  Eia hoi ma ka buke kahiko "lilo ana."

            Pauku 22.  Ma ka hoomaka ana'ku o ka lalani mua "Anohi" ma ka baibala hou keia mau huaolelo, aole nae keia i ikeia ma ka baibala kahiko.

            Pauku 27.  Lalani eha "na luina" ma ka baibala hou keia, aole pela ma ka buke kahiko "na holoholomoku."

            Pauku 30.  Lalani mua a me ka lua "A imi na luina e mahuka aku, mai ka moku aku,"  Oia ka heluhelu ana ma ka baibala hou.  Aole hoi pela ka heluhelu ana ma ka baibala kahiko penei kana hoike ana mai, "A kokoke e mahuka aku na holoholomoku."

            Pauku 32.  Lalani elua ma ka welau e nana iho ai.  Eia ka welau ma ka baibala hou.  "A kuu iaia e haule iho la."  Eia hoi ka welau ma ka baibala kahiko "A hoohemo iho la."

            Pauku 35.  Lalani mua, "A pau kana olelo ana pela."  O ka heluhelu ana ia ma ka baibala kahiko, aole i like pela ma ka baibala hou.  O kana hoike ana eia, "A i olelo ana pela."  Ina e hookemoia keia mau huaolelo mawaena o Ai a me olelo, penei la e heluhelu ai (A i kana olelo ana pela).  Ina ua mapopo pono.  Ina nae he mau hua kepao ka'u in a ua hookomoia e a'u pela hu ka aka ea (ae hu io no.)

            Pauku 37.  Ma ka lalani mua, "A o na uhane a pau," Oia ma ka buke kou.  Eia ma ka buke kahiko. "A o makou a pau."

            Pauku 39.  Ma ka lalani elua, "Kaunana nae lakou." Ma ka baibala hou keia.  Eia ma ka baibala kahiko.  "Ike aku la @kou"  Mai maikai no keia ma@ in a penei e heluhelu ai (Ku nana pae lakou @, he ano ko ia ma ka olelo Hawaii, a o ke 9Kaunana) hemahema, a in a hou paha @.  Kau @ nae lakou ma kekahi kaikuono ma kahakai, oia ka holoholo paa loa ana o ka olelo, pau ae la ia hooponopono ana, hele aku mua.

            Mokuaa 28: 1. Ma ka lalani mua e nana ma ka buke hou penei kana hoike ana "A hoopakelala"  Aole pela ma ka buke kahiko.  "A oia maikai" Oia kana hoike ana.

            Pauku 10.  Lalani akahi a huli i ka lua o ka lalani, "Hoomahalo mai lakou ia makou me na mahalo he nui," Oia kaa mea i kakauia ma ka baibala hou, aole pela ma ka baibala kahiko.  Eia kana hoike ana malaila, "Hoomanao mai lakou ia makou, me ka hana maikai nui mai."

            Eia kuu hooponopono ma ka baibala hou, e haalele i ea (Hoomahalo) o ka pololei malaila (Mahalo) alaila maikai.

            Pauku 11.  Ma ka welau ka like ole, ma ka buke hou welau okoa "Hoailona" ma ka welau hoi o ka buke kahiko (Hoailona moku) Ina nae e heluhelu ma ka pauku a pau loa maikai ma ka buke kahiko maopopo.

            Pauku 13.  Welau hope.  Eia ka welau ma ka buke hou (A hoolana mai) (A hooikaika hou iho la)  Oia ka welau ma ka buke kahiko.

            Pauku 16.  Lalani ekolu iwaena kahi like ole "I ae ia'ku la o Paalo" Ma ka baibala hou keia.  A ma ka baibala kahiko hoi "Kuuia'ku la o Paulo."

            Pauku 21.  Ma ka lalani ekolu, A penei ka heluhelu ana ma ka buke hou, "Aole hoi i hoike mai a olelo mai paha kekeahi o na hoahanau" Aole pela ma ka buke kahiko, penei kana hoike ana mai "Aole hoi i hoike mai na hoahanau i hele mai."

