Ka Nupepa Kuokoa, Volume VIII, Number 39, 25 September 1869 — Kumumanao. [ARTICLE]

Kumumanao.

L'a kupono anei i na kanaka naauao o Hawaii nei e mal nna a hoohana i na kumuwaiwei nui me ke kokua ole ia mai e na hnoh. oiai, eia o Ilawaiiua hlepuni ma ka huli waiwai ann ' O ka waiwai he mea i manao nui ia e kakou a j>.iu na kanaka o Ilawaii nei, aole hoi ia kakou wale ia lakou la aku ka nui !oa. O na nupuni nui o kein Honua, ua j>uni i keia mea he waiwai. A oia hoi ke kumu make o kr.hi j>oe i ka powaia, no neia mea no he waiwai; akn, ke ninnu nei hoi ke kumumanao »a kakou e Hawaii holo okoa no ka lnki e malama a hoohana i kahi ehiki ai a mahunhuu ka waiwai. Ua kap .ia, "he Kuinuwaiwai." Nolaila, e al i mai e ka j>oe na.iuao a kukulu hke mai i na manao. Ma keia niiuui, ma na mea hiki ia'u oia ka'u e kamnilio aku ni no kei.i kumumnuao. E ia iho malalo na haina' a ine na wehewehe i hke "!e me ka j>oe Akeaknmai o keia mea he huh waiwai. Haina 1. Aole ehikii na kumka o Haiuaii nei e malama a hoohana i na kumuwaiwai nui me ke kokua ole ia mai e na haole, no kekahi mau kumu a\i i ike ae. ai a i manaoai no hoiao• le uo e pono. 1. O ka j>oe naauao o Hawaii nei, he poe malama pono ole i ke lalena i loaa iu lakou. He oiaio, ua ike ia ma Hawaii nei he Lnhui holo keia i mua ma ka huli uaauao ana, aka, o ka hewa nui o ka malaina pono ole, no ka rnea, oia iho la no ke ki e wehe waleia ai na pani o keia mea he imi ann e nui ka waiwai, n oia ke kumuwaiwni ai o na kumuwaiwai a pau. Oiaj, aia mailoko mai o ka ike ka naauao n me kenkamai e lawaai n hanini rna ka niho mole keia mea he weiwoi. Ua ike oukou e ka poe i hoonaauaoia ma Lahainaluna, ua I«»aa ia oukou nialoko o na pule, kahiai e loaa n ulu ka waiwai,aka. Eia ka ninau: O wai la o oukou i n«iho ilaila a puka pono mai i hiki e malama a hoohana i wahi e ulu ai ka waiwai ? Ke hoole aku nei au Aole. Mui ke komo akahi ana o Lahainaluua, a hiki mai i keia kau e kunewa nei, aole kekaiu i ike ia e lawe ana a hoohana i na mea i ike la eia n.aloko o Akeakamai, Kalaiaina, Ao Hoku, Hoh»holomoku, Auaaina, A j»ela wale aku. Heaha la ke kumu 5 Eia no : O ka malamn ole. I'ela ko'u ike a me ko'u manao. No ka mea, mailoko mai o keia ike iloko o na puke i hai la maluna e a lika.n i oa ku.'iiuwaiwaī he nui. Haina -2. A ole no e hiki ia Hawaii e malama a hoohana i na kumuwaiwai he hoomaunauna U« nui no ka loaa ia kakou e na kupa Hawaii, aka, o ka hoomaunauna ka mea pono ole. E like me kekahi poe i hala aku i ka aoao mau o ka Honua. a e noho mai nei no hoi kekahi. Ina e mahuahua ana ka l*»4a ia ia a tke keia ua nut, niaila, e liana ana kela e hke me ka manao, a }>au ua puu thtla nui nei arta, hopu iho la i ka laau a Kekuaokalani ia " Hoolehelehekii," Hopu ihu la Wahi inele. *'Ua ne ! i ua liol a o>>-!.* la. Ua hoi o>a h > Hamohamo la, t kaht nui o ke ahuawa la. r Pela ka noho »na e hiki ole a» e malama > na E kukulu aku au s >.t.ka!ii mau ike iii&kn a*u i ike ai.

Aia he kanika naauao ua ia e holo t ka hnna lvpo m&nu, he $ 15.00 jmha o ka iu4ibīuat, uKa, noho ouoia a hnla «1 Makahiki ho» mai r me koua aie ole t na Haku. A ia u i iiiki mai ai ma llonolulu mc kona ola maika». ohi mai U iua puada)i nui nei i hiki aku ka heluna 540.00» akn, 3 3 C'l paha {k» ? oka heo noia. A pi'la wale aku no. Aia ;a puu dab nui Uc kutnuvrai«rai e hooiuu aku ai, aka, o ka hoomaonaana ka mea e hoka s»i. .. Af, aofe mohoi i hooliio pono i wahi e uiu ni ka waiwai, mai manao kakou ua hlo !oa. Ao!e,ī aolel! • o ka mal.ima uhauha ole» lilo Ukou nei i poe keommana. llehi 3. Oka moloira o iui kanaka ila- > u*aii kekahi mea e hiki ole ai e malanuiahoohanai na kurnut(\nwai. He oiaio; ua ike ia ka hapa nui ona kanaka Hawnii e hana nna ma kekahi mau mea e hoouui «aiaai ai. Oia hoi, ka Tpahi PuhipuUi, Mahiai. Kamana, Amaia, i.i ivr:i uku n mea aku, e wniwni ai, a komo no ka lioihoi ih»ko i kekahi manawa, a kekahi wa ium aku. ike paha oa poho okn nuilowa ooia a hanlele loa me ka oh-h» iho. l< Pau au »a oe aoie nu e noho a hana hou aku." pu.ma aela i ke'kaiii wnhi olelo hou "P.iu olelo ine luina, Kapena waie no hoa olelo." l\iU ka lawelawe ana o na Iwna, hookahi manao o ka ni i na wahi mea i loaa me ka noouoo ole i wahi e ulu ai, ua wiwai ui hi pmi d ila nei. O keia mau kumu uo ka nn hnole v liana mai nei, pit ko lakou la inoa rtia ka huli waiwni ana.Kuhikuhi mai palia oukou ina knnnka o kakou i uoho i ke kulana o ka wai- . wai e noho mai nei ma ko kakou mau kapa kai li. me ka manao iho ua loaa ia !akou na kumuwaiwai nui a oia ko lakou mea i pii ino ai kn wniwoi. Kin ka*u uuilaila; Aole! Aole !! Aole i h>aa na kuia lakou, ho wahi huna o na kumuwaiwiii kai lo;tn, koe aku no kaio u ka waiwai ma kela uoao. Ma keia mau kumu i kuhikwlnia maluna a me na wehewehe pu e maop»x p»> ai aole io no e luki i kuu Lahui m i e mala- , mn i na kumuwaiwai me ka hoohana aku i wahi e ulu ai « mahuahua ka wnina». iNo ka mea, ua ike ncl;i kak<»u » na kumu pono ole e hiki ai i ke kulana o ka hanohano. lie nui no a lehulehu na kumu u'u \ inanao ai e hai aku, ua lawa iho la no hoi ■'keia, ua hala ka inanawa. Kc hooki nn •au i kuu mnnao. No na Luna amr on keiki ulele hna kepau o ke huok<>a k« 'aloha a mau aku, Me ka mnhalo. ' 8. M. Kahoano. Ilawaii, Sepatemaba l>iM>.