(Aole i pau.)

 

No ka mihia me ke kala ia mai o na hala.

 

            "E huli kela kanaka keia kanaka mai kona aoao hewa mai, i kala aku ai au i ko lakou hala a me ko lakou hewa, Ier. 36:3.

            Ina e hoohaahaa ko'u poe kanaka ia lakou iho, ka poe i kapaia ko'u maluna o lakou, a e pule lakou, a e imi i ko'u alo, a huli mai ko lakou aoao hewa mai, alaila, e hoopakele au ia lakou mai ko lakou hewa, a e hoola i ko lakou aina, 2 Oih.  'Lii 7:14.

            E haalele i ka hewa, a e hana i ka pono, A e noho mau loa aku, Hal. 37: 27.

            Malia paha o hoolohe lakou, a e huli mai kela kanaka keia kanaka mai kona aoao hewa mai, i mea e mihi ai au i ka hewa a'u i manao ai e hana ia lakou, no ka hewa o ka lakou hana ana, Ier. 26:3.

            E haalele ke kanaka hewa i kona aoao, A me ke kanaka lawehala i kona mau manao, A e hoi mai oia i o Iehova la, a e lokomaikai no oia iaia, A i ko kakou Akua hoi, no ka mea, e kala nui loa auanei oia iaia, Isaia 55:7.

            E huli ae ka mea hewa mai kona hewa ae, a hana hoi i ka mea pono a me ka pololei, e ola no ia malaila, Ezek. 33:19.

            O kela lahuikanaka a'u i hoahewa aku ai, ina i huli lakou mai ko lakou hewa mai, alaila. e mihi no au i ka hewa a'u i manao ai e hana aku ia lakou, Ier. 18:8.

            A i ka wa e olelo aku ai au i ka mea hewa, e make io no: in a e huli mai ia mai kona hewa mai, a hana hoi i ka mea pono a me ka pololei, (alaila no e kala ia.)  Ezek. 33:14.

            E kiola aku mai o oukou aku i ko oukou mau hewa a pau a  oukou i hana hewa ai, a e hana no oukou i naau hou, i uhane hou hoi, no ka mea, no keaha la e make ai oukou ka ohana a Iseraela? Ezek. 18:31.

            Aka, ina e huli mai ka mea hewa mai na hewa a pau ana i hana ai, a e malama i ko'u mau kanawai a pau, a e malama i ko'u mau kanawai a pau, a e hana hoi i ka mea ku i ke kanawai a me ka maikai, e ola io no ia, aole ia e make, Ezek. 18:21.

            Nolaila, e hoopai aku au ia oukou e ka ohana a Isaraela, kela mea kela mea keia mea e like me kona aoao, Wahi a Iehova ka Haku, e mihi oukou a e huli mai mai ko oukou hewa a pau, i ole ai e lilo ka hewa i make no oukou, Ezek. 18:30.

            E huli mai oukou i o'u nei, wahi a Iehova o na lehulehu, a e huli aku hoi au i o oukou la, wahi a Iehova o na kaua, Zek. 1:3.

            Ua hoopakele no ia i kuu uhane, mai ka hele ana i ka lua, Iob. 33: 28.

             E hoi hou mai oukou ia'u me ko oukou naau a pau, A me ka hookeai ana, a me ka uwe ana, a me ke kanikau ana, Ioela 2:12.

            A e haehae i ko oukou naau, aole i ko oukou aahu A e huli hou ae ia Iehova ko oukou Akua.  No ka mea, he lokomaikai a he aloha kona.  Ua lohi mai ka inaina.  A he aloha nui kona.  A ua hoololi hou ia i ka manao hoopai, Iolea 2:13.

            E ala ae oe e ka mea hiamoe ana e ku ae hoi mai ka make mai, a na Kristo hoi oe e hoomalamalama mai Ep. 5:!4.

            No ka mea, ahoe o'u oluolu i ka make ana o ka mea i make, wahi a Iehova, nolaila, e huli mai oukou a e ola ma o Kristo la, Ezek. 18:32.

            E mihi, a e bapetizoia oukou a pau iloko o ka inoa o Iesu Kristo i kala ia mai na hala, a e loaa ia oukou ka haawina o ka Uhane Hemolele, OIh. 2:38

            No ia mea, e mihi oukou, a e huli mai i pau ko oukou hewa i ka holoiia, Oih. 3:9.

            A loaa ia oe ka popilikia, a hiki mai keia mau mea a pau maluna ou i na la mahope, a i huli mai oe ia Iehova kou Akua, a hoolohe i kona leo, alaila e ola, Kan. 4:30

            No ka mea ua haehae mai kela, a e hoola mai ia ia kakou.  Ua hahau mai ia  a e hoola mai no oia ia kakou ma kona lokomaikai.  Hosea 6:1

            Ina e hoi hou aku oe i ka Mea mana. E hoomamao loa aku oe i ka hewa mai kou mau halewalewa aku.  Iob 22:23.

            O ka mea huna i kona hewa iho, aole ola e pomaikai.  Aka o ka mea hooia a haalele hoi, e aloha ia mai oia (pela e loaa ai ke kala ia mai o ka hala) Sol. 28:13.

            Ina e hai aku kakou i ko kakou mau hewa, e hoo@ mai no ke Akua, a he lokomaikai i ke kala mai i ko kakou hewa, a i ka hoomaemae mai ia kakou mai na mea pono ole a pua.  Ioane 1:9

            O kela iho la kekahi mau pauku olelo a ke Akua ma ka Baibala, e koi mai ana i ke kanaka hana hewa mau.  "E hoi i ka mihi a e kala ia mai na hala" ma o Iesu Kristo la, e like me ka lako o kena lokomaikai.

            No ka mea, wahi a ka Haku, "Ina paha i like ko oukou hewa me na kapa ula, e aiai auanei ia me he hau la, a ina paha i ula loa e like me ka mea ulaula, e keokeo auanei ia me he huluhilpa la."

            Nolaila, auhea la oe e ka makamaka e moe kau a hooilo nei iloko o na hana ukoole o ke ao, a e hilinai ana hoi "Puna kalele ia Kau," ma na palekai o ka palaka, a me ka noho manao ole ae i ke kau mai o ke Akua hoopai weliweli maluna ou, e iliki iho ai, hanane ka iwi kikala o ko wahi uhane, hoi luuluu i ka lua ahi o Gehena.  Me ke aloha.

T. KAEHUAEA.

            Koloa, Wailuku, Sept. 4, 1869.

 

Olelo Kahea.

 

            E halawai ana ka Ahahui Euanelio o Hawaii Kumohana ma ka luakini ma Lanakili Kainaliu Kona Akau i ka Poakolu elua ka pule elua o Okatoba e hiki mai ana, oi ka la 13.  Hora 19 o ke kakahiaka.

            Nolaila, ke kauoha ia'ku nei na Kahuna pule, na Lala a me na Hoa Lala e akeako nui mai, mai Honuapo Kau a hiki i Kapalaoa Kona Akau.

            A ke waiho pu ia'ku nei no hoi na Haawina o na Kahunapule a me na keiki a ka Aha.

            1. Mahope iho o ka make ana o ke kanaka, e komo koke aku anei ka uhane o ke kanaka pono i ka lani?  a o ka uhane hoi o ke kanaka hewa i ka po ? Rev. J.D. Paris

            2. Ina e manaopaa mai ke Akua i kekahi kanaka no ke Ola mau loa, e ola anei oia ke noho hewa a hiki i ka make ana?

Rev. S.W. Papaula.

            3. Heaba la ka hoailona a ke Akua i kau ai maluna o Kaina i ole ai oia e pepehi ia e kekahi kanaka?

Rev. G.P. Kaonohimaka.

            4. E wehewehe i kekahi inoa o ke Akua. Owau mai.             J. A. Kahookaumaha.

            5. E weheweheia Pukaana 3:2.

J. W. Kaapu

            6. Pehea la na ekalesia e hanai ai i holo pono ai ka hanai ana i ko lakou mau Kahu?

Kapae.

            7. Haiao no D.S. Kupahu, i ka wa e halawai hou ai keia Ahahui.

            8. Ua kupono anei ia Iesu Karisto ka Oiha Uwao?                 N. Simeona.

            9. O ke aha ka Bapetizo pono, o ke Kapipi anei, o ka Lumai paha?

W. H. Keliaihue

            10. E weheweheia, Hebera 7:3; me ka waiho i ka hapa hope oia pauku.

D.S. Kaui.

            11. He pono anei i na Kahunapule ke lawelawe i na Oihana Aupuni, a heaha na Oihana kupono?               Rev. G.W. Pilipo.

            12. Pehea la e akaka ai o ka Baibala nei oia ka Olelo a ke Akua?                                                                  Nehemia

            13. He oiaio anei ua koho io ia kekahi poe no ke ola mau loa a no ka make mau lua hoi, mamua o kona hookauhuaia ana?

Kanui.

            14. Heaha ka hoaponoia  o ke kanaka i mua o ke Akua?       Waiau.

S.W. PAPAULA.

Kakauolelo.

Omokaa, S.K, Sept. 8, 1869

 

 

Kekahi mau mea o Lahaina

 

E KA LUNA HOOPONOPONO:

            Ina e loaa ana he wahi e hookomo iho ai kela mau huaolelo maloko o ka nupepa Kuokoa, alaila, e makepono ana ko'u luhi

            Ua nonoi ia mai au e hai aku i kekahi inau mea o Lahaina nei, a oia keia mualalo iho nei.

            KA AHA HIMENI. Ua weheia he Aha Himeni maloko o ka luakini o Wainee, ma ka po o ka la 21 o Augate, M..H. 1869 nei.  Ua hui pu mai ko Lahainaluna, na kumu a me na haumana, a pela no hoi me ko Luaehu poe, oia hoi ka aoao hoomana Enelani  Ke kumu a me na haumana, a ua hui pu lakou me ka lokahi me ka Papa Himeni o Wainee.

            O na hana ma ia po, oia ke kuu pau ana mai o ka poe e himeni ana i ko lakou mau leo nahenahe a me ko lakou mau leo nunulu.

            Ua hoonohonoho likeia na hana.  O ko Wainee ka mua, a o ko Lahainaluna iho, a o ko Luaehu mai ka panina.  Akahi no po i hana ia e like me keia, aole mi mua mai.

            Ma na himeni, o k o Wainee ka oi, o ka helu akahi no ia.  Aole hoi i poina ia makou kekahi mau leo mele a ka pepeiao e lealea ai i ka ka mea o ka lealea.  Oia hoi o "Moekololio," "E alu ka pule," a me "Akua Lii."  He mau keiki kane na mea nana i mele mai, a penei kekahi mau pauku o "Moekololio:

            "Moekololio ka uwahi o Kula,

            Hau alualu a ke kula noho mai,

            Uliuli kai pali o Kahikinui.

            Kokolo mai ka ohu a he ino.

 

            Ia oukou hoi kahi aloha,

            Na makaikai e nonoho mai nei,

            Ua make Kauwiki i ka wai ole,

            Pau Peapea i ke ahi e."

 

            Nana iho, nei nakolo o loko o Wainea.   He poe keikikane wale no ka poe nana i himeni, na P.K. Kalakini i hooponopono a me Bila kahi holohua.

            O kekahi leo mele maikai loa i himeni ia e kakahi mau kaikamahine o ke kula haole a L.M. Moku, oia ke mele i unuhiia e ka Haku Mele o Hawaii nei.  O Keoni Puhibuka eia hoi o "Iemi Boka, Iemi Boka."  Maikai ka lawelawe ana o na lima, kuoo no hoi.  Uwa ka pihe a haalele wale.

            He maikai no kekahi mau himeni a ko Lahainaluna a me ko Luaehu poe i mele ai, aole e loaa aku ko ka Apana Wainee.

            He mau mea kaui kekahi i hookaniia mai, a ua oluolu maikai na pepeiao i ka lohe ana.  O ko Luaehu a me ko Lahainaluna kai hookani mai i na mea kani.

            O ko Luaehu poe ka helu akahi oia po ma na mea kani, aohe launa aku o na keiki o Kaukaweli ma na mea kani.  O ka panina loa aku hoi ko Wainee o ka miki ana ae hookahuhkohu.

            O ke kumu o keia Aha Himeni, i loaa on a dala e kokua ai i ke Kula o Makawao i pau ai  i ke ahi.

            O ka nui o na dala e kokua ai i ke Kula o Makawao i pau ai i ke ahi.

            O ka nui o na dala i luluia ma ia po i hai ia mai, ne $10400.  O ka oiaio nae he $10325.  Koe nae ko Lahainaluna aia no ia lakou, ua olelo ia mai nae, he kanahiku dala a oi aku a lakou.  A oia mau dala, he mau dala ia no ke Kula o Makawao.

            KA HANAI KUMU.  Ma ka la 22 o Augate, he Sabati ia. He lulu dala no ke oia o ke Kahi Ekalesia, hookahi haneri a me kanakolu dala a keu aku.  No ka mea, ua hooholoi he eha haneri dala no ka makahiki hookahi ke ola o ke kahu i keia wa.

            KA MAKE HANOHANO.  Ma ka la 25 o Augate iho nei, ua hoohuiia o Ai@na pake me Miss Meriata Kainaina, na Rev. J.H. Moku laua i mare.  Malaila ka Mea Huiohana P. Nahaolelua a me kekahi poe maka hanohano e ae.

            Mahope koke iho o ka hoolau@a ana o na mea mare; ua haawi ako e S.P. Ahiona ko kakou misionari kuloko @ oleio paipai pilipono loa i na mea mare- Nani ka hohonu o kana mau olelo ao- Mahalo ka poe i manao nui i kana mau olelo.

            I ka pau ana o'a mau olelo paipai, ua luana iho na hoa i kouoia, a paina nui ana, a he ana wale.  A ua kulu ka ke aumoe, hoi ana o M. Kauapaupili.

            KA HOIKE O NA KULA HAOLE KUOKOA.  Ma ka la 10 o Sepatemaba 1869 nei, ua hoike na Kulu Haole Kuokoa a Mrs. L.M. Moku a me Moses Kahula.  Ua hiki mai ka hapa nui o na kahu oia mau kula, ua hiki pu mai me na makua o na keiki.

            Mamua o ka hoomaka ana o ka hoike ana i na mea i ao ia i na haumana; ua kohoia he komite na laua e nana i ke akamai a me ka ole.  O Mi. Haka (ke Kumukula haole mua iho nei o ka Hoomana Enelani) a me Kia ua Komite la.

            Ua hoikeia ma ke pepela ana i na hua, Kumumua haole (Primer) Heluhelu, Helunaau, Palapala Aina, a me ka Himeni.  ua namu no ; heluhelu namu; a himeni no hoi ma ka olelo Beritania, maikai na Himeni, oluolu ka pepia, mehe poe haole maoli la no ka poe nana i himeni mai, maikai na mea maia la hoike, me he mea la e nee malie ana i mua.  Ua hiki no ke mahalo io aku ka naau.

            I ka pau ana'o na mea i ao ia i ka hoike ia; ua hoike mai kekahi lala o ke Komite i kona mahalo i keia hoike ana, a pau kana; ua hoike na kahu i ko lakou mau manao paipai.  Hualele aku no wau e paipaiia ana no; a o kuu hoi e no hoi ia i.

KA HUI MAHI-KO.

            Aole i hiamoe ka maka o ka poe maihi-ko o Lahaina nei, i ke kali ana i wili-ko hou, e ake no a hiki mai.

            Ua mahuahua ke ko i kanuia i keia makahiki ma Lahaina nei, ke hiki mai ua wili-ko hou la.

            Ke uhi nei nae ua poe mahi-ko nei, me ke Kuhina Kalaiaina, a ina lawa na eka ekolu haneri, alaila ka ku hou ka wili i keia 1870 ae.  A ina aole e lawa ia mau eka, alaila, "poho kou luhi ana."  He mau ia.  Me ka mahalo                  LUTERA AHOLO.

 

NA BUKE

HOOLAHAIA E KA PAPA HAWAII.

 

Baibala Hemolele Nui ili gala nanai me

            na kuhikuhi ma na aoao   -   -   -   -          $12 00

            "    " Nui ili el@ele kaekae wai gula,            7 00

            "    " uuku iki iho, "   "   "   "   "    8 00

            "    " Pananaiki iho ili eleele, '   "      5 00

Kanoha Hou ili gula nani me na kuhikuhi,     3 00

            '"   "   " eleele kaekae wai gula, "      1 50

            "    "     "     "         -           -           -           1 00

Kauoha Hou Hapap Haole, -     -      -           75

Baibala Ohana nui me na kii mouhana,

            "   " ili eleele, M. H. 1843-     -   -     5 00

            "   " ili kao M. H. 1843-   -   -     - 2 50

Lira Hawaii 1848 me ke kanawei, -    -   -     25

            "   "  " 1855, -   -   -   -   -   -   -    -      25

Kumu Leo Mele ili manoanoa me ke

             kanawai   -   -   -   -   -   -   -   -   -     25

            "   "   "   "   "   lahilahi, -    -    -   -       10

Moolelo Ekalsia,  -    -   -    -   -    -   -   -       50

Haiao,  -    -   -    -   -    -   -   -    -    -   -   -           25

Hele Malihini ana,  -    -   -    -   -    -   -   -      25

No ko ke Akua ano -    -   -    -   -    -   -   -      25

Lira Kamalii,  -    -   -    -   -    -   -   -   -    - 25

Hoike Palapala Liemolele,  -    -   -    -   -    -   25

Moolelo o Heneri Poukahaia,  -    -   -    -   -   25

Hoike Akua,  -    -   -    -   -    -   -   -     -                25

Wehewehehala,  -    -   -    -   -    -   -   -   -               25

Ninau Hoike ili manoanoa,  -    -   -    -   -          25

            "   "  "    "   lahilahi -    -   -    -   -      10

Ui Kamalii Kula Sabati -    -   -    -   -    -   -     10

Kumumua Kula Sabati -    -   -    -   -    -   -     10

Haawina Kamalii Buke 2,  -    -   -    -   -    -     10

Buke Lawe LIma,  -    -   -    -   -    -   -   -      10

He Buke no ka Pope,  -    -   -    -   -    -   -   - 10

Ui Kula Sabati Helu 3,  -    -   -    -   -    -   -    25

            "    "      "      4, -    -   -    -   -    -   -   -      05

Buke Euanelia a Ioane,  -    -   -    -   -    -   -              10

Eia na buke haawi wale

Palapala Liilii-

            Helu 4- Makemake anei oe i ke ola?

            Helu 6- K hele i o Kristo la.

            Helu 7- Ka hoi ana mai o ke Keiki Uhauha.

            Helu 11- No ka hoohiki wahahee i ko Akua.

            Helu 16- Ka Eehia ana o ka Ahaaina a ka

                           Haku a me ka Papekiko ana.

            Helu 17- Mai hana ino i na Holoholona.

            Helu 18- No ka mahi ana, kuai ana, a me ka inu ana i ka Awa.

 

Ka Davida Malo Kumuinanao.

Ka Moolelo o Batimea Puaaiki

L. H. Kulika.

Kakauolelo o ka Papa Hooko o ka Ahahui Euanelie o ko Hawaii Pae Aiua